Tíminn - 06.05.1919, Blaðsíða 16

136
TÍMINN
önnur nauðsynleg skilyrði til tryggingar
hagsmunum rikisins, almennings eða ein-
staklinga. t
Pegar gerð er takmörkun á hve mikið
megi hækka vatnsíiöt eða lækka, skal sett
vatnshæðarmerki á kostnað eiganda, er
sýni greinilega hve mest megi hækka eða
lækka í vatninu.
95. gr.
Hver aðila getur krafíst að skorið verði
fyrirfram úr með mati, livort og hvernig
vatnsvirki þau, er í 6. gr. getur, verði gerð
án þess að tjón hljótist af á eignum annara
manna eða rjettindum.
Nú tekur matsgerð að ekki muui tjón af
hljótast og geta þá rjetthafar við matsgerð-
ina eigi aftrað að fyrirtækið verði fram-
kvæmt samkvæmt henni, jafnvel þótt í ljós
komi siðar að tjón hljótist af, en krefjast
má þó skaðabóta áður 10 ár liða frá lokum
þess almanaksárs, er verkinu var lokið.
96. gr.
Nú gerir maður vatnsvirki án leyfis eftir
90.—92. gr., eða gegn mati eftir 95. gr., og er
honum þá skylt, ef ráðherra eða þeir, er
mats geta krafist, fara fram á það, að koma
iöglegu skipulagi á vatnsvirkið, hvort heldur
er með því að rífa það eða breyta því.
Nú er mál höfðað samkvæmt fyrri málsgrein
og hvílir þá sönnunarskylda um, hvernig
vatni hafi verið háttað áður en fyrirtækið
var framkvæmt, á virkiseiganda, ef fyrirtæk-
ið veldur þvi, að nú er eigi lengur hægt að
gera sjer það ljóst. Ábyrgð vegna ólöglegra
mannvirkja tekur einnig til síðari eigenda.
97. gr.
Eigandi vatnsvirkis skal ávall halda við
óaðfmnanlega öllum vatnsvirkjum, sem
þannig, er varið, að spjöll á þeim gætu
valdið mannhættu eða tjóni á eignum ein-
/
stakra manna, eða hagsmunum rikisins, eða
almennings.
Eigi má rífa vatnsvirki þau, er í 89. gr.
getur, án leyfis ráðherra. Ef leyfi er veitt,
skal bætt eftir mati tjón á eignum og rjett-
indum, er af niðurrifinu leiðir, þó ekki
missi þess hagnaðar, er menn höfðu af
vatnsvirkinu, nema goldið hafi verið fyrir
þann hagnað bcinlínis eða óbeinlinis.
98. gr.
Landeigandi er skyldur að þola á landi
sínu allan nauðsynlegan átroðning vegna
mælinga, eða annara rannsókna, við undir-
búning á fyrirhöguðum mannvirkjum í vötn-
um. Bæta skal tjón eftir mati, ef eigi sem-
ur. Merki og vörður er mælingamenn þess-
ir setja skulu telja til friðaðra mannvirkja
samkvæmt almennum hcgningarlögum.
Nú láta aðrir en ríkið, sýsla, hreppsfjelag
eða bæjarfjelag slík undirbúningsstörf fram
fara, og er þá skylda landeiganda þvi skil-
yrði bundin, að áður sje fengin heimild
lögreglustjóra og trygging sett fyrir tjóni, er
verða kann, ef krafist er. Vottorð lögreglu-
stjóra um þetta, skal sýnd landeiganda, eða
leiguliða, ef þesS er krafist.
XI. lcaili.
Uin sbaðabætnr.
99. gr.
Bætur fyrir eign eða rjettindi sem skylt
er að láta af hendi samkvæmt lögum þess-
um, skulu greiddar í peningum nema öðru
vísi sje um mælt. Bæturnar skulu ætíð
ákveðnar 'meö vissri upphæð í eitt skifti
fyrir öll.'
Bætur fyrir afnot af landi annars manns,
eða aðrar eignarkvaðir má ákveða í ár-
gjaldi, ef landeigandi óskar.
i