Náttúrufræðingurinn - 1936, Blaðsíða 59

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 53
iiiiiimiiiiimmiiiiimiimiiimimmmiiiiiimmiiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiimimmmiiimtmmiiiiiiiiiiimmimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Misnotuð gestrisni.
Fiðrildi, sem Bretar kalla „The Large blue“ (Lycaena arion),
blátt, með dökkrenndum vængjum og dökkum blettum á fram-
vængjunum, hefir furðulega samvinnu við maurflugur. Fiðrildi
þetta, sem er í meðallagi á stærð, á m. a. heima á norðurströnd
Cornwall-skaga, og hefst einkum við þar, sem nóg er af blóðbergi,
helzt innan um runna.
Fyrri hluta sumars verpa fiðrildin eggjum í blóm blóðbergs-
ins, einkum þess blóðbergs, sem vex í námunda við maurflugnabú.
Að hér um bil viku liðinni koma lirfurnar, hinir smávöxnu tólf-
fótungar, úr eggjunum, og byrja nú af miklu kappi að eta blóð-
bergsblómin. Reyndar eru þeir ekki rígbundnir við grænmetið, því
þeir eta hver annan eftir því, sem við verður komið.
Þrisvar skiptir þessi tólffótungur um ham, og teygir vel úr
sér í hvert skipti, þegar gamla hamnum er kastað, áður en sá
nýi harðnar; þannig fer vöxturinn fram í stökkum. En þegar
þriðju hamskiptin hafa farið fram, breytist viðhorfið. Tólffót-
ungurinn, sem hingað til hefir lifað á blóðbergsblómum og syst-
kinum sínum, hættir nú að snæða, og fer að taka sér langa göngu-
túra, eins og hann sé að leita að einhverju.
Eftir margar og langar göngur ber tólffótunginn þar að, sem
maurfluga er að safna mat í búið. Nú bregður svo einkennilega
við, að þarna verður mesti fagnaðarfundur. Maurflugan klappar
tólffótungnum öllum og strýkur hann með fálmurum sínum, alveg
eins og hún hafi hitt þarna gamlan kunningja eða „glataðan son“.
Tólffótungurinn lætur vel að atlotunum, og geldur þau með
því, að láta lítinn dropa af vökva smita út úr líkamanum. Maur-
flugan er þá ekki sein á sér að háma í sig sælgætið; hún lætur enn-
þá betur að tólffótungnum, sem lætur af hendi hvern dropann á
fætur öðrum. Við og við þarf maurflugan að bregða sér frá til
þess að tæma sig, og kemur jafnharðan aftur með hálfu meiri
áfergi. Loks kemur að því, að tólffótungurinn getur ekki meira af
hendi látið. Hann tekur þá þeirri merkilegu breytingu, að fremsti
hluti líkamans, rétt fyrir aftan höfuðið, fer að þenjast út. Maur-
flugan virðist strax skilja, hvað átt er við með þessu; hún grípur
af öllum kröftum í tólffótunginn, og draslar honum heim í maura-
búið sitt. Þar lætur hún hann hjá maurflugulirfunum, sem verið
er að koma á legg.