Morgunblaðið - 05.09.1991, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. SEPTEMBER 1991
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. SEPTEMBER 1991
27

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Árvakur h.f., Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Björn Vignir Sigurpálsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal-
stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar-
gjald 1100 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 100 kr. eintakið.
Eistneskt og íslenzkt
heilbrigðiskerfi
Hugmyndir um sjálfsákvörð-
unarrétt þjóða og þjóðar-
brota fengu vaxandi hljóm-
grunn í Evrópu við lyktir fyrri
heimsstyijaldarinnar, 1914—
1918. Meðal þjóða sem heimtu
fullveldi árið 1918, ásamt ís-
lendingum, voru Eistar, Lettar
og Litháar.
Eystrasaltsríkin þrjú reynd-
ust góðir grannar Norðurlanda
fyrr á tíð og milli þjóðanna
mynduðust mikilvæg menning-
ar- og viðskigtatengsl. Það fór
vel á því að íslendingar höfðu
frumkvæði að formlegri viður-
kenningu á sjálfstæði Eystra-
saltsríkjanna nú, eftir áratuga
„innlimun“ þeirra í Sovétríkin.
Morgunblaðið greinir í gær
frá heimsókn tveggja eist-
neskra krabbameinssérfræð-
inga, sem hingað komu í boði
krabbameinsfélagsins og hér-
lendra heilbrigðisyfírvalda.
Blaðið hefur eftir Vaino Rast-
ep, fyrrum heilbrigðisráðherra:
„Hann segir [í Eistlandi]
mörgu ábótavant; erfiðustu
vandamálin felist í lélegri
menntun, bæði heilbrigðis-
stétta og almennings, og mikl-
um skorti á búnaði sjúkrahúsa.
Að baki þessu búi peninga-
leysi, fyrst og fremst.“
Ennfremur:
„Aðalverkefni stjórnvalda í
Eistlandi á næstu árum verður
að reyna að bæta úr ömurlegu
efnahagsástandi — en ég held
að fast á eftir fylgi betrumbæt-
ur á heilbrigðisþiónustunni og
því sem henni stendur helzt
fyrir þrifum, auk fleiri félags-
legra úrbóta.“
Það er einkum tvennt, sem
vekur athygli í orðum þessa
góða gests frá Eistlandi. í
fyrsta lagi, hve heilbrigðisþjón-
ustan, sem vegur þungt í vel-
ferðarríkjum Vesturlanda, er
slök í Eystrasaltsríkjunum, eft-
ir áratuga forsjá og forskrift
sósíalismans. í annnan stað það
sjónarmið, að nauðsynlegur
undanfari betrumbóta í heil-
brigðisþjónustunni í heimalandi
hans — forgangsverkefnið —
sé að „bæta úr ömurlegu efna-
hagsástandi" austur þar. Með
öðrum orðum að lykillinn að
góðri heilbrigðisþjónustu (og
öðrum þáttum velferðar) er
traust atvinnu- og efnahagslíf,
sem er hin kostnaðarlega und-
irstaða samneyzlunnar ekkert
síður en einkaneyzlunnar.
Þetta hefur stundum verið orð-
að svo hér á þessum vettvangi,
að það þurfi samkeppnisþjóðfé-
lag til að bera uppi velferðar-
kerfið. í þeim efnum hefur hið
marxíska efnahagskerfi — sósí-
alisminn — algjörlega brugðizt.
í inngangi viðtals Morgun-
blaðsins við hinri eistneska við-
mælenda segir:
„Sovézka modelið, að enginn
borgi nema ríkið, sem ekki
borgar nóg, hefur verið að sliga
heilbrigðiskerfíð í Eistlandi. Nú
þarf að hugsa málin frá grunni,
nálgast nýja þekkingu og tækni
pg uppfræða almenning betur.
í þessari heimsókn til íslands
fáum við að skoða hvernig önn-
ur lítil þjóð skipar sínum heil-
brigðismálum. Það er góð inn-
spýting.“ — Og ennfremur:
„Krabbameinsfélagið er frá-
bært dæmi um það, hveiju
samtök einstaklinga fá áorkað
til að bæta heilsufar þjóðar“. —
Varðandi krabbameinsfélagið
er fróðlegt að geta þeirra orða
Kristjáns Sigurðssonar, yfir-
læknis leitarstöðvar krabba-
meinsfélagsins, „að nokkuð
lengi hafí verið til athugunar,
að hér á landi verði upplýs-
ingamiðstöð aðildarlanda
WHO, heilbrigðisstofnunar
Sameinuðu þjóðanna, um
krabbameinsleit. Astæðan sé
sú, hve vel hafi gengið hér að
leita að krabbameini“.
