Morgunblaðið - 11.03.1982, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 11. MARZ 1982
VIÐSKIPTI - EFNAHAGSMÁL - ATHAFNALÍF
- umsjón Sighvatur Blöndahl
Fyrsta rafeindarit-
vélin með
lyklabordi
KYRIRTÆKH) Gísli J. Johnsrn helur
nú fyrsl íslenzkra fyrirtækja hafið
sölu á rafeindaritvélum með íslenzku
lyklaborði, en nýja vélin er af Kacit-
gerð. Kyrirtækið hefur flutt Kacit-
skrifstofuta-ki hingað til lands um
árabil.
Vélarnar eru í þremur mismun-
íslenzku
á markað
andi útfærslum, Facit 8000, Facit
8100 og Facit 8110. Það sem einkum
Kreinir þær frá eldri og hefðbundn-
ari (jerðum rafmagnsritvéla er að
þær eru elektrónískar og tölvu-
tæknin gcrir þær nákvæmari, sjálf-
virkari og hljóðlátari en eldri gerð-
ir.
Um 273,5 milljón króna
tap hjá Alusuisse 1981
Tapið á ÍSAL var um 208 milljónir króna á síðasta ári
Á SÍÐASTA ári varð um 52,3 milljón
svissneskra franka tap á rekstri Alu-
suis.se, sem jafnjjildir 273,5 milljón-
um íslenzkra króna.
Til samanburðar má geta þess, að
á árinu 1980 varð hagnaður af
rekstri Alusuisse upp á 135,2 millj-
ónir svissneskra franka, sem jafn-
gildir rúmlega 707 milljónum ís-
lenzkra króna. Þess má og geta, að
ekki hefur orðið tap af rekstri Alu-
suissc síðan árið 1975. Þessar upp-
lýsingar koma fram í tímaritinu
lYletal Bulletin.
Á síðasta ári varð um 208 milljón
króna tap á rekstri dótturfyrirtækis
Alusuisse, íslenzka álfélagsins, sem
er um 28,7% af veltu fyrirtækisins.
Ástæðan fyrir þessari slöku af-
komu þessara fyrirtækja, eins og
reyndar allra álframleiðslufyrir-
tækja í heiminum á síðasta ári, er
fyrst og fremst sá mikli samdrátt-
ur, sem átt hefur sér stað í efna-
hagslífi Vesturlanda, sem hefur
haft í för með sér, að eftirspurn
eftir áli hefur stórum minnkað á
síðustu misserum. Því til viðbótar
hefur svo orðið töluvert verðfall á
áli á heimsmarkaði.
Baráttan um myndbanda-
markaðinn harðnar
BARÁTTAN um myndhandamarkaðinn
fer nú harðnandi. Geysileg aukning hefur
orðið í sölu myndbanda um allan heim.
Japanskir framleiðendur hafa enn sem
komið er um 95% af þeim markaði, og
stærstu framleiðendur í Japan eru Sony
og Matsushita. Ilið síðarnefnda framleið-
ir nú um 250 þús. tæki á mánuði og er það
um 25% af framleiðslunni í Japan, en
fyrirtækið á einnig hlut í JVC-verksmiðj-
unum í Japan. Kf framleiðsla þeirra er
talin með framleiðir Matsushita um 45%
af öllum myndböndum. Sony framleiðir
um 200 þús. tæki á mánuði og hyggst
auka framleiðsluna í 250 þús. tæki í vor.
Hinir evrópsku framleiðendur eru
hins vegar byrjaðir að berjast fyrir
sinni markaðshlutdeild og hefur Phil-
ips í Hollandi og Grundig í V-Þýzka-
landi, sem framleiða sama myndbanda-
kerfið, tekist að ná um 30% af
markaðnum í V-Evrópu. Þetta er tvö-
falt meiri markaðshlutdeild en þessi
fyrirtæki höfðu á árunum 1980 og fram
eftir ári 1981. Bæði fyrirtækin hyggjast
auka framleiðslu sína verulega og
stefna að því að auka hana í samtals
l'A milljón tækja á ræsta ári, eða
rúmlega 100 þús. tæki á mánuði.
Myndböndin eru að lækka í verði. í
V-Þýzkalandi eru sum tæki seld með
allt að 30% afslætti og í janúarmánuði
var verðið á myndböndum lækkað í
Bandaríkjunum. Talið er hugsanlegt,
að það geti lækkað þar enn frekar. Jap-
anskir framleiðendur búast við frekari
verðlækkunum á þessu ári. Þeir neita
því, að verðlækkunin stafi af vaxandi
framleiðslu. Á þessu ári er búizt við að
Japanir framleiði um 13 milljónir
tækja, og muni auka framleiðsluna i 20
milljónir tækja á árinu 1985.
Myndplötuspilarar eru einnig að
koma á markaðinn, en sala á þeim hef-
ur verið hæg í Bandaríkjunum. Jap-
anska framleiðendur greinir á um það,
hvort þeir eigi framtíð fyrir sér. Þann-
ig telur Sony, að svo sé ekki.
Þá eru að koma á markaðinn kvik-
myndatökuvélar, sem nota mynd-
bandakassettu. Er gert ráð fyrir, að
þær muni koma í stað 8 miilimetra
kvikmyndatökuvéla, sem notaðar hafa
verið til heimilisþarfa og hafa Philips,
Sony, Matsushita og JVC komið sér
saman um staðlaða gerð af kassettum
fyrir þessar vélar.
Önnur nýjung, sem framleiðendur
tækja af þessu tagi binda vonir við, er
sala á nýrri gerð hljómtækja, sem
byggist á því að nota laser-geisla til
þess að spila hljómplötu og stefnir
Sony að því að setja slík hljómplötu-
tæki á markaðinn á þessu ári. Sony og
Philips hafa komiö sér saman um
staðlaða tækni á þessu sviði.
Felldum niður nánast
allan fasta- og sölukostnað
annars fyrirtækisins
- segir Axel Aspelund, framkvæmdastjóri fyrirtækisins, sem
segir sameininguna hafa tekizt mjög vel
Lexa hf. og Artimes sameinast:
Á síð&sta ári sameinuðust tvö þekkt fataiðnaðarfyrirtæki hér á landi, en
það voru Lexa hf. og Artimes, en þau hafa um árabil staðið mjög framarlega
hvort á sínu sviði. Lexa hf. hefur framleitt bróðurpartinn af þeim hálsbind-
um, sem hafa verið á markaðnum, og Artimes hefur framleitt mikið af
kvenundirfötum og náttkjólum.— Það kom fljótlega í Ijós, að rekstur þess-
ara tveggja fyrirtækja féll mjög vel saman, því áður en af sameinginu varð,
var Lexa með 80—90 viðskiptavini og Artimes sömuleiðis. Hins vegar kom í
Ijós, að viðskiptavinirnir voru í mjög mörgum tilfellum þeir sömu, þannig að
í dag eru viðskiptavinir fyrirtækisins 110—120 talsins, sagði Axel Áspelund,
framkvæmdastjóri Lexa-Ártimes, í samtali við Mbl.
Axel Aspelund, framkvæmdastjóri Lexa hf.-Artimes. Ljósmynd Mbi. kax.
Guðlaug Gunnarsdóttir, t.v., sem stjórnar framleiðslu fyrirtækisins, ásamt
stofnanda og fyrri eiganda Artimes Sigríði Guðmundsdóttur, sem starfar
ennþá hjá fyrirtækinu. Ljóamynd Mbi. kax.
Axel sagði, að Lexa hefði starf-
að í 11 ár og eingöngu framleitt
hálsbindi.— I dag telst mér til, að
við framleiðum um 60—70% af
þeim háldbindum, sem seld eru
hér á landi ár hvert, en það eru
um 30.000 bindi, sagði Axel enn-
fremur.
Á hverjum tíma eru ekki nema
um 30 mynsturtegundir í gangi í
einu, að viðbættum einlitum bind-
um, sem eru í tízku hverju sinni.
— Auk þessa framleiðum við svo
bindi eftir sérpöntunum, eins og
fyrir starfshópa og þess háttar,
sagði Axel.
Hann sagði, að skipta mætti
söluárinu í tvennt, annars vegar
janúar til september og hins vegar
október til desember, en segja
mætti að svipuð sala væri á þess-
um tímabilum.— Við erum hins
vegar með jafna framleiðslu yfir
allt árið og söfnum því á lager yfir
sumartímann fyrir jólavertíðina,
sem hefst alla jafna í október og
nær auðvitað hámarki í desember.
Annars seljum við okkar fram-
leiðslu um allt land og það er ekk-
ert svæði eða neinn ákveðinn stað-
ur, sem kaupir meira af hálsbind-
um en annar, sagði Axel.
Axel sagðist flytja allt hráefni
inn sjálfur, bæði fyrir hálsbinda-
framleiðsluna og fyrir undirfata-
framleiðsluna. Mest af hráefninu
fyrir hálsbindin kemur frá Bret-
landi og Vestur-Þýzkalandi, en
hins vegar er hráefnið fyrir undir-
fataframleiðsluna að mestu flutt
inn frá Frakklandi, Spáni, Austur-
ríki og Sviss lítilsháttar,— Við
flytjum því öll okkar aðföng inn
sjálf og seljum alla okkar fram-
leiðslu sjálf, sagði Axel ennfrem-
ur.
Axel sagði aðspurður, að fram-
leiðsla fyrirtækisins skiptist
nokkurn veginn til hehninga, þ.e.
hálsbindin væru um 50% í verð-
mæti og undirfötin um 50%, en
hins vegar væri undirfatafram-
leiðslan mun mannfrekari. Um
samkeppnina við innflutning sagði
Axel að hún væri að sjálfsögðu
hörð, og því væri ekki um annað
að ræða, heldur en að halda niðri
verðinu.— Við verðum hreinlega
að beita öllum tiltækum ráðum til
þess. Hagræða í fyrirtækinu eins
og kostur er og í því sambandi má
t.d. nefna, að öll starfsemi fyrir-
tækisins er komin í tölvu, þannig
að við getum fylgzt nákvæiftlega
með öllum hreyfingum nánast dag
frá degi, sem er gífurlegt hagræði,
að viðbættum hinum mikla tíma-
sparnaði. Það má segja, að með
tilkomu tölvunnar sparist hálfur
maður í starfi og ég held, að
talvan muni borga sig að fullu á
2—3 árum, sagði Axel ennfremur.
Það kom fram í spjallinu við
Axel, að hann og kona hans, Guð-
leif Gunnarsdóttir, skiptu í raun
með sér verkum í fyrirtækinu,
þannig að Guðleif sæi nær alfarið
um framleiðsluna, en hann hins
vegar um innkaup, sölu og al-
menna framkvæmdastjórn.
— Þetta hefur gefizt mjög vel hjá
okkur og í dag er framleiðsla
fyrirtækisins til húsa í Skeifunni í
Reykjavík, en síðan er ég með lag-
erinn og bókhald uppi í Mos-
fellssveit, þar sem Lexa var til
húsa áður en til sameiningarinnar
kom. Þetta kerfi hefur komið al-
veg ágætlega út. Við vorum svolít-
ið hrædd við að flytja allan lager
upp í Mosfellssveit, en það hefur
sýnt sig að vera hagkvæmt að
hafa þetta alveg aðskilið, sagði
Axel ennfremur.
Annars hefur sameining fyrir-
tækjanna komið mjög vel út al-
mennt. Okkur hefur tekizt að fella
niður nánast allan sölu- og fasta-
kostnað annars fyrirtækisins, en
auka umsvifin á sama tíma veru-
lega. Þá kemur það vel út að vera
með tvær svona litlar rekstrarein-
ingar, sem hvor um sig getur
sveigt sig vel að markaðinum
hverju sinni, sagði Axel.