Morgunblaðið - 17.02.1981, Blaðsíða 14

14 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 17. FEBRÚAR 1981
dýptar, eins og kom fram í
fangakórnum, en í hann vantaði
alla alvöru og túlkun á því
augnabliki, sem það er innilok-
uðum mönnum að koma úr
myrkri og ánauð út í bjartan
daginn sem er tákn vonar og
frelsis.
Söngur Söngsveitarinnar var
hreinn, en grunnur og hljómlít-
ill. I fangakórnum sungu Einar
Guðmundsson og Hreiðar
Pálmason smástrófu og flutti
Hreiðar sína strófu mjög lag-
lega. Hljómsveitin undir stjórn
Jean-Pierre Jacquillat átti góða
spretti, en einnig erfið augna-
blik, einkum þar sem ekkert má
út af bera, eins og í upphafi
forleiksins.
Flutningur Fidelio er tölu-
verður viðburður og í því sam-
bandi mætti vel lyfta undir þá
hugmynd, að gerð yrði gangskör
að því að flytja t.d. helstu óperur
Mozarts næsta vetur og gefa
islenskum söngvurum tækifæri
til að keppa til þátttöku, en
auðvitað fá einnig til landsins
góða söngkrafta, til að gefa
tilstandinu stærri svip.
Fidelio
Það er blátt áfram stórkost-
legt hversu mikið er að ske á
listasviðinu hér í höfuðborginni
og á tónlistarsviðinu er fram-
boðið með ólíkindum. Að flytja
óperur á tónleikum hefur um
árabil verið tíðkað og fyrir okkur
íslendinga er sú aðferð ef til vill
grundvöllurinn að blómlegum
óperuflutningi hér á landi. Með
tiltölulega litlum tilkostnaði má
færa upp óperur, sem illmögu-
legt er að setja upp í leikhúsum
okkar og þannig skapa lista-
mönnum tækifæri til að þroska
sig í átökum við erfið viðfangs-
efni og gefa hlustendum kost á
að upplifa þessa list í lifandi
flutningi. Það er augljóst, þegar
svo viðamikið verk eins og Fidel-
io er tekið til flutnings, að
nauðsynlegt er að gera efni
verksins betur skii en gert var
nú í þetta sinn í efnisskránni.
Það sæmir ekki forstöðumönn-
um sveitarinnar að bjóða upp á
lestrarefni í yfirlætisfullum
skætingartóni í stað þess að gera
almennilega grein fyrir kafla-
skipan verksins og innihaldi
hvers atriðis, sem eru um það bil
16 að tölu. Það hefði vel mátt
bjóða upp á lauslega úttekt á
textanum, án mikils tilkostnað-
ar, og oft hefur meiru verið til
kostað af minna tilefni. Allir
sem koma til íslands eru heims-
frægir. Það skiptir jú nokkru
máli hver orðstír manna er, en
meginmálið er þó, hver frammi-
staða þeirra er hverju sinni. Til
samstarfs við flutninginn á Fid-
elio voru fengnir erlendir lista-
menn, allt heimsfrægir að sögn.
Astrid Schirmer söng Leonoru
af reisn, en ekki virtist hún í
essinu sínu, enda er hlutverkið
erfitt og oft óþjált til söngs.
Tenorsöngvarinn Ludovico Spi-
ess söng Florestan og verður það
að segjast eins og er, að sumt af
því sem frá honum kom í formi
hljóða, er tæplega er hægt að
kalla söng. Bengt Norup söng
Don Pizarro. í það hlutverk
vantar sviðsmyndina og mögu-
leika til leikrænnar túlkunar,
svo að varla verður sagt hvernig
Bengt Norup getur skilað þessu
sérstæða hlutverki, en söngur
hans var ágætur. Manfred
Schenk söng Rocco og á þann
hátt sem við íslendingar viljum
heyra sönggesti syngja, þ.e.a.s.
með miklum glæsibrag. Þar var
öllu skilað á greinagóðan máta, í
takti og tónaröðum og túlkunin
var falleg og mannleg, laus við
þann rembing og átök, sem því
miður heyrast oft hjá söngvur-
um, sem eru að uppskera af-
rakstur af margra ára erfiðu
starfi.
Islensku söngvararnir voru
Elín Sigurvinsdóttir, er söng
Marzellinu, Sigurður Björnsson í
hlutverki Jaquino og Kristinn
Hallsson sem Don Fernando.
Það hattaði ekki svo fyrir mikl-
Lelkllst
eftir JÓN
ÁSGEIRSSON
um mun í samsöng þeirra með
gestunum. Elín Sigurvinsdóttir
stóð sig mjög vel án þess þó að
skapa hlutverkinu sérstakan
„karakter". Kórarnir, Karlakór
Reykjavíkur og Söngsveitin Fíi-
harmonía, tóku þátt í hópsenun-
um og kom það greinilega fram,
eins og reyndar hjá Elínu Sigur-
vinsdóttur, að raddmótunar-
tækni okkar Islendinga er mikið
til án allrar dýptar í hljómgun
tónsins. Söngurinn verður
hreinn og bjartur, en án allrar
„Upplyftíng á þorra“
Tveir kumpánar, sem kenndir
eru við flest annað en stórumsvif á
vettvangi myndlistarsýninga,
hafa tekið sig saman um furðulega
uppákomu í sýningarsalnum
Djúpinu við Hafnarstræti. Þetta
eru þeir Einar Þorsteinn Ás-
geirsson menntaður sem húsa-
meistari, þótt hann nefni sig
einfaldlega hönnuð, svo og Hauk-
ur Halldórsson, teiknari, sem
jafnframt er þekktur sem höfund-
ur ýmiss konar skemmtispila fyrir
unga sem aldna, t.d. Útvegsspils-
ins.
Einar Þorsteinn og Haukur
hafa þó áður komið við sögu á
myndlistarvettvangi og þá í sam-
bandi við ýmsar samsýningar svo
sem Haustsýningu FIM og á
samsýningu að Kjarvalsstöðum
vegna Listahátíðar 1976. Þá hefur
Einar Þorsteinn einnig sýnt að
Kjarvals3töðum í boði Listiðnað-
ar. ,
Myndverkin í Djúpinu eru æði Einar Þorsteinn Ásgeirsson og Haukur Halldórsson á sýningu sinni.
fjölbreytileg og samanstanda af
teikningum, málverkum, skúlptúr
og konsept, alls 30 verkum.
Þetta er ærið undarleg blanda,
fljótt á litið hrærigrautur, en allt
mun þetta þó gert af ásettu ráði,
vísast til að storka hinum hefð-
bundna ramma, og þó er ekki
gengið svo langt, að ekki megi
finna reglu í ruglingnum. Ef vel er
að gáð, eru margar myndanna vel
upp byggðar, á markvissan og
skipulegan hátt og hér sjást
myndir, sem ótvírætt myndu sóma
sér í sölum Listasafns íslands
vegna ferskrar hugmyndaauðgi og
undirfurðulegs skops. Lítum ein-
ungis á myndverk svo sem „Niður-
soðnar minningar", „Hjónaband",
„Kosmísk hlutföll" og „Reglulegar
hægðir". Nýlistasafnið ætti og
ekki að missa af strætisvagninum
t.d. vegna súkkulaðikexköku-
skúlptúrsins, sem stöðugt breytir
um svip, eftir því sem fleiri narta
í kexkökurnar. Hér er upplagt
listaverk í geymsluhirzlur safns-
ins og hefði reyndar mátt lenda
þar fyrir sýninguna, því að hún
fel£ir ekki allskostar inn í sýn-
ingarheildina. Hér hefði hákarls-
hrúga hentað betur til að erta enn
Myndllst
eftir BRAGA
ÁSGEIRSSON
frekar skynfærin. Óneitanlega
blasir við í kexkökuhrúgunni viða-
mikið verkefni fyrir galvaska
listsagnfræðinga til íhygli og um-
svifa á fjölmiðlavettvangi. Heila-
bú mitt er því miður of grunnrist
fyrir slíka myndspeki, en ég
bragðaði á kexköku og þótti hún
bærileg, þó að hún væri aðeins
farin að eldast allnokkuð. En
þetta er liður í þróuninni að matur
eldist og aldrei of seint að upp-
götva ný lögmál, líkt og maðurinn
sagði, er fann upp heita vatnið og
rigninguna ...
Að öllu gamni slepptu þá er
sýningin vel þess virði að skoðast
gaumgæfilega, þetta er myndræn
gamansemi á þorra, árás á þurr-
truntur og stertimennsku-stefn-
unnar innan myndlistarinnar.
Dregið saman í hnotskurn, er
hér margt um gilda myndlist að
ræða innan um, þótt uppsetningin
sé fullmikið í ætt við sprell og spé.
Fo í Versló
Markólfa, höfundur Dario Fo.
Leikstjóri: Jón Júlíusson.
Þýðing: Signý Pálsdóttir.
Hönnun ieikmyndar: Ágúst
Baldursson.
Dario Fo virðist orðinn eins-
konar eftirlætis leikritaskáld
hér á landi. Varla að maður
kunni að nefna ailar þær sýn-
Lelkllst
eftir ÓLAF M.
JÓHANNESSON
ingar sem eru nú í gangi á
verkum hans. Ástæðan er vafa-
laust sú að Fo er með afbrigðum
skemmtilegur höfundur. Minn-
ist undirritaður þess ekki að
honum hafi leiðst á Fo-sýningu.
En Fo er ekki bara skemmtileg-
ur, í flestum síðari verka hans
er nöpur ádeila á þessa bansettu
borgarastétt, sem er víst svo
vond að ekki tekur nokkru tali.
Þeir sem telja sig ekki tilheyra
þeirri stétt og þar með vera af
hinu góða geta þannig slegið
tvær flugur í einu höggi með því
að hampa Fo. Skemmt borgara-
stéttinni en um leið ráðist á
hana.
Verslunarskólr íslands er víst
skilgetið afkvæmi borgarastétt-
arinnar, svo það kemur vel á
vondan að þar skuli nú sýnt verk
eftir Fo. Fyrir valinu varð
Markólfa sem telst meðal hrein-
ræktuðustu gamanleikja Fo. En
þar byggir hann mjög á ítalskri
og franskri kímileikjahefð bæði
hvað varðar leikbrögð og hreyfi-
munstur. Leikstjóri Markólfu
Versló, Jón Júlíusson, reynir
greinilega að fylgja þessari
hefð. Eins og éðlilegt er með
óþjálfaða leikara verður árang-
urinn æði misjafn. Hreyfingar
missa marks svo og er raddbeit-
ing ónákvæm. Þó sker einn
leikarinn sig úr, sá heitir Helgi
Jóhannesson og leikur Mark-
greifann. Helgi nær býsna vel
tökum á þessari yfirstéttar-
skepnu sem virðist ekki hafa vit
á við tudda. Það sem á skortir
tækni hjá öðrum leikurum bæta
þeir að vissu marki upp með
einlægri leikgleði. Það verður
gaman, krakkar, þegar þið eruð
farin að aka barnavagni og spila
á tölvur, að geta rifjað upp er
þið lékuð í Markólfu. Þá verður
myndaalbúmið opnað og börn-
unum yljar við að sjá myndina
af mömmu og pabba. Vafalaust
var slíkt ekki markmiðið hjá Fo
þegar hann samdi leikinn.