Morgunblaðið - 01.05.2005, Síða 24

24 SUNNUDAGUR 1. MAÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
in á Vífilsstöðum og í Víðinesi.“
Er mikil aðsókn hjá ykkur?
„Það eru á biðlista í Reykjavík um
300 einstaklingar, metnir í mjög
brýnni þörf. Það má því hugsanlega
segja að það sé þverstæða í því að
breyta herbergjum og fækka þá um
leið möguleikunum en andrúmsloftið
í þjóðfélaginu og afstaða fólks til
þessara eldri heimila ræður því að
við eigum að okkar mati engra ann-
arra kosta völ en hella okkur út í
breytingar til þess að stækka íveru-
herbergin og svara þannig kalli tím-
ans.“
Samveran auðgar lífið
Hvaða breytingar eru það sem eru
efst á baugi hjá ykkur núna?
„Auk breytinga á herbergjunum á
Hrafnistu í Reykjavík er framundan
hjá okkur að stækka félags- og end-
urhæfingaraðstöðu á Hrafnistu í
Hafnarfirði. Þar blasir við vandamál
sem sumir mundu kalla en við lítum
á sem ánægjulegt verkefni, sem er
að aðsókn þeirra sem búa í húsunum
sem tengjast heimilinu hefur aukist
til mikilla muna þannig að þátttakan
í félagsstarfinu kallar á þessa rót-
tæku breytingu. Það ánægjulega við
það er að hjá Hrafnistu í Hafnarfirði
sitja saman heimilismenn og hinir
sem búa í næsta nágrenni. Þetta
auðgar líf beggja aðila.“
Verður þú var við velvilja í garð
þessara heimila í samfélaginu?
„Þau ár sem ég hef unnið við
Hrafnistuheimilin hafa verið mjög
gefandi og ekki síst vegna þess að
maður fær mikið þakklæti bæði frá
heimilisfólki og aðstandendum þess,
hins vegar geri ég mér það ljóst að
þar sem sjö hundruð heimilismenn
búa er alltaf möguleiki á að eitthvað
það eigi stað sem geti ratað til fjöl-
miðla og þá fremur það sem nei-
kvætt er. En ég þori að fullyrða að
það að fólk sé ekki ánægt og þakk-
látt heyri til algerra undantekn-
inga.“
Hvernig gengur að fá starfsfólk?
„Það er staðreynd því miður að á
Íslandi eru launakjör í aðhlynning-
arstörfum ekki há, þó hefur reynslan
verið sú að flestir starfsmenn Hrafn-
istuheimilanna hafa langan starfs-
aldur. Starfsmannavelta er fyrst og
fremst hjá yngra fólki sem er að fóta
sig í samfélaginu, þegar þensla er
eigum við í samkeppni við ýmsar at-
vinnugreinar sem ungu fólki finnst
„ÞAÐ munu verða liðin um seytján
ár frá því, að sjómannastéttin ís-
lenzka ákvað að helga sér einn dag
árlega til þess að minna á störf sjó-
mannastéttarinnar og hagnýtt gildi
hennar fyrir þjóðfélagið í heild.
Þessi dagur hefur hlotið nafnið sjó-
mannadagur,“ sagði Ólafur Thors
forsætisráðherra m.a. þegar hann
fylgdi úr hlaði stjórnarfumvarpi um
Happdrætti dvalarheimilis aldraðra
sjómanna árið 1953.
„Það kom í ljós þeg-
ar í öndverðu, að
nokkur tekjuafgangur
varð af þeim skemmt-
unum, sem haldnar
voru í sambandi við
þennan fagnað sjó-
manna, og vaknaði þá
eðlilega sú spurning
hjá forustumönnum
sjómanna, hvernig
bæri að verja þessum
tekjuafgangi. Menn
báru saman ráð sín
um það og komust
nokkuð fljótlega að
þeirri niðurstöðu, að
rétt þætti og eðlilegt
að safna í sjóð til þess,
þegar tími þætti til kominn, að
byggja dvalarheimili fyrir aldraða
sjómenn, og verða nú, held ég, allir
að viðurkenna, að sú hugmynd er
reist á grundvelli sanngirni og rétt-
lætis í garð þeirra manna sem á
langri ævi við örðugt starf hafa slit-
ið kröftum sínum í þágu þjóðfélags-
ins. Þegar hér var komið málum, þá
kusu þessir forustumenn sjómanna
– fulltrúaráð sjómannadagsins er
samkundan kölluð – sér nefnd, sem
skyldi hafa með höndum fjáröflun
til viðbótar þeim tekjuafgangi sem
sjómannadagurinn hverju sinni
færði. Þessari nefnd varð gott til
fjár, eins og líka málefnið verð-
skuldar.“
