Morgunblaðið - 09.08.1984, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. ÁGÚST 1984
33
Væri ekki blátt áfram hrein-
legra að kála gamla fólkinu?
— eftir Grétu
Sigfúsdóttur
Já, kála því fremur en láta það
búa við sultarkjör eins og sveitar-
limina í gamla daga? Það segir sig
sjálft að enginn getur lifað af elli-
lífeyri einum saman, a.m.k. ekki
eignalaust fólk. Lágtekjuhóparnir
hafa ekki undir 12—15 þúsundum
á mánuði og kvarta. Hvernig í
ósköpunum er þá hægt að ætlast
til að ellilífeyrisþegi komist af
með 5—10 þúsundir að meðtalinni
tekjutryggingu! Margt af þessu
fólki er ekki á eftirlaunum eða þá
afarlágum, en þau eru raunar
skattskyld. Lífeyrisþegar þarfnast
fæðis og klæða engu síður en lág-
tekjuhóparnir, og húsaleigu- og
orkureikninga verða þeir einnig að
greiða (hér er átt við eldri borgara
sem ennþá eru færir um að sjá um
sig sjálfir). Nei, lífeyrisþegar geta
ekki lifað mannsæmandi lífi án
aukatekna, hvort sem þær eru
greiðsla fyrir vinnu eða koma úr
lífeyrissjóði, en fari þær aukatekj-
ur fram úr tekjutryggingunni er
hún lækkuð eða felld niður og um-
framtekjurnar reiknaðar sem
stofn til álagningar — ergo: elli-
lífeyrisþegum er ekki heimilt að
hafa hærri tekjur en sem svarar
10 þúsundum á mánuði án þess að
burðast með skattaklafa. Flestum
finnst það ekki borga sig og kjósa
heldur ellilaunin og tekjutrygg-
inguna sem hvorki duga til eins né
neins nema að skrimta. Og þar
stendur hnífurinn í kúnni.
Nei, þessi tilhögun hvetur svo
sannarlega ekki lífeyrisþega til að
afla sér tekna með aukavinnu,
nema ef vera skyldu störf sem
hægt er að svíkja undan skatti.
Við megum ekki gleyma að gamla
fólkið er undirstaðan að svoköll-
uðu velferðarþjóðfélagi okkar,
fólk sem árum saman hefur verið
féflett á auvirðilegan og miskunn-
arlausan hátt. Hverjum eru að
þakka öll þau glæstu einbýlishús
sem spruttu upp eins og gorkúlur
á mykjuhaug á verðbólgutímabil-
inu, áður en farið var að stemma
stigu við ósómanum með því að
verðtryggja krónuna? Þetta fólk
sem að gömium sið lagði stritpen-
ingana sína á banka til elliáranna,
— eða a.m.k. til að eiga fyrir jarð-
arförinni sinni. Og svo þegar til
þeirra átti að grípa voru krónurn-
ar orðnar að aurum. í þá daga
þótti enginn sómi í að vera á „sósí-
alnum" eins og núna, þegar því er
tekið sem nær sjálfsögðum hlut. Á
verðbólgutímabilinu heyrði maður
athafnamenn gorta af að sá væri
ríkastur sem mest skuldaði. Von-
andi koma þeir tímar aldrei til
baka.
I haust þegar launaskriðan fer
af stað á nýjan leik verður gamla
fólkið ásamt öryrkjum og
lágtekjufólki afskipt. Það er
reynsla fyrri ára. Lágtekjufólkinu
er att á foraðið og svo fleyta há-
tekjumennirnir rjómann ofan af
undanrennunni. Hver hugsar um
sinn hag og lætur sig litlu skipta
þó troðið sé á náunganum. Það er
eins og stjórnmálamönnum og
verðalýðsleiðtogum geti aldrei
skilist — og síst sósíalistum — að
hækkun launa í landinu þýðir það,
að jafna verður kjörin milli há-
tekju- og lágtekjufólks — að há-
tekjumenn verði einhverju að
fórna. Þjóðartekjur hvaða lands
sem er rísa ekki undir bættum
kjörum allra þegnanna án fórna
þeirra sem forréttindin hafa. Og á
þessu hafa austantjaldsríkin
flaskað. Hjá þeim hefur myndast
ný yfirstétt sem fer með völd og
þjóðartekjur að eigin geðþótta.
Bölvaldurinn í okkar þjóðfélagi
er vísitalan sem gerir launaójöfn-
uðinn óbærilegan. Þó er eins og
Gréta Sigfúsdóttir
„Ellilífeyrisþegum er
ekki heimilt að hafa
hærri tekjur en sem
svarar 10 þúsundum á
mánuði án þess aÖ burö-
ast meö skattaklafa.“
fólk kjósi fremur verðbólguna með
öllu sem henni fylgir, svo sem
gróði einstakra manna sem kunna
á kerfið, og lætur berast með
straumnum. Mér finnst að „vinur
litla mannsins" hafi brugðist með
því að láta gamalmennin taka
drjúgan þátt í að troða í „gatið".
