Morgunblaðið - 04.11.1976, Page 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. NOVEMBER 1976
Þórir S. Guðbergsson félagsráðgjafi: Lesið fyrir börn — um börn I
Tímaleysi hrjáir flesta í okk-
ar þjóðfélagi. Sýnist þar oft sitt
hverjum um frumorsakir þess,
enda margir þræðir og oft
flóknir, sem fléttast f þann
stóra vef, sem við köllum
íslenskt þjóðfélag og uppeldi á
okkar dögum.
Á kvöldvökum fyrri tíma var
gjarna lesið upphátt fyrir alla.
Mörgum núlifandi mönnum er i
fersku minni staður og stund og
frásögn, þegar foreldri, skyld-
menni eða vinir sátu með þau
eða hjá þeim og sögðu þeim
sögur. Og mörg kvæði og ljóð
lýsa því einnig, hverju upp-
eldislegu hlutverki þetta
gegndi hér aður fyrr, eins og I
kvæðinu Ríðum heim til Hóla,
pabba kné er klárinn minn,
leikur með börnum, o.fl. í þess-
um dúr.
Hver kannast ekki við setn-
ingar og atvik sem
þessi:„Mamma, gerðu það lestu
fyrir mig ? “ „Nei góða mín, ég
má ekki vera að því. Biddu
hann pabba þinn, nú er hann
heima!“
„Pabbi viltu lesa fyrir mig
Búkollu ?“ „Æ, góða mín, vertu
ekki að þessu suði loksins þegar
maður er heima. Þú ert búin að
heyra um Búkollu a.m.k. 10
sinnurn!"
Við skulum vona, að það sé
ekki eins slæmt eins ogáskrýtl-
unni, sem getur lýst þessu á-
standi mjög vel. Maðurinn spyr
drenginn hver faðir hans sé og
drengurinn svarar eitthvað á
þessa leið: Ég held að það sé
maðurinn, sem sefur uppi í sófa
hjá okkur á sunnudögum!
Það er erfitt i þjóðfélagi sem
okkar að finna tíma til þess að
gera eitthvað með börnúnum
sfnum. Við getum keypt sitt-
hvað handa þeim gefið þeim
leikföng, leyft þeim að fara eitt
og annað, „keypt okkur frið“
eins og stundum er sagt. En
hann gæti orðið býsna dýr-
keyptur sá tími, sem við erum
ekki með börnum okkar. I
mörgum tilfellum þurfa börn
okkar nefnilega miklu meira á
okkur að halda og samskiptum
við hina fullorðnu, fjölskyldu
sína en leikföngum, mynda-
blöðum, eða bfóferðum.
Það reynist oft erfitt að finna
tíma til þess að gera eitthvað
með börnunum sínum, eins og
t.d. að lesa fyrir þau, ræða við
þau og vera með þeim. Margir
tala um að erfitt sé að „fórna"
svo miklum tíma, sem oft sé svo
dýrmætur - og mörgum er held-
ur ekki fyllilega ljóst, hve
mikilvægt það er fyrir börnin
og þá hina fullorðnu líka, að
þeir taki sér tfma með börnum
sínum og veati þeim öryggi og
hlýju með návist sinni og þátt-
töku í lffi þeirra. Lftum þvf
ekki á slíkt sem ,,fórn“.
Hnittin tilsvör, skemmti-
lýsinga og rannsaka upp á eigin
spýtur hvað er að gerast. En
það er einmitt þetta, sem er svo
mikilvægt fyrir þau og þroska
þeirra á unga aldri.
Hér verður það því fyrst og
fremst spurning um, hvernig
við metum þann tfma sem við
höfum yfir að ráða og hvernig
við viljum nýta hann. Það er
undir okkur sjálfum komið. Á
hverjum degi verðum við að
velja og hafna í lífinu, hætta á
eitt og annað og gera það, sem
við álítum best hverju sinni.
Ung móðir var beðin um að
taka að sér ofurlitla aukavinnu
fyrír fáeinum dögum og þótti
mér svar hennar sérlega áhuga-
vert, en það var eitthvað á
þessa leið: „Ég hef bara engan
tíma frá heimilinu eftir að ég
hef unnið fullan vinnudag. Á
maður að bjarga öðrum börnum
með þvf að vanrækja sitt eigið
heimili og sfn eigin börn?“
hlýju, sem er þeim sérstaklega
nauðsynleg á fyrstu ævi-
árunum. Því miður fjölgar
þeim börnum, sem hrökkva við
og verða hrædd og óörugg, ef
einhver ætlar að leggja hendur
yfir axlir þeirra eða sýna þeim
eftirtekt og hlýju með vingjarn-
legu klappi. Þau eiga því ekki
að venjast, að einhver taki þau f
fang sér eða á hnén, tali við þau
og strjúki þeim um axlir eða
höfuð. En með þvf að lesa fyrir
börnin eða segja þeim sögur
nálgumst við þau á sérstakan
hátt og það veitir okkur tæki-
færi, sem við ella mundum
e.t.v. missa af. Við verðum þátt-
takendur með þeim, komust
betur inn f hugarheim þeirra og
hugmyndaflug og kynnumst
þvf hvaða skoðanir og hug-
myndir þau hafa um sitthvað,
sem við vorum fáfróð um áður.
Það auðgar okkur og veitir okk-
ur betri þekkingu á þeim og
Tímaskortur og
verðbólguuppeldi
legar spurningar, einlægur og
opinn hugur barnanna, góð
samvera - allt þetta og miklu
meira yljar okkur oft og veitir
okkur ógleymanlegar minn-
ingar og börnunum meira
öryggi og athvarf í samskiptum
sfnum við okkur. Við það að
lesa fyrir þau eða segja þeim
sögur opnast mörg tækifæri,
sem við fáum ekki ella. Þau fá
tækifæri til þess að spyrja um
orð og orðasambönd, atburði,
samhengi hluta o.s.frv. Þau
læra að hlusta, spyrja, tengja
saman og síðast en ekki síst þau
læra að ræða saman á eðlilegan
og opinn hátt. Bæði börn og
fullorðnir eru alltof mikið möt-
uð á okkar dögum. Vegna tfma-
skorts lætur fólk sér nægja að
heyra og hlusta og myndar sér
skoðanir út frá því, sem aðrir
segja og halda, „andlegt fóður“
gengur ómelt niður, af þvf að
það er lítill sem enginn tfmi til
þess að ræða hlutina eða mynda
sér nánari skoðanir um þá. Eins
vill fara með börnin. Þau sjá
sitt af hverju og heyra, en fá of
fá tækifæri til þess að ræða um
hlutina og spyrja, afla sér upp-
En hvað er til ráða f verð-
bólguuppeldisþjóðfélagi sem
okkar, þar sem öll afkoma virð-
ist byggjast á yfirvinnu, auka-
vinnu eða annarri vinnu? Þar
sem bæði hjónin vinna til þess
að komast af og æ fleirum
reynist erfitt að ná endum
saman?
Tfmaskortur er einkenni á
þjóðfélagi okkar. Það kemur í
æ ríkara mæli niður á börnum
okkar, sem fara þá á mis við
nálægð hinna fullorðnu og
líkamlega snertingu þeirra og
veitir þeim meira öryggi f tjá-
skiptum við okkur.
Talið er að börn fari að taka
eftir og bregðast við talmáli að-
eins nokkrum tfmum eftir fæð-
ingu og margir álíta, að hæfi-
leiki þeirra til þess að skilja
mál fari að þroskast þegar á
meðgöngutfmanum. Málþroski
og möguleikar til eflingar þess-
um þroska er því mjög mikil-
vægur þáttur í uppeldi barna,
en m.'ii’gt getur hindrað eðlileg-
an málþroska og mun meira
verða rætt um það í næstu
grein.
Álfsnesuppboðinu var frestað 10 sinnum:
„Tel afar ólíklegt
að málarekstri
verði haldið áfram”
— segir lögmaður Sigurbjörns Eiríkssonar veitingamanns
MORGUNBLAÐIÐ sneri sér I
gær til Inga Ingitnundarsonar
hrl„ lögmanns Sigurbjörns Ei-
rfkssonar veitingamanns, og
spurði hann hvort Ifta mætti
svo á að málarekstri Sigur-
björns á hendur sýslumannin-
um f Kjósarsýslu væri lokið,
þar sem Ingi hefði ekki mætt
við málflutning f málinu fyrir
Hæstarétti s.l. föstudagsmorg-
un. Ingi sagði að ekki væri búið
að taka um það ákvörðun, hægt
væri að hefja málarekstur að
nýju innan f jögurra vikna gegn
greiðslu gjalds, enda þótt úti-
vistardómur hefði fallið f mál-
inu. „Hitt er svo annað mál,“
sagði Inga, „að ég tel afar ólfk-
legt að málarekstri verði haldið
áfram. Sigurbjörn á f greiðslu-
erfiðleikum en ég vona að hon-
um takist á einhvern hátt að
greiða þessar skuldir."
Svo sem fram hefur komið
áður í Morgunblaðinu, er mál
þetta til komið vegna uppboðs,
sem fram átti að fara á jörðinni
Álfsnesi í Kjalarneshreppi
vegna vangoldinna opinberra
gjalda og skatta Sigurbjörns Ei-
rikssonar, en Sigurbjörn er eig-
andi jarðarinnar. Hér var aðal-
lega um að ræða ógoldna skatta
og útsvör vegna viðbótarálagn-
ingar rfkisskattstjóra vegna ár-
anna 1971 og 1972 (Klúbbmál-
ið). Málið var fyrst tekið fyrir í
uppboðsrétti Kjósarsýslu 18.
apríl 1975. Stærstu- uppboðs-
beiðendur voru sýslumaður
Kjósarsýslu, sem innheimtu-
maður ríkissjóðs, vegna van-
goldins söluskatts og þing-
gjalda Sigurbjörns, samtals að
fjárhæð 13.395.762.00 krónur,
auk vaxta og kostnaðar og
Gjaldheimtan vegna vangold-
inna opinberra gjalda að fjár-
hæð 2.054.957, auk vaxta og
kostnaðar. Síðar bættist í hóp
uppboðsbeiðenda meðal ann-
arra sveitarsjóður Kjalarnes-
hrepps vegna vangoldinna op-
inberra gjalda að upphæð
3.589.041 krónur, auk vaxta og
kostnaðar.
UPPBOÐINU
FRESTAÐ
10SINNUM
Uppboðinu hefur síðan i aprí!
1975 verið frestað 10 sinnum að
beiðni uppboðsþola, Sigur-
björns Eirfkssonar, með sam-
þykki uppboðsbeiðenda. Síðast
f febrúar 1976.
25. nóvember 1975 ritaði Ingi
Ingimundarson hrl. sýslumanni
Kjósarsýslu bréf og óskaði eftir
breytingu á uppboðsskilmálum,
frá því sem venjulega er um
slík uppboð. Hinn 26. febrúar
1976 jók Ingi kröfur sfnar. Upp-
boðshaldarinn, Einar Ingi-
mundarson, sýslumaður í Kjós-
arsýslu kvað upp þann úrskurð
19. marz 1976, að uppboðsskil-
málar skyldu óbreyttir standa.
Þessu vildi Sigurbjörn og lög-
maður hans ekki una, heldur
áfrýjuðu til Hæstaréttar
snemma í apríl á þessu ári. Hef-
ur málið þar fengið skjótari
meðferð en gerist venjulega
með slík mál, og átti málflutn-
ingur að fara fram á föstudag-
inn, en þá mætti Ingi Ingi-
mundarson ekki í réttinn eins
og komið hefur fram.
BEÐIÐ UM
BREYTINGAR
1 úrskurði sýslumanns segir
svo um atriði þau f uppboðsskíl-
málunum, sem Sigurbjörn og
lögmaður hans hafa ekki sætt
sig við fram til þessa, en ætla að
láta standa, samkvæmt því sem
Ingi Ingimundarson segir hér
að framan:
„1 máli þessu, sem tekið var
til úrskurðar þann 19. marz
1976 hefur Ingi Ingimundar-
son, hrl. fyrir hönd uppboðs-
þola, Sigurbjörns Eiríkssonar,
eiganda jarðarinnar Alfsness f
Kjalarneshreppi, krafist þess,
að 3. gr. uppboðsskilmála, sem
lagðir hafa verið fram í máli
þessu (rskj. nr. 24) verði breytt
á þann veg, í fyrsta lagi, að f
stað þess, að uppboðskaupandi
greiði um leið og boð hans er
samþykkt, fjórðung kaupverðs,
komi 1/19 hluta kaupverðs inn-
an árs frá því boð hans var
samþykkt og f öðru lagi, að f
stað þess að uppboðskaupandi
skuli greiða eftirstöðvar kaup-
verðsins innan tveggja mánaða
frá því boð hans er samþykkt,
að svo miklu leyti, sem það fær
ekki að standa áfram verð-
tryggt í hinni seldu eign, sbr.
uppboðsskilmála, — komi inn-
an fjögurra ára þar frá, (þ.e.
frá því að boð kaupanda var
samþykkt) greiði uppboðskaup-
andi eftirstöðvarnar, að svo
miklu leyti, sem þær fá ekki að
standa áfram veðtryggðar i
eigninni.
I greinargerð í máli þessu
dags. 26. febrúar 1976 jók um-
boðsmaður uppboðsþola, Ingi
Ingimundarson, hrl. við kröfur
sfnar á þá lund, að hann krafð-
ist þess til vara, að tfmamörk 3.
gr. uppboðsskilmála, þ.e. um
greiðslu uppboðsandvirðisins,
yrðu rýmkuð að mati uppboðs-
haldara. — Einnig krafðist
hann þess, að uppboðshaldari
úrskurðaði, að uppboðsbeiðni
Kjalarneshrepps væri niður
fallin, þar sem ekki hefði verið
mætt f málinu af hálfu þess
uppboðseiganda. Ennfremur
krafðist hann málskostnaðar úr
hendi uppboðsbeiðanda."
ÓSKIR
RÖKSTUDDAR
1 bréfi sem Ingi Ingimundar-
son ritaði uppboðshaldaranum,
sýslumanni Kjósarsýslu, þann
25. nóvember 1975 rökstyður
hann óskir sínar um breytta
uppboðsskilmála á éftarfarandi
hátt:
„Eins og allar landareignir í
nágrenni Reykjavíkur, hefur
þessi eign umbj.m. stórhækkað
í verðmæti og er enginn vafi, að
raunverð hennar fer langt fram