Morgunblaðið - 03.11.1981, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 3. NÓVEMBER 1981
Ast er...
... að fara saman til
altaris.
TM R« U.S. PjI. Oft — all rlghts reservad
® T9Ö1 Los Angeles Tlmes Syndicate
Vinur. Ég verð ad spyrja manninn
minn!
Með
morgunkaffinu
Jú, maðurinn minn er heima —
Komdu aftur eftir svo sem hálf
tíma.
HÖGNI HREKKVlSI
9-//
í
/r//y/Ar.*r / "
5% fiskverðshækkun:
Eru íslenskir sjómenn
orðnir ánauðugir þrælar
Kinar Grétar Björnsson skrifar:
„Nú er hið iangþráða fiskverð
komið og það munaði um það
þegar það loks kom: 5% hækkun.
Já, það var nú það.
Ég er ekkert hissa, þótt það
hafi dregist svo lengi að ákveða
þetta. Þeir hafa sennilega ekki
náð samstöðu um eða þorað al-
mennilega að lækka það meira
eins og þeir fóru með loðnuverð-
ið. Þeir, þessir góðu herrar, sem
eru í verðlagsnefnd, virðast ekki
gera sér grein fyrir því, að við
sjómenn vitum, að allir markað-
ir fyrir fiskafurðir eru nú á al-
hæsta verði sem hefur þekkst
fram til þessa dags. Það er sama
hvort það er skreið, saltfiskur
eða freðfiskur. En það á að
skammta okkur sjómönnum skít
úr hnefa. Þessir menn eru vissir
um, að þeir geti farið með okkur
eins og svertingja sem seldir
hafa verið í ánauð úr svörtustu
Afríku. Ég vil láta þá vita það,
þessa góðu herra, að þetta er
tímaskekkja og þarna fara þeir
villir vegar: Svo lengi má brýna
deigt járn að bíti.
Það er hart, að við íslenskir
fiskimenn skulum vera með al-
lægsta fiskverð sem þekkist í
heiminum, eins og endranær,
þótt allar íslenskar fiskafurðir
seljist á langhæsta verði sem
fyrirfinnst á heimsmarkaðnum.
Við þurfum ekki að líta langt,
bara til nágranna okkar, Fær-
eyinga. Þegar við hér á landi
fengum 2,60 kr. fyrir kílóið af
ýsu í sumar, þá borguðu Færey-
ingar 7 kr. fyrir kílóið, og þó var
ýsan sem þeir keyptu 36 tímum
eldri en hjá okkur sem lönduðum
hér heima. Og ég veit ekki betur
en SH sjái um sölu freðfisks
fyrir Færeyinga.
Þarna sjá allir sem vilja,
hvers kyns þjófnaður fer þarna
fram gagnvart íslenskum fiski-
mönnum, og svona hefur þetta
ætíð verið. Færeyingar hafa allt-
af notið hærra fiskverðs en við,
og það um helmingi hærra. Og
ég spyr: I hverju felst það?
Aldrei heyrir maður það heldur
að frystiiðnaðurinn sé þar í
kaldakoli og þurfi styrki og aftur
styrki, enda hefur maður heldur
aldrei heyrt, að frystihúsfor-
stjórar þar taki laxveiðiár á
leigu í sportreisu fyrir 2,5 millj-
ónir nýkróna yfir sumartímann,
eins og maður las um í blöðunum
hér í haust. Hann var ekki
blankur sá frystihússtjóri og
eigandi. Flest frystihúsin eiga
sína togara sjálf og sum eru að
bæta við sig togurum. Hvaðan
koma peningar til sltkra kaupa,
þegar þetta er allt á hausnum,
eftir því sem þeir segja og halda
fram? Og þó borga þeir sjó-
Kinar Grétar Björnsson
mönnum lægsta verð í heimi
fyrir fiskinn, en fá það hæsta.
Skrýtin sú kenning.
Ég ætla að sýna landsmönnum
smádæmi um það, hvernig hlut-
ur eins háseta er í dag á topp-
báti, sem fiskar um 1200 tonn
yfir árið. Allir tala um gífurlega
þénustu hjá sjómönnum. Hér
reikna ég út frá besta mánuði
ársins, sem er apríl og þar af
leiðandi kemur út miklu hærra
verð en raunverulega er:
24 sólarhringar: 157,910 tonn,
skiptaverð 486.950 kr., heildar-
verð 571.893 kr., 12 menn,
skiptaprósenta 2,41%, jafnað-
arverð 3,08 kr., hlutur háseta
11.730 kr., hlutur úr heildar-
verði 13.782.
Þarna fær útgerðin 2.052 kr. af
hverjum manni sem er um borð.
Þetta verðum við að borga með
okkur á mánuði fyrir að vera á
sjó. Sanngjarnt ekki satt? Við
fiskum 1200 tonn yfir árið, sem
er algjör toppur á togbátum
90—200 tonn á stærð. Vinnutími
18—20 tímar á sólarhring.
1200 tonn, meðalverð 3,08 kr.,
skiptaverð 3.696.000, hlutur
háseta yfir árið, 12 menn,
2,41% = 89.073 = 7.422 kr. á
mánuði.
