Bókasafnið - 01.04.1994, Page 25

Brýnt er að kynna vel gagnakost og þjónustu safnsins.
Safnið á að vera opið á meðan á kennslu og prófum
stendur og daglega a.m.k. á meðan kennsla stendur yfir.
Æskilegt er að bókasafnsfræðingur sé alltaf til staðar þegar
safnið er opið.
Safnkostur
Forsenda markvissrar þjónustu er fjölbreyttur og vel val-
inn safnkostur.
Bókasafnsfræðingar og kennarar annist val á gögnum í
samræmi við þarfir skólastarfsins. Til að tryggja að safn-
kostur sé í takt við tímann þarf að endurmeta hann reglu-
lega og grisja, því úrelt efni tekur pláss og getur veitt rang-
ar upplýsingar.
Erfitt er að ákveða tölur um stærð safnkosts því margir
ólíkir þættir hafa þar áhrif, s.s. fjöldi nemenda og náms-
framboð. Ákveðinn lágmarkssafnkostur þarf þó alltaf að
vera fyrir hendi, minnst 5.000 titlar. Viðbætur miðast við
námsframboð í hverjum skóla, fjölda nemenda og kennara
(hver kennari reiknast sem þrír nemendur). Safnkostur
telst viðunandi þegar til eru a.m.k. 20 eintök af virkum
safnkosti fyrir hvern nemanda og kennara (sbr. viðmiðun
hér að ofan). Arleg lágmarksviðbót skal vera a.m.k. 3 ein-
tök á nemendaígildi.
Utibú innan skólans eru óæskileg, því að þau eru sjaldn-
ast aðgengileg fyrir þorra kennara og nemenda.
Starfsfólk
Til þess að hægt sé að starfrækja bókasafn í framhalds-
skóla þarf bókasafnsfræðing í fúllu starfi. Séu nemendur og
kennarar fleiri en 300 (sbr. viðmiðun hér að framan) bæt-
ist við ein staða bókasafnsfræðings og þannig áfram fyrir
hverja 300. Ráða skal aðstoðarmann í fullt starf með hverri
stöðu bókasafnsfræðings.
Húsnœði
Bókasafnið á að vera í sérhönnuðu húsnæði miðsvæðis í
skólanum og í næsta nágrenni við kennarastofu og stjórn-
unaraðstöðu. Mildlvægt er að húsnæði safnsins bjóði upp á
sveigjanleika, sé aðlaðandi og nægilega rúmgott fýrir alla þá
starfsemi sem þar fer fram, s.s. verkefnavinnu, heimanám
og hópvinnu. Ennfremur þarf að gera ráð fyrir vinnuað-
stöðu starfsfólks og geymslum. Vinnuaðstaða þarf að vera
fyrir minnst 10% nemenda í senn. I 300 manna skóla skal
miða við 200 fermetra húsnæði hið minnsta fyrir bókasafn.
Fyrir hvern nemanda umfram 300 skal gera ráð fyrir 0,3
fermetrum til viðbótar við lágmarksviðmiðun.
A söfnunum þurfa að vera sérhannaðar innréttingar
m.a. fýrir bækur, tímarit og nýsigögn.
Fjárveitingar
Til að safnið geti fullnægt framangreindum viðmiðum
þarf að tryggja því nægilegt fjármagn.
HEIMILDIR:
College of Further and Higher Education Group. 1990. Guidelines for
college andpolytechnic libraries. 4th ed. London : Library Association
Lögum framhaldsskóla. 1988. Nr. 57.
Samstarfshópur bókasafnsfræðinga í framhaldsskólum. 1989. Tillögur til
menntamálaráðuneytis um bókasöfh í framhaldsskólum : drög að reglu-
gerð/erindisbréfi, dags. 30. janúar 1989.
SUMMARY
Libraries in secondary schools
This paper was originally written as a working sheet because no speci-
al laws or guidelines have been published in Iceland regarding the oper-
ation of libraries in secondary schools. The article is divided into two
main sections: (1) aims and objectives, (2) proposals for minimum quan-
titative standards. In the first section the role of libraries in secondary
schools is pointed out, their aims and desirable services are listed. Further
the ways in which the aims can be reached are discussed and the basic
equipment required to reach those aims described. In the second section
the role and operations of libraries in secondary schools are expanded
further and their central status within the pertinent school stressed.
Minimum services are specified and minimum size of stock as well. The
authors point out that departmental collections outside the main library
are undesirable, because they are rarely available to the institution as a
whole. Number of staff in relation to the number of students and teachers
is dealt with and the adequate space for the collection and the library
services. Finally it is emphasized that sufficient firnds have to be secured
in order to fiilfil the standards described in the article.
Þjóðskjalasafn íslands
Laugavegi 162 • 105 Reykjavík
Opnunartími kl. 9-12, og kl. 13-17
Lestrarsalur, Hverfisgötu er opinn kl. 10-18
Bókasafnið 18. árg. 1994 25