Náttúrufræðingurinn - 1936, Qupperneq 20

14 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiimmimiiiiiiiiiiimmiimiimiimniiiiimiiimiiiiiiiiiiiimiimiiir
anum rúmar ekki nema um 427 cm.3 og hjá górillunni, sem er
stærri, um 557 cm.3, á móti hálfum öðrum lítra eða 1500 rúm-
sentimetrum hjá manninum. Þarna virðist því í fljótu bragði vera
staðfest mikið djúp á milli mannsins annars vegar og þeirra
mannapa, sem hæst standa, hins vegar, en þess er þó að gæta, að
til eru þeir menn, þar sem heilabúið er miklu minna en reglan
er um Evrópumenn. Þar mætti til dæmis nefna hina svonefndu
Wedda-menn á Ceylon. Hjá þeim er heilabúið ekki nema í mesta
lagi 1250 rúmsentimetrar, og hefir verið mælt alla leið niður í
950 rúmsentimetra. Hér er þó ef til vill að ræða um eitthvert
minnsta heilabú, sem þekkist á mannlegri veru, en það er þó eftir-
tektarvert, að mismunurinn á heilastærð mismunandi manna er
miklu meiri en mismunurinn á heilastærð mannsins almennt ann-
ars vegar og ófullkomnustu dýra hins vegar. Það er ekki langt
frá því, að hægt sé að skipa næstum því óslitna röð af hauskúp-
um, allt frá stærsta heila mannanna og niður að minnstu heilum
minnstu spendýra. Það virðist hér ótvírætt vera að ræða um mis-
munandi stig á sama hlut, en ekki um eðlismismun. Heilabúið er
því eitt af þeim líffærum, sem hefir þroskast langt fram yfir það
vanalega hjá manninum, enda verður því að vera þannig háttað,
ef að því er haldið fram, að maðurinn sé kominn af spendýrum.
Eins og flestum mun kunnugt hélt Darwin því fram, en hann sá
þó glöggt, að ekkert núlifandi dýr gæti verið ættfaðir mannsins,
og enda þótt aparnir væru okkur óneitanlega skyldastir, þá gætu
þeir þó í hæsta lagi verið frændur okkar, en ekki forfeður.
En ef gert er ráð fyrir því, að menn og mannapar séu tvær
greinar á sama stofni, þá mætti einmitt búast við, að menn og
apar líktust meira á unga aldri en nokkurn tíma seinna, þá mætti
búast við, að greinin, sem táknar mennina, svo að við tölum lík-
ingamál, hefði vaxið upp frá stofninu, en sú, sem táknar ap-
ana, hefði vaxið niður. Einmitt þess vegna ætti fósturþróun apa
og manna, sem við höfum séð að oft og einatt er stutt endurtekn-
ing af framþróun tegundanna, að sýna það, hvernig þessir tveir
flokkar lifandi vera, aparnir annars vegar og mennirnir hins veg-
ar, væru líkir, líkari en nokkru sinni síðar, á unga aldri, eða á
fósturstigi, en fjarlægðust svo meira hvor annan, eftir því sem
þroski færðist yfir einstaklinginn, eftir því sem ættin eða teg-
undin setti gleggra og gleggra fangamark sitt á hann. Þessu er
líka einmitt þannig varið. Það er alveg greinilegt, að mannap-
arnir líkjast manninum miklu meira þegar þeir eru börn að aldri,