Tíminn - 06.05.1919, Blaðsíða 33

TÍMTNN.
Frum v arp til laga
um sjerleyfi til hagnýtingar á
og raforku.
1. gr.
Eiganda fallsvalns eða umráðamanni, enda
sje hann íslenskur ríkisþegn og búsetlur
hjerlendis, er heitnilt að hagnýta orku þess
án sjerleyíis, ef orkunolin fara eigi fram úr
500 eðlisheslorkuni, og ef það má verða án
tjóns fyrir aðrn, einslaka menn eða sveilar-
fjelög. Ávalt skal þó um þetta gæll ákvæða
vatnalaganna.
2. gr.
Til hagnýtingar vatnsorku framar því, sem
í 1. gr. getur, eða þegar um fjelög er að
ræða ineð takmarkaðri áhyrgð sem og þeg-
ar þegnar annara ríkja eiga þált í fyrirtæk-
inu, þarf sjerleyfi, sem konungur veitir með
eða án samþykkis alþingis.
3. gr.
Ef um orkuvinslu er að ræða, sem fer
fram úr 5000 og ait að 40000 eðlishestork-
um, skal samþykkis alþingis Ieitað áður en
leyfið er veitt.
Sjerleyfi til frekari orkuvinslu fyrir ein-
stakan mann, stofnun eða fjelag, veitist ekld
nema alþingi samþykki það tvisvar, fyrir og
eftir nýjar kosningar.
4. gr.
Þessi eru aðalskilyrði fyrir þvi að gela
öðlast sjerleyíi lconungs lil orkuvinslu:
1. Sjerleyfið veitist nafngreindum manni,
stofnun eða fjelagi, sem heimilisfang hefir í
landinu, og skal meiri hluti fjelagsstjórnar
skipaður innlendum mönnum og búsettum
i landinu. Leyfið veilist því dð eins að al-
menningsheill stafi engin hætta al' því.
2. Sjerleyfið heimilar notkun vatnsins eft-
ir leyfisbrjefinu og gildandi lögum um iðn-
rekstur. Ákveða má að orkuna megi ekki
nota til vissra iðjutegunda, en einnig að hún
skuli að öllu eða nokkru notuð lil sjerstakr-
ar iðju.
3. Sjerleyfið skal bundið við ákveðið fall-
vatn, eitt eða fleiri, og skal tiltekið hámark
þeirrar orku, sem eftir sjerleyfmu má vinna.
4. Sjerleyfishafi skal hafa byrjað á virkj-
um áður en 3 ár liða frá útgáfu leyfisbrjefs
og rekstur vinnuvjela skal hafinn áður 5 ár
liða þaðan frá. Fresti þessa má þó fram-
lengja gegn hæfilegu gjaldi í landssjóð sem
stjórnarráðið ákveður. Ef stöðvun verður á
rekstri orkuversins lengur en 3 ár, eða fram-
leiðsla þess minkar um þriðjung af J>ví,
sem vjelunum er ætlað að vinna, skal leyf-
5