Þjóðmál - 01.06.2010, Page 63

Þjóðmál - 01.06.2010, Page 63
 Þjóðmál SUmAR 2010 61 Ennfremur segir nefndin að fulltrúar Eng­ lands banka hafi talið að innlánsfé frá Bret landi fjármagnaði hraðan vöxt útlána á Íslandi . Því hefði bankastjórn Seðlabankans átt að ganga eftir glöggum upplýsingum um það atriði til að koma á framfæri við Englandsbanka ef þær voru ekki í samræmi við þau orð sem látin voru falla á fundinum . Eftir fundinn í mars­ byrjun 2008 voru skipulögð nánari sam skipti milli seðlabankanna tveggja til að miðla upp­ lýsingum . Í því skyni voru tilnefndir sér stakir tengiliðir frá hvorum banka fyrir sig, af hálfu Seðlabanka Íslands þeir Ingimundur Frið­ riks son og Tryggvi Pálsson . Þá þegar hafði upp lýs inga svið bankans aflað upplýsinga um innlán í útibúum erlendis, fyrst óformlega við undirbúning breytinga bindiskyldureglna og síðan sem hluta af reglubundinni upplýsinga­ söfnun, eins og nefndin greinir frá í fyrstu máls grein þessa töluliðar . Eins og Ingimundur skýrir frá í sínu svari til Rannsóknarnefndar varð ekki vart við það að fulltrúar Englandsbanka hefðu endurtekið að innlán sem safnað væri í Bretlandi væru meira og minna notuð til þess að fjármagna hraðan vöxt útlána á Íslandi . Þeirra áhyggjuefni sneri ugglaust fyrst og fremst að því að hugsanlega yrði mikið tekið út af innlánsreikningum bankanna . Það að erlent fé kunni að hafa staðið bak við útlán á Íslandi var í sjálfu sér ekki fréttnæmt fyrir fulltrúa Seðlabanka Íslands . Það hefur lengi verið ljóst að íslenskir bankar hafa notað erlent fé meðal annars til þess að veita lán hér á landi . Þetta hafa reikningar bankanna og skýrslur Seðlabankans borið með sér . Erlenda féð fékkst til dæmis með beinum lántökum, skuldabréfaútgáfum og í seinni tíð með öflun innlána erlendis . Fulltrúar Landsbankans upplýstu Seðlabanka Íslands um það að vegna söfnunar innlána erlendis þyrfti bankinn ekki að leita á erlenda lánamarkaði eins og fyrr, en þeir voru sem kunnugt er meira eða minna lokaðir . Mátti því ætla að innlánsféð nýttist ekki síst til að standa straum af endurgreiðslum erlendra lána sem fyrr hafði verið aflað . Eins og vikið er að í 2 . mgr . þessa töluliðar í bréfi Rannsóknarnefndar var það eftir mitt ár 2008 sem bankastjórn Seðlabankans skynjaði að erlenda innlánsféð kynni að einhverju leyti að hafa verið flutt til Íslands . Í þeirri andrá var flutningur Icesave innlána í dótturfélag til umræðu og áhyggjur vöknuðu af því að Landsbankinn hafði þá ekki hafið undirbúning að því, sbr . 3 . tölulið . Varðandi ráðstöfun fjár sem bankar taka við skiptir máli hvort það er notað til að styrkja lausafjárstöðu eða varið á þann hátt að ætla mætti að það skilaði hlutaðeigandi banka tekjum eða lækkaði kostnað . Sú upplýsingaöfl­ un sem nefndin fjallar um í þessum lið hefði ekki varpað neinu ljósi á það atriði . Við þetta er því að bæta að Sigurjón Árnason bankastjóri hafði ítrekað lýst yfir því við banka­ stjórnina að Landsbanki Íslands væri ekki „að uppstreama“ innstæður sem söfnuðust í Bretlandi (flytja til Íslands þær innstæður sem söfnuðust) . Þetta var og meginröksemd Lands­ bankans fyrir þeirri ósk að evrópskar reglur um bindiskyldu giltu um innlán þar, því þau væru ekki flutt til Íslands og hefðu því ekki verðbólgu­ og þensluverkandi áhrif hér á landi . Vera má að þessar yfirlýsingar hafi staðist fram­ an af en erfiðara er að henda á því reiður eftir að hagur Landsbankans þrengdist, og einkum eftir að skorður voru settar á lántökur íslensku bankanna hjá Seðlabanka Evrópu í gegnum Lúxemborg . Að lögum varð Seðlabankinn að treysta upplýsingum bankakerfisins, sem Fjár­ mála eftirlitið, sem gat að vild gert athuganir á með því að fara sjálft á vettvang, vefengdi ekki . Hafa verður í huga að söfnun upplýsinga, svo æskileg sem hún er, gefur sjaldnast skýra mynd af því sem er að gerast í „núinu“, því að reynslan sýnir að töluverðar tímatafir eru á slíkri upplýsingagjöf og mikill viðbótartími sem fer í að sannreyna slíkar upplýsingar . „Hugleið­ ingar“ nefndarinnar um að sundurgreindari söfn un upplýsinga sem hefði hafist fyrr hefði haft einhver heillavænleg áhrif á atburðarásina, eru lítt rökstuddar og harla ólíklegar svo ekki sé fastara að orði komist . Seðlabankinn hafði frumkvæði að fundi með forsvarsmönnum Englandsbanka og í fram haldi af því var komið á sérstökum tengiliðum innan beggja bankanna, þar sem upplýsingar voru veittar . Breski seðlabankastjórinn bauðst til að
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Þjóðmál

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðmál
https://timarit.is/publication/1175

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.