Fjölmiðlar hafa undanfarið
tíundað heimsóknir fólks hing-
að til lands frá hinum ýmsu
starfsgreinum og félagasam-
tökum í Eystrasaltsríkjunum.
Þær eru fagnaðarefni. Við eig-
um að leggja áherzlu á að
byggja upp traust og varanleg
menningar- og viðskiptatengsl
við þessar gamalgrónu vina-
og menningarþjóðir.
Að því er þennan þátt varð-
ar, það er samstarf á sviði heil-
brigðismála, er heimsókn Eist-
anna fagnaðarefni. Vel færi á
því að opna nokkrum eistnesk-
um læknanemum leið til
menntunar og starfsreynslu
hér á landi. Sama máli gegnir
um nema frá Lettlandi og Lit-
háen. Við verðum einnig að
draga rétta lærdóma af þeirra
reynslu.
Við eigum að huga vel að
því með hvaða hætti við getum
rétt þessum góðu grönnun
Norðurlanda, Eystrasaltsþjóð-
unum, vinarhendur — og end-
urreisa gamalgróin menningar-
og viðskiptatengsl milli okkar
og þeirra.
'’Frá miðstjórnarfundi Sjálfstæðisflokksins í gær. Frá vinsti eru Guðmundur Hallvarðsson alþingismaður, Davíð Oddsson forsætisráðherra,
Friðrik Sophusson fjármálaráðherra, Geir H. Haarde alþingismaður og Garðar Rúnar Sigurgeirsson formaður kjördæmisráðs Sjálfstæðisflokks-
ins á Austurlandi.
Davíð Oddsson um fjárlagaramma næsta árs:
Tel að báðir flokkamir og
ríkisstjóm megi vel við ima
Rikisstjórnin gekk frá ramma um fjárlög næsta árs á fundi sem
stóð til klukkan 3.30 aðfaranótt miðvikudags. Að sögn fjármálaráð-
herra verða fjárlögin lögð fram með innan við fjögurra milljarða
króna lialla eins og stefnt var að.
„Þetta var mjög virk vinna allra
ráðherranna og ég tel að það hafi
verið tekið tillit til sjónarmiða þeirra
allra. Enginn hafði allt sitt fram
eins og gengur en ég tel að báðir
flokkarnir, þingflokkarnir og ríkis-
stjórnin megi vel við þetta una,“
sagði Davíð Oddsson forsætisráð-
herra við Morgunblaðið í gær.
Jón Baldvin Hannibalsson ut-
anríkisráðherra sagði að fólk hefði
fengi ýkta mynd af þeim niður-
skurði á ríkisútgjöldum, sem ríkis-
stjórnin hefði ákveðið við fjárlaga-
gerðina. Ekki væri um að ræða eins
mikinn niðurskurð á gjöldum og
hægt væri að ætla af umfjöllun um
málið. Þingflokkur Alþýðuflokksins
sat á fundi um fjárlögin í gær, og
að sögn Jóns Baldvins var þar farið
rækilega yfir niðurstöðu ríkisstjóm-
arfundarins og kostir og gallar ein-
stakra tillagna metnir. Einnig hefðu
verið metin heildarefnahagsáhrifín
og tengslin við kjarasamninga og
möguleikarnir á að ná samstöðu og
sáttum um þá, og metin áhrif á
verðlag, kaupmátt og ráðstöfunar-
tekjur heimilanna.
A fundi ríkisstjórnarinnar á
þriðjudagskvöld var aðallega fjallað
um tekjuhlið fjárlagafmmvarpsins,
en leitað var leiða til að auka tekj-
ur ríkissjóðs um rúman milljarð
króna á næsta ári, miðað við
óbreytta skatta. Friðrik Sophusson
fjármálaráðherra sagði, að á fund-
inum hefði náðst samkomulag um
hve háa upphæð yrði að ræða, en
eftir væri að að útfæra nákvæmlega
á hvern hátt þessara tekna yrði
aflað.
„Við erum sammála um að það
eigi að gerast fyrst og fremst með
því að takmarka endurgreiðslur í
skattkerfinu tii þeirra sem best eru
settir. Þar er af mörgu af taka, en
ekki rétt að nefna fyrirliggjandi
hugmyndir,“ sagði Friðrik Sophus-
son.
