Skírnir - 01.01.1862, Síða 44

44
FKÉTTIR.
Tyrkland.
um þúsundum ára, og hún er enn í dag, sem hún væri sett af
gubi. Hátign konúngsins er uppspretta allra laga og réttvísi, og
vili hans, hvort sem hann er til ills e&r góðs, er lög. Af þessu
leiðir, ab ríki þessi hafa staðib í stað um margar aldir, og öll
hrunib um koll, fyrir mentun hinna sibubu þjóöa. Veslíngs Tyrkjar
hafa því verib í mikilli naub hin síbustu 20 ár, síban stórveldin,
sem ríkib á lif sitt undir, hafa farib ab þröngva ab þeim, ab setja
lög í ríkinu, jafnrétti milli kristinna mauna og Tyrkja, jafnrétti
fyrir lögunum , og annab þvíumlíkt. Soldán hefir í naubum sínum
ritab hvert bréf (Hattischerif) á fætr öbru, lofab réttvísi öllum
þegnum sínum , jafnt kristnum sem Tyrkjum, en þetta hefir aldrei
komizt lengra en á pappirinn, þrátt fyrir hinn bezta vilja, því
óblessun harbstjóra er sú, ab vili þeir gjöra illt eru hundrab hendr
á lopti, en fáir libveizlumenn ef brjóta á nibr ólög og óvenjur.
Soldán þessi, sem nú andabist, hafbi orb á sér ab vera hjartagóbr
mabr og vilja vel, en dáblítill og sællífr. Nokkrir stjórnarmenn
hans, t. d. Iteschid pascha, högubu sér eptir sibum Norbrlanda-
þjóba, helzt Frakka, en varb þó aldrei nema í ytra snibi. Tyrkjar
eru því l(sjúkr mabr’’, eins og Nikulás keisari kallabi þá, og dreng-
lyndi og tryggb sumra af þeim hrökkr ekki, þar sem vantar lög
og þjóbhelgi og mannfrelsi, til ab halda vörb yfir landi og lýb.
Tyrkir og margar Austrlandaþjóbir eru eins og tröllin í gamla daga,
sem dagar uppi og verba ab steini þegar sólin skín á þá og dagr
rennr. Öll þessi hiu síbustu ár hefir ekki lint uppreisnum í löndum
Tyrkja. Upphlaupib á Sýrlandi varb sefab, og skárust stórveldin
þar í leikinn, og tóku rábin af Soldáni. þó leysti her þeirra úr
höfnum á ákvebnum tíma, ó. Juni. En Englendíngar, sem vaka
yfir hinum sjúka, tortryggbu Frakka, ab þeir væri í rábum meb
Rússakeisara , ab taka sér fastan fót í Sýrlandi. Mikligarbr er allra
borga fegrst, og er svo sem lykill ab Svartahafinu, og skattlönd
Tyrkja, Sýrland og Egyptaland, eru lykill ab ríki Englendínga í
Indíum, því vilja þeir ab þessi fögru lönd lobi sem lengst í hendi
Tyrkja, sem þeir eiga alls kosti vib, en komist ekki í hershendr
voldugari þjóba, Rússa ebr Frakka. þeir hafa þvi átt mannhætt
stríb vib Rússakeisara, sem ávallt hefir vofab yfir Miklagarbi, og
sætir iagi nær sem geíst, ab sameina í eitt alla menn af hiuni