Tíminn - 06.05.1919, Blaðsíða 26

146
TlMINN
Minnihlutinn verður að játa, að hann
telur rökfærslu B. J. i þessu atriði lítt skilj-
anlega, en telur hins vegar hin tilvitnuðu
orö svo skýr, að erfltt sje að fá nokkurn
annan skilning lagðan í pau en pann, að
hjer sje að ræða um bætur fyrir vatn. í
þessu sambandi má og benda á athuga-
semdir stjórnarinnar við vatnsveitingafrum-
varpið, sjá Alpt. 1913, A. bls. 275; par stend-
ur svo: »Með ákvæðum þessarar greinar
er það tilætlunin að gera pað mögulegt, pó
samkomulag náist ekki, að fá vatn úr landi
annara eða leiða það gegnum pað úr ann-
ars landi til áveitu á sitt eigið land, er pess
þarfnast til pess að koma áveitunni á, og
taka vatnsins eða leiðsla er hinum baga-
laus eða bagalitil í samanburði við gagnið
af henni.
Pótt áveita, framræsla, vatnstaka eða
vatnsveita hafi verið metin heimil eftir
pessari grein, eða næstu grein á undan,
má auðvitað, ef pað sýnir sig að hún gerir
annan eða frekari skaða en þegar metið
var að pá var fyrirsjáanlegur, krefjast mats
að nýju um lögmæti hennar, eða á bótum
hennar vegna«.
Er unt að misskilja orðin »að fá vatn úr
landi annars« og »vatnstaka?«
Nú er 2. gr. stjórnarfrumvarpsins nálega
orðrjett 3. gr. laganna, og væri pað kynlegt,
ef alpingi hefði lagt alt annan skilning í
greinina en stjórnin og pess pó hvergi getið
í umræðunum.
Líka skal pess getið, að í nefndarálitinu
um frumv., pingskj. 84, bls. 326, á tilvitn-
uðum stað, stendur svo:
»I*ar sem gert er ráð fyrir pví í 1. gr.
írumv., að sá sem telur sjer mein gert með
áveitu eða framræslu, geti kvatt úttektar-
menn til skoðunar og matsgjörðar, og ef
úttektarmenn álíta honum ekkert mein að,
pá sje vatnsveitan heimil bótalaust. Þykir
oss rjett að fella úr pað ákvæði, þar sem
vjer lítum svo á, að pað muni naumast
lyrir koma, ef við vatnsveitu eða fram-
ræslu purfi að nota annars land, að pað
muni ekki einhverra bótu vert...............
Sama leggjum vjer til að gildi, ef taka parf
vatn úr annars landi..........«.
Á nefndin við pað, að orðin í stjfrv.:
»án þess endurgjald komi fyrir« falli burtu,
en í þeirra stað komi í lagatextanum »gegn
hæfilegri þóknun«.
Þessa setningarúrfellingu í 2. gr. byggir
nefndin á pví, að pað muni naumast fyrir
koma, að ekki sje einhverra bóta vert, ef
talca parf vatn úr annars landi.
Pá er og þess að gæta, að allar fyrstu 5
gr. laganna ræða aöallega og eingöngu um
vatn. Pað væri pví einkennilegt ef bætur,
sem ákveðnar eru í greinum pessum fyrir
vatnstöku, ættu ekkert skylt við vatn, en
aðeins land.
Um lögin um áveitu á Flóann, segir B. J.:
»Enn er eitt dæmi ótalið, er sýnir Ijóslega,
að löggjafinn telur ríkinu heimilt að taka
vatn i almennings þarfir án endurgjalds«.
Tilfærir hann síðan 1. gr. laganna: »Land-
stjórninni heimilast að láta veita vatni úr
Hvítá i Árnessýslu, nálægt Brúnastöðum,
á Flóann, og nái sú áveita til þeirra jarða
í Hraungerðishreppi, Villingahollshreppi,
Gaulverjabæjarhreppi, Stokkseyrarhreppi,
Eyrarbakkahreppi og Sandvíkurhreppi, par
sem landslag leyfir áveitu ...... Pað er
rjett hjá B. J., að i greininni eru engin
ákvæði um bælur fyrir vatnstöku, en pað
er með öllu röng ályktun, að »af pessu
megi augljóslega. sjá, »að löggjafinn ætl-
ist ekki til pess að vatnsmissirinn verði
bættur«.
Ef greinin er tekin út úr samliengi og
lesin ein út af fyrir sig, pá segir hún
hvorki til nje frá um pað, hvort greiða
skuli bætur fyrir vatnið eða ekki. En nú
fer um þessa grein eins og hverja aðra
lagagrein, að skýra verður hana og lesa í
sambandi við aðrar greinar í þeim lögum,