Morgunblaðið - 01.07.1988, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 1. JÚLÍ 1988
Ekkí farið á svig
við stefnu ríkis-
sljórnarinnar
- segir Þorsteinn Pálsson um gjald-
skrárhækkun Landsvirkjunar
ÞORSTEINN Pálsson, forsœtis-
ráðherra, segir að með ákvörðun
Landsvirkjunar um 8% hækkun
á gjaldskrá fyrirtækisins, hafi í
engu verið farið á svig við stefnu
ríkisstjómarinnar nm aðhald í
verðlagsmálum og þvi sé ekkert
tilefni til upphlaups um þetta
mál. Staðreyndin sé sú að iðnað-
arráðherra hafi gert Landsvirkj-
un að leggja gjaldskrárhækkun-
ina fyrir trúnaðarmenn ríkis-
stjómarinnar í verðlagsmálum,
sem fari yfir allar hækkunar-
beiðnir ríkisfyrirtækja, þrátt
fyrir að Landsvirkjun sé að hálfu
í eigu bæjarfélaga. Þorsteinn
sagði að iðnaðarráðherra hefði
að sjálfsögðu borið þessa máls-
meðferð undir sig áður.
„Við munum hafna öllum kröfum
um að steypa rfkisfyrirtækjum út í
NM í brids:
íslendingar
enn efstir
ÍSLAND vann Noreg í opna
flokknum á Norðurlandamót-
inu í brids í gærkvöldi með
sautján stigum gegn þrettán.
íslendingar eru nú i efsta
sæti fyrir síðustu umferðina,
sem spiluð verður í dag klukk-
anll.
Önnur úrslit urðu þau að
Svíþjóð vann Finnland og Danir
unnu Færeyinga. íslendingar
eru nú með 163 stig, Svíar með
160 og Danir með 158. ísland
spilar við Danmörku í síðustu
umferð.
Sjá bridsþátt á síðu 33.
erlendar lántökur til þess að falsa
verðskrár. Vinstri stjómimar gerðu
þetta að aðalsmerki efnahagsstefnu
sinnar og það er sama hversu oft
Framsóknarflokkurinn fer fram á
þetta, þessum kröfum verður ekki
sinnt. Astandið er nógu slæmt og
það er nógu erfítt fyrir þjóðarbúið
að aðlaga sig versnandi ytri aðstæð-
um, þó ekki séu teknir upp þessir
úreltu stjómarhættir vinstri
stjóma," sagði Þorsteinn. „Þetta
upphlaup allt er hreinn flumbru-
skapur og virðist eingöngu til þess
ætlað að veikja ríkisstjómina án
þess að tilefni sé til.“
Þorsteinn var spurður út í orð
Steingríms Hermannssonar í Morg-
unblaðinu { gær um að það hefði
verið rætt í stjóminni að ákvæði
bráðabirgðalaga um gjaldskrár-
hækkanir næðu til Landsvirkjunar.
„Það var rætt við setningu laganna
að Landsvirkjun færi í gegn um
sama eftirlit og ríkisfyrirtæki og
það var gert,“ sagði Þorsteinn.
Hann benti á að þrátt fyrir þessa
hækkun lækkaði verðskrá Lands-
virkjunar að raungildi um 9% á
þessu ári. Það væri til merkis um
að það væri raunhæft ráð til þess
að draga úr verðbólgu að gera ríkis-
fyrirtækjum skylt að vera ábyrg í
fjármálum sínum.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Reynir Hinriksson á Sörla frá Norðtungu sem varð efstur í
keppni gæðinga í B-flokki.
Sörli sigraði 1
B-flokki gæðinga
Frá Ásdfsi Haraldsdóttur, blaðamanni Morgunblaðsina i Kaldármelum.
FYRSTI dagur fjórðungsmóts hestamanna á Vesturlandi á Kaldár-
melum var I gær. Keppt var í B-flokki gæðinga og varð Sörli frá
Norðtungu þar efstur með einkunina 8,48. Auk þess var keppt í
yngri flokki unglinga og kynbótahross voru dæmd.
Annar í B-flokki gæðinga varð hólmi á Funa frá Ytri-Kóngsbakka.
Óðinn frá Berserkseyri með ein-
kunnina 8,44 og þriðji varð Frami
frá Brúarlandi með einkunina 8,38.
í yngri flokki unglinga sigraði
Halldór Kristjánsson frá Stykkis-
Hlaut hann meðaleinkunina 8,12.
Jóhannes Kristleifsson er efstur
eftir forkeppni 1 tölti. Hann keppti
á Gusti frá Úlfsstöðum og hlaut
78,40 stig. Fimm hestar keppa til
úrslita í tölti í kvöld.
Áhöfnogút-
gerð Ólafs
Bekks sátt
um fiskverð
Sanmingar náðust seinnipart-
inn í gær á milli áhafnar togar-
ans Ólafs Bekks ÓF og Útgerð-
arfélags ólafsfjarðar hf. um
fiskverð. Samningamir eru á
þá lund að farið er eftir fisk-
verði Verðlagsráðs auk 6,65%
hækkunar á þorskverði í stað
5%, eins og útgerðin hafði boðið
skipveijum. Ólafur Bekkur hélt
á veiðar á ný klukkan 20.00 í
gærkvöld.
Forsaga máls þessa er sú að
skipveijar á ólafí Bekki neituðu
að halda til sjós í fyrrakvöld vegna
ágreinings um verð við útgerðarfé-
lagið. Skipveijar töldu munnlegan
samning, sem áhöfnin gerði við
útgerðina sl. haust, hafa einhliða
verið felldan úr gildi af útgerðinni
1. júní sl. þegar nýtt fískverð var
ákveðið. Útgerðarfélag Ólafsfjarð-
ar hugðist reikna þijá síðustu túra
samkvæmt fískverði Verðlagsráðs
auk 5% hækkunar á þorski. Skip-
veijar voru hinsvegar ekki sam-
mála þessu og töldu þeir hinn
munnlega samning, sem gerður
var á tímum fijáls fískverðs, enn
í gildi.
o
INNLENT
Vextir af skyldusparnaði hækka
Á FUNDI ríkisstjórnarinnar á
þriðjudag var samþykkt tillaga
Jóhönnu Sigurðardóttur félags-
málaráðherra um að vextir af
skylduspamaði til Byggingar-
sjóðs ríkisins yrðu hækkaðir úr
3,5% í 7% auk verðtryggingar.
Að sögn Láru V. Júlíusdóttur,
aðstoðarmanns Jóhönnu Sigurðar-
dóttur, er með þessari hækkun
vaxtanna reynt að koma til móts
við skyldusparendur, þar sem
skylduspamaður er ekki lengur frá-
dráttarbær til skatts eftir að ný
skattalög voru sett. „Við erum með
þessu að reyna að keppa við fíjálsa
markaðinn," sagði Lára.
Samkvæmt nýjum lögum um
skylduspamað, sem sett vom í vet-
ur. er nú hæet að revma skvldn-
spamaðinn áfram eftir að 26 ára
aídri er náð. Undanfarin ár hefur
lítið innstreymi verið í Byggingar-
sjóð umfram útstreymi skylduspari-
flár, þar sem mikið er um að náms-
menn og gift fólk nýti sér heimild-
ina til þess að taka út inneign sína.
Menntamálaráðherra um stöðuveitinguna í HÍ:
Háskólinn hefði átt að
stokka dómnefndina upp
Ekki ástæða til að draga hlutleysi dóm
nefndar í efa, segir Háskólarektor
„ÞESSI niðurstaða byggir ein-
göngu á faglegu mati og þeirri
staðreynd að Hannes Hólmsteinn
er best menntaði umsækjandinn,*1
sagði Birgir tsleifur Gunnarsson,
menntamálaráðherra, er hann var
inntur eftir ástæðunni fyrir þvi
að Hannes H. Gissurarson var
skipaður í stöðu lektors f stjóm-
málafræði þrátt fyrir að dóm-
nefnd hafí ekki talið hann að fullu
hæfan til að gegna stöðunni. Ráð-
herra segir að öll saga málsins
hafi gefíð tilefni til þess að ráðu-
neytið skoðaði það sérstaklega,
enda skjóti það skökku við að í
dómnefndaráliti væri eini um-
sækjandinn með doktorspróf f
greininni talinn óhæfur til að
kenna undirstöðuatriði stjóm-
málafræði. Háskólarektor segir
stöðuveitinguna hins vegar geta
skaðað samskipti Háskólans og
menntamálaráðuneytisins, enda
sé ekki ástæða til að draga hlut-
leysi dómnefndar f efa. Rektor
segir að það sé alvarlegt mál að
skipa f kennarastöðu mann, sem
ekki hafí fengið ótvfræðan hæfn-
isdóm, og segir einnig að með
skipan dr. Hannesar sé brotin sú
hefð sem menntamálaráðherrar
hafi hingað til virt, að deildir
Háskólans vefji sjálfar kennara
sfna. Þórólfur Þórlindsson, forseti
félagsvfsindadeildar, telur stöðu-
veitinguna vantraust á deildina.
Menntamálaáðherra segist telja
að Svanur Krisljánsson og Gunnar
Gunnarsson hefðu átt að segja sig
úr dómnefnd um hæfni umsækjenda
er gagnrýni hafði komið fram á skip-
an nefndarinnar frá lögmanni Hann-
esar Hólmsteins og átt hefði að
stokka nefndina upp. Háskólinn hefði
hins vegar ekki gripið til þess ráðs,
heldur bætt tveimur lögfræðingum
við nefndina. Það hefði síðan tekið
nefndina heilt ár að vinna störf sín.
„Öll saga og meðferð málsins í
Háskólanum gaf sérstakt tilefni til
þess að málið fengi sérstaka skoðun
hér í ráðuneytinu," sagði Birgir.
Hann sagðist þó hafa átt gott sam-
starf við Háskólann og taldi hann
vinna mál sín faglega, einkum hvað
varðaði stöðuveitingar, en þetta mál
hefði orðið undantekning þar á.
Birgir sagðist telja nauðsynlegt
að skipan dómnefnda í Háskólanum
yrði endurskoðuð. „Eins og nafíiið
gefur til kynna eru þetta eins konar
dómstólar, sem taka að sér að dæma
einstaklinga og verk þeirra," sagði
Birgir. „Ég tel brýnt að setja skýrar
reglur um til dæmis tengsl manna
við umsækjendur þá, sem þeir eiga
að dæma. Það eiga að gilda svipaðar
reglur um þessa dómara og dómara
í almennum málum fyrir dómstólum.
Það má aldrei leika neinn vafí á því
að dómendumir séu hlutlausir."
Menntamálaráðherra sagði að
ráðning dr. Hannesar ætti eftir að
hafa góð áhrif fyrir Háskólann. „Há-
skólinn verður að gæta sín á þvi að
inni í deildum hans lokist ekki menn,
sem allir hafa sömu eða svipuð sjón-
armið. Það er ekki neinn vafi á því
að Hannes hefur að sumu leyti önnur
sjónarmið en helstu málsvarar fræði-
greinarinnar í Háskólanum nú og
mér fínnst að það eigi að tryggja
fjölbreytni og fíjálsa samkeppni hug-
mynda innan Háskólans," sagði
menntamálaráðherra.
Gæti skaðað samstarf
Háskóla og ráðuneytis
„Það eru auðvitað nýmæli að
menntamálaráðherra skuli skipa
mann í kennarastöðu sem ekki heftir
hlotið ótviræðan hæfnisdóm," sagði
Sigmundur Guðbjamason Háskóla-
rektor. Hann sagði að þessa væru
ekki dæmi í allri sögu Háskólans frá
því dómnefndir fóm að dæma um
hæfni umsækjenda árið 1942. „Ég
er mjög ósáttur við þetta, því að með
dómnefndunum er reynt að tryggja
faglegt mat á hæfni manna,“ sagði
rektor. Hann sagðist ekki telja
ástæðu til að draga hlutleysi dóm-
nefndarinnar í efa. Einn dómnefnd-
armanna, Ólafur Ragnar Grimsson,
hafi vikið úr henni er seta hans í
nefndinni var gagnrýnd, og í hans
stað hafi komið maður sem ekki
hafí þótt aðfínnsluverður.
Rektor sagði það erfítt að finna
menn utan Háskólans til að skipa
faglega dómnefnd. Því hefði stund-
um verið gripið til þess ráðs að leita
eftir erlendum fræðimönnum til sam-
starfs. „Við emm hins vegar ósáttir
við að leitað sé til einhverra erlendra
yfírdómara eftir á. Það væri þá nær
að skipa slíka menn í dómnefnd,"
sagði rektor. Rektor sagðist þó vera
þeirrar skoðunar að breyta þyrfti
reglum um skipan dómnefnda, til
dæmis á þann veg að umsælqendur
fengju að gera athugasemdir við
dómnefndarmenn áður en nefndimar
tækju til starfa.
Rektor sagði einnig að fram til
þessa hefðu menntamálaráðherrar
virt tillögur deilda um ráðstafanir á
kennarastöðum. „Samstarf mennta-
málaráðherra og háskólamanna hef-
ur verið mjög gott i áranna rás og
því hef ég af þessu áhyggjur. Þetta
mál getur brugðið skugga á það sam-
starf,“ sagði Sigmundur. „Það skað-
ar ekki Háskólann en getur skaðað
samskipti Háskóla og ráðuneytis."
Vantraust á deildina
og dómnefndina
„Þetta er i fyrsta lagi vantraust á
dómnefndina," sagði Þórólfur Þór-
lindsson, forseti félagsvísindadeildar.
„Það hefur enginn annar betri að-
stæður til þess að kynna sér verk
umsækjenda og kveða upp yfir þeim
faglegan dóm. Nefndin hefur farið í
gegnum öll verk umsækjenda, en
þessi ákvörðun ráðherra hefur verk
hennar að engu. í öðru lagi komst
deildin að nánast einróma niðurstöðu
um að staðfesta bæri dómnefndar-
álitið, og ráðherrann hefur einnig þá
niðurstöðu að engu.“ Þórólfur sagð-
ist á þeirri skoðun að dómnefndar-
álitið væri mjög faglega unnið og
ekki ástæða til að draga það í efa.
„Kjami málsins er sá að dómnefnd
telur að framlögð verk Ólafs Þ. Harð-
arsonar skipi honum í efsta sætið.
Hún álítur einnig að vinnubrögð þess
sem hlýtur stöðuna standist ekki þær
kröfur sem gera verður til faglegra
vinnubragða," sagði Þórólfur. Hann
sagði að það yrði einnig að hafa í
huga að staðan hefði verið auglýst
sem staða á þremur sérsviðum
stjómmálafræðinnar, en verk Hann-
esar féllu að verulegu leyti utan
þeirra. „Það má líkja þessu við það
að við höfum beðið um fyrsta vél-
stjóra en fengið kokk,“ sagði Þórólf-
ur.
Þórólfur sagðist ekki tilbúinn að
segja til um hver áhrif ákvörðun
ráðherra myndi hafa i félagsvísinda-
deild. „Ég get ekki sagt annað en
það að mér er eftirsjá í Olafí Harðar-
syni,“ sagði Þórólfur.
Svanur Kristjánsson, formaður
dómnefndar Háskólans, sagðist ekki
vilja tjá sig um stöðuveitinguna eða
túlka dómnefndarálitið á nokkum
hátt fyrr en það hefði þá birst í heild
opinberlega og menn gætu metið það
í heild. Svanur sagðist raunar telja
að það ætti menntamálaráðherra eða
aðrir ekki heldur að gera.
Sjá einnig greinargerð mennta-
málaráðuneytisins á síðu 24.