Morgunblaðið - 14.02.1982, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. FEBRÚAR 1982
43
sónutöfrum, sem ég minnist eftir
að hafa kynnst. Hann bókstaflega
fyllti herbergi þögn er hann gekk
inn í það. Fólk beið eftir því, sem
hann hafði að segja. Danskan
hans var svo falleg, að maður
veigraði sér við því að opna munn-
inn í návist hans. Það skyggði
annars dálítið á þennan merkis-
dag hjá Dönum, að ýmis veitinga-
húsanna reyndu að kaupa gamla
manninn, sem hefur alltaf verið
vínhneigður, til að sitja á barnum
hjá sér til að lokka að fleiri við-
skiptavini. Mér fannst það fá-
dæma óvirðing við slíkan mann.
Eftir heimkomuna hélt ég tvær
sýningar samtímis 1976. A ann-
arri voru eingöngu málverk, en á
hinni voru teikningar. Ég hef allt-
af lagt talsverða rækt við teikn-
inguna. Síðan sýndi ég á Kjar-
valsstöðum 1977, en hef ekki sýnt
hér í Reykjavík síðan. Sýndi á Ak-
ureyri og Húsavík á þessum ár-
um.“
Var kominn upp að vegg
Eðlilega lék undirrituðum nokk-
ur forvitni á að vita hvað olli þess-
ari fimm ára „þögn“ Gunnars.
„Eyðan skapaðist af ýmsum
orsökum, en fyrst og fremst per-
sónulegum ástæðum. Mér fannst
ég líka þurfa að hugsa mitt ráð
örlítið. Ég var orðinn nokkuö að-
þrengdur af mínu mótívi, manns-
líkamanum. Ég vann því sem
ljósmyndari á Dagblaðinu í fimm
mánuði og gaf mér góðan tíma til
umhugsunar. Ég var eiginlega
kominn upp að vegg og vantaði út-
gönguleið. Ég tel mig hafa fundið
hana að nokkru leyti í auga
myndavélarinnar. Ljósmyndin
hjálpaði mér við að finna undan-
komuleið. Maður skiptir ekki um
yrkisefni á einum degi. Aðalatrið-
ið er að vera samkvæmur sjálfum
sér, vera heilshugar í því sem
maður er að gera hverju sinni og
„fíla“ það sem verið er að gera.
Ég var kominn á þá skoðun um
tíma að mitt skeið, sem listmálari,
væri runnið á enda. Málverkið
togaði hins vegar alltaf í mig. Ég
ætlaði að snúa mér alfarið að ljós-
myndun. Það myndast visst sál-
rænt samband, er þú horfir á ein-
hvern í gegnum myndavélaraugað.
Ég taldi mér trú um að myndavél-
in gæfi mér það sama og mál-
verkið, en það var ekki fyrr en
sænskur listamaður benti mér á
að hann hefði orðið fyrir svipuðu.
Augnablikið myndast þegar mað-
ur finnur það, veit, að maður er
með gott myndefni. „Fílingurinn"
myndast ekki við það að vinna
myndina, eins og með málverkið,
heldur þegar hún er tekin. Þegar
ég velti þessu fyrir mér eftir á
kom þetta heim og saman við
mína uppiifun."
fyrr. Þetta hús skemmdist af eldi
sumarið 1930 og var rifið. Löngu
áður hafði verið byggt sérstakt
skólahús á lóðinni og var gamla
húsið þá eingöngu notað til heima-
vistar auk þess sem skólastjóri bjó
þar, en 1937 var nýtt skólahús tek-
ið í notkun á öðrum stað í bænum,
á brún Hamarsins yfir Brekku-
götu.
Viðbygging við það hús var reist
á árunum 1972—’74 og er skólinn
nú til húsa í þeim byggingum báð-
um.
Skclinn starfaði sem sjálfseign-
arstofnun til ársins 1930, en þá
tóku ríki og bær við rekstri hans
samkvæmt nýsettum lögum um
gagnfræðaskóla. Á þessu tímabili
var um skeið, 1892—1908, starf-
rækt sérstök kennaradeild við
skólann, en hún lagðist niður þeg-
ar Kennaraskóli Islands tók til
starfa.
Á síðasta áratug hefur skólinn
breyst í almennan framhalds-
skóla. 1975 var gerður samningur
milli ríkisins og Hafnarfjarðar-
kaupstaðar um að skólinn yrði
rekinn sem fjölbrautaskóli frá
hausti 1974 og voru fyrstu stúd-
entarnir frá skólanum braut-
skráðir vorið 1975. Nú eru í skól-
anum um 600 nemendur á 11
námsbrautum."
Sé enga rómantík í sjónum
Gunnar Örn er aðeins 35 ára
gamall, en hefur á áratug skipað
sér í röð fremstu myndlistar-
manna þjóðarinnar. Hann er
fæddur og uppalinn í Sandgerði og
stundaði sjó í æsku. Málar hann
aldrei neitt tengt sjónum?
„Nei, ég hef aldrei séð neina
rómantík í sjónum. Ég held að
enginn, sem á annað borð hefur
verið á sjó, geri það. Gunnlaugur
Scheving, okkar besti sjávarmál-
ari, kom aldrei á sjó að heitið gat.
Það er þó eitt, sem ég lærði á sjón-
um og á eftir að fylgja mér alla
tíð. Ég lærði að vinna og að vera
ósérhlífinn. Ég er því alinn upp,
sem hálfgert vinnudýr, og hef
haldið því enn þann dag í dag.“
Einhvern veginn er það nú svo,
að manni finnst umskiptin frá sjó-
mennsku yfir í myndlist vera
býsna mikil. Hvað segir Gunnar
sjálfur um það?
„Þetta var ekki mikið átak fyrir
mig. Ég ætlaði mér alltaf að fara
út í tónlistarnám og fór reyndar
til Danmerkur 18 ára gamall til að
leggja stund á sellóleik. Það var
þar, sem ég fann fyrst fyrir því, að
ég fékk sömu tilfinninguna út úr
litunum eins og þegar ég var að
spila. Ég var svo staddur í þjóna-
skóla í Bradford í Englandi, líkast
til 1965 eða ’66, þegar ég ákvað
endanlega að söðla um og snúa
mér að myndlistinni.
Ég fékk snemma áhuga á
mannslíkamanum sem mótívi og
tók mér góðan tíma, eitt tvö ár, til
þess að stúdera anatómíuna.
Sennilega hef ég hjakkað of lengi í
því af ótta við að hafa undirstöð-
una ekki rétta. Ég vildi hafa
sterkan grunn áður en ég færi að
fást við strigann af alvöru. Teikn-
ingin er undirstaðan í þessu. Þó er
hún ekki endilega undirstaða mál-
verks, en ég hef gert þó nokkuð af
því undanfarið að teikna á strig-
ann áður en ég hef málað hann —
ég gerði slíkt ekki áður. Það var
e.t.v. meiri expressjón. Nú er þetta
meira skýr formbygging, fá líf í
eyðurnar, fá þær til að tala.“
Nær allar myndir á sýningu
hans nú eru tengdar andlitum eða
hausum. Eins og hann segir sjálf-
ur má vafalítið rekja það til
ljósmyndunarinnar að einhverju
leyti, en af hverju höfuð?
„í þessum myndum, hausum vil
ég nefna það, finnst mér ég ná
sálrænu inntaki, sem ég kannast
við. Ég er með góða kunningja
mína, sem grunn í mörgum mynd-
anna. Ég sest ekki niður til þess,
en stefni að því að fá málverkið til
að gefa mér þá tilfinningu, sem ég
sækist eftir hverju sinni.“
Gunnar hefur fegnið orð á sig
fyrir sterklega litanotkun og sjálf-
ur segir hann litinn vera númer
eitt í málverkinu. „Það er liturinn,
sem túlkar tilfinningar manns
hverju sinni. í sjálfu sér er maður-
inn ekki nema að litlu leyti með-
vitaður um þær tilfinningar sem
hafa áhrif á litaval hans hverju
sinni. Maður er alltaf eins konar
áhorfandi. Það er tvennt ólíkt að
hugsa og að framkvæma eins og
allir vita. Maður getur aldrei kom-
ið því fyllilega í verk, sem maður
hugsar — ekki alveg.“
Þar með slógum við botn í
spjallið. Sýning Gunnars verður
opin til 28. febrúar í Listmunahús-
inu. Virka daga, utan mánudaga,
frá kl. 10—18 og um helgar frá kl.
14-22.
— SSv.
iribifrUk
í Kaupmannahöf n
FÆST
í BLAÐASÖLUNNI
ÁJÁRNBRAUTAR-
STÖÐINNI
GLÆSIVAGN A G0ÐU VERÐI
Mjög sparneytin og þýðgeng Veltistyri.
1600 cc eða 2000 cc vél.
‘v ■
Aðalljós með innbyggðum Stillanleg fram- og aftursæti.
þokuljósum.
Komið,skoðið
og reynsluakið
ThIheklahf
J Laugavegi 170 -172 Sími 21240

- ■ «• sk' -
—■
♦
MITSUBiSHI
motors