Þjóðmál - 01.06.2010, Síða 45

Þjóðmál - 01.06.2010, Síða 45
 Þjóðmál SUmAR 2010 43 nefnd hyggst meta hvaða stofn un eða hvaða aðilar hafi átt að sinna hvaða verkefni, og hvernig þeim hafi farist það úr hendi . Ég vænti upplýsinga nefndarinnar um hvort við störf hennar hafi komið til þess að nefnd ar­ maðurinn hafi vikið sæti vegna ein hverra þeirra málefna sem tengjast umræddum vinnu stað tengdadóttur hans og hver þau þá eru . Vænti ég raunar staðfestingar þess af hálfu nefnd arinnar að umræddur nefndarmaður hafi á engan hátt komið að áliti nefndarinnar á fram göngu starfsmanna fjármálaeftirlitsins eða ann arra stofnana á svipuðu sviði . Af öðrum ástæð um vænti ég þess að nefndarmaðurinn hafi hvort eð er ekki komið að því gefa álit á mínum störfum . Viðurkennt er í íslenskum rétti að við mat á því hvaða hæfisreglur skuli gera til starfsmanna á stjórnsýslustigi þá hafi tegund og staða stjórn­ valdsins í stjórnsýslukerfinu þýðingu við þá afmörkun . „Þannig hefur verið lagt til grund­ vallar að gerðar séu strangastar hæfiskröfur til starfs manna þeirra stjórnvalda sem líkjast hvað mest dómstólum að skipulagi og starfsháttum .”6 Þá hefur lengi verið viðurkennt að réttmætt og eðlilegt sé að hæfisskilyrði séu strangari þegar um matskenndar ákvarðanir sé að ræða . Segir á góðum stað að þetta sjónarmið sé í fullu gildi enda séu hæfisreglurnar „brjóstvörn hinna almennu efnisreglna“ .7 Þá þykir jafnan eðlilegt að gera því ríkari hæfiskröfur sem hagsmunirnir, sem fjallað er um, eru meiri .8 Í íslenskum stjórnsýslurétti hefur einnnig þótt óhætt að „slá því föstu“, að sé í lögum mælt fyrir um að stjórnvald sé sjálfstætt eða óháð, þá kalli það á strangari hæfisreglur starfsmanna þeirra en annarra stjórnvalda .9 Hér er ekki á ferð hefðbundin stjórn sýslu­ nefnd að fjalla um hefðbundið úrlausn arefni á stjórnsýslustigi sem aðilar geta svo leitað endur skoðunar á fyrir dómi . Nefndin er sér­ stök rannsóknarnefnd, sett á fót í ofboði eftir þrot viðskiptabankanna þriggja, og nefnd­ ar mönn um sérstaklega uppálagt að finna nú sök einstaklinga í opinberum störfum á 6 Páll Hreinsson, Hæfisreglur stjórnsýslulaga, bls . 493 . 7 Páll Hreinsson, Hæfisreglur stjórnsýslulaga, bls . 491 . 8 Páll Hreinsson, Hæfisreglur stjórnsýslulaga, bls . 491 . 9 Páll Hreinsson, Hæfisreglur stjórnsýslulaga, bls . 741 . þessu þroti einkafyrirtækjanna . Nefndinni eru færðar einstakar lagaheimildir og staða hennar er einstök . Samkvæmt 4 . mgr . 2 . gr . laga nr . 142/2008 er nefndin algerlega sjálfstæð í störf­ um sínum og þarf ekki að fara að nokkrum fyrir­ mælum . Í greininni er sérstaklega tekið fram að fyrirmæli frá Alþingi séu ekki undanskilin . Nefndin getur sjálf ráðið sér starfsmenn og er sérstaklega tekið fram í 2 . mgr . 4 . gr . laganna að við það þurfi nefndin ekki að fylgja 7 . gr . laga nr . 70/1996 um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins . Nefndinni er samkvæmt 4 . mgr . 4 . gr . laga um nefndina heimilað að birta opinberlega upplýsingar, sem í raun eru háðar þagnarskyldu, „ef nefndin telur það nauðsynlegt“ . Samkvæmt 5 . gr . laga um nefndina tekur hún sjálf ákvörðun um hvernig haga skuli nefndarstarfinu og þar á meðal um afmörkun rannsóknarefnisins . Nefnd inni er heimilt að gera leit, eftir atvikum með aðstoð lögreglu, í hvaða húsum sem er, og skal um leit og hald fara eftir ákvæðum laga nr . 88/2008 um meðferð sakamála . Samkvæmt 1 . mgr . 6 . gr . laga um nefndina er sérhverjum, jafnt einstaklingum, stofnunum og lögaðilum, skylt að verða við kröfum nefndarinnar um að láta í té upplýsingar, gögn og skýringar sem hún fer fram á . Er tekið fram, að þar sé meðal annars átt við skýrslur, skrár, minnisblöð, bókanir, samn inga og önnur gögn sem nefndin vill fá . Virðast því engin takmörk sett hvað nefndinni er heimilað að heimta af bæði borgurum og lögaðilum í landinu . Þá er tekið fram í 3 . mgr . 6 . gr . laganna að skylt sé að veita allar upplýsingar þótt þær séu háðar reglum um þagnarskyldu og er tekið fram að engu máli skipti þó þær varði „öryggi ríkisins“, fundargerðir ríkisstjórnar eða heyri undir sérstakar reglur um utanríkismál . Allt víkur, ef nefndarmenn fara fram á afhendingu . Nefndinni er heimilt að kalla hvern einasta borgara fyrir sig og er honum þá skylt að mæta . Þá varðar það allt að tveggja ára fang elsi að neita að veita nefndinni upplýsingar eða veita henni rangar . Athyglisvert er einnig að 2 . mgr . 11 . gr . laga um nefndina hefur að geyma undantekningarákvæði, sambærilegt við ákvæði 118 . gr . laga nr . 88/2008 um meðferð sakamála, en það ákvæði er í XVIII . kafla síðarnefndra laga, sem fjallar um réttindi og skyldur vitnis
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Þjóðmál

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðmál
https://timarit.is/publication/1175

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.