Morgunblaðið - 23.05.1981, Blaðsíða 24

Morgunblaðið - 23.05.1981, Blaðsíða 24
24 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 23. MAÍ 1981 Dómsmálaráðherra á Alþingi: Hópur Islendinga hefur framfæri af f iknief nasölu Þingfréttir í stuttu máli Talsmenn orkufrumvarpsins Skúli Alexandersson. þingmaður Alþýðubandalansins, sem mælti fyrir nefndaráliti stjórnarliða um samþykkt orkufrumvarps ríkisstjórnarinnar, ok Hjörleifur Guttormsson, orkuráðherra, sem lagði fram frumvarpið, einnig úr Alþýðubandalagi. 50 nýir íslendingar úr öUunt heimshornum Fullvinnslugjald á grásleppuhrogn „Þegar fíkniefnaneysla breidd- ist út í Evrópu og til Norðurlanda milli áranna 1960—1970 þótti sýnt, að siík efni hlytu einnig að berast til Islands, þótt síðar yrði. Var hafist handa um laga- breytingu árið 1968 á ópíumlögun- um gömlu, svo að þau næðu yfir fleiri efni, og árið 1970 var varsla fíkniefna gerð refsiverð og refsi- rammi hækkaður. Um þetta leyti, þ.e. 1969—1970, fóru fíkniefni að berast til landsins. Lögreglan í Reykjavík og ýmsir áhugaaðilar, einkum Kiwanis- klúbburinn Katla, stóðu að því að fá hund til hassleitar árið 1971. Var hundurinn við leitir allt fram til ársins 1977, en þá var honum fargað. Árangur af leit bar ágæt- an árangur, einkum framan af, og tilvist hundsins skapaði geysimik- il almenn varnaðaráhrif. Dómsmálaráðuneytið sendi öll- um lögreglustjórum landsins bréf árið 1971 og hvatti til aukinnar aðgæslu og löggæslu með fíkniefn: um og samstarfs á því sviði. í ársbyrjun voru tveir lögreglu- menn í Reykjavík settir í það verkefni að sinna fíkniefnamálum einvörðungu. Smám saman hefur fjölgað lögreglumönnum sem starfa að þessum málum og nú er starfandi sérstök deild að þessum málum við lögreglustjóraembætt- ið í Reykjavík. Einnig er starfandi einn lögreglumaður í Keflavík, sem eingöngu sinnir þessum mála- flokki. Ríkisstjórnin ákvað árið 1970 að setja samstarfshóp og árið 1972, þegar hann lauk störfum, var, samkvæmt ákvörðun ríkisstjórn- arinnar, skipuð önnur samstarfs- nefnd með það hlutverk að sam- ræma og stjórna aðgerðum af ríkisins hálfu. Nefnd þessi, sem skipuð er fulltrúum dóms-, heil- brigðis-, menntamála- og fjármálaráðuneytis, var endur- skipuð á sl. ári. Árið 1972 varð fíkniefna vart i talsverðum mæli og tókst að upplýsa mörg þeirra mála. Þá ákvað þáverandi dómsmálaráð- herra, Ólafur Jóhannesson, að beita sér fyrir að setja á fót sérdómstól til að sinna málum af þessu tagi. Með lögum nr. 52 1973 var stofnað til embættis sakadóm- ara í ávana- og fíkniefnamálum. Ekki er talin ástæða til að rök- styðja hér sérdómstól þennan. Töluverður hópur íslendinga hefur dvalist erlendis, aðallega i Danmörku og Svíþjóð, sem hefur framfæri sitt af því að kaupa fíkniefni í suðlægari löndum eða Hollandi og selja þau síðan i Danmörku eða Svíþjóð og jafnvel að nokkru leyti á Islandi. Hluti þessa fólks hefur ánetjast sterkari efnum og mikil hætta er tengd heimkomu þessa fólks. Allnokkrir úr hópnum hafa náðst og verið dæmdir, og hafa setið í fangelsum bæði erlendis og hér á landi. Ráðuneytið hefur miklar áhyggjur varðandi þróun þessara mála. Á sl. ári var lögreglustjór- anum í Reykjavík skrifað bréf og óskað eftir tillögum um eflingu löggæslu og varna á sviði ávana- og fíkniefnamála. Með bréfi dags- ettu í júlí á sl. ári lagði hann fram margþáttaðar tillögur. Lögreglu- stjóri bendir á nauðsyn náinnar samvinnu lögreglu- og tollyfir- valda og nefnir sérstök námskeið Stóraukið framboð eitur- lyf ja á íslenzk- um markaði? SigurlauK Bjarnadóttir (S) vakti athygli á því utan dagskrár á Alþingi í fyrra- kvöld að framboð á eitur- lyfjum færi vaxandi, dreif- ing slíkra efna væri að verða að harðsvíruðum „at- vinnuvegi** sem velti jafnvel milljörðum gkróna. Spurði hún dómsmálaráðherra um stöðu þessara mála í dag og hver hefðu verið og yrðu viðbrögð stjórnvalda gegn þessari vá. Svar Friðjóns Þórðarsonar, dómsmálaráð- herra,fer hér. sem haldin hafa verið og haldin verða í lögregluskóla ríkisins um þessi mál. Þá nefnir hann einnig þörf þess að halda áfram á þeirri braut að senda lögreglumenn utan til að kynnast starfsaðferðum lögreglunnar þar. Varðandi eflingu á starfsemi fíkniefnadeildar lögreglustjór- aembættisins lagði hann til eftir- farandi: 1. „Ráðinn verði löglærður full- trúi til að stjórna rannsókn mála.“ Heimild fékkst fyrir fulltrúan- um, og skömmu fyrir síðustu áramót var ráðinn til starfa ólaf- ur Jónsson, fyrrv. tollgæslustjóri, sem einnig hafði starfað sem fulltrúi lögreglustjórans um ára- bil. 2. „Tala lögreglumanna verði auk- in um þrjá.“ Heimild fékkst á fjárlögum fyrir þremur nýjum starfs- mönnum við fíkniefnadeild. 3. „Þjálfaðir verði einn eða tveir hundar til leitar að fíkniefn- um.“ Snemma á þessu ári voru fest kaup á einum fíkniefnaleitarhundi í Danmörku og hlaut hundurinn svo og iögreglumaðurinn, sem stjórnar honum, þjálfun hjá dönsku lögreglunni. Vegna skil- yrða um sóttkví hefur enn ekki verið unnt að láta hundinn hefja leit, en þess er skammt að bíða að hann komist í gagnið. 4. „Aflað verði aukins tækjabún- aðar.“ Með bréfi, dags. 20. maí 1981, hefur lögreglustjórinn sundurlið- að hvaða tækjabúnað hann telur þurfa, og mun ráðuneytið á næstu dögum reyna eftir föngum að verða við þeim óskum. Ásgeir Friðjónsson var settur í maí 1973 í dómarastöðu þessa og síðar skipaður. Hefur einn löglærður fulltrúi starfað við dómstólinn frá 1973 til 1977 en þá fékkst heimild fyrir tveimur fulltrúum. Þá hefur ritari verið starfandi, lengst af í hálfu starfi. Deild lögreglumanna hefur ekki verið starfrækt við dómstólinn og dómarinn hefur ekki verið hlynnt- ur slíku. Hann hefur m.a. rökstutt skoðun sína með eftirfarandi: 1. Óheppilegt að dómari hafi dag- lega stjórn lögreglumanna. 2. Óvissa um stöðu og víðfeðmi verkefna. 3. Þess mátti vænta að upp kæmu umfangsmiklar rannsóknir með fjölda grunaðra í mörgum lög- sagnarumdæmum. Þá væri lík- legt að tilvist slíkrar lögreglu- deildar gerði nauðsynlega og nána samvinnu milli embætta flóknari en vera þyrfti. 4. Stofnun slíkrar lögregludeildar þótti líkleg til að einangra hið nýja embætti og virka gegn eðlilegu frumkvæði og ábyrgð einstakra sýslumanna- og bæj- arfógetaembætta. Dómstóllinn hefur aðsetur í lögreglustöðinni í Reykjavík. Með nánu sambýli við fíkniefnadeild lögreglustjóra hefur áunnist margvíslegt hagræði, m.a. mátt sneiða hjá tvíverknaði varðandi smæstu brotaaðila. Fjöldi fíkniefnamála hefur stöð- ugt aukist. Hefur reynst nauðsyn- legt að fjölga starfsliði hjá ríkissaksóknaraembættinu til að mæta auknum verkefnum þar. Flestum málum er lokið með dómssátt, og eiga þá í hlut neyt- endur, kaupendur, minni háttar seljendur og að vissu marki milli- gönguaðilar um dreifingu fíkni- efna frá innflytjendum og stærri dreifendum. Frá maí 1973 til nóvember 1977 höfðu 37 aðilar hlotið dóm, þar af 20 í óskilorðs- bundið fangelsi. Langmest hefur verið smyglað af hassi gegnum árin, þ.e. canna- bisefnum. Á árunum 1973—’74 barst nokkuð magn af LSD-töfl- um, en þeirra gætir litið nú orðið. Amfetamíni er smyglað í vaxandi mæli og kókaíns er einnig farið að gæta. Það er ljóst að þróunin hér á landi er með líku móti og annars staðar, stigvaxandi, þannig að hass er byrjunin en síðan koma í kjölfarið önnur og sterkari efni. Enn sem komið er hefur lítið borist af ópíum, heróíni og morf- íni til landsins, en allar horfur eru á að þessi efni berist fyrr en síðar til landsins. En reynslan hefur sýnt, að verulegs tækjabúnaðar er þörf til að unnt sé að vinna að uppljóstran fíkniefnamála. Þá hefur verið í undirbúningi í ráðuneytinu um alllangt skeið áætlun um það, hvernig heppi- legast sé að efla fræðslu, aðallega fyrir ungmenni, um skaðsemi fíkniefna. Ljóst er að gera þarf stórátak hvað þetta snertir, og þess er skammt að bíða að sam- starfsnefndin úm fíkniefnavanda- málið reki smiðshögg á áætlun um fræðsluherferð." • — Fimmtíu og einn íslend- ingur bættist í þjóðarhópinn er Alþingi samþykkti frumvarp til laga um veitingu ríkisborgara- réttar í fyrradag. Fæðingarstað- ir viðkomenda voru m.a.: Tyrk- land, V-Þýzkaland, Bandaríkin, England, Frakkland, Spánn, Færeyjar, Líbanon, Noregur, Danmörk, Japan, Finnland, Kanada, Ástralía, Pólland, Sov- étríkin, Kolumbía. • — Samþykkt hafa verið lög um lagmetisiðnað og Þróunar- sjóð lagmetis. Tekjur þróunar- sjóðs eru m.a. fullvinnslugjald af grásleppuhrognum „skal falla niður 1. apríl 1982“. • — í fyrstu grein frumvarps um loðdýrarækt segir: „Loðdýr nefnast í lögum þessum öll þau dýr, sem ræktuð eru eða alin vegna verðmætis skinnanna ein- vörðungu eða aðallega. Land- búnaðarráðherra sker úr ágrein- ingi um, hvort dýrategund skuli teljast loðdýr eða ekki.“ í þriðju grein stendur m.a.: „Eigi má flytja loðdýr til landsins, nema þau eða foreldrar þeirra hafi hlotið verðlaun á loðdýrasýningu eða þau séu af viðurkenndu góðu kyni að mati Búnaðarfélags ís- lands." • — Bílbeltamálið kom til um- ræðu í neðri deild í gær og urðu þar nokkrar deilur um réttmæti þess að lögskylda notkun bíl- belta. Frumvarp þetta stefndi þó hraðbyri að lögum síðdegis í gær. • — Sama má segja um stjórn- arfrumvarp um sjóefnavinnslu á Reykjanesi, sem ýmsum þing- mönnum þótti ekki nægilega vel að staðið í undirbúningi í þing- inu, fyrst og fremst vegna þess hve seint það var fram lagt á Alþingi. Þó mun stefnt að því að þetta frumvarp, sem og frum- varp um steinullarverksmiðju og stálbræðslu fái lagagildi fyrir þinglausnir í dag. • — Þá urðu nokkrar deilur um tekjuöflunarleiðir fyrir framkvæmdasjóð aldraðra. Þingnefnd lagði til 100 króna gjald á skattgreiðendur en aðrir vildu binda tekjustofninn við ríkisframlög á fjárlögum. Þá var gagnrýnt að fyrirtækjum, stór- um og smáum, skyldi ekki ætlað að bera stærri framlög en ein- staklingar. • — Deilu þingdeilda um heiti frumvarps (landakaupasjóður eða landkaupasjóður vegna kaupstað og kauptúna) er lokið með sigri efri deildar og nafns- ins landkaupasjóður. Alexander Stefánsson (F), framsögumaður félagsmálanefndar neðri deildar, kunngerði uppgjöfina úr ræðu- stól á Alþingi í gær — og er fullvíst talið að þessi landkaupa- sjóður fái lagagildi með því nafni. • — Stefán Jónsson (Abl) lét að því liggja í þingræðu að það væri „alger óhæfa", hve lítinn tíma iðnaðarráðherra ætlaði Al- þingi að fjalla um svokölluð verksmiðjufrumvörp, en iðnað- arnefndarmenn (efri deildar) hafi ekki talið sig geta borið ábyrgð á frumvörpunum í þeirri mynd, sem þau voru lögð fram.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.