Skírnir - 01.01.1920, Side 10

4
Jóhann Sigurjónsson.
[3kírnir
ekkert efni gat legið betur við glæsilegustu skáldko3tum
hans en einmitt þetta. Hann átti ekki höfuðstyrk sinn í
óvenjulegum vitsmunum, frumlegri og djúpri hugsun, held-
ur ekki í máttugum dramatískum tökum á efn;nu. Hann
náði hæð sinni í óbundnum mansöngvum og náttúruljóð-
um, oft höfgum af skáldlegri fegurð. Hann var ekki raun-
sæisskáld, og það sýnir misskilning á eðli gáfu hans, að
honum hefir veríð lagt það til lýta, að persónur hans tala
öðruvísi en hversdagsmönnum er titt. Ástarjátningar Höllu
og Eyvindar falla í ljóðfleygum líkingum, lyftast yfir jörð-
ina á hvítum vængjum. En það er rangt að telja þetta
tilgerð eða halda því fram að skáldskapur hans verði þar
fyrir ósannur. Því að funinn í samtölunum á sér loga. að
baki, tilfinningarnar eru alstaðar ríkar og sannar. Halla
og Eyvindur hafa lifað og elskað í sál skáldsins og mann-
legt hjarta slær í hverju orði, sem hann leggur þeim í
munn.
Áður en Jóhann skóp F j a 11 a - E y v i n d gekk hann
Kjalveg, frá norðri til suðurs yfir ríki útilegumannsins.
Verk hans ber þess vott að hann hefir litið skáldsaugum
hálendi Islands, hugfanginn af stórsýn þess og æfintýra-
legri fegurð. í samtölum leiksins bregður fyrir tilkorau-
miklum öræfamyndum, þær eru dregnar í fáum, hreinum
linum og það andar í þeim kaldur, bjartur hájöklablær.
Meistaralegur er 4. þáttur leiksins, síðasta stund Höllu
og Eyvindar. Þau hafa setið ein og soltið i kofa sinum
dögum saman. Stórhríðin hamast úti fyrir. Eyvindur er
sjúkur af hungri, talar um hrúta, sem geti ekki gengið
fyrir fitu, — hann gæti orðið saddur af lyktinni af heitu
kjöti. Höllu er þungt i skapi, hún svarar stutt og kulda-
lega, biður hann að tala ekki um mat, sér verði ilt af
því. Eyvindur fer að hugsa um dauðann og hinn mikla
dómara. »Eg á blóðdrefjar af fótunum á mér á mörgum
steini í öræfunum; þeim safnar þú og sýnir honum — þá
fæ eg vægari dóm«, segir hann við Höllu. »Viltu ekki
fara að skæla«, svarar hún. »Eg skal safna tárunum og
sýna hinum mikla dómara«. Hví svarar hún honum háði