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins er þarna aðallega um
að ræða að tekjutengja barnabætur
þannig að þær byiji að skerðast
þegar tekjur foreldra ná ákveðnu
marki og falli síðan niður við annað
mark. Þannig er talið að afla megi
allt að 500 milljóna króna. Einnig
er rætt um að hækka hlutfall tekna
við útreikning vaxtabóta. Ólíklegt
er að sjómannaafsláttur verði iækk-
aður svo einhveiju nemi eða að
undanþágum frá virðisaukaskatti
verði fækkað í þetta skipti.
Á ríkisstjórnarfundinum var
rammi útgjaldahliðar fjárlaganna
einnig staðfestur. Þar var meðal
annars gengið frá ágreiningsmáli
um skólagjöld í framhaldsskólum,
til stendur að heimila að leggja á
nemendur til að standa undir þeim
hluta kostnaðar við rekstur skól-
anna, sem er umfram rekstrar-
kostnað á þessu ári, svo útgjöld
menntamálaráðuneytis vegna
skólareksturs aukist ekki á næsta
ári. Upphaflega var áætlað að afla
180 milljóna króna tekna með þess-
um hætti, en vegna andstöðu í Al-
þýðuflokknum var niðurstaðan sú,
Ágreiningurinn innan þing-
flokks Alþýðuflokksins snýst ekki
aðeins um skólagjöld heldur einnig
um sparnaðaraðgerðir á sviði heil-
brigðismála. í fjárlagatillögunum
Framkvæmdastjórn Sjálf-
stæðisflokksins var kosin á
fundi miðsljórnar flokksins í
gær.
í framkvæmdastjórninni eru,
samkvæmt flokkslögum, Davíð
Oddsson formaður flokksins,
Friðrik Sophusson varaformaður
flokksins og Geir H. Haarde for-
samkvæmt upplýsingum Morgun-
blaðsins, að þessi tala var lækkuð
í 130 milljónir. Jafnframt var stað-
fest að ráðstafa verði þessum tekj-
um til ákveðinna hluta, sem rúmast
innan grunnskólalaga, en þær fari
ekki til almenns reksturs skólanna.
Friðrik Sophusson vildi ekki
skýra frá því hveijar niðurstöðutöl-
ur fjárlaga yrðu, það er heildartekj-
ur og gjöld ríkisins, samkvæmt fjár-
lagarammanum. Hingað til hefur
verið stefnt að því að þessar upp-
hæðir yrðu svipaðar og á núgild-
andi fjárlögum, eða um 101,5 millj-
arðar í tekjur og um 105,5 milljarð-
ar í gjöld. Friðrik sagði hins vegar,
að í örfáum þáttum væri líklega
tæknilega rétt að telja þjónustu-
er m.a. gert ráð fyrir tekjuteng-
ingu og niðurskurð í bótaflokkum
almannatiygginga og aukinni
gjaldtöku á heilsugæslustöðvum.
Þá er deilt um tekjuhlið frum-
maður þingflokks. Miðstjórn kýs
síðan tvo stjórnarmenn úr sínum
hópi, og var á fundinum í gær
samþykkt tillaga um að í þau
sæti veldust formenn tveggja
landssambanda flokksins, þau
Arndís Jónsdóttir formaður Lands-
sambands sjálfstæðiskvenna, og
Davíð Stefánsson formaður Sam-
bands ungra sjálfstæðismanna.
gjöld og sértekjur til tekna, frekar
en til lækkunar á gjöldum, og því
gætu bæði tekjur og gjöld ríkisins
hækkað. En að langmestu leyti
kæmu þjónustugjöldin og sértekjur
til frádráttar gjaldamegin.
Þingflokkur Sjálfstæðiflokksins
kemur saman í dag til að fjalla um
fjárlagadrögin, en þau voru kynnt
í miðstjórn Sjálfstæðisflokksins í
gær. Að sögn Davíðs Oddssonar
voru umræður mjög jákvæðar á
miðstjórnarfundinum. Þeir fundar-
menn sem Morgunblaðið ræddu við
staðfestu að engar sérstakar at-
hugasemdir hefðu verið gerðar við
tillögurnar og sumir hefðu jafnvel
talið að með þeim væri ekki gengið
nægilega langt í niðurskurðarátt.
varpsins og tekjutengingu á end-
urgreiðslum í tekjuskattskerfinu.
Ekki fékkst niðurstaða á þing-
flokksfundi Alþýðuflokksins, sem
lauk á níunda tímanum í gær-
kvöldi, en Jóhanna sagði eftir
fundinn að niðurstaða kynni að
fást í dag. Hún mun hitta Jón
Baldvin að máli fyrir þingflokks-
fund sem boðaður hefur verið í
hádeginu í dag.
Friðrik Sophusson fjármálaráð-
herra sagði að ekki ríkti ágreining-
ur á milli sín og félagsmálaráð-
herra um útgjöld félagsmálaráðu-
neytisins, heldur væri ágreiningur
af hálfu hluta Alþýðuflokksins
annars vegar við tillögur heilbrigð-
isráðherra og hins vegar vegna
tillagna úr menntamálaráðuneyt-
inu. Kvaðst hann ekki telja að
þessi ágreiningur ætti eftir að
valda ríkisstjórninni erfíðleikum.
„Ég lít þannig á að félagsmála-
ráðherra vilji kynna sér afstöðu
sinna flokkssystkina í þingflokki
Alþýðuflokksins áður en hún tjáir
sig um þetta mál. En það er ljóst
að ríkisstjórnin tekur þessa
ákvörðun og það hljóta á endanum
allir ráðherrar ríkisstjórnar að
vinna málefnum ríkisstjórnarinnar
brautargengi," sagði Davíð Odds-
Sjómannafé-
lag Reykjavík-
ur boðar yfir-
vinnubann
SJÓMANNAFÉLAG Reykjavík-
ur hefur ekki tekið afstöðu til
tilmæla Vinnuveitendasam-
bands Islands um að aðilar
skjóti sameiginlega deilu um
framkvæmd kjarasamninga til
úrskurðar Félagsdóms. Guð-
mundur Hallvarðsson, formað-
ur Sjómannafélagsins, sagði af-
staða til þess yrði ekki tekin
fyrr en á stjórnarfundi sem
boðaður hefur verið á morgun,
föstudag.
Sjómannafélagið hefur boðað
yfírvinnubann í heimahöfnum frá'
og með mánudeginum 16. sept-
ember vegna deilunnar. Yfirvinnu-
bannið tekur til hafna á vinnu-
svæði félagsins og þýðir að skip
geta ekki lagt úr höfn nema á
tímabilinu 8-17 frá mánudegi til
föstudags.
Guðmundur sagði að deilan
snerist um það hvaða áhrif setning
bráðabirgðalaganna hefði á kjara-
samninga. Sjómannafélagið teldi
að þær hækkanir sem koma áttu
til framkvæmda á gildistíma
bráðabirgðalaganna, en þau tóku
af, kæmu til framkvæmda nú 15.
september þegar lögin féllu úr
gildi. Um þijú atriði væri að ræða,
2% hækkun launa sem koma hefði
átt til framkvæmda 1. janúar
1991, 7,5% hækkun bónus-
greiðslna frá sama tíma og í þriðja
lagi samræming á launum háseta
og dagmanns í vél.
Vinnuveitendasamband íslands
segir í erindi sínu til Sjómannafé-
lagsins að ef samkomulag takist
ekki um að skjóta ágreiningnum
sameiginlega til úrskurðar Félags-
dóms kunni vinnuveitendur að
þurfa leita eftir úrskurði um lög-
mæti þeirra aðgerða sem boðaðar
hafa verið.
son forsætisráðherra.
„Ég hef lagt mikla áherslu á
að samhliða fjárlagaafgreiðslunni
verði teknar ákvarðanir sem
tryggja tekjujöfnunaraðgerðir
gagnvart þeim hópum sem fara
kannski verst útúr gjaldtökunni
sem við erum að fara út í. Ég lít
svo á að útfærslan innan tekjú-
rammans liggi ekki fyrir,“ sagði
Jóhanna.
„Það fer ekki á milli mála hvað
Alþýðuflokkurinn leggur áherslu á
í tekjujöfnunaraðgerðum en það
eru hækkun skattfrelsismarka og
húsaleigubætur. Það eru mörg í
þingflokknum sömu skoðunar og
ég,“ sagði hún.
Jóhanna sagðist fyrst og fremst
hafa áhyggjur af atriðum á sviði
heilbrigðismála auk ýmissa fleiri
mála sem snertu nýja gjaldtöku.
„Ég hefði viljað sjá að við hefðum
getað tekið á tekjuhliðinni þannig
að undir þessu verði staðið sameig-
inlega af landsmönnum en ekki
með svona mikilli gjaldtöku,“
sagði hún.
Hún sagði enn óljóst hvernig
ætti að mæta því sem vantaði
uppá í auknum tekjum og hveijir
ættu að bera þær byrðar. „Svo
virðist að á gjaldahliðinni sé meira
lagt á heimilin en á breiðu bökin
í Iandinu,“ sagði hún.
Jóhanna Signrðardóttir félagsmálaráðherra:
Telur sig vera óbundna af fjár-
lagaramma ríkisstj órnarinnar
Virðist meira lagt á heimilin en á breiðu bökin í landinu
ÞINGFLOKKUR Alþýðuflokksins kom saman til fundar kl. 15.30 í
gær til að fara yfir niðurstöður ríkisstjórnarfundar í fyrrinótt.
Mikill ágreiningur er enn innan þingflokksins en Jóhanna Sigurðar-
dóttir félagsmálaráðherra Iýsti því yfir í gær, að hún væri óbundin
af niðurstöðu ríkisstjórnarfundarins og hefði ekki samþykkt þann
ramma sem þar var fjallað um. Sagði hún að andstaða sín snéri
bæði að atriðum á tekjuhlið og útgjaldahlið fjárlagafrumvarpsins.
„Þau þurfa betri skýringa við og eru óljóst hvað þau þýða fyrir
einstaka hópa þjóðfélagsins. Nefni ég sérstaklega elli- og örorku-
lífeyrisþega og láglaunafólk sagði Jóhanna.
Miðstjórn Sjálfstæðisflokks-
ins kýs í framkvæmdastjórn
Sumir krakkarnir höfðu verið saman á dagheimili eða í leikskóla en flestir sögðust hafa kynnst
einhverjum nýjum fyrsta daginn í skólanum.
Fyrsti skóladagurinn:
Höfum verið að hugsa
um skólann í allt sumar
- segja sex ára nemendur í Fossvogsskóla
Eftirvæntingin leyndi sér ekki í augum sex ára barna sem stigu sín
fyrstu spor á mcnntabrautinni í Fossvogsskóla í gær. Þau voru fljót
til svars þegar blaðamaður spurði hvernig þeim litist á skólann.
„Gaman. Skemmtilegt. Frábært," kölluðu þau hvert í kapp við ann-
að þar sem þau stóðu í andyri skólans á leiðinni inn úr frímínútum.
Þegar inn var komið tók við
nestistími og tími gafst til að ræða
við þau um skólann og námið.
Börnin voru flest sammála um að
skólinn væri eins og þau hefðu
búist við en mörg þeirra sögðust
hafa velt skólagöngunni fyrir sér
í allt sumar. Einn nemandinn, Guð-
rún María, sagðist þó hafa haldið
að skólinn yrði öðruvísi. „Ég hélt
að í skólanum væru raðir með
tveimur og tveimur borðum en ekki
þannig að allir sætu saman," sagði
hún og benti á borðin í stofunni
sem raðað hafði verið fjórum og
fjórum saman.
Vilja læra að lesa og skrifa
Margir töluðu um að mesta til-
hlökkunarefnið væri að læra að
lesa og skrifa en einhver minntist
á leikfími og fleiri tóku undir það.
Einnig var minnst á frímínútur og
Jón Kristófer sagði að sér hefðu
fundist fyrstu frímínúturnar í skól-
anum of stuttar. Hann sagðist
ætla að verða mótorhjólalögregla
þegar hann yrði stór. Til þess yrði
hann að læra að skrifa til þess að
hann gæti tekið skýrslur af fólki
sem æki og hratt en líka væri gott
að kunna að reikna þegar þyrfti
að sekta ökumenn.
Besta leiðin i skólann
Sum barnanna höfðu fengið sér-
stök skólaföt og allir höfðu fengið
eitthvað skóladót. „Amma mín er
svo góð.“ sagði Díana íris. „Hún
keypti handa mér skóladót, penna-
veski og bók.“ Hún sagðist vera
búin að fínna bestu leiðina í skól-
ann og bekkjarfélagar sögðust
flestir hafa gert hið sama. „Eg
þarf ekki að fara yfir neina umferð-
argötu," sagði hún. „Ég á heima í
Keldulandi og ég geng þá götu
framhjá húsi vinkonu minnar.
Framhjá róló og leikskólanum og
beint í skólann." í framtíðinni sagð-
ist Díana geta farið ein í skólann
en fyrsta skóladaginn sögðust allir
krakkarnir hafa fengið fylgd. Ein-
hveijir eiga heima svo langt frá
skólanum að keyra þarf þá í skól-
ann.
Tilraun með langan skóladag
Kristín Þórðardóttir, kennari
krakkanna, sagði að eftir nestis-
tímann yrði farið í vettvangsferð
um skólann. í vettvangsferðinni,
Jón Kristófer og Díana íris.
yrði farið um allan skólann, meðal
annars í heimsókn til skólastjórans
og á kennarastofuna, og krökkun-
um sýndar sérstaklega þær stofur
sem þeir kæmu til með að sitja í
þennan vetur. Auk þess að sækja
tíma til umsjónarkennara fara þau
í leikfími, bókasafnstíma, mynd-
mennt og tónmennt. Verið er að
gera tilraun með lengri skóladag
sex ára barna í Fossvogsskóla og
er skólatíminn því frá 8.50 til 13.40
á daginn og kenndar tvær kennslu-
stundir í einu. Skóli bytjar almennt
á mánudaginn hjá sex ára börnum.
Grunnskólar fyllast af frískum krökkum:
Fjömtíu þúsund böm og ungl-
ingar byrja nám vetrarins
UM 40 þúsund börn á aldrinum sex til fimmtán ára eru nú að
hefja nám í grunnskólum landsins eftir sumarfrí. Tíundi hluti
hópsins sest raunar á skólabekk í fyrsta sinn og er þetta annar
veturinn sem sex ára börn hafa skólaskyldu. Kennsla hefst víðast
fyrir alvöru á mánudaginn og í dag streyma nemendur í skólana
að sækja stundatöflur. I nokkrum minni skólum á landsbyggðinni
hefst kennsla þó ekki fyrr en um miðjan mánuðinn.
í Reykjavík koma um 14 þús-
und krakkar í skólann í dag.
Ragnar Júlíusson, forstöðumaður
kennslumáladeildar á skólaskrif-
stofu borgarinnar, segir að á
morgun verði víðast stiklað á
stóru um verkefni næstu mánaða
og námsgögn afhent en kennsla
byrji fyrir alvöru á mánudag.
Fossvogsskóli tók raunar viku
forskot, þar fylltust kennslustofur
af fólki á mánudaginn var.
Kennt er í 32 skólum í borg-
inni, að sögn Ragnars og eru þá
meðtaldir Æfíngaskólinn, Tjarn-
arskóli, Isaksskóli, Landakots-
skóli og Aðventistaskólinn. Tveir
nýir skólar taka nú til starfa í
Reykjavík, Hamraskóli'og Húsa-
skóli, sem báðir eru í Grafarvogi.
í því hverfí er krökkt af krökkum,
Foldaskóli var í fyrra annar
tveggja skóla í höfuðborginni með
fleiri nemendur en þúsund. Hinn
skólinn sem er svo fjölsetinn er
Seljaskóli í Breiðholti en hann
hefur um árabil verið stærsti
grunnskólinn.
Þótt grunnskólanemum í
Reykjavík hafí fjölgað um nálægt
200 manns ár frá ári undanfarið,
fækkar nemendum sumsstaðar.
Vogaskóli hefur til dæmis verið
að minnka, hann sóttu í fyrra 260
börn. Guðni Olgeirsson, kennslu-
stjóri í íslensku, segir að Selja-
hverfið í Breiðholti virðist líka
vera að vaxa úr grasi. Þar verði
í vetur tveir fyrstu bekkir en fímm
tíundu bekkir.
Guðni segir að á landinu öllu
séu 220 grunnskólar og nærri
2.700 kennarar. Að auki vinna
næstum 900 stundakennarar og
leiðbeinendur í skólunum. Um
þriðjungur skóla, eða 75 þeirra,
hafa færri en 50 nemendur. Guðni
segir að ýmsir minni skólar á
landsbyggðinni fái undanþágu frá
lagaskyldu um níu mánaða skóla-
starf og kenni í átta mánuði ár-
lega eða tveim vikum lengur.
Skólaskyldu var komið á fyrir
sex ára börn í fyrra og hefur ís-
land eitt Norðurlanda þennan hátt
á. Að sögn Guðna er útlit fyrir
að um 4.000 börn fari nú í fyrsta
sinn í skólann, fjöldi í öllum ár-
göngunum tíu sé mjög áþekkur.
I fyrravetur hafí flestir, 4.480
krakkar, stundað nám í fímmta
bekk en fæstir, 3.900, í 8. bekk.