Glæsileg útkoma, ekki satt? Á
toppbáti. Þó reikna ég meðal-
verðið alltof hátt. En hjá neta-
bátum var verðið sl. vetur 2,08
kr.—2,10 kr. og þótti gott.
Það er alveg augljóst mál, að
þeir menn sem sitja í verðlags-
ráði hafa ekki hugmynd um hvað
þeir eru að gera, sennilega aldrei
séð fisk nema í fiskbúð eða
kannski á diskinum heima hjá
sér, ef þeir borða þá fisk. Það er
setið og blaðrað í mánuð eða
meir, út af fiskverðinu, hvernig
hægt sé að láta okkur sjómenn
hafa sem minnst af kökunni, af
því að aðrir þurfa svo mikið.
Þeir sem verðmætið sækja og
afla ættu samkvæmt þeirra
kokkabókum að fá ekki neitt í
sinn hlut, í stað þess að við ætt-
um, íslenskir sjómenn, að fá
langhæsta fiskverð sem um get-
ur, ef nokkurt réttlæti ríkti í
þessum efnum. Og þarna munar
vissulega miklu.
Maður hélt, að þegar ríkis-
stjórn öreiganna sæti við völd,
þá yrði nú flott að lifa. Ekki
vantaði a.m.k. gífuryrðin og lof-
orðin fyrir kosningar. En gleymt
er þá gleypt er. Enda held, ég, já,
og ég er reyndar viss um það, að
þessir leppalúðar komist aldrei í
stjórn framar. Mikið ef þeir
koma 4—5 á þing. Þjóðin er búin
að fá nóg af svikum og lygum og
skattpíningu. Þessir herrar ætla
að láta okkur sjómenn bera
þungann af óráðsíunni á herðun-
um, okkur þessar 5—6000 hræð-
ur, sem komum með um 85% af
þjóðartekjunum að landi. Við
eigum að hafa sendisveinakaup,
í stað þess að við ættum að vera
tekjuhæsta stétt landsins, það
ætti einfaldlega að vera sjálf-
sagður bónus okkur til handa.
Svei og skömm. En því miður
skilja þessir herrar ekki hvað
þeim ber. En við sjómenn viljum
18,5% hækkun á fiskverði. Burt
með 7,5% olíusjóð. Það gefur
okkur sjómönnum 1,5% hærra
skiptaverð. Við sjómenn erum
ekki plantekruþrælar úr svört-
ustu Afríku, sem þið „óðals-
bændurnir" getið hent í molun-
um sem falla af borðum ykkar
eða barið áfram með hnútasvip-
um. Við erum menn sem sækjum
sjóinn í misjöfnum veðrum og
við misjafnar aðstæður, fjarri
okkar heimilum mestallan árs-
ins hring. Við viljum fá viðun-
andi laun. Við erum komnir
langt aftur úr öllu launafólki í
landi. Við viljum fá 18,5% hækk-
un beint á allan fisk. Ekkert
falskt fiskverð eins og vinstri-
stjórnir eru þekktar fyrir. Nú
stöndum við íslenskir fiskimenn
saman. Flotann í land. Bindum
skipin við bryggju. Það er það
eina sem virðist skiljast. Við för-
um fram á mannsæmandi laun
strax. Við erum sjómenn og
fiskimenn, en ekki ánauðugir
þrælar."
Leiðrétting
I grein Auðar Sæmundsdóttur í
Valvakanda á föstudag, „Síma-
málin og sveitirnar sunnan
Skarðsheiðar" féll niður hluti úr
málsgrein og brenglaðist við það
allt samhengi hennar. Hér birtist
aftur kafli sá er málsgreinin var í,
en hann bar yfirskriftina:
Verði eitt gjald-
svæði með Akranesi
„Ef við tökum dæmi: Nú er verið
að undirbúa lagningu sjálfvirks
síma í sveitum sunnan Skarðs-
heiðar í Borgarfjarðarsýslu. Á
þessu svæði hefir verið um að
ræða hinn alkunna sveitasíma,
með allt að 14 bæjum á sömu línu,
þ.e. fjórtán heimiíi með einn síma,
en með beinu sambandi við Akra-
nes, sem er verzlunar- og þjón-
ustubær þessa héraðs. Það hefir
sem sé ekki þurft að greiða auka-
gjald fyrir samtöl við Akranes. En
þegar sjálfvirki síminn kemur
verður sett á skrefagjald við
Akranes og hvert skref verðu ein
mínúta.
Þessu vilja íbúar svæðisins mót-
mæla og krefjast þess að allt þetta
svæði verði eitt gjaldsvæði með
Akranesi. Það virðist ekki
ósanngjarnt þegar það er haft í
huga að allt höfuðborgarsvæðið,
frá Hafnarfirði upp í Mosfells-
sveit er eitt gjaldsvæði, með mörg-
um stöðvum og vegalengdir lengri
á milli stöðva en verður frá Akra-
nesi að Lambhagastöðinni sem á
að þjóna sveitunum."
Velvakandi biður velvirðingar á
þessum mistökum.