Morgunblaðið - 18.12.1982, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 18. DESEMBER 1982
Ég vil af alhug þakka alla þá vinsemd og viröingu,
sem vinir mínir og kunningjar hafa sýnt mér með góð-
um lcveðjum og óskum og gjöfum í tilefni af sjötugsaf-
mæli mínu 1*. september sl. Einkum vil ég þakka sýslu-
nefnd Skagafjarðarsýslu, stjóm Kaupfélags Skagfirð-
inga, stjóm Fiskiðju Sauðárkróks og stjóm Sjúkrahúss
Skagfirðinga, svo og starfsfólki mínu í sýsluskrifstofu
og lögreglu héraðsins, fyrir sérstaka virðingu og vin-
semd mér sýnda.
Ég flyt yður öllum kœra kveðju og beztu óskir um
farsœla framtíð, gleðileg jól og heiUaríkt komandi ár.
Jóhann Salberg Guðmundsson
THERMOR
BUXURNAR
Meiriháttar nýjung!
LAUGAVEGI 47 SIM117575
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir GUÐMUND GUÐJÓNSSON
• Margret Thatcher, óbilgirni að
hætti Churchills.
Bretum einnig til góða á er-
lendum vettvangi. Skapgerð
hennar er slík, að fólk úr öllum
flokkum styður hana og
treystir. Ákveðni hennar fellur
einnig í góðan jarðveg hjá al-
menningi, sem veit að það þýð-
ir ekkert að hafa veimiltítur í
foringjasætinu og þetta sama
fólk er orðið langþreytt á
Thatcher lætur ekki
sveigja sig eða beygja
Kinhver merkilegasta breyting í breskum stjórnmálum á þessu ári er
sá álitsauki sem Margaret Thatcher nældi sér í, í kjölfarið á stríði Breta
og Argentínumanna um yfirráðin á Falklandseyjum. Sigur Breta átti
rætur að rekja til hetjudáða margra, en sá aðili sem mest hefur hagnast
siðan er frú Thatcher. Bretar voru i erfiðri stöðu vegna stríðsins en
Thatcher sýndi ákveðni og stefnufestu, sem varð til þess að landar
hennar fóru að bera mun meiri virðingu fyrir henni en áður. Stríðið sjálft
mun firnast smám saman í sögunni, en staða Thatchers eftir það mun
hafa mikið að segja í breskum stjórnmálum á næstu misserum.
Obilgirni hennar er nú
rómuð og aldrei þessu
vant þykir slík óbilgirni kostur
frekar en hitt. Án slíks
ósveigjanleika hefði hún aldrei
orðið formaður breska íhalds-
flokksins. Eftir tvo kosninga-
ósigra í röð, síðast árið 1975,
var það mál margra flokks-
manna, að tími væri korninn
fyrir Edward Heath að draga
sig í hlé og taka sér annað
fyrir hendur. Þá fóru menn að
velta fyrir sér hver hugsanlega
gætir orðið skikkanlegur eftir-
maður. Margaret Thatcher var
hvorki í hópi þeirra sem mestu
reynsluna höfðu, né í hópi
þeirra sem taldir voru líkleg-
ustu eftirmennirnir. En óbil-
girnin og ósveigjanleikinn kom
þá fram. Viðurnefnið „Járn-
frúin" fékk hún úr sovéskri
blaðagrein sem rituð var um
ræðu nokkra sem hún flutti
um sambúð austurs og vesturs.
Ræðan var harðorð í garð
austurs og viðurnefnið var
hugsað sem háð. En Thatcher
var hæst ánægð með viður-
nefnið, tók það höndum tveim
og þau viðbrögð hennar ein
öfluðu henni vinsælda.
Þó að viðmót hennar og
framkoma benti til þess að um
óvenjulega viljasterka persónu
væri að ræða, örlaði þó jafnan
á þeirri hræðslu á mörgum
vígstöðvum að þetta væri yfir-
borðskennd persónueinkenni.