Annars fór stjórnin vel af stað.
Fyrir síðustu verðhækkun var
beinlínis ánægjulegt að fara í búð-
ir og uppgötva að vöruverðið var
óbreytt vikum, jafnvel mánuðum
saman. íslendingar voru farnir að
stíga í áliti erlendis. Ég frétti t.d.
að í Noregi furðuðu menn sig á
hve gengi íslensku krónunnar
væri orðið stöðugt, krónan hafði
meira að segja nýlega hækkað um
einseyring! Þótti það hið mesta
efnahagsundur.
En nú sækir allt í sama gamla
horfið. Þrýstihóparnir munu ná
undirtökunum og slást um þjóðar-
tekjurnar eins og bófar um ráns-
feng. Raunar á ríkisstjórnin
nokkra sök á þessu sjálf „því eftir
höfðinu dansa limirnir". Willoch
karlinn, forsætisráðherra N(>rð-
manna, var svo klókur að styrkja
stjórn sína með því að hafna vísi-
tölubótum á laun sín, þótti 4>au
orðin nægilega há fyrir. Hefði rík-
isstjórn okkar farið sömu leið
strax í byrjun væri ástandið ann-
að í dag. Þegar maður les í blöðun-
um um skattsvik og fjárdrátt, að
ógleymdum ráðherrabílum og há-
launuðum bílstjórum ásamt tíðum
og dýrum utanferðum mektar-
manna á kostnað ríkisins, er ekki
furða þó manni blöskri. Eftir óða-
verðbólguna hefur svindl og brask
fest djúpar rætur í þjóðinni og eru
ríkisreknu fyrirtækin þar efst á
baugi, eins og t.d. ÁTVR sem ætti
að sjá um áfengiskaup sín sjálf án
stríðalinna milliliða. Alls staðar
spilling hvert sem litið er, og
nenni ég ekki rekja fleiri dæmi.
En eitthvað verður að gera til að
bæta kjör gamla fólksins, annað
hvort með því að hækka ellilaunin
til jafns við lægstu laun eða leyfa
lífeyrisþegum að afla sér skattfrj-
álsra aukatekna meðan þeir hafa
þrek og heilsu til að bæta kjör sín.
Það myndi losa þá við áhyggjur af
afkomu sinni og gefa þeim tækif-
æri til að njóta siðustu æviáranna
áður en heilsan bregst og stofnan-
ir taka við. Mér
finnst að hlúa ætti að gamla fólk-
inu og vernda sjálfstraust þess og
persónuleika, í staðinn fyrir að
gera það að vanmegnugri hópsál.
Gréta Sigfúsdóttir er rithöfundur.
Fjórburar í V-Þýzkalandi
Paderborn, 1. ágúst. AP.
TUTTUGU og sex ára gömul kona born, skýrði svo frá, að fjórbur-
í Paderborn í Vestur-Þýzkalandi ól arnir — tvær telpur og tveir
í gær fjórbura fyrir tímann. Var drengir — hefðu verið teknir
heilsa þeirra slæm í dag og áttu með keisaraskurði, eftir að móð-
þeir við alvarlega öndunarerfíð- ir þeirra hafði gengið með þá í 31
leika að stríða. Einn þeirra dó síð- viku. Minnsta barnið vó aðeins
degis í dag. rúml. 4 merkur og það stærsta
Wolfgang Storm, yfirlæknir á ekki 6 merkur. Börnin fæddust
Vinzenz-sjúkrahúsinu í Pader- með 4 mínútna millibili.
NOKKUR DÆMIUM VERÐ:
Stendur í nokkra daga.
Herraskyrtur .. 398 220
Herrabuxur .. pKf. 595
Herraullarsokkar (3 pör) .. 135
Yfuhafnir . 328CT 795
Kvenbuxur ..JB5T 419
Kvenblússur ..jmr 199
Kvenpils ..^ssr 399
Bamaskyrtur ..jsgT 179
Bamabolir 99
Bamabuxur ..J8CT 359
Bamasmekkbuxur .... ..>99" 169
WKM kaffivél ............)39CÍ 990
Westclox ...............JZ80^ 590
Garðstólasett (4st.)....„4390^3500
Vegglampi ..............,>20" 99
Hamar m/tréskafti ......JL5CT 99
Gori 88 (2,5 lítrar) ...AVÍ 361
Gori 88 (5,0 lítrar) ....JZ95" 695
Leikföng .......allt að 30% afsláttur
Hljómplötur ... alltað40%afsiáttur
Búsáhöld allt að 40% afsláttur
JXL
Æmm/mAmr
AHKLIG4RDUR
MARKAÐUR VÐ SUND