Nefnir Ólafur síðan sérstaklega
nöfn þeirra Björns Ólafs, skipstjóra
frá Mýrarhúsum, og Sigurjóns A.
Ólafssonar, fyrrum formanns Sjó-
mannafélags Reykjavíkur, sem sér-
stakra forustumanna í þessu máli.
„En einnig hafa margir aðrir af
forustumönnum sjómanna lagt þar
fram óeigingjarnt og mikið starf,
vegna þess að þeir telja að það sé
þeirra skylda, svo göfug hugsjón
sem hér sé borin fram.“
Rekur Ólafur svo í máli sínu
hvernig ríkisstjórnin beitti sér fyrir
að leyfi til byggingarinnar fengist:
„Enda hafði bæjarstjórn Reykjavík-
ur látið sjómönnum í té stóra og
góða lóð á Laugarásnum svo-
nefnda.“ Ennfremur
getur Ólafur þess að
kostnaðaráætlun hafi
verið 4 milljónir króna
og var ekki farið fram
úr þeirri áætlun við
byggingaframkvæmd-
irnar – en að þeim
loknum var líka allt fé
þrotið.
„Þá ákváðu for-
ustumenn sjómanna á
þessu sviði þ.e.a.s. full-
trúaráð sjómanna-
dagsins og bygging-
arnefnd
dvalarheimilisins, að
fara fram á heimild til
happdrættis og viss
önnur fríðindi – ég þori
nú varla að nefna þau í þingsalnum
– það eru innflutningsheimildir á bíl-
um.“
Hvatti Ólafur til þess að vel yrði
undir þetta mál tekið.
„Undirtektir undir málið eru
miklu meira virði heldur en mörg
lofsamleg og vingjarnleg orð um
sjómannastéttina, sem falla frá
okkur öllum oft og einatt og öll eru í
einlægni mælt, því að þótt við séum
stundum að brigzla hvor öðrum um
það, að þetta sé nú meira fagurgali
heldur en góður hugur, þá er það nú
sannleikurinn um okkur alla, að við
kunnum að meta þessa stétt og
viljum greiða fyrir henni í hvívetna.“
Frumvarpinu var því næst vísað
til 2. umræðu með 27. samhljóða
atkvæðum og varð síðar að lögum
og víst er að happdrættið hefur
dugað vel til uppbyggingar Hrafn-
istu, svo sem sjá má á viðtölum við
formann þess og forstjóra Hrafn-
istuheimilanna.
Reist á grundvelli
sanngirni og réttlætis
Það var Ólafur Thors, þáverandi forsætisráðherra, sem fylgdi úr
hlaði stjórnarfrumvarpi um Happdrætti dvalarheimilis aldraðra
sjómanna er það var lagt fram á Alþingi árið 1953.
Ólafur Thors, fyrrv.
forsætisráðherra.
„ÞAÐ er dásamlegt að vera
hérna á Hrafnistu,“ segir Inga
Jóhannesdóttir.
Þetta segir hún þótt hún búi í
fremur litlu herbergi.
„Herbergið er nógu stórt fyrir
mig, ég kem líka úr fremur lítilli
íbúð á Vesturgötunni, en meðan
maðurinn minn lifði bjuggum við
í þriggja herbergja íbúð á Njáls-
götunni.“
Blaðamaður hefur orð á fögru
útsýni frá glugga hennar á
Hrafnistu.
„Útsýnið er víst gott en augun
mín eru slæm,“ svarar Inga.
Hún kveðst vera fædd í Flatey
á Breiðafirði.
„Ég ólst þó upp í Skáleyjum.
Nú get ég ekki lengur lesið en
hugsa því meira; mikið lifandis
skelfing átti ég gott að fá að
alast upp á góðu, stóru og frem-
ur ströngu heimili með öllum
dýrunum og fuglalífinu í Breiða-
firðinum. Ég ólst upp við mikla
vinnu og reglusemi og það dugði
mér vel í lífinu, en ég verð að
segja það að ég sé ekki eftir að
hafa sótt um hér á Hrafnistu.
Dásamlegt
að vera á
Hrafnistu
Inga Jóhannesdóttir í herbergi
sínu á Hrafnistu.





 



   

  

!
 

 

 

 


  

!
" 

#
" $%


" 
#

 !!$



% "&'
(

#

 '$
 #
$
'
$) " *
#'+


" ,#$

#

$
$
&-
(./0$'!1

#

"$

2-
345

/#



#
$
3
 ''5
 '

%6$'

!
76'#
#

 #
$
#

"
" 
 
,"

#


#
$
/
 )"-8.9:;$
 $

 $
" '

! <<<<<<<<<<<<<<<
9" 
&', =
$
&
  #

#3

&

 &

#
$
! >"

 ,
$  ,3 ' 


 #
$
3


 
"&'



#
$
 !
&
 ??!(?!(?@!? ! '!@ A%? A
  !
!
"



" 


#
" Morgunblaðið/Eyþór
Góð sundlaug er á Hrafnistu í Reykjavík.
Sveinn H. Skúlason forstjóri og Hulda Svanlaugsdóttir, hún er í herbergi sem
áður voru tvö með sameiginlegu salerni.