Skírnir - 01.01.1862, Qupperneq 98

98
FRfcTTIR.
Llnnd.
vekr vinahug útlendra nianna á Íslendíngum er sagnafræbi vor í fyrri
tib, mál vort og ymsir þjó&hættir, og merkileg lund landsmanna,
sem útlendir menn taka eptir. Ef ekki væri þetta, og landsmenn
hefbi ekki mál og þjóberni sér, þá mundi enginn mabr líta í þá átt
sem Island er, því aufcr okkar og veraldargengi e&r mannfjöldi er
ekki svo, ab þab vaxi í augum manna frá hinum mentubu löndum
Norbrálfuunar; en því fálibaferi sem vér erum , því merkilegra er
þaí), aí) vera sér um svo ágætt mál, sem Islenzkan er, aí) hafa
bókmentir sér, og annab jafnt og hinar miklu þjóbir.
Fyrsta af ferbamönnum erlendum má telja Englendínga. þ>a&
er kunnugt, ab meir en helmíngr af landnámsmönnum kom til
Islands frá Skotlandi ebr Vestreyjum, og var orbinn þar innlendr
áfcr en þeir fóru til íslands. Hin forna bókvísi Englendínga var og
fyrsta fyrirmynd Íslendínga, er þeir fyrst tóku ab rita sögur og lög,
og nægir aí) lesa orb Ara um þab efni, og ritgjörb þórodds; þessi
lönd eru því ættlönd okkar, ekki síbr en Norbrlönd, og þeir menn,
sem þaban koma, frændr, þó langt sé fram í kyn. Ferbabækr
Englendínga um ísland eru hinar beztu, sem enn hafa verib ritabar af
útlendum mönnum, svo sem þeirra Hendersons og Mackenzie. Ferbabók
Lord Duíferins, sem er jafn hagorb , sem hún er góborb til lands-
manna, hefir á Englandi vakib hug margra á Islandi, af því höf.
þessarar bókar var svo göfugr mabr. Annan mann má til nefna, sem
er Dasent í Lundúnum, sem í fyrra var á íslandi; hann ritar nú ab
sögn ferbasögu sina. þýbíngar hans á Njálu hefir verib getib meb
lofsorbum, sem verbugt er , í flestum heldri tímaritum á Englandi;
hafa í sumum þeirra, svo sem Edinburgh Review, stabib langir kaflar
úr Njálu eptir þýbíngu Dasents. Ritdómar þessir bera margir meb
sér, ab þarlandsmenn bera gott skynáþetta, og eru opt skaplíkir
mönnum á íslandi i dómum sínum á fornmönnum. Dasent gefr og nú
út Orkneyingasögu, og abrar þær íslendingasögur ebr brot úr sög-
um , sem vib koma Vestrlöndum , mest þó Skotlandi og Orkneyjum.
Sira Metcalfe, sem var á íslandi i fyrra, hefir nú og ritab
ferbabók, uThe Oxonian in Iceland''. og er viba skemtileg og létt
í orbum. Athugavert er hvab höf. segir um hag landsins: ab alls-
konar hörmúngum , hallæri og stórsóttum hafi þyrmt yfir landib af
völdum hinnar dönsku stjórnar og einokunarinnar, svo nú sé ab