Bókasafnið - 01.04.1994, Blaðsíða 28

skóli og almenningur hefur aðgang að sama húsnæði og
safnkosti. Hér fer á eftir tafla yfir stærð skólasafna, minnsta
safn og stærsta safn hvers fræðsluumdæmis og meðaltal
skólasafna hérlendis. Hér eru gefnar tvær tölur fyrir
Reykjanes, Austurland og Suðurland. Seinni talan táknar
stærð skólasafna þegar samsteypusöfnin eru ekki talin með.
Tafla 5. Húsnæði skólasafna
Fræðslu- Fjöldi Stærsta Minnsta Meðalstærð
umdæmi safna safn safn safns í m2
Reykjavík 24 200 ca. 30 109.88
Reykjanes 18 360/252 25 109.11/96.43
Vesturland 10 95 12 47.7
Vestfirðir 5 60 16 38.2
N. vestra 9 60 ca. 8 33.18
N. eystra 20 96 7.5 49.52
Austurland 8 161/63 9 54.66/32
Suðurland 14 194/134 15 67.23/56.8
Svör alls: 108
Stærsta safn: 360/252 m2
Minnsta safn: 7.5 m2
Meðalstærð: 63.7/57.9 m2
Meðalstærð þeirra skólasafna sem tóku þátt í könnun-
inni voru tæpir 64 fermetrar, og séu samsteypusöfnin ekki
talin með var meðalstærð safnanna tæpir 58 fermetrar.
Stærð þeirra var þó mjög mismunandi. Aðeins þrjú skóla-
söfn á landinu (séu samsteypusöfnin ekki talin með) voru
meira en 200 fermetrar, og er það stærsta í Reykjanesum-
dæmi, en nokkur söfn eru minna en 10 fermetrar. Enn
skera Reykjavík og Reykjanes sig úr hvað varðar stærð
skólasafnanna. Það þarf ekki að koma á óvart þar sem þar
eru stærstu skólarnir. Það heyrir til algerrar undantekning-
ar að söfn séu stærri en 90 fermetrar.
Tafla 6. Nemendafjöldi og stærð skólasafns
Nemenda- Fjöldi Stærsta MinnstaMeðalstærð
fjöldi safna safn safn safns í m2
0-20 1 16 16 16
21-50 11 46 8 20.4
51-100 19 80 7.5 37.39
101-150 15 194 12 54.36
151-200 5 161 25 65.2
201-300 12 252 25 89.8
301-400 11 134 45 78.98
401-500 14 124 60 88.82
501-600 9 360 60 131.78
600+ 10 200 60 126.5
Svarar ekki 2
Skólasöfn alls: 109
Á Töflu 6 sjást tengsl nemendafjölda og stærðar skóla-
safns í fermetrum. Hér má sjá að skólasöfnin stækka nokk-
uð reglulega eftir því sem nemendum fjölgar enda þótt tals-
verður munur sé á söfnum innan hverrar skólastærðar.
Safnkostur og innkaup
Leitast var við að fá mynd af bókakosti safnanna, öðru
safnefni og einnig því hversu mikið væri keypt inn af nýju
efni. I lögum um grunnskóla frá 1974 var gert ráð fyrir að
á 10 ára tímabili ætti hvert skólasafn að hafa náð 10 titlum
fyrir hvern nemanda. Einnig lék forvitni á að vita hversu
hátt hlutfall af því nýja efni sem keypt var væru fagrit, enda
er það yfirlýstur tilgangur skólasafnanna að vera hjálpar-
tæki í kennslunni og kenna upplýsingaleit.
í Töflu 7 eru meðaltöl reiknuð með og án þriggja stóru
samsteypusafnanna sem hækka bæði meðaltal hvers
Tafla 7. Bókaeign skólasafna. Eintök
Fræðslu- Fjöldi Stærsta Minnsta Meðalfjöldi
umdæmi svara safn safn eintaka á
(eintök) (eintök) skólasafni
Reykjavík 18 9580 1600 6034.2
Reykjanes 14 14800 385 5871.5
(Reykjanes 2 29700 12300 7763)* 1
Vesturland 10 3900 360 1829.5
Vestfirðir 4 6400 460 2426.5
Norðurl. vestra 5 6450 800 2490
Norðurl. eystra 13 5180 220 3053.9
Austurland 5 882 8822 882
Suðurland3 9/10 10100 640 2580.3/3332.3
Fjöldi svara: 78/81
Meðalfjöldi bóka í skólasafni: 3145.9/3476.4
1 Samsteypusöfnin tvö i Reykjanesi sem eru langstærstu söfnin eru hér að-
skilin, en reiknuð inn í meðaltal eintakafjölda skólasafna í seinni röðinni
sem hækkar meðaltalið úr 5871 upp í 7763 eintök á hvert skólasafn.
2 Aðeins eitt skólasafn á Austurlandi gaf upp eintakafjölda.
3 Eitt safn á Suðurlandi var langtum stærst og því eru meðaltalstölur
reiknaðar með og án þessa safns.
fræðsluumdæmis og landsmeðaltalið talsvert. Með því að
taka með stóru söfnin á Reykjanesi var meðalstærð skóla-
safna hvað safnkost varðar þar sú mesta á landinu eða
7.763 eintök. Stærsta skólasafn sem ekki var samsteypusafn
var einnig á Reykjanesi og telur tæplega 14.800 bindi í
skóla með tæplega 540 nemendur sem gerir 27.4 eintök á
hvern nemanda. Minnsta safn sem talið var í þessari könn-
un hafði aðeins 220 eintök bóka í skóla með liðlega 80
nemendur.
Tafla 8. Bókaeign skólasafna. Titlar
Fræðslu- Fjöldi Stærsta safn Minnsta safn
umdæmi svara (tidar) (tidar)
Reykjavík 19 8160 1125
Reykjanes 10 5470 385
Vesturland 7 5580 360
Vestfirðir 4 6370 300
Norðurl. vestra 6 6000 630
Norðurl. eystra 15 4360 130
Austurland 6 11200/4500 1200
Suðurland 8 3750 640
Fjöldi svara alls: 75
Meðalfjöldi titla í skólasafni: 2571.66/2396.66
í Töflu 7 og 8 eru mældar tvær aðskildar stærðir. Ann-
ars vegar er mældur eintakafjöldi, eða allar bækur safnsins,
en hins vegar er mældur meðalfjöldi titla á hverju skóla-
safni. Meðalfjöldinn er talinn hér út frá þeim söfnum sem
sendu umbeðnar upplýsingar, en eins og sjá má voru það
mjög margir skólar sem elcki gerðu það og svörin við titla-
fjöldanum eru aðeins 75(68.8%). Þeir skólar sem svöruðu
spurningunni um eintakafjöldann voru heldur fleiri eða
81(74.3%). Aðrir skólar virtust ekki hafa upplýsingar um
hversu mikið var til af bókum í safninu.
Eitt af því sem kom aðstandendum þessarar könnunar
28 Bókasafhið 18. árg. 1994