Morgunblaðið - 05.09.1991, Blaðsíða 41

41
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. SEPTEMBER 1991
Torfi Bjarnason
læknir - Minning
Það var um morguninn 18. ágúst
síðastliðinn, að mér varð tilefnis-
laust hugsað til Torfa læknis. Síðar
um daginn kom tilkynning um and-
lát hans. Þetta hefur líklega verið
það sem kallað er hugboð.
Það var fyrir löngu að Brynleifur
Tobíasson flutti ræðu á Hólahátíð.
Hann lét svo ummælt að menn
væru fljótir að gleymast eftir jarð-
arförina, og nú vissi almenningur í
landinu ekki nöfn á Holabiskupum,
nema þremur eða íjórum.
Það er rétt, menn eru fljótir að
gleymast og þó er það dálítið mis-
jafnt. Ég held að Skagfirðingar,
sem komnir eru nokkuð til aldurs,
séu ekki búnir að gleyma Torfa
lækni Bjarnasyni. Hann var héraðs-
læknir á Sauðárkróki frá 1938 til
1955 og tók við embætti af Jónasi
lækni Kristjá'nssyni er hann flutti
suður.
Torfi var fæddur 26. desember
1899. Hann var sonur Bjarna Jóns-
sonar bónda í Ásgarði í Dalasýslu.
Bjarni í Ásgarði var vel metinn,
stóð fyrir ijölmennu heimili, höfð-
ingi heim að sækja og nafnkenndur
fyrir bersögli.
Torfi Bjarnason mun hafa verið
ólíkur föður sínum að sumu leyti.
Hann var fremur dulur í skapi, tal-
aði oft ekki meira en hann þurfti.
Hann var grandvaar til orðs og
æðis. Hann var sérstaklega orðvar.
Ef einhver óviðkomandi spurði um
sjúklinga í sjúkrahúsinu svaraði
hann ekki, eða á þann hátt, að
ekki var á því að græða. Hann
hafði það á vitundinni, að hann var
trúnaðarmaður sjúklinga sinna.
Það var veturinn 1943 að ég
sótti hann út að Starrastöðum. Þá
var ekki bílfært lengra fram. Hann
var þá sóttur til Olínu Sveinsdóttur
ljósmóður í Litluhlíð. Hún lá þá
banalegu, langt leidd og allir vissu,
að hún var með krabbamein. Ég
spurði Torfa lækni, hvort Ólína
væri með krabbamein. Það gæti
orðið það, svaraði hann.
Hann hafði samúð með nánum
skyldmennum þeirra er voru veikir.
Kona framan úr dölum lá í sjúkra-
húsinu. Hún átti nokkur börn og
sum ung. Læknirinn hringdi fram
eftir og bað fólkið að búa sig undir
að heyra lát konunnar, sem var þá
skammt undan.
Torfi Bjarnason ræddi ekki um
guðstrú sína, en hún kom fram í
verki. Það brást varla að hann fór
í kirkju þegar fólk var borið til graf-
ar sem hafði verið undir hans hendi.
Eitt sinn ræddum við saman og ég
sagði frá með miklum sannfæring-
arkrafti að sálir framliðinna væru
þijú hundruð ár í hreinsunareldin-
um eftir dauðann. Torfi læknir leit
upp dálítið á ská og spurði: Hver
veit þetta? Ég gat ekki svarað því,
en hugsaði með mér að stundum
ættu vísindi og trú samleið.
Torfi Bjarnason var raunsær í
hugsun, sjáifstæður eins og Bjartur
í Sumarhúsum. Hann lét ekki kónga
ráða yfir sár. Hvorki Mammon eða
Bakkus náðu tökum á honum. Iðju-
semi hans og árvekni var mikii.
Hann kom oft óbeðinn að vitja um
sjúklinga í bænum, sem ekki voru
í sjúkrahúsinu.
Heimili Torfa læknis á Sauðár-
króki var skemmtiiegt. Kona hans,
frú Sigríður Auðuns, hafði frábæra
tónlistargáfu, lék á hljóðfæri og
söng. Þau hjón bæði tóku þátt í
félagsmálum. Hann átti sæti í bæj-
arstjórn um árabil.
Þeir sem þekktu Torfa lækni
Bjarnason og nutu starfa hans
munu sammála um, að hann hafi
verið trúr þjónn. Hvað trúir þjónar
fá að launum, þegar upp er gert,
stendur skrifað.
Björn Egilsson
Minning:
Hjálmfríður Kristín
Sigurðardóttir kennari
Fædd 30. nóvember 1900
Dáin 3. janúar 1988
Fríða, en svo var hún jafnan köll-
uð, fæddist að Görðum í Aðalvík,
Sléttuhreppi, Norður-Ísaíjarðar-
sýslu. Foreldrar hennar voru hjónin
Sigurður bóndi að Læk í Aðalvík (f.
10. apríl 1862, d. 11. mars 1905)
Friðriksson bónda í Hælavík Einars-
sonar og kona hans Kristín (f. 11.
júlí 1863, d. 8. mars 1942) Arnórs-
dóttir húsmóðir á Horni Ebenezers-
sonar.
Fríða tók próf frá Kennaraskóla
íslands 1924. Seinna sótti hún kenn-
aranámskeið hjá Hvurdals Verk og
í Osló ’34. Hún var heimiliskennari
að Mið-Engi í Grímsnesi 1924-25.
Frá haustinu 1925 til ársins 1937
hafði hún smábarnaskóla í Reykja-
vík. Hún gerðist kennari í Skildinga-
nesskóla í Skeijafirði í Reykjavík frá
1937, en sá skóli var fyrirrennari
Melaskóla, sem tók ekki til starfa
fyrr en haustið 1946. Fríða var ógift
og barnlaus alla sína ævi. Hún bjó
með systur sinni Ingibjörgu Gunn-
vöru, sem hún sá fyrir og móður sína
hafði hún í mörg ár einnig, en hún
dó hjá henni. Ingibjörg Gunnvör var
einnig ógift og barnlaus en vanheil
og hafði Fríða hana hjá sér, allt þar
til hún andaðist, þrátt fyrir ákafa
áskorun margra, að hún léti hana á
stofnun, en Ingibjörg var fædd 16.
ágúst 1890 og andaðist 29. október
1971 og náði því að vera 81 árs.
Önnur systkin Fríðu voru: Ingveld-
ur Guðrún, f. 15. mars 1887, d. 1948.
Hún fluttist til Kanada og giftist
þar. David Smith hét eiginmaður
hennar og áttu þau 3 böm. Bjó hún
þar til æviloka. Sigurður, f. 28. mars
1892, d. 9. maí 1968, en kona hans
var Stefanía Guðnadóttir bónda
Kjartanssonar á Hælavík á Horni,
og áttu þau 11 börn. Sigurður var
fyrst bóndi á Hælavík en fjölskyldan
fluttist til Hesteyrar árið 1936, þar
sem Sigurður gerðist stöðvarstjóri
Pósts og síma næstu tíu árin uns
fjölskyldan fluttist til Keflavíkur
1946. Bergmundur, f. 3. nóvember
1895, d. 2. mars 1954, en hann var
oddviti Sléttuhrepps, allt þar til
byggð lagðist af, en kona hans var
Ágústa Stéfánsdóttir, ættuð frá Efri
Hlíð í Helgafellssveit, Snæfellsnesi,
og áttu þau 6 böm.
Mér er minnisstætt frá því ég
byijaði í Melaskóla, haustið 1956,
er ég sá fyrst slitna eldri konu með
barnahópinn sinn. Engum gat dulist,
hve innilegt og náið samband nem-
enda og kennarans var. Þar var ást-
in heit á báða bóga. Ég man, að ég
staldraði við og gaf mér tíma til að
horfa á þetta undur og vissi, að þessi
hópur minntist ávallt veru sinnar
með gleði hjá Fríðu, því þannig er
það alltaf, þegar um úrvals kennara
er að ræða. Sjálf hafði ég þá þegar
notið afbragðs kennslu frá barn-
æsku.
Fljótlega eftir þetta, þegar ég
kynntist Fríðu, kom í ljós hve mikil
mannkostamanneskja hún var. Fyrir
utan að vera flínkur kennari, var hún
alltaf að miðla mér sem öðrum af
viskubrunni sínum í sambandi við
kennslu, en að agavandamálum lagði
hún ávallt gott til.'én var þar langt
á undan sinni samtíð, enda slík vand-
amál henni víðs fjarri. Ekki þarf að
taka það fram, hve slíkt var mikils
virði óreyndum kennara.
Fríða barst aldrei á og tók ekki
mikinn þátt í félagslífi, enda heft af
systur sinni, sem heima beið. En hún
fylgdist vel með líðandi stundu,
mönnum og málefnum, og las og
vissi mikið. Þess vegna var það alltaf
hressandi og fræðandi að tala við
hana, þegar færi gafst, sem voru
stopular stundir í frímínútunum eða
eftir kennslu og stundum á hlaupum.
Enginn kennari í öllum skólanum,
en þá voru kennarar um 50 talsins,
náði jafnt fallegri og jafnri skrift hjá
öllum sínum nemendum og hún. Þess
má geta hér, að það er talið ómetan-
Iegt hveiju barni að lenda hjá fyrsta
kennara, sem því þykir vænt um, og
hefur það áhrif ævilangt á viðhorf
barnsins til seinni tíma menntunar.
Þess vegna má með vissu segja, að
Fríða var ómetanleg hveiju því barni,
sem henni kynntist, því einlægni og
elskusemi var henni í blóð borin
ásamt eðlislægri og fyrirhafnarlausri
stjórnun. Henni var fjarri skapi að
vorkenna sjálfri sér eða telja, að hún
hefði erfiðar heimilsástæður.
Seinustu árin dvaldi Fríða á DAS
í Reykjavík og alltaf var hún glöð
og ánægð og yfirveguð og þakklát
þeim, sem hana önnuðust. Kristjana
Bergmundsdóttir, bróðurdóttir henn-
ar, og eiginmaður hennar, Magnús
Skarphéðinsson, byggingameistari,
sem nú er látinn, langt um aldur
fram, ásamt Ásdísi Sigurðardóttur,
einnig bróðurdóttir Fríðu og eigin-
manni hennar Ragnari Jónssyni voru
það fólk, sem voru Fríðu stoð hennar
og stytta í gegnum árin, enda mat
Fríða þau mikils og endurgalt um-
hyggju þeirra sem hún mátti.
Þótt Fríða væri aldrei rík að ver-
aldlegum gæðum, var hún því ríkari
í hjarta, en þann þroska er talið
mögulegt að taka með sér til næsta
lífs. Því efa ég ekki, að hennar heim-
koma hafi verið góð og henni vel
fagnað. Að lokum þakka ég Fríðu
minni fyrir allt það góðu, sem lét
mér í té og minnist hennar með ást
og þakklæti.
Blessuð sé minning hennar.
Elín K. Thorarensen
Birting afmælis-
og minningargreina
Morgunblaðið tekur afmæl-
is- og minningargreinar til
birtingar endurgjaldslaust.
Tekið er við greinum á rit-
stjórn blaðsins á 2. hæð í Aðal-
stræti 6, Reykjavík og á skrif-
stofu blaðsins í Hafnarstræti
85, Akureyri.
Minning:
Ingibjörg Ólafsdóttir
Laugardaginn 7. júlí sl. barst
okkur sú sorgarfrétt að góð vinkona
okkar Imma væri látin.
Þó við fjölskyldan hefðum ekki
löng kynni af Immu langar okkur
að minnast hennar með örfáum
orðum. Við hittum Immu, Árna
Reyni og Hrafnhildi sólargeislann
þeirra í sólarferð á Benidorm árið
1988. Þó svo að við hefðum þekkt
þau áður kynntumst við þeim enn
nánar í þessari ferð. Einn daginn
komu þau og sögðu við okkur:
„Krakkar nú farið þið út tvö ein í
kvöld og við pössum börnin.'1 Okkur
fannst þetta alveg einstakt að bjóð-
ast til að fórna heilu kvöldi í að
passa þijú börn svo að pabbinn og
mamman kæmust ein út að borða,
en svona er þeim hjónum rétt lýst.
Alltaf samhent og samstillt og
reiðubúin að gera allt fyrir aðra,
eins og það sýnir að þau voru með
Nönnu vinkonu Hrafnhildar með sér
í þessari ferð og mátti ekki á milli
sjá hvor væri dóttir þeirra svo mikla
umhyggju báru þau fyrir Nönnu.
Yngri börnin okkar voru svo lítil
að þau rétt rámar í góða fólkið sem
passaði þau, en sá elsti er enn að
tala um skemmtilegu hjónin á
Benidorm með smitandi hláturinn
og alúðina.
Við áttum saman yndislega
+ Innilegar þakkir til allra þeirra, sem heiðruðu minningu systur minnar, móður, tengdamóður, ömmu og langömmu okkar, ÞÓRUNNAR THEÓDÓRU SIGURJÓNSDÓTTUR, Dalbraut 27. Sólveig Sigurjónsdóttir, Guðmundur Þór Pálsson, Ragnhildur Auður Vilhjálmsdóttir, Hrafnhildur Valgarðsdóttir, Karl Vernharðsson, barnabörn og barnabarnabörn.

t Innilegar þakkir til allra, sem sýndu mér samúð og vináttu vegna fráfalls konu minnar, SIGRÍÐAR SANDHOLT. Sérstakar þakkir til hjúkrunarfólks og lækna Ljósheimaspitala fyr- ir frábæra hjúkrun og umhyggju öll þau ár sem hún dvaldi þar. Guð blessi ykkur öll. Þormóður Torfason, Hveragerði.

+ Hjartans þakkir sendum við öllum þeim, er sýndu pkkur samúð og hlýhug við andlát og útför eiginkonu minnar, móður okkar, tengdamóður, ömmu og langömmu, JÓNASÍNU ÞORBJARGAR SIGURÐARDÓTTUR, Hrauni, Aðaldat. Kjartan Sigtryggsson, Hólmgrfmur Kjartansson, Kristbjörg Steingrímsdóttir, Kristín Kjartansdóttir, Trausti Jónsson, barnabörn og barnabarnabörn.

+ Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og jarðarför INGIMARS JÓHANNSSONAR, Eyrarlandi, Fljótsdal. Hjördís Sveinsdóttir, Steinunn H. Ingimarsdóttir, Sveinn Ingimarsson, Heiðrún Sigurðardóttir, Jóhann Þ. Ingimarsson, Sólveig Ólafsdóttir, Aðalbjörg Ólafsdóttir, Pétur Bryde og barnabörn.

Lokað Vegna jarðarfarar VALS RAFNS ÚLFARSSONAR verður fyrirtækið lokað föstudaginn 6. sept. 1991. Vélorka hf., umboðs- & vélaverslun, Grandagarði 3,121 Reykj'avtk.
kvöldstund hjá okkur eftir heim-
kornuna og vonuðumst til að þær
yrðu fleiri en því miður varð ekki
af því.
Élsku Árni Reynir, Hrafnhildur,
börn, tengdabörn og barnabörn, við
biðjum góðan Guð að gefa ykkur
styrk við þennan mikla missi ykkar.
Þórunn, Silli og fjölskylda.