En allar slíkar áhyggjur ruku
út í veður og vind eftir
frammistöðu Thatchers í Falk-
landseyjmálinu. Samstarfs-
menn hennar í bresku stjórn-
inni líta hana ekki alltaf hýru
auga og iðulega er samstarfið
storma-samt. Þannig kunna
þeir best að meta foringja-
hæfileika Thatchers sem ekki
þurfa að vinna með henni. En
foringjahæfileikarnir eru fyrir
hendi í ríkum mæli. Hún setur
ekki fyrir sig hluti sem aðrir
• Margarel Thatcher
telja standa ýmsum málum
fyrir þrifum og hún gefur lítið
út á þó líkur og tölur standi
ekki með henni í ýmsum mál-
um. Einmitt á þessum síðustu
og verstu tímum er nauðsyn-
legt að hafa viti borinn for-
ingja sem setur ekki hluti fyrir
sig, heldur framkvæmir í nafni
sannfæringar sinnar.
En frú Thatcher er þó ekki
það traust í sessi enn sem
komið er, að allt sem hún segi
verði lög. Fyrstu 2 árin var
þessi stjórn Ihaldsflokksins sú
klofnasta í manna minnum.
En í september 1981 hreinsaði
frú Thatcher til í ráðherralið-
inu til þess að njóta meiri
stuðnings við málefni sín.
Stjórnin er nú miklu samhent-
ari en áður, en eigi að síður
koma brestir annað slagið. Til
dæmis fyrir 3 mánuðum, er
hún lagði fram frumvarp
ásamt fjármálaráðherrum sín-
um og ráðgjöfum. Frumvarpið
fól í sér róttækar aðgerðir um
niðurskurð á ýmsum útgjalda-
liðum, bæði opinberum og
fleirum. En frumvarpið þótti
of róttækt og var fellt.
En óbilgirni hennar kemur
stjórnmálamönnum sem jafn-
an hafa hagað seglum eftir
vindi og verið fljótir að setja
hagsmuni þess til hliðar ef svo
bar undir. Þeir eru ekki marg-
ir sem trúa því að frú Thatcher
hagi seglum eftir vindi eða láti
tilleiðast út í annað en það sem
er hennar eigin sannfæring.
í þessu sambandi má minna
á, að fyrir skömmu misheppn-
aðist Arthur Scargill, leiðtoga
námuverkamanna, að fá menn
sína til þess að samþykkja að
fara í verkfall vegna kaup-
krafna. Það, að verkamennirn-
ir skyldu kjósa að fara ekki í
verkfall, þýðir einfaldlega, að
þeir hafa ekki áhuga á erjum í
vetur, þeir kusu heldur að sjá
hvað setur. Námumennirnir
voru síður en svo að greiða
Thatcher atkvæði eða flokki
hennar, en með þessum úrslit-
um nánast viðurkenndu þeir
að það þýðir ekkert að hóta
henni með einu eða neinu.
Einurð hennar fleytir Bret-
um einnig vel í utanríkismál-
um og það hafa fleiri fengið að
finna heldur en Galtieri Arg-
entínuforseti. Margar af þeim
þjóðum sem greiddu atkvæði
gegn Bretum á vettvangi Sam-
einuðu þjóðanna vegna Falk-
landseyjadeilunnar vita nú, að
þau hefðu kannski átt að gera
annað, þau vita nú að Thatcher
verður ekki snúið eða bolað
eftir neinum leiðum. Þá hefur
forystulið Efnahagsbanda-
lagsríkjanna fengið að finna
fyrir skoðunum Thatcher um
það sem henni og Bretum
finnst vera allt of mikil fjár-
málaábyrgð Bretlands í veltu
bandalagsins. Og um það mál-
efni hefur Thatcher síður en
svo sagt sitt síðasta orð.
Margir Bretar eru stoltir af
Thatcher. Þeir sjá í henni leið-
toga sem veit hvað hann vill og
nær sínum markmiðum. Hún á
einnig aðdáun margra and-
stæðinga sinna og sú aðdáun
slævir mjög gagnrýni þeirra.
Hún er ekki orðin sá sterki
stjórnmálamaður sem hún er
af stjórnunarhæfileikunum
einum saman, heldur fyrst og
fremst vegna seiglu, sannfær-
ingar — og þráutseigju.
(Byggt á Wall Street
Journal)