Morgunblaðið - 27.11.1984, Qupperneq 51

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 27. NÓVEMBER 1984
59
Kveöjuorð:
Árni Þórðarson
fv. skólastjóri
Einar Gestsson
Hæli — Kveðjuorð
Óðum fækkar í hópnum, sem
kvaddi Kennaraskólann á vordög-
um 1932. Á rösku ári hafa fjögur
skólasystkini mín horfið yfir móð-
una miklu, nú síðast Árni Þórð-
arson, fyrrv. skólastjóri.
Þegar leiðir okkar lágu saman
komum við úr ólíku umhverfi,
hann dalabarn, hafði verið á
bændaskólanum á Hvanneyri, en
ég frá ströndinni og orðinn vanur
að stíga ölduna. Árni hafði þá
einnig verið á Askov og hjá Arnóri
á Laugum, en ég í Plensborg. Ekki
leyndi sér að mismunur var á
skólaanda. Arnór hafði kynnst
skólamálum í Danmörku og Sví-
þjóð, einnig setið 1 Hliðskjálf
Björns M. Olsen, en Ögmundur í
Flensborg var gamall Möðruvell-
ingur, undir áhrifum frá Jóni A.
Hjaltalín og dvöl I Kanada, en
ekki síst frá mörgum og löngum
ferðum um landið með Þorvaldi
Thoroddsen.
En þótt við Árni kæmum þann-
ig hvor úr sinni áttinni, með mis-
munandi áhrif i blóðinu og áunn-
in, kom það ekki í veg fyrir að með
okkur tækjust brátt góð kynni.
Síðar urðum við samkennarar í
Miðbæjarskóla. Þegar hann var
þangaö kominn varð skjótt ljóst,
að þar hafði borið að garði réttan
mann.
Nánar samvistir okkar Árna
Minning:
Fædd 29. nóvember 1904
Dáin 11. október 1984
Það má lengi deila um hver sé
stærsta, mesta og farsælasta
dyggð hvers einstaklings, sem bor-
inn er í þennan heim. En eitt er
víst að skylduræknin gefur þar
engu eftir. Trú, von og kærleikur
standa þar einnig fremst í röð.
Ólína Sigtryggsdóttir hafði ein-
mitt þessa kosti til að bera.
Greind hennar var fáum kunn, en
var þó með fágætum. Menntunar-
leysi sökum fátæktar og fáfræði
þeirra tíma fylgdi henni, eins og
svo mörgum af hennar kynslóð. Þó
var skilningur hennar á breytingu
tímans er fór í hönd, þess tíma er
hún lifði, skýrari og rökstuddari
en margra ára skólagenginna
manna og kvenna.
Borin var hún í sveit og það
norður við Dumbshaf þar sem
náttúran og lifsbaráttan skópu
hug og sál sitt rúm. Ung að árum
gafst hún eftirlifandi manni sín-
um, Jóhanni ólasyni. Það band
Minning:
Ég á erfitt með að átta mig á því
að Ási sé dáinn. Er mér barst
þessi sorgarfrétt leitaði hugur
minn aftur á bak í tfmann. Þannig
var að ég átti þeirra forréttinda að
njóta að vera einn af fjölskyldunni
nokkur sumur er ég dvaldist þar
sem barn.
Heimilið var stórt og mikið um
að vera. Myndarskapurinn réð
hvarvetna ríkjum. Sigga var lið-
langan daginn við heimilisstörf,
mörgu þurfti að sinna á stóru
heimili. Ási var sístarfandi að
urðu fyrst eftir að hann kvæntist
vinkonu minni úr Stykkishólmi,
Ingibjörgu Einarsdóttur (Göggu),
og þau settust að í Vesturbænum á
næstu grösum við okkur Helgu.
Árni eignaðist snemma bíl og
ferðirnar, sem við áttum með
þeim hjónum, urðu margar. Hann
varí senn mikið náttúrubarn og
skoðandi á þá vísu, en jafnframt
málfræðingur og íslenskumaður,
sem leiddi hug að nöfnum á hverj-
var hnýtt með óskabarni þeirra
beggja, Guðrúnu Karólínu Jó-
hannsdóttur, þar sem erfiðleikar
urðu farsæld, friður, hamingja og
blessun tveggja sálna, sökum
mannkosta og erfða, skyldurækni,
gáfna og farsældar þessarar litlu
stúlku.
f dag munu færri af þeim sem
óhugsað leiða hjá sér slíka erfið-
leika hugsa um þá gæfu er getur
orðið stærsta guðsblessun þessa
lífs.
Til handa og munns hvers verks
er Ólína vann, stóð hún flestum
framar. Bænir og trú óf hún svo
fagurlega saman í brjósti sínu.
Mér eru þessir kostir vel kunnir
því til fjölda ára bjó þessi fjöl-
skylda í föðurhúsi mínu hjá Þór-
unni og Júlíusi sýslumanni Haav-
steen, Húsavík. Ekki var önnur
Ólínu fremri, þyrfti móðir mín á
sérstakri og góðri hjálp að halda.
Eftir fjölda ára kveður hún þenn-
an heim, með starfsskylduna í
hendi, frá blindum, rúmliggjandi
byggja upp búgarðinn og dró ekk-
ert af sér við það lífsstarf sitt.
Þótt lítill tími væri afgangs varð
þó enginn útundan hjá þeim hjón-
unum, þau gáfu sér alltaf tíma til
að leysa úr stórum sem smáum
málum. Allir fengu sinn skammt
af elsku og hlýju frá Siggu og Ása,
hvort sem það voru þeirra eigin
börn eða önnur.
Það er mér mjög hugstætt hve
Ási átti gott með að umgangast
okkur krakkana. Það var gaman
að ræða við hann um landsins
um stað. Það kom því af sjálfu sér,
að hann var oft leiðsögumaður á
vegum Ferðafélags Islands. Á efri
árum átti Árni hesta og naut þess
að annast þá og taka þátt í ferðum
með öðrum hestamönnum um
byggðir og óbyggðir.
Þótt við nytum vel gestaboðsins
í faðmi náttúrunnar er ekki síður
vert að minnast rabbstunda á
heimili Árna og Göggu. Yfir þeim
heimsóknum, sem oft koma af
sjálfu sér án fyrirvara, var ætíð sá
þokki og lífsfylling, er varð okkur
mikilsverð { púkkið til þess að
mæta daglegu amstri. Árni kunni
með hófsemd og næmri greind að
leggja dóm á hversdagsfyrirbrigð-
in, jafnvel fara í saumana á þeim
á örskotsstund, svo að fleirum en
á hlýddu hefði verið hollt að kynn-
ast niðurstöðunni. Eg held að Árni
hafi aldrei hrapað að nokkrum
hlut, honum fylgdi ætíð sú fyrir-
hyggja að láta kófið ekki villa sér
sýn.
Ekki var ónýtt að leita til Árna
um óljósar merkingar orða og
naskur var hann að átta sig á tor-
skildu orðafari, að ekki sé talað
um kunnáttu hans að réttrita tví-
bentan stílsmáta. Hann var mér
innan handar við prófarkalestur á
öllum fyrri ritum mínum, og er
vægt að orði kveðið, að þar væri
sumt með öðrum brag, ef smekk-
vísi hans á mál hefði ekki notið
við.
Þegar slitnar strengur hálfrar
aldar samfunda og vináttu hlýtur
það að skilja eftir trega, en vita-
skuld væri Árna Þórðarsyni engin
þægð í því að farið væri að beygja
af. Að leiðarlokum þökkum við
innilega samfylgdina og sendum
Göggu, Steinunni, Einari og öðru
skylduliði hugheilar kveðjur.
Lúðvík Kristjánsson
90 ára gömlum manni, sem hendur
hennar höfðu stutt og þjónað af
slíkri umönnun sem fáum er fært
að sýna.
Guð fylgi vinkonu minni um
ókunna vegu, sem henni voru samt
svo kunnir. Virðing hennar fyrir
lífinu var óvenjuleg, samfara því
að vera stórbrotin. Blessuð veri
hún af Guði.
Þóra Havsteen
gagn og nauðsynjar. Ég man hvað
við körpuðum um pólitík. Ég þá
8—10 ára snáði og hann maður á
miðjum aldri. Þegar við ræddum
málin lét hann aldrei barnssálina
Fæddur 15. október 1908
Diinn 14. október 1984
Kvedja frá systkinunum í
vesturbænum á Hæli
Einar föðurbróðir okkar lést á
heimili sínu 14. október sl., rétt
tæpra 76 ára gamall, en hann var
næstelstur barna Margrétar
Gísladóttur og Gests Einarssonar
á Hæli.
Afi okkar dó 1918 þegar Einar
var 10 ára og yngsta barnið á
fyrsta árinu, en amma hélt heim-
ilinu saman af miklum dugnaði og
reisn. Hún leigði jörðina fyrstu
árin, en hóf búskap að nýju þegar
börnin voru komin nokkuð á legg.
Einar varð hennar mesta stoð við
búskapinn og stóð fyrir honum
meðan hún bjó eða allt til þess að
bræðurnir Einar og Steinþór tóku
við öllu búi 1937. Þá kvæntist Ein-
ar eftirlifandi konu sinni, Höllu
Bjarnadóttur frá Stóru-Mástungu,
og bjuggu þau á hálfri jörðinni, en
hinn helminginn sátu foreldrar
okkar. Þeir bræður byggðu þá
íbúðarhús, er var svo háttað, að
báðar fjölskyldurnar voru því nær
á sama heimili. Má þvi nærri geta
að oft var líflegt, því fimm voru
börnin á hvorum bæ. Við svo náið
sambýli reyndi því oft á samvinnu
og samheldni, en engan skugga
bar þar á og varð það svo stórum
barnahópi gott veganesti. Þótt
hvor fjölskylda byggi að sínu, og
fénagði og túnum skipt, var sam-
vinna mikil í verkum. Lengi voru
allar vélar og tæki í sameign, sam-
vinna um heyskap, einkum hirð-
ingar, og kýr beggja í sama fjósi.
Það eru því margar minningarnar
sem við eigum saman frá þessum
uppvaxtarárum, