Morgunblaðið - 17.02.1981, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 17. FEBRÚAR 1981
fMtagsmliffifrifr
Útgefandi
Framkvaemdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033.
Áskriftargjald 70 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 4 kr. eintakiö.
Nýtt fiskverð
Ríkisstjórnin boðaði efnahagsaðgerðir sínar um áramótin,
án þess að taka ákvörðun um fiskverð. Með aðgerðunum
var ákveðið að binda gengið fast og ráðherrar gáfu til kynna, að
þeir teldu 15% hækkun fiskverðs í samræmi við stjórnarstefn-
una. Þegar sú tala var nefnd, var ráðherrunum ljóst, að sjómenn
miðuðu kröfur sínar við 10% grunnkaupshækkun á almenna
vinnumarkaðinum 27. október og 9,52% verðbótahækkun á laun
1. desember og fóru sjómenn því fram á að minnsta kosti 20%
fiskverðshækkun. Útgerðarmenn tóku undir þessa kröfu sjó-
manna og töldu jafnframt nauðsynlegt að gildistími lagaákvæða
um 7,5% olíugjald yrði framlengdur frá og með áramótum.
Fiskvinnsluaðilar, einkum þeir sem frystingu stunda, hafa
fastlega haldið því fram, að afkoma þeirra leyfi ekki mikla
hækkun á fiskverði og auk þess sé með öllu fráleitt að ætla að
taka fé frá einni grein fiskvinnslunnar og millifæra það fyrir
tilstuðlan verðjöfnunarsjóðs til annarrar.
Fiskverð átti að liggja fyrir 1. janúar. Aldrei fyrr síðan 1961,
þegar núverandi skipan var ákveðin, hefur ákvörðun um það
dregist jafn lengi án þess að bráðabirgðaverð lægi að minnsta
kosti fyrir. Ekkert fiskverð hefur verið í gildi frá áramótum,
allan þann tíma hafa ráðherrar þjarkað um hækkun þess. Sú
rimma staðfestir betur en flest annað, hve lítil fyrirhyggja réð
ferðinni um áramótin, þegar efnahagsáætlun stjórnarinnar var
samþykkt og útgefin. A föstudaginn í síðustu viku samþykkti
meirihluti ríkisstjórnarinnar, að fiskverð skyldi hækka um 16%
frá 1. janúar og um 5% 1. mars. í minnihluta voru formenn
stjórnarflokkanna, sjávarútvegsráðherra Steingrímur Her-
mannsson og félagsmálaráðherra Svavar Gestsson. Þeir vildu,
að frá 1. janúar yrði hækkunin 19% og síðan 5,5% frá 1. mars.
Bárust nú þau fyrirmæli til starfsmanns ríkisstjórnarinnar í
verðlagsráði, oddamannsins í ráðinu, að hann skyldi greiða
atkvæði með fiskkaupendum í samræmi við meirihlutavilja
ráðherra. Þá var sjómönnum nóg boðið. Á laugardeginum lá
fyrir, að þeir myndu sigla í land og mótmæla þessari aðför að
afkomu sinni. Síðdegis á laugardag gaf ríkisstjórnin eftir og
með fiskseljendum ákvað oddamaður 18% hækkun frá áramót-
um og 6% frá 1. mars.
Verkfalli á báta- og togaraflotanum hefur verið frestað fram
í næstu viku og vafalítið tekst útgerðarmönnum og sjómönnum
að ná saman á þeim tíma. Þess vegna sýnist hafa verið komið í
veg fyrir, að flotinn stöðvist. Hins vegar er enn óvíst, hvernig
vandi fiskvinnslunnar verður leystur og olíugjaldið á fiskiskip-
unum verður ekki framlengt nema með lögum. Þrátt fyrir þessa
óvissu er unnt að slá þrennu föstu:
I fyrsta lagi þýðir 24% hækkun fiskverðs fráhvarf ríkisstjórn-
arinnar frá þeirri stefnu, sem hún mótaði um áramótin.
í öðru lagi hafði ríkisstjórnin ekki þrek til að standa við
ákvörðun sína um fast gengi. Hluti fiskverðsvandans hefur verið
leystur með því að lækka gengi krónunnar gagnvart dollar um
rúm 4% síðan 10. febrúar.
I þriðja lagi er ekki enn ljóst, hvar afla á fjár til millifærslu
eða niðurgreiðslu á gengi fyrir útflutningsatvinnuvegina.
Á þessu stigi er ekki unnt að slá neinu föstu um afleiðingar
þessa. Eina úrræðið, sem ríkisstjórnin heldur fast við, er 7%
launalækkunin 1. mars. Vafalaust verður að nýju gripið til þess
að lækka launin síðar á árinu, ef verðbólgumarkmiðinu verður
ekki kastað fyrir róða.
Frækilegur sigur
Vafasamt er, að meira ójafnræði geti ríkt milli nokkurra
íþróttaliða en landsliða Austur-Þjóðverja og íslendinga í
handknattleik. Austur-þýska liðið er skipað leikmönnum, sem
helga sig íþróttum og engu öðru. Austur-Þjóðverjar hafa gengið
einna lengst kommúnistaþjóða á þeirri braut að reyna með
aðstoð íþróttanna að viðhalda metnaði sínum þrátt fyrir
sovéska nýlendukúgun. Handknattleikslið þeirra hélt því mefki
dyggilega á loft á Olypmíuleikunum í Moskvu sl. sumar, þegar
það vann sovéska liðið í úrslitaleik. Síðan 1976 hefur sá kjarni
verið í liði Austur-Þjóðverja, sem keppti hér á landi um helgina.
Frá því í maí á síðasta ári hefur liðið ekki tapað neinum leik,
fyrr en á sunnudaginn þegar íslenska landsliðið vann með 18
mörkum gegn 15.
Austur-þýska liðið var það af bestu liðum heims, sem
íslendingar höfðu aldrei sigrað. Það var engin tilviljun, að
íslenska liðið vann á sunnudagskvöldið. Sigurinn átti rætur að
rekja til meiri hæfni íslensku leikmannanna. Ekki eru nema
fáeinar vikur síðan landslið okkar keppti við vestur-þýsku
heimsmeistarana í Þýskalandi og lauk þeirri viðureign með
jafntefli í öðrum leiknum og sigri okkar manna í hinum.
Séð yfir salarkynni búnaðarþings, en gert er ráð fyrir að það standi út mánuðinn.
Framleiðslu- og sölumál
aðalmálin á búnaðarþingi
BÚNAÐARÞING 1981 hóf störf í
dag og er það hið 63, i röðinni.
Ásgeir Bjarnason formaður Bún-
aðarfélags íslands setti þingið.
Minntist hann i upphafi látinna
manna er starfað höfðu að mál-
efnum landbúnaðarins. Þá vék
hann að framleiðslu og sölumál-
um og minnti á að með nýjum
frá síðasta búnaðarþingi, 1980. í
lok ræðunnar sagði hann m.a. „Ég
ræði það ekki hér hve vandasamt
það er að þræða þann meðalveg í
framleiðslumálum, sem framund-
an er án þess að samdráttur leiði
til stórum verri kjara, án þess að
það leiði til hlutfallslegrar aftur-
farar, án þess að hætta skapist á
byggðaröskun og byggðahruni."
Kvaðst hann hafa orðið var þess
miskilnings að nú þegar drægi úr
framleiðslu mætti draga saman í
störfum ráðunauta. Því væri ekki
að heilsa, einmitt nú sæktust
menn eftir leiðbeiningum og nýjar
búgreinar krefðust síaukinnar að-
stoðar og meiri þekkingar.
Ásgeir Bjarnason formaður Búnaðarfélagsins og Jónas Jónsson búnaðarmálastjóri taka á móti frú Vigdísi
Finnbogadóttur forseta íslands við setningu búnaðarþings. Rax.
búgreinum verði að renna styrk-
ari stoðum undir íslenskan land-
búnað, en þessi mál eru helstu
mal þingsins.
Þá flutti Pálmi Jónsson land-
búnaðarráðherra ávarp og sagði
m.a. að á sama hátt og nauðsyn-
legt var að draga úr mjólkur-
framleiðslunni til að hún yrði litlu
meiri en næmi innanlandsmark-
aði, væri nauðsynlegt að halda
sauðfjárframleiðslu í svipuðu
horfi og verið hefur. Sagði hann
að ætti byggð að haldast líkt og nú
væri og ef tryggja ætti bændum
félagsleg og efnaleg kjör til jafns
við aðrar stéttir þá mætti ekki
eingöngu miða framleiðslu
tveggja höfuðbúgreina lands-
manna við innanlandsmarkað. Ut-
flutningsiðnaðurinn mætti ekki
við miklum samdrætti og hag-
kvæmara væri að kosta nokkru fé
til útflutningsbóta.
Jónas Jónsson búnaðarmála-
stjóri greindi í ræðu sinni er hann
flutti síðdegis frá framvindu mála
Athugasemd frá landlækni
við grein Sigurðar Þorbjarn
ar í Morgunblaðinu í dag
Herra ritstjóri.
Sigurður Þorbjarnar sendi
landlæknisembættinu grein þá
er birtist í blaði yðar í dag, þann
17. febrúar, undir fyrirsögninni
„Barnsfæðing". Af því tilefni
óska ég eftir að eftirfarandi
athugasemd verði birt:
Barnið sem fæddist og að-
standendur þess eiga mína
dýpstu samúð. Rangur áburður
leysir ekki vandann. Samdóma
álit þeirra sérfræðnga, sem til
voru kvaddir í þessu máli, var
eftirfarandi:
1. Ekki var unnt að sjá fyrir
erfiðleika þá, er urðu við
nefnda fæðingu. Röntgen-
rannsóknir sýndu nægjanlega
grindarvídd og aðrar rann-
sóknir gáfu ekki tilefni til
frekari aðgerða s.s. keisara-
skurðar.
2. Þegar erfiðleikar komu í ljós
við fæðinguna var að dómi
sömu sérfræðinga brugðist
rétt við.
Seint verður komið í veg fyrir
öll áföll við fæðingar og ennþá
gerast atburðir, sem ekki er á
mannlegu valdi að sjá fyrir.
Sannast hið gamalkunna, að hin
stutta ferð barns úr móðurkviði
er hættulegasta ferðin í lífi
manns.
Ólafur ólafsson
landlæknir.