Morgunblaðið - 01.08.1991, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. ÁGÚST 1991
15
Á að selja veiðileyfin á uppboði?
Á að selja kvótana eins og þeir
liggja fyrir núna eða ákveða ein-
hvern heildarkvóta á allar fiskteg-
undir og hafa fastagjald á hverri
tegund, sem þýðir í raun að sá sem
fískar mest borgar mest?
Ég hef minnst hér á þrjá mögu-
leika til að selja fiskinn í sjónum.
Að halda uppboð á veiðiheimildum
hefur þá tilhneigingu að veiðiheim-
ildir safnist á fáar hendur eins og
í núverandi kerfí, sem aftur leiddi
til umtalsverða byggðaflutninga til
lengri tíma litið.
Stjórnvöld verða að gera upp hug
sinn hvað þetta varðar áður en þau
kalla til uppboðs.
Ef kvótarnir verða seldir eins og
þeir eru í dag, er það orðið nánast
gulltryggt að enginn nýr aðili getur
haslað sér völl á þessum vettfangi,
þ.e. að þessi atvinnugrein verður
áfram í höndum útvaiinna.
Ef stjórnvöld aftur á móti ákveða
heildarkvóta og fastagjald, verður
engin mismunun, nýir aðilar ættu
greiðari aðgang að þessum vett-
vangi og ennfremur er það réttlæti
að menn sitji við sama borð á eðli-
legum forsendum. Sóknarstýring á
hér við að sjálfsögðu, í anda til-
lagna Guðjóns Á. Kristjánssonar.
Veiðileyfasala, hvernig sem hún
er framkvæmd, tryggir að síður er
braskað með kvótann. Þeir íj'ár*-
munir sem skipta um eigendur
núna innan kvótakerfisins munu
hafa viðkomu í ríkissjóði vonandi
öllum til hagsbóta. Samt sem áður
finnst mér menn skrumskæla veiði-
leyfasöluna.
Er mér efst í huga grein Jónasar
Haraldssonar lögfræðings LÍU.
Jónas fullyrðir að þeir milljarðar
sem kæmu í ríkissjóð verði ein-
göngu notaður til að rétta halla
sama sjóðs.
Getur það bara ekki verið gott
mál, það fer eftir því hvernig horft
er á málið. Þegar minni halli er á
ríkissjóði verða byrðar útvegsins
léttari að sama skapi.
Ég hef reyndar staðið í þeirri trú
að þessar milljarðar yrðu notaðir í
þágu sjávarútvegsins í formi rann-
sókna og tilrauna. Jafnvel hafa
komið fram hugmyndir um öflugan
úreldingarsjóð, svo eitthvað sé
nefnt.
Jónas fullyrðir að slíkt gjald
verði tekið af óskiptum afla, þar
af leiðandi myndu tekjur sjómanna
minnka, það er að sjálfsögðu lög-
leysa, í það minnsta siðleysa. Þetta
er sambærilegt og að sjómaðurinn
heimtaði hlut úr hagnaði útgerðar-
innar. Þannig að þetta kemur ekki
til greina. Hann heldur því fram
að útgerðarmenn taki upp á því
að skera hvern annan á háls með
tilkomu veiðileyfasölu.
Það byijar strax í núverandi
kerfi, með yfírboðum á kvótum.
Þannig að þetta er til staðar þegar
í dag bara með öðrum formerkjum.
Hann spyr ennfremur hvort ekki
sé eðlilegt að útgerðarmenn borgi
til baka ótalda milljarða væntan-
lega, þegar veiðar voru stundaðar
óheftar. Þá vil ég minna hann á
að þá voru fiskimiðin raunverulega
sameign. Aftur á móti núna
blómstrar kvótabrask, sem segir
mér og miklu fleirum að fískurinn
í sjónum er eign útvalinna eins og
ég nefndi hér fyrr í þessu greinar-
korni.
Málflutningur hans er með slík-
um eindæmum, sem vonlegt er
þegar um jafn glatað kerfí og
kvótakerfíð er að ræða.
Að vera fyrirfram á móti öðrum
möguleikum til að koma markviss-
ari og hentugri skipan á fískveiði-
stjórnun lýsir undraverðri þröng-
sýni, svo ekki sé meira sagt.
Þar sem hann minnist á Alþýðu-
flokkinn, verður það að koma fram
að hann einn flokka hafði þor til
að snúa frá kvótakerfínu og boða
nýja stefnu í sjávarútvegi.
Kvótasalan er og verður siðlaus
með þeim hætti sem hún er fram-
kvæmd í dag. Það sjá sífellt fleiri,
að kemur það glögglega fram í
könnun Félagsvísindastofnunar.
T.d. að 87% úrtaksins fínnst óvið-
unandi að ókeypis úthlutun geti
gengið kaupum og sölum. Könnun-
in sem slík er miklu meira en um-
hugsunarefni hún er krafa um nýja
og réttláta stefnu í undirstöðuat-
vinnugrein þjóðarinnar.
<5> O b radarnemarnir
eru bandarísk gæbahönnun í sérflokki sem gera þér kleift aö
fylgjast meb. Þeir eru fyrirferöarlitlir, meö bæöi X- og K-
tíöninemum, hljóö- og ljósmerki, styrkstilli, leiöslu í vindlinga-
kveikjara eöa rafkerfi, skyggnis- eöa mælaborösfestingu o.fl.
„Nú þarftu ekki aö lúta radarmælingar koma þér aö óvörum"
Verö frá abeins
».900,e

EUROCARD BBBBHM Samkart
Við
tökum
vel á
móti
þér!
SKIPHOLT119
SÍMI 29800
Höfundur er starfsmaður
Bátaþjónustu Sandgerðis.
s
I FERÐALAGIÐ ME
FANGIÐ FULLT AF EGILS