Morgunblaðið - 27.11.1984, Qupperneq 6

6
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 27. NÓVEMBER 1984
ÚTVARP/SJÓNVARP
Ionesco-
spjall
Siðast á sunnudagsdagskrá
sjónvarpsins — afsakið
næstsíðasta atriði dagskrárinnar,
vildi ég sagt hafa, því á síðustu
stundu var hnýtt aftanvið sunnu-
dagsdagskrána boltaleik — sum sé
næst síðasta atriði sunnudags-
dagskrárinnar, ég ætti kannski
frekar að segja kvölddagskrárinn-
ar ef hægt er að tala um „dagskrá"
i þvi sambandi, var smá spjall við
rúmensk/franska leikritaskáldið
Eugéne Ionesco. Þessi mikli meist-
ari „leikhúss fáránleikans", er
kannski frægastur fyrir óviðjafn-
anlega orðaleiki, og er upphafs-
setning þessa greinarkorns barin
saman honum til heiðurs. Sá er
hinsvegar munurinn á venjulegum
dálksentímetraþræl og Ionesco, að
þar sem dálksentímetraþrællinn
staðnæmist hvumsa við þá stað-
reynd, að „dagskrá* útvarps og
sjónvarps getur hæglega náð fram
á rauða nótt, þá er það leikur einn
fyrir meistarann Ionesco, að læsa
þessa þversögn tímans í ódauðlega
setningu, er telur sér sæti meðal
annarra álíka snjallra í leikriti
eða einþáttungi.
Lífssýn Ionesco
í fyrrgreindu spjalli lék Ionesco
á als oddi, einsog sagt er, enda
spyrlan kvenkyns, og dönsk að
auki. Nefnist frauka sú Else Lide-
gaard, og tókst henn að veiða upp-
úr Ionesco ólíklegustu hluti. Kom
mér á óvart hversu raunsætt mat
Ionesco er á alþjóðastjórnmálum.
Virtist hann fylgjast afar vel með
ástandi heimsmála.
Þá virðist hann hafa verið mjög
fróður um sagnfræði, og hefur á
þeim grunni mótað einhverja þá
frumlegustu valdstjórnarkenn-
ingu er ég hef heyrt hingað til.
Telur Ionesco bersýnilega bylt-
ingar aðeins leiða nýja og nýja
harðstjóra til valda, því þótt bylt-
ingarmennirnir séu vel góðviljaðir
í upphafi, þá herði völdin brátt
hjarta þeirra. Telur Ionesco far-
sælasta stjórnarfarið vera það, er
lengi hefir verið við lýði, og mild-
ast í rás tímans, uns það er orðið
„hálfspillt" einsog hann kallar
það. Ionesco telur það þjóðfélag
jákvætt er gefur mönnum færi á
að leita eftir smá greiða, af hendi
áhrifamikilla kunningja. Hann
boðar sum sé þaö þjóðfélag kunn-
ingsskaparins, er vér íslendingar
þekkjum svo vel.
Gegn „þjóðfélagi
réttlœtisins“
Ionesco er hinsvegar alfarið á
móti „þjóðfélagi réttlætisins", eins
og hann kallar það, og er ég
hræddur um að blessaður karlinn
eigi ekki uppá pallborðið hjá ýms-
um þeim, er nú boða í „landi kunn-
ingsskaparins" hvað ákafast þjóð-
skipulag réttlætisins, annarsvegar
í nafni „frelsisins" og hinsvegar í
nafni Jöfnuðarins." Er ég ekki
viss um að krossfarar réttlætisins
samsinni leikskáldinu, þá það
bendir á Iran sem hið fullkomna
„ríki réttlætisins*. En er þetta svo
vitlaust hjá kallinum? Var ekki fr-
anska byltingin gerð gegn spilltu
stjórnarfari keisarans, og styðjast
ekki „krossfarar réttlætisins* í því
landi við helga bók? Mér virðist
Ionesco draga samasemmerki
milli „rlkis réttlætisins" og „rfkis
miskunnarleysisins*. Virðist hér
boðskapur leikskáldsins vera sá,
að hver sá er taki sér vald I nafni
réttlætisins, hvort sem það réttlæti
er fengið úr helgri bók eða úr
mannheimi, hljóti á endanum að
misbeita því valdi, þvf hann einn
kann skil á réttu og röngu, er aft-
ur leiðir til þess að hver sá sem er
á öðru máli telst óalandi og óferj-
andi. Athyglisverð hugsun eða
hvað finnst ykkur lesendur góðir?
ólafur M.
Jóhannesson
THESTORYOF
Sneið af
Afríkukökunni
■i I kvöld verður
40 sýndur 6. þátt-
ur breska heim-
ildamyndaflokksins um
sögu Afrfku. Þessi þáttur
fjallar um nýlendutíma-
bilið f sögu álfunnar. í
þættinum verður aðallega
fjallað um þróun sögunn-
ar á árunum 1880—1954. í
upphafi tímabilsins voru
samskipti Afríkubúa og
Evrópubúa af mjög skorn-
um skammti, en innan 30
ára var öll álfan, nema
Líberfa og Eþfópfa undir
nýlendustjórn. „Baráttan
um Afríku" átti eftir að
breyta álfunni mjög mikið
á skömmum tíma. I þætt-
inum í kvöld er fjallað um
hvernig nýlenduveldi var
komið á með ólíkum hætti
f nokkrum löndum, t.d.
Senegal, Ghana, Kenýa,
Nigerfu og Mozambique.
Gamlar kvikmyndir, sem
sýndir verða valdir kaflar
úr, sýna vel það viðhorf
sem rfkjandi var á þessum
árum, þegar Evrópubúar
lögðu undir sig álfuna.
Þýðandi þáttanna og þul-
ur er Þorsteinn Helgason.
Jón
Baldvin
yfírheyrður
■■H Jón Baldvin
00 40 Hannibalsson
situr fyrir svör-
um í sjónvarpssal í kvöld.
Jón Baldvin var kjörinn
formaður Alþýðuflokks-
ins á flokksþingi fyrir
skömmu og bar þar sigur-
orð af Kjartani Jóhanns-
syni, fyrrverandi for-
manni flokksins. í kvöld
ætla nokkrir fréttamenn
að spyrja nýja formann-
inn spjörunum úr en um-
sjónarmaður þáttarins er
Páll Magnússon.
Málalok í Moskvu
■ { kvöld verður
50 8. þátturinn af
12 um breska
meistaranjósnarann
Reilly, sem réttu nafni hét
Sigmund Rosenblum. í
síðasta þætti var fylgst
með tilraunum Reillys til
að koma Lenin frá völdum
í Moskvu árið 1918. Reilly
lét sér ekkert bregða þótt
skammbyssu væri beint
að höfði hans, enda sjóað-
ur í ýmsum ævintýrum.
Með hlutverk Reillys fer
Sam Neill og i kvöld fáum
við að sjá hvernig Reilly
tekst til með Lenin. Þýð-
andi þáttanna er Krist-
mann Eiðsson, en þættir
þessir eru unnir eftir sögu
Robins B. Lockhart. Með-
fylgjandi mynd er af
njósnaranum Reilly, sem
leikinn er af Sam Neill er
hér einbeittur á svip, enda
ætlar hann að steypa Len-
in af stóli.
Hunt-Qölskyldan befúr nú kynnst vinveittum indíánum.
Indíánarnir kenna þeim aö veiða og verjast slöngubiti.
Þessi i myndinni gæti verið einn af vinum Hunt-fólksins.
Fjallaþorpið
■■■■ í kvöld verður
00 fluttur 4. þátt-
ur útvarps-
leikritsins „Antílópu-
söngvarinn” eftir Ruth
Underhill í útvarpsleik-
gerð Ingebrigts Davik.
Þessi þáttur heitir
„Fjallaþorpið".
I síðasta þætti barst
Hunt-fjölskyldunni hjálp
úr óvæntri átt þegar afi
indíánadrengsins Numma
birtist ásamt honum og
dætrum sínum tveim,
Tíólu og Sólblómi. Indíán-
arnir kunnu góð ráð við
slöngubiti og kenndu
hvíta fólkinu að veiða
sléttuikorna og nýta villi-
jurtir sér til matar. Dag
einn fundu þeir Toddi og
Nummi beinagrindina af
uxanum Grana sem hafði
horfið með dularfullum
hætti. Skömmu síðar, þeg-
ar Toddi og Malla voru
stödd í tjaldbúðum indí-
ánanna kom Langfótur,
eiginmaður Sólblóms, úr
langri veiðiferð. Krakk-
arnir urðu vör við að
Nummi virtist óttast
hann. Þau grunar að það
hafi verið hann sem skildi
Numma eftir veikan úti í
eyðimörkinni.
Leikendur í 4. þætti eru:
Hákon Waage, Steindór
Hjörleifsson, Kristbjörg
Kjeld, Jón Sigurbjörns-
son, Jónína H. Jónsdóttir,
Ása Ragnarsdóttir, Kjur-
egej Alexandra, Þórhallur
Sigurðsson, Stefán Jóns-
son, Þóra Guðrún Þórs-
dóttir og Árni Benedikts-
son. Þýðandi er Sigurður
Gunnarsson. Leikstjóri er
Þórhallur Sigurðsson og
tæknimenn eru Friðrik
Stefánsson og Hörður
Jónsson.
ÚTVARP
ÞRIÐJUDAGUR
27. nóvember
7.00 Veöurfregnir. Fréttir.
Bæn.
A virkum degi. 7.25 Leikfimi.
8.00 Fréttir. Dagskrá. 8.15
Veöurtregnir.
Morgunorö: — Þorbjörg
Danielsdóttir talar.
9.00 Fréttlr.
9.05 Morgunstund barnanna:
„Dularfullir atburöir I Flnu-
vlk" eftir Turid Balke. Matthl-
as Kristiansen byrjar lestur
þýöingar sinnar.
9.20 Leikfimi. 9.30 Tilkynn-
ingar. Tónleikar. 9.45 Þing-
fréttir.
10.00 Fréttir. 10.10 Veöur-
fregnir. Forustugr. dagbl.
(útdr.).
1045 „Man ég það sem löngu
leið"
Ftagnheiöur Viggósdóttir sér
um þáttinn.
11.15 Múslk og meö'l
Umsjón: Ingimar Eydal.
(FIÚVAK.)
1280 Dagskrá. Tónlelkar. Tll-
kynningar.
1220 Fréttir. 12.45 Veöur-
fregnir. Tilkynningar. Tón-
leikar
1320 Barnagaman
Umsjón: Gunnvðr Braga.
1320 Lög úr kvikmyndum.
14.00 A bókamarkaöinum
Andrés Björnsson sér um
lestur úr rtýjum bókum.
Kynnir: Dóra Ingvadóttir.
1420 Miödegistónleikar
Enska kammersveitin leikur
Tvöfaldan konsert nr. 3 I F-
dúr eftir Georg Friedrich
Hándel.
1425 Upptaktur
— Guömundur Benedikts-
son.
1520 Tilkynningar. Tónleikar.
16.00 Fréttir. Dagskrá. 16.15
Veöurfregnir.
1620 Slödegistónlelkar: Tónlist
eftir Antonln Dvorák
a. „Valsar frá Prag". Sin-
fónluhljómsveitin I Detroit
leikur; Antal Dorati stj.
b. Sinfónla nr. 9 I e-moll op.
95. Hljómsveltin Fllharmonla
I Lundúnum leikur. Wolfgang
Sawallisch stj.
1925 Sú kemur tlö
Annar þáttur.
Franskur teiknimyndaflokkur
um geimferöaævintýri I
pretfán þáttum.
Þýöandi og sögumaöur
Guöni Kolbeinsson.
Lesari með honum Lilja
Bergsteinsdóttir.
1920 Fréttaágrip á táknmáli
20.00 Fréttir og veöur
2020 Auglýsingar og dagskrá
20.40 Saga Afrlku
6. Væna sneið af Afrlkukök-
unni
17.10 Slödegisútvarp
Tilkynningar
1825 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Kvökffréttir. Tilkynningar.
1920 Daglegt mál — Siguröur
G. Tómasson ftytur þáttinn.
20.00 Barna- og unglingaleikrit:
„AntHópusöngvarínn" eftir
Ruth Underhill
4. þáttur: Fjallaþorpiö. Aður
útvarpaö 1978.
Þýöandi: Siguröur Gunn-
arsson. Leikstjóri: Þórhallur
Sigurösson. Leikendur: Há-
kon Waage, Steindór Hjör-
leifsson, Jón Sigurbjörnsson,
Kristbjörg Kjeld, Jónlna H.
Jónsdóttir, Asa Ragnars-
dóttir, Kjuregej Alexandra,
Breskur heimildamynda-
flokkur I átta þáttum.
Sjötti þáttur fjallar um ný-
lendutlmabilið I sögu álfunn-
ar.
Umsjónarmaöur Basil David-
son.
Þýöandi og þulur Þorsteinn
Helgason.
2120 Njósnarinn Reilly
8. Málalok I Moskvu
Breskur framhaldsmynda-
flokkur I tólf þáttum.
I siöasta þætti, sem gerðist I
Þórhallur Sigurösson, Stefán
Jónsson, Þóra Guörún
Þórsdóttir og Arni Bene-
diktsson.
2020 Glæpur og refsing
Brot úr sögu mlkillar skáld-
sögu. Arni Bergmann flytur
erindi.
2125 fslensk tónlist
Sinfónluhljómsveit Islands
leikur.
Stjórnandi: Páll P. Pálsson.
Einleikari: Björn Olafsson.
a. Svlta nr. 2 I Rlmnalagastll
eftir Sigursvein D. Kristins-
son.
b. „Ég bið aö heilsa”, ball-
etttónlist eftir Karl O. Run-
ólfsson
Moskvu áriö 1918, var greint
frá tilraunum Reillys til aö
koma Lenln frá völdum og
lýkur þvl ævintýri meö þess-
um þætti.
Þýöandi Kristmann Eiösson.
2240 Setið fyrir svörum
Bein útsending
Jón Baldvin Hannibalsson,
nýkjörinn formaöur Alþýöu-
flokksins, svarar spurningum
fréttamanna.
Umsjónarmaöur Páll Magn-
ússon.
23.15 Fréttir I dagskrárlok.
2120 Útvarpssagan: Grettis
saga
Oskar Halldórsson les (6).
2220 Tónlist
22.15 Veöurfregnir. Fréttir.
Dagskrá morgundagsins.
Orð kvöldsins.
2225 Kvöldtónleikar: Jacque-
line du Pré.
Listamaöur I bllöu og sfrlöu.
Ýrr Bertelsdóttir kynnir.
2345 Fréttir. Dagskrárlok.
RÁS 2
ÞRIÐJUDAGUR
27. nóvember
1020—1220 Morgunþáttur
Músfk og meölæti
Stjórnendur: Asgeir Tómas-
son og Páll Þorsteinsson.
1420—1520 Vagg og veita
Létt lög af hljómplðtum.
Stjómandi: Gfsli Sveinn
Loftsson.
1520—1620 Meö slnu lagl
Lög leikin af Islenskum
hljómplðtum.
Stjórnandi: Svavar Gests.
1620—1720 Þjóölagaþéttur
Komiö viö vltt og breitt I
heimi þjóölagatónlistarinnar.
Stjórnandi: Kristján Slgur-
jóösson.
1720—1820 Fristund
Unglingaþáttur.
Stjómandi: Eövarð Ingólfs-
son.
SJÓNVARP
ÞRIÐJUDAGUR
27. nóvember