Morgunblaðið - 11.03.1982, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 11. MARZ 1982
21
Brynja Benediktsdóttir leikstjóri.
ekkert, kynnum ekkert og skildum
ekkert. Ekki nóg að skilgreina
verkið, heldur gera okkur fyllilega
grein fyrir, hverju við gætum
komið til skila til íslenskra áhorf-
enda í dag, þrátt fyrir þær skorður
sem skólaleikhús setur. Hvað í
verkinu olli ofboði árið 1957, sem
veldur engum ágreiningi í dag?
Hvað er auðveldara að skilja nú en
þá? Til hvers var skírskotað þá,
hver yrði skírskotunin nú? Sann-
arlega reynir á leikarann að þurfa
að tjá sig án verulegra hjálpar-
tækja, svo sem speglanna, sem eru
rauður þráður í verkinu, sýnilegir
og ósýnilegir ... að koma verkinu
til skila, líka „fýsískt", er ekki lítið
mál ... þjálfa hið likamlega út-
streymi ásamt hinu vitsmunalega
... þjálfa sambandið leikari-
áhorfandi, en það er líklegast það
samband, sem byrjandinn er
hræddastur við. Við fundum fyrir
þeirri löngun að loka okkur inni í
leikhúsinu og njóta þess að pæla í
verkinu, spegla okkur í leiksýning-
unni án þess að nokkur fengi að
kíkja. Þannig fundum við sannar-
lega til skyldleika við persónur
verksins, sem voru rifnar út úr
draumum sínum og spegilmynd-
um og sendar út á „Stóru svalir"
til að sýna sig og koma í veg fyrir
byltinguna, sem alltaf staðnar.
Leiksýningin sem þið sjáið, er svo
sannarlega okkar „Stóru svalir“.“
staddur í Sýrlandi. Hófst þá
flökkulíf hans um glæpa- og
vændisheim gjörvallrar Evrópu og
víðar. Viðkomustaðirnir ótal
margir: Barcelona, Tanger í Mar-
okkó, Napólí, Róm, Marseille,
Brest, Antwerpen, Júgóslavía,
Þýskaland, Tékkóslóvakía o.s.frv.
Sat hann í fangelsum oft og víða.
Hann gerði grein fyrir þessari
píslargöngu sinni í Dagbók þjófs
(Journal d’un voleur) frá 1949,
hrikalegri en ljóðþrunginni bók.
Fyrsta verkið sem út var gefið
eftir Genet kom út 1942. Dauða-
dæmdur, hét það. Höfundurinn
sat þá í Fresnes-fangelsinu. 1944
hóf hann að skrifa fyrsta leikrit
sitt, Strangasta gæsla, og sat þá í
Santé-fangelsi í París. Sama ár
kom út hluti sögunnar Heilög
María blómanna. A næstu árum
komu út Kraftaverk rósarinnar,
og fyrstu leikrit hans tvö, Strang-
asta gæsla og Vinnukonurnar, sem
er eina leikrit hans sem áður hef-
ur verið leikið á Islandi. Það var
árið 1963 á vegum Grímu. Leik-
stjóri var Þorvarður Helgason og
leikendur Bríet Héðinsdóttir,
Hugrún Gunnarsdóttir og Sigríð-
ur Hagalín. Þýðinguna gerði Vig-
dís Finnbogadóttir.
Fyrsta sviðsetning á leikriti eft-
ir Genet var á Vinnukonunum árið
1947 í Athenée-leikhúsinu í París.
Einn mikilhæfasti leikhúsmaður
Frakka á öldinni, leikarinn og
leikstjórinn Louis Jouvet stjórn-
aði. Enn var Genet á bak við lás og
slá vegna síendurtekinna afbrota,
aðallega þjófnaða. Árið síðar var
hann dæmdur í iífstíðarfangelsi
og átti að flytja hann í fanganý-
lendu. Sartre stóð fyrir því ásamt
fjölmörgum lisamönnum og
menntamönnum að forseti lýð-
veldisins náðaði hann. Það var
eini möguleikinn til að fá hann
lausan. Vincent Auriol féllst á það
og Genet gat um frjálst höfuð
strokið, fullt af skáldskap. Ekki
var hann samt laus við dómstóla
og ákæruvald; t.d. var hann
dæmdur fyrdir „ósiðsemi og klám“
í skrifum sínum oftar en einu
sinni.
Svalirnar (Le Balcon) voru
frumsýndar árið 1957 í Arts
Theatre Club í London í leikstjórn
Peter Zadek. Genet var mjög
ósáttur við þá sviðssetningu og
hleypti upp lokaæfingu. Peter
Brook setti verkið upp í Gymn-
ase-leikhúsinu í París árið 1960 og
á þessum árum litu dagsins ljós
tvö önnur leikrit eftir Genet,
Negrarnir (1958) og Skermarnir
(1961).
Fleiri hafa leikrit Genet ekki
orðið, en hann hefur ritað fjöl-
marga afar hnitmiðaða texta um
leikhús, menningar- og þjóðfé-
lagsmál.
Genet gefur ekki upp heimilis-
fang né dvalarstaði, fer um heim-
inn huldu höfði af gömlum vana,
kemur við hjá Gallimard, útgef-
andanum sínum og hirðir póstinn
sinn.“
Vilt þú fræðast um
möguleika þína á
vinnumarkaónum?
Stjórnunarfélagiö efnir til námskeiös um Mótun
starfsferils og breytingar á starfi og veröur þaö
haldið í fyrirlestrarsal félagsins aö Síöumúla 23
dagana 15.—17. mars nk.
Fjallaö verður um:
— eðli starfa og viöhorfs manna til þeirra,
— aöferöir viö sjálfsmat og hvernlg ma nota niöurstööur þess viö aö
ákveöa starfsferil,
— íslenska vinnumarkaöinn,
— frekari þróun á núverandi starfi og hvernig leita má aö starfi,
— mikilvasgi starfsumsókna,
— ráöningarviötöl,
— aö byrja í nýju starfi,
— lifstefnumótun einstaklinga og áhrif hennar á starfsval og í starfi.
Leiöbeinendur: Dr. Eiríkur Örn Arnarson sál-
frœðingur og Haukur Haraldsson forstööumaöur
ráöningaþjónustu Hagvangs hf.
Þáttaka tilkynnist til stjórnunarfélagsins í síma
82930.
SUÓMÍUNARFÉUG fSlANDS
SÍOUMÚLA 23 105 REYKJAVÍK SÍMI 82930
Húsgögn,
Skeifunni 8, sími 37010.
HyrvT
Félag sjálfstæöiskvenna í Reykjavík
heldur félagsfund í Valhöll
fimmtudaginn 11.3. ’82 kl. 8.30.
Fundarefni:
Heilbrigöismál í Reykjavík
Frummælendur:
Umræöur og fyrirspurnir aö loknum framsöguerindum
Davíð Oddsson
borgarfulltrúi, efsti maöur á
D-lista viö borgarstjórnar-
kosningarnar í vor
Katrín Fjeldsted
læknir, konan í baráttu-
sætinu.
Fundarstjóri
Málhildur
Angantýsdóttir,
sjúkraliöi.
Fundarritari:
Birna
Hrólfsdóttir,
húsmóöir
Fundurinn er opinn öllum — Fjölmennum
— Kaffiveitingar.
Stjórnin.