Morgunblaðið - 09.08.1984, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. ÁGÚST 1984
fttttguiiÞliifrft
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Aöstoöarritstjóri Björn Bjarnason.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson,
Ární Jörgensen.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 275 kr. á mánuöi innanlands. I lausasölu 25 kr. eintakiö.
Staða stjórnar og
stjórnmálaflokka
Um skoðanakannanir er og
verður deilt. Nú hefur
Morgunblaðið með tiltölulega
skömmu millibili birt niður-
stöður í tvennum sambæri-
legum könnunum Hagvangs
hf. Af þeim verður það ótví-
rætt ráðið að ríkisstjórnin og
flokkarnir sem að henni
standa njóta minni vinsælda.
Ríkisstjórnin hefur þó góðan
þjóðarmeirihluta að baki, eða
58% þeirra sem spurðir vóru,
en fylgi hennar hefur gengið
saman frá því í aprílmánuði,
þegar það var 69%. Og enn
sem fyrr skarar Sjálfstæðis-
flokkurinn fram úr öðrum
flokkum.
Tæpur helmingur þeirra,
sem afstöðu tóku, styður
Sjálfstæðisflokkinn, eða
48,8%. Þetta er drjúgum meira
fylgi, en flokkurinn fékk í síð-
ustu þingkosningum í apríl-
mánuði 1983, en þá greiddu
38,7% kjósenda flokknum at-
kvæði, en nokkru minna en í
skoðanakönnun í aprílmánuði
sl., en þá studdu 52,1% flokk-
inn. Skoðanakannanir hafa
jafnan sýnt Sjálfstæðisflokk-
inn sterkari en raun hefur orð-
ið á í kosningum.
Framsóknarflokkurinn fékk
18,5% fylgi í þingkosningum
1983, 17,1% stuðning í
skoðanakönnun í aprílmánuði
sl. og 14,7% fylgi í júlímánuði
sl. Miðað við þetta fylgi fækk-
aði þingmönnum flokksins úr
14 í 9, ef kosið yrði til þings í
dag.
Alþýðubandalagið, sem leið-
ir stjórnarandstöðuna, fékk
17,3% fylgi í þingkosningum
1983 en 14,9% stuðning nú.
Það hefur hinsvegar styrkt
stöðu sína verulega frá skoð-
anakönnun í aprílmánuði sl.,
þegar fylgi þess var 9,3%, en
stendur þó mun verr að vígi en
á liðnu ári. Flokkurinn tapaði
einu þingsæti, fengi níu kjörna
í stað 10, ef niðurstöður könn-
unarinnar réðu skiptingu þing-
sæta í dag. Engu að síður má
Þjóðviljinn ekki vatni halda
þegar hann hreykir sér yfir
fylgi Alþýðubandalagsins í
gær. Það er skiljanlegt, þvf
flokkurinn fær meira fylgi en
hann verðskuldar.
Alþýðuflokkurinn, sem fékk
11,7% fylgi í kosningum 1983,
fær aðeins 6,4% stuðning í
könnuninni. Flokkurinn tapar
tveimur þingsætum miðað við
þetta fylgi. Stjórnarandstaða
Alþýðuflokksins hefur ekki
styrkt stöðu hans. Flokknum
hefur ekki tekizt að skapa sér
þá sérstöðu í stjórnarandstöðu
sem hann þarf á að halda.
Smáflokkarnir, Bandalag
jafnaðarmanna og Samtök um
kvennalista, styrkja báðir
stöðu sína miðað við apríl-
könnunina. Bandalagið fær þó
nokkru minni stuðning en í
þingkosningum 1983. Stuðn-
ingur sá, sem könnunin leiðir í
Ijós, þýddi fimm þingmenn
fyrir Samtökin og fjóra fyrir
Bandalagið. Samtals hlytu
þessir smáflokkar jafn marga
þingmenn og Alþýðubandalag-
ið og yrðu jafnoki þess á þingi.
Samstjórn Sjálfstæðisflokks
og Framsóknarflokks tók við
erfiðu búi, óðaverðbólgu, at-
vinnuvegum á barmi stöðvun-
ar vegna langvarandi tap-
rekstrar, hrikalegum ríkis-
sjóðshalía, vaxandi viðskipta-
halla við umheiminn og er-
lendum skuldum, sem eta upp
fjórðung útflutningstekna.
Þjóðarframleiðsla hafði dreg-
izt saman um 14% á þremur
árum og lífskjör rýrnað sam-
svarandi. Ríkisstjórnin fór vel
af stað, náði verðbólgu niður
úr 130%, eins og hún var á
fyrri hluta árs 1983, niður
fyrir 20%, eins og hún er nú.
Tekizt hefur að halda atvinnu-
vegunum gangandi og tryggja
fulla atvinnu, þ.e. halda þjóð-
arskútunni á réttri leið, þrátt
fyrir aflasamdrátt 1 sjávarút-
vegi, verðfall útflutningsfram-
leiðslu og skertar þjóðartekj-
ur.
í kjölfar fyrstu aðgerða rík-
isstjórnarinnar, sem slógu
verðbólguna niður svo að segja
í einu höggi, fékk ríkisstjórnin
góðan stuðning hjá þjóðinni.
Hinsvegar hefur dregizt að
fylgja þessum fyrstu aðgerðum
eftir á öðrum sviðum efna-
hagslífsins, s.s. á vettvangi
peningamála. Eftir áramótin
reyndizt ríkisstjórninni erfitt
að glíma við halla ríkissjóðs,
sem að lokum tókst að brúa
með því að taka -erlend lán. Er
ekki að efa að sú rimma hefur
spillt fyrir áliti ríkisstjórnar-
innar. A henni bitnar og þegar
óhjákvæmilega harðnar á
dalnum hjá launþegum. Sam-
staðan og styrkurinn, sem
speglaðist út í þjóðlífið á önd-
verðum ferli ríkisstjórnarinn-
ar setur ekki sama svip á hana
lengur. Þetta hefur veikt
stjórnina, með réttu eða röngu.
Þjóðarskútan er nú stödd í
slæmum sjó margháttaðra erf-
iðleika. Oft var þörf á þjóðar-
sátt og þjóðarfriði, en aldrei
sem nú. Vonandi tekst ríkis-
stjórninni að veita styrka,
samhenta forystu meðan siglt
er milli skers og báru erfiðleik-
anna — inn á lygnari sjó jafn-
vægis og framsækni í þjóðar-
búskapnum.
„Mér létti strax og ég
heyrði í flugvélinni“
Spjallað við Gunnar Gunnlaugsson, sem
bjargaðist úr sjávarháska í Seyðisfirði
SejAÍBfirói, 3. ágúst.
SEX LESTA þilfarsbátur frá Seyðisfirði, Eyjólfur Ólafsson NS 58, sökk út af
Skálanesbjargi í Seyðisfirði, þriðjudaginn 31. júlí sl., eins og fram hefur
komið í frétt Morgunblaðsins. Eigandi bátsins, Gunnar Gunnlaugsson, var
einn á bátnum og komst hann í gúmmíbjörgunarbát og var bjargað. Frétta-
ritari Morgunblaðsins á Seyðisfirði náði tali af Gunnari skömmu eftir björg-
unina og fer lýsing Gunnars á atburðarásinni hér á eftir.
„Ég fór í róður klukkan 12.30
þennan dag. Ferðinni var heitið
norður á Gletting. Ég var einn,
með 12 til 14 bjóð, en konan mín
beitir í landi. Ágætis veður var,
norðaustan gola. Ég var kominn
norður að Álftavíkurtanga þegar
ég hafði samband við Sigurð Sig-
urgeirsson á mb. íris. Hann var á
færum sunnan við Gletting og
sagði mér að sér þætti ekki ráðlegt
að koma þarna norður til að leggja
línu, það var sterkur straumur
þarna, 4 til 6 mílur. Ég ákvað þvi
að leggja línuna norður af Dala-
tanga. Það lóðaði ágætlega, ég
reyndi fyrir mér með færum. Það
var mikill straumur enda hart
suðurfallið. Ég ákvað þvi að fara
inn á Skálanesbót og draga línuna
morguninn eftir.
Þegar ég var kominn inn undir
Vogahnúðu þá fann ég að það var
komin einkennileg hreyfing á bát-
inn og hann orðinn þungur. Ég leit
niður í vél til að kanna málin og sá
þá, að það var kominn töluvert
mikill sjór i bátinn. Ég lensaði
strax, fór út á þilfar og tók til við
að dæla með öflugri handdælu,
sem dælir báðar leiðir, en sjórinn
virtist ekkert minnka í bátnum.
Ég tók þvi stefnuna til lands og
keyrði í um það bil 15 mínútur, en
þá fór gufa að stiga upp úr vélinni
því sjórinn var þá farinn að gutla
upp undir pústgrein. Þá fór ég
frammá og losaði gúmmibátinn,
en setti hann ekki i sjóinn strax
því ég vildi komast nær landi. Sið-
an hljóp ég aftur í og sendi út
neyðarkall. Því næst fór ég aftur
frammá og reyndi að sækja björg-
unarvesti sem voru niðri i lúkar.
Meðlimir Björgunarsveitarinnar ísólfs, sem sóttu Gunnar Gunnlaugsson út í Seyðisfjörð, eftir að trilla hans, Eyjólfur
Ólafsson NS 58, sökk. Talið frá vinstri: Brynjólfur Sigurbjörnsson, Óskar Björnsson, Guðjón Jónsson og Jóhann
Grétar Einarsson.
„Ég vil heidur eiga bíl en
krónurnar sem liggja í honum“
Rætt við Þorkel Guðmundsson 92 ára sem var að kaupa sér nýjan bíl
Akranen, 7. ágúsL
ÞAÐ þykja ekki stór tíðindi á íslandi er fólk kaupir sér bifreiðir, en þegar
um er að ræða mann á tíræðisaldri gegnir þar öðru máli. Þorkell Guð-
mundsson, 92 ára gamall vistmaður á Dvalarheimilinu Höfða á Akranesi
keypti sér fyrir stuttu nýja bifreið og ekur henni að öllu jöfnu. Þorkell var
með fyrstu mönnum sem eignuðust bifreið á Akranesi árið 1934. Sú bifreið
var af amerískri gerð sem hét NAC.
„Ég keypti hana í
Borgarnesi af Jóni Guð-
mundssyni og þá var
bifreiðin ekki gangfær,“
sagði Þorkell.
„Við Daníel Friðrikson bifvéla-
virki hér á Akranesi vorum saman
í Borgarnesi og okkur leist vel á
bilinn og ég keypti hann á 300
krónur. Daníel gerði síðan við bil-
inn og við keyrðum hann tölvert
þó við værum báðir próflausir, en
hann reyndist okkur frekar illa.
Eitt sinn fórum við að heimsækja
kunningja í Brynjudal i Hvalfirði
og er við vorum á heimleið og
komnir nálægt Hrafnabjörgum á
Hvalfjarðarströnd voru einhverj-
ar gangtruflanir i bílnum. Hann
stöðvaðist í brekku og rann út af
veginum og valt. í því bar að
mann, Jón Hansson bifvélavirkja
úr Reykjavík, og hann gat gert við
bílinn, það var eitthvað að í raf-
kerfinu. Við komumst síðan heim
án frekari áfalla. Við fórum lika
eitt sinn til Reykjavíkur á bilnum
og gekk ferðin vel þar til við vor-
um komnir á Reynivallarhálsinn,
þar stoppaði bíllinn og rann aftur
á bak um 200 m og út af veginum.
Við urðum að ganga að Neðra
Hálsi og símuðum þaðan til
Reykjavíkur til að fá aðstoð. Það
fengust engir varahlutir i bílinn
en við komum honum til Sveins
Egilssonar, sem sá um að gera við
hann. Ég komst siðan heim á
Akranes með hann og seldi hann
siðan.
Næsti bíll sem ég eignaðist var
af Chevrolet-gerð, fimm manna,
módel 1930 og reyndist hann mér
mjög vel. Annars var mikill galli
við Ford og Chevrolet-bíla á þess-
um árum að ef maður fór yfir ár
eða lækjarsprænur og vatn komst
í bremsuútbúnaðinn varð billinn
algjörlega bremsulaus," sagði
Þorkell.
Fór með fólk
í skemmtiferðir
„Þriðji billinn sem ég eignaðist
var Ford-módel 1930. Hann reynd-
ist mér vel og ég ferðaðist mikið á
honum. Ég lét setja á hann yfir-
byggingu og fór með fólk i
skemmtiferðir um Borgarfjörðinn
t.d. að Hreðavatni og í Þverárrétt.
Einnig fór ég í berjaferðir síðari
hluta sumarsins. Ég var aldrei at-
vinnubilstjóri en fór þessar ferðir
mér og öðrum til skemmtunar.
Flutti til Akraness 1930
Ég flutti til Akraness 1930 frá
Eystra Súlunesi í Melasveit og hef
alið hér allan minn aldur ef svo
má að orði komast. Hér hef ég
stundað þessi hefðbundnu verka-
mannastörf, vann hjá Akranesbæ
í 16 ár. Fyrr á árum var ég á vertið
og stundaði sjó og hafði jafnframt
búskap, var bæði með kýr og kind-
ur. Ég átti einnig hesta og var
mikið fyrir þá enda ferðaðist ég
töluvert á þeim. Ég átti heima á
sama stað á Akranesi i rösk 40 ár,
ég keypti húsið þegar ég fluttist
árið 1930 og nefndi það Jörfa og
þar bjó ég til 1972. Sambýliskona
mín andaðist það ár svo ég skipti
búinu. Ég hef dvalið hér á dval-
arheimilinu um nokkra ára skeið
og uni hag mínum vel. Hér er gott
fólk og aðbúnaður eins og best
verður á kosið.
Hef gaman af því
að ferðast
Orsökin fyrir því að ég keypti
mér bílinn nú er sú að ég hef alltaf
haft gaman af því að ferðast og
með því að eiga nýjan bil er auð-
veldara fyrir mig að fá fólk með
mér og keyra fyrir mig. Ég keyri
nú ekki úti á þjóðvegunum heldur
eingöngu innan bæjarmarkanna.
Ástæður þess eru að ég er mjög
mæðinn og á erfitt með að beygja
mig niður t.d. ef ég þarf að skipta
um dekk. Þessi bíll er mikil við-
brigði frá því áður var, ég hef
aldrei átt svona góðan bíl. Ég hef
haft það fyrir reglu að eiga þá í 10
ár og farga þeim siðan. Ég vil
heldur eiga bil en krónurnar sem
liggja i honum, og ég hef mjög
gaman að „stússast" í kringum
bíla.“