Skírnir - 01.01.1869, Side 90

90
FRJETTIR.
Spifiin.
og tollum var hleypt ni8ur, atvinnulausu og fátæku fólki fenginn
starfi í opinberum verknaSarhúsum, og fl. þessh. rá8i8 til brá8-
bóta. í fjehirzlu rikisins voru litlir sem engir peningar fyrir
höndum, og því var8 þegar a8 fá ríkislán, og gekk þa8 me8
greiBasta móti. í ávarpsbrjefi til þjó8arinnar gerBu hinir nýju rá8-
herrar þá grein fyrir áformi sínu, a8 þeir vildu koma allri land-
stjórninni á frjálsan rekspöl, samkvæmt þeim a8alatri8um, er áSur
eru nefnd, en skilja þa8 me8 öllu undir forræ8i og uppkvæ8i
þjó8arinnar og hennar fulltrúa, hvert fyrirkomulag yr8i kosiS á
sjálfri ríkisstjórninni. þeir taka þaS og fram, a8 áform sitt sje
samkvæmt aSferS allra stjórnarnefndanna í borgum og hjeru8um,
er strax hafi vikib sjer a8 landstjórnarskipunum og me8 því sýnt,
a8 þær ætli abalþingi ríkisins a8 kve8a á um stjórnarlögin. Ráb-
herrarnir höfbu reynt a8 gera sem flestum til hæfis me8 því a8
skipa embættin mönnum af öllum flokkum. ASaltiokkarnir eru
þeir á Spáni, er kjósa takmarkab konungsvald e8a þjóbvaldsstjórn.
í enum síbara flokki eru allmargir skörungar, t. d. Pierrad hers-
höfSingi, er fyrr er nefndur, Orense, markgreifinn af Albaida,
stóraubugur ma8ur og mikils metinn, og Emilio de Cadelar, pró-
fessor í sögu vi8 háskólann og orblagbur mabur fyrir málsnilld,
auk annara fl. þó flestir rá8herrarnir hafi lengi forbazt a8 láta í
ljósi, hva8 þeir lielzt mundu kjósa, eru þeir eflaust allir á því, a8
takmarkaS konungsvald sje þa8 eina, er þjóbinni sje hent a8 svo
komnu, og á sama máli er allur þorri málsmetandi manna, þó
sumir þeirra vilji hafa sem mestan lýbvaldsbrag á þeirri stjórn,
t. d. Rivero, borgarstjórinn í Madrid, er kosinn var til forseta
þingsins. þjóbvaldsflokkurinn er ab vísu fjölskipabur, en vib kosn-
ingamar til þingsins nábu þeir menn eigi meiru en rúmum fjórba
reiknuðu menn, að kirkjan ætti lijerumbil '/, part af allri landseign.
þá voru ríkistekjurnar taldar til 21 millj. pjastra, cn kirkjunnar eigi
til minna en 52 milljóna. 1855 var farið að selja klausturgózin, og
nú var klaustratalan komin niður í 800. Fyrir aldamótin var munka-
talan 83,000 (auk 69 þús. annara klerka), en 1858 var talan orðin
6700, en nunnur 11,593. þrátt fjrir þessa fækkun hafði klerkunum
tekizt að ná miklum ráðum á seinustu stjórnarárum Isabellu.