Morgunblaðið - 30.10.1988, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. OKTÓBER 1988
Utgerð á höfiiðborgarsvæðinu:
Loðnuskipum hefur
fækkað um helming
Togurum fækkar, afli minnkar, en aflaverðmæti eykst
Aflaverðmæti skipa frá Reykjavík, Kópavogi og
Hafiiarfirði var á aíðasta ári meira en frá nokkrum
öðrum landshluta, skipt eftir kjördæmum. Verðmætið
var samtals 4,2 milljarðar eða 16,7% heildarinnar. Þrátt
fyrir þetta hefur skipum frá þessum þremur stöðum
fækkað á síðustu árum og hlutur þeirra í heildaraflan-
um sömuleiðis. Skýring þessa er meðal annars sú, að
hlutur frystitogara á þessum stöðum er vaxandi, til-
koma fiskmarkaða hefur hækkað verð aflans upp úr
sjó svo og mikil þátttaka í sölu fersks fisks eriendis. Á
síðustu 8 árum heftir fiöldi fiskverkunarstöðva rúmlega
tvöfaldazt, þrátt fyrir minnkandi hlut í aflanum.
Upplýsingar þessar komu með-
al annars fram á fundi fískifélags-
deildar Reykjavíkur, Hafnarfjarð-
ar og nágrennis, sem haldinn var
fyrir stuttu. Þær hefur Ingólfur
Amarson hjá Fiskifélagi íslands
tekið saman og er vettvangur
þessi byggður á texta og tölum
frá honum.
Togurunum fækk-
aðiumþijá
Árið 1981 voru gerðir út 22
togarar frá Reylqavík og Hafnar-
fírði eða 24,2% togaraflotans. Á
síðasta ári voru togaramir 19 eða
17,9% flotans. Árið 1981 öfluðu
togarar þessara staða samtals
91.376 tonna sem vom 22,8%
afla allra togaranna, en 1987 var
afíinn 76.909 tonn eða 19,6% alls
afla togaranna. Togurunum hefur
fækkað um þrjá, en miðað við að
þessir staðir hefðu haldið hlut
sínum gagnvart heildinni, hefði
togurunum átt að §ölga um 3.
Afli hefur sem hlutfall lækkað
minna en fækkun skipanna gæti
gefíð til kynna, en aflaverðmæti
er orðið hærra hlutfall af heild-
inni. Líklegustu skýringar á því
em miklar ísfísksölur erlendis á
síðasta ári; frystitogumm hefur
flölgað og urðu þeir fjórir á síðasta
ári. Þá seldu togarar frá þessum
stöðum vemlegt magn á físk-
mörkuðum hér heima, miklu
meira en togarar annars staðar á
landinu, en reynslan var yfírleitt
sú, að hátt verð fékkst fyrir físk-
inn á mörkuðunum.
í fyrra seldu togarar héðan
13.906 tonn af ísfiski erlendis og
Fjöldi fisk-
vinnslustöðva
1981 Reykja- vík: Hafiiar- fiörður: 14 Kópa- vogur: 4 Alls: 28
1982 14 18 5 37
1983 20 5 43
1984 19 3 38
1985 ‘Í8 17 5 40
1986 20 20 7 47
1987 26 7 59
1988 30/9 27 26 6 59
Byggt á ráðstöfunarskýrshim fiskverkenda til Fiskifélagsins.
Aflaverðmæti skipa
frá einstökum
landsvæðum 1987
Landsvæði: Þús/kr.
Reylq'avík, Kópavogur ogHafnarQörður 4.170.806 16,7%
Norðurland e 3.714.166 14,9%
Suðurland 3.359.985 13,6%
Austfírðir 3.257.690 13,1%
Suðumes 3.190.489 12,8%
Vestfírðir 3.096.093 12,4%
Vesturland 2.549.360 10,2%
Norðurland v 1.594.440 ' 6,4%
Samtals 24.933.029 100,0%
Reykjanes 7.361.295 29,5%
Norðurland 5.308.606 21,3%
Breytingar á
skipastólnum
Togarar
Allt landið 1981 1987
Aflamagn, tonn 401.485 100% 392.143 100%
Aflaverðm. þús/kr. 1.194.500 100% 10.834.148 100%
Fjöldi skipa 91 100% 106 100%
Reykjav./Hafharf.
Aflamagn, tonn 91.376 22,8% 76.909 19,6%
Aflaverðm. þús/kr. 265.400 22,2% 2.427.400 22,4%
Fjöldi skipa 22 24,2% 19 17,9%
Loðnuveiðar
Allt laudið 1981 1987
Aflamagn, tonn 640.562 100% 803.460 100%
Aflaverðm. þús/kr. 304.800 100% 1.604.900 100%
Fjöldi skipa 52 100% 49 100%
Reykjav./Haftiarf.
Aflamagn, tonn 202.167 31,6% 174.400 21,7%
Aflaverðm. þús/kr. 97.777 32,0% 348.800 21,7%
Ejöldi skipa 16 28,8% 10 20,4%
er það um 47% af allri ísfisksölu
íslenzku togaranna. Þá var afli
frystitogara frá Reykjavík og
Hafnarfirði 10.543 tonn og er það
26,4% þess botnfísks er frystitog-
arar veiddu 1987.
Stórt skarð höggv-
ið í loðnuflotann
Umtalsvert skarð hefur verið
höggvið í loðnuskipaflotann, en
Reykjavík og Hafnarifjörður hafa
til skamms tíma verið þar framar-
lega í flokki. 1981 áttu þessir
staðir 15 skip, sem var 28,28%
heildarinnar, en í fyrra vom
loðnuskipin aðeins 10, eða 20,4%
loðnuflotans. Árið 1981 öfluðu
loðnuskip þessara staða 202.176
tonna af loðnu, sem var rétt um
þriðjungar aflans, en í fyrra varð
aflinn 174.400 tonn eða rúmur
fimmtungur. í dag telur loðnu-
floti þessara staða aðeins 7 skip
og hefur því fækkað um 8 eða
rúman helming á 8 ámm, en
loðnuskipin em alls 48. Ein skýr-
ing á þessari tilfærslu er hugsan-
lega sú, að lengst af loðnuvertíð
er mjög löng sigling af miðum til
löndunar í Reykjavík og Hafnar-
fírði. Verksmiðjan I Hafnarfirði
er afkastalítil og á að auki ekki
neinn þátt í útgerð fremur en
fiskimjölsiðnaðurinn í Reykjavík.
Vaxandi em bein tengsl milli
verksmiðja og skipa og hefur það
haft áhrif á þessa þróun.
11% botnfiskaflans
eru unnin á svæðinu
Sé hagnýting botnfiskaflans
athuguð kemur ( ljós að hlutur
Reykjavíkur, Kópavogs og Hafn-
arfjarðar hefur skerzt nokkuð.
1981 tóku þessir staðir á móti
14,2% af heildinni en í fyrra
10,9%. Hefðu fiskmarkaðimir i
Reykjavík og Hafnarfirði ekki
komið til, má fullyrða að hlut-
fallið hefði orðið mun lægra en
það er nú. Þrátt fyrir þetta hefur
fiskvinnslufyrirtækjum á svæðinu
fjölgað vemlega eða úr 29 1981
í 69 í haust. Með fískmörkuðunum
hefur opnazt sá möguleiki að
smærri verkendur hafa átt þess
kost í auknum mæli að komast
yfír hráefni til vinnslu. Mikil
hreyfing reyndar verið á þessu
sviði og eigendaskipti hafa verið
tíð.
Útflutningsverð-
mætið um 8 milljarðar
Á síðasta ári var aflaverðmæti
allra fískiskipa 24,9 milljarðar
króna. Þar af var hlutur skipa frá
Reykjavík, Kópavogi og Hafíiar-
fírði 4,2 milljarðar eða rúmlega
16,7% heildarinnar. Sé miðað við
það að verðmæti aflans tvöfaldist
við útflutning, hefur gjaldeyrisöfl-
un í tengslum við útgerð á þessum
stöðum numið um 8 milljörðum á
síðasta.