Morgunblaðið - 09.03.1988, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. MARZ 1988
21
og innlenda ferðamenn á næstu
árum.
Ef Vestlendingar, Vestfirðingar
og Norðlendingar ætla að selja
erlendum ferðamönnum þjónustu
sína og þá náttúrufegurð sem róm-
uð er á þessum svæðum, verður
að bæta samgöngumar frá
Reylcjavík.
Göng undir Hvalfjörð gætu orð-
ið stór þáttur í því að laða ferða-
menn vestur og norður.
En einhveijir þættir gætu verið
neikvæðir þegar metin eru áhrif á
byggðina á Vesturlandi frá bætt-
um samgöngum til höfuðborgar-
svæðisins.
Ef litið er til Suðurlands þá hafa
ekki orðið byltingarkennd áhrif
tengd hraðbrautinni austur fyrir
fjall. Það er einkum í næsta ná-
grenni svo sem á Selfossi og
Hveragerði sem hefur orðið vera-
leg uppbygging og fólksfjölgun.
Af þeirri reynslu má draga þá
almennu ályktun að bættar sam-
göngur til höfuðborgarinnar hafí
ekki veraleg áhrif til eflingar
byggðar utan ákveðinna marka.
Skýringar gætu legið í því að
jafnhliða bættum samgöngum
verður að eiga sér stað öflug at-
vinnuuppbygging.
Með bættum samgöngum til
höfuðborgarsvæðisins hefur þess
gætt að dregið hefur úr verslun
t.d. allt vestur á Snæfellsnes þegar
tíð er góð.
Hörð samkeppni verslunarfyrir-
tækja hefur gengið nærri fyrir-
tækjum í útjaðri samkeppnissvæð-
isins, t.d. á Vesturlandi.
Þessi samkeppni getur að sjálf-
sögðu verið neytendum til góðs.
En einnig leitt til þess að verslun
færist að veralegu leyti á höfuð-
borgarsvæðið. Neikvæðir þættir
bættra samgangna era vart telj-
andi og í raun ekki til ef allt er
skoðað.
Ef dregin era saman megin at-
riði úr hugleiðingum mínum má
nefna þau í 6 liðum:
1. Jarðgöng undir Hvalfjörð
munu án nokkurs vafa valda bylt-
ingu á Akranesi. Bærinn kæmist
nánast í þjóðbraut og gæti orðið
mikilvæg þjónustumiðstöð ferða-
manna og enn sterkari þjónustu-
miðstöð fyrir kjördæmið en nú er.
2. Jarðgöng munu geta haft
veraleg áhrif á atvinnulífið í Borg-
amesi og í nærsveitum eins og á
Akranesi með betri samgöngum
við hinn stóra markað.
3. Á Snæfellsnesi og í Dölum
mun áhrifa ekki gæta nema þar
verði jafnframt gert sérstakt átak
við að bæta samgöngumar innan
svæðisins, sérstaklega á Snæfells-
nesi.
4. Jarðgöngin, bættur vegur
vestur á Snæfellsnes og tilkoma
Breiðafjarðarfeijunnar mun auka
mjög umferð til Vestíjarða. Fjölg-
un ferðamanna, sem selja þarf
þjónustu allt frá Akranesi norður
og vestur um land, mun styrkja
ferðamannaþjónustuna sem at-
vinnugrein á stóra svæði.
5. Þessi samgöngubót gæti
flutt hluta af versluninni af Vest-
urlandi á höfuðborgarsvæðið.
6. Jarðgöng munu færa eftir-
sótt frítíma- og útivistarsvæði nær
borgarbúum og stækka þannig
höfuðborgarsvæðið og hvíla íbúa
borgarinnar frá Suðurlandsundir-
lendinu og Þingvallahringnum.
Jarðgöng era því ekki síður hags-
munamál höfuðborgarbúa.
Þær lauslegu áætlanir sem gerð-
ar hafa verið um þessa framkvæmd
benda til þess að um mjög arð-
bært fyrirtæki sé að ræða. Hug-
myndir um framkvæmdir sem
gætu gefið beinan arð era ekki á
hveiju strái í dag og þess vegna
ber að vinna vel að þessu máli.
Framkvæmdir á sviði sam-
göngumála hafa orðið að víkja fyr-
ir öðram framkvæmdum, sem oft
gefa minni arð eða engan.
Á þessu þarf að verða breyting.
Meðal þess sem þarf að gera er
að kynna djarfar tillögur um sam-
göngubætur. Um þær þarf að
skapa umræður og fá fram bestu
lausnir í hveiju máli. Það þarf að
vekja forystumenn í atvinnulífinu
og þá sérstaklega í iðnaði til vit-
undar um það hversu mikla þýð-
ingu góðar samgöngur hafa fyrir
eflingu atvinnulífsins.
í harðnandi samkeppni verður
að búa atvinnulífinu starfsskilyrði
með bættum samgöngum svo að
verkþekking geti betur nýst og til
þess að framþróun verði víðar en
á höfuðborgarsvæðinu.
Þeir sem einkum hafa barist
fyrir samgöngubótum era sveitar-
stjómarmenn og þingmenn, sem
oftar en ekki hafa verið gerðir tor-
tryggilegir vegna þess að hug-
myndir þeirra og tillögur era auð-
vitað oft því marki brenndar að
taka mest mið af þröngum staðar-
hagsmunum.
Með því að vekja forystumenn
í atvinnulífinu og fjármagnseig-
endur eða handhafa fjármagns til
vitundar um mikilvægi samgangna
fæst sá liðsauki, sem þarf til þess
að hrinda slíkum verkum í fram-
kvæmd.
En hversu miklar líkur era á því
að þessi framkvæmd, sem hér er
kynnt, verði að veruleika? Göng
undir Hvalfjörð era óumdeilanlega
mjög mikið hagsmunamál margra
eins og raunar allar samgöngubæt-
ur, ekki síst á landsbyggðinni sem
stendur núna mjög höllum fæti.
Vegagerð og reyndar flestar sam-
göngubætur ættu síst að verða
fyrir niðurskurði. Við höfum samt
heyrt boðskap utanríkisráðherra.
Hann vill skera niður fjármagn til
þeirra þátta, sem era núna mikil-
vægastir fyrir okkur á landsbyggð-
inni, þ.e. vegagerð og húsnæðis-
mál.
Skrifa mætti langt mál um
þensluna á höfuðborgarsvæðinu og
þingmenn, sem hlupu upp til handa
og fóta til þess að bæta hag höfuð-
borgarinnar með loforðum um sér-
stakar aðgerðir í vegamálum borg-
arinnar.
Það er gert á sama tíma og
borgin ræður sér ekki fyrir ríki-
dæmi, sem er allt kostað af út-
flutningsatvinnuvegunum sem era
látnir standa undir þenslunni. En
það þýðir ekki að skamma Davíð
borgarstjóra. Hann vinnur fyrir
sitt fólk. Þingmenn höfuðborgar-
svæðisins virðast hafa alla yfir-
burði og ráða flestu í þjóðfélaginu.
Það hafa margir gleymt ræðum
sínum fyrir síðustu kosningar um
að samgöngubætur verði mikil-
vægustu verkefni okkar til styrktar
byggðinni í landinu.
Þess vegna óttast ég, að göngin
og jafnvel enn brýnni framkvæmd-
ir verði látnar víkja fyrir nýrri öldu
þenslu í höfuðborginni og ná-
grannasveitarfélögum. Þenslan er
kostuð af landsbyggðinni, með
rangri gengisskráningu sem geng-
ur mjög nærri sjávarútveginum,
sem stendur mjög höllum fæti á
sama tíma og þjónustugreinar
blómstra á höfuðborgarsvæðinu og
sveitarfélögin þar hagnast af öllu
saman.
Göng undir Hvalfjörðinn eða
undirbúningur þeirra getur orðið
prófsteinn á vilja þings og ríkis-
stjórnar til þess að styrkja lands-
byggðina og spoma við hinum
gífurlega ofvexti, sem er hlaupinn
í höfuðborgina með nýtt þinghús,
nýtt ráðhús, nýtt Sambandshús og
nýtt Framsóknarhús í undirbún-
ingi.
Höfundur er bæjarstjóri í Stykkis-
hólmi.
Gengist við
rangfærslum
eftir GeirH. Haarde
„Vissulega var það aldrei mein-
ing mín að snúa út úr orðum þing-
mannsins eða vera með rang-
færslur varðandi orð hans.“ Þann-
ig kemst Sigríður Baldursdóttir,
varaþingmaður Kvennalistans,
m.a. að.orði í grein í Morgun-
blaðinu sl. föstudag. Tilefnið er
athugasemd mín í Morgunblaðinu
vegna útúrsnúninga hennar í jóm-
frúræðu á Alþingi á ummælum
sem ég lét falla í beinni sjón-
varpsútsendingu úr Múlakaffi fyr-
ir sex vikum.
Hin tilvitnuðu orð og annað
yfirklór í greininni bera með sér
að Sigríði er ljóst, að hún getur
hvergi fundið þeim orðum stað,
sem hún leggur mér í munn, þótt
myndband af þættinum hafi
eflaust verið skoðað fram og aft-
ur.
Tilganginum með athugasemd
minni er þvi náð og mun ég þaraf-
leiðandi engu við þetta mál bæta,
þótt varaþingmaðurinn muni
eflaust vaða elginn hér í blaðinu
eitthvað áfram að sið þingmanna
Kvennalistans. Tilgangur minn
var ekki annar en að leiðrétta það
sem mér var ranglega lagt í munn
en ekki að taka upp orðaskak við
Sigríði um launamál.
En það leynir sér ekki að vara-
þingmanni Kvennalistans líður
ekki of vel yfir því að ég skuli
hvergi hafa sagt það sem hún
vildi að ég hefði sagt. Það er
e.t.v. mannlegt og skiljanlegt, en
stórmannlegra hefði nú verið að
biðjast velvirðingar á rangfærsl-
unni í stað þess að fárast yfir því
að ég eða aðrir þátttakendur í
umræddum sjónvarpsþætti hafi
ekki svarað spurningum á þann
hátt, sem varaþingmaðurinn
„taldi víst“ að gera ætti.
í lok greinar Sigríðar er reynt
að drepa athugasemd minni á
dreif með því að spytja hvert sé
þá eiginlega viðhorf mitt til þess
atriðis, sem áður var búið að gera
mér upp skoðun á! Slíkar spum-
ingar koma athugasemd minni
ekkert við, þótt með þeim sé aug-
ljóslega viðurkennt að varaþing-
maðurinn fór í upphafi villur veg-
ar.
Höfundur er einn af alþingis-
mönnum Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavik.
Geir H. Haarde
„Tilganginum með at-
hugasemd minni er því
náð og mun ég þaraf-
leiðandi engu við þetta
mál bæta, þótt vara-
þingmaðurinn muni
eflaust vaða elginn
hér í blaðinu eitthvað
áfram að sið þing-
manna Kvennalist-
ans.“
Miðvikudaginn 9. mars kl. 20 fiytur
Dr. Morton Bard
fyrirlestur á vegum
Sálfræðingafélags íslands
ikennslustofu Landspítalans á 2. hæð íhúsi geðdeild-
ar. Fyrirlesturinn verðurflutturá ensku og nefnist:
„Comparison of the psychological reactions to
personal crime and to cancer".
Dr. Bard er varaformaður bandaríska Krabbameins-
félagsins.
Aðgangur ókeypis.
Heba heldur vió heilsunni
Konur!
Áhugafólk um holla hreyfingu
Námskeið hefjast 9. mars.
Þolleikfimi, músíkleikfimi við alira hæfi.
Rólegir, almennir og hraðir tímar.
Sér tímar fyrir þær sem þurfa að létta
sig um 15 kg eða meira. Engin hopp.
Vigtun og mæling —
gott aðhald
Megrunarkúrar. nuddkúrar, sauna
og ljós.
Innritun og upplýsingar í
símum 42360 og 641309.
Kennari: Elísabet Hannesdóttir,
íþróttakennari.
Heilsurœktin Heba
Auðbrekku 14. Kópavogi.
1/2 lítri köld mjólk
1 RÖYAL búðingspakki.
Hrœrið saman.
Tilbúið eftir 5 mínútur.
Súkkulaði karamellu
vanillu jdrðarberja
sítrónu.
MYNDBANDSTÆKI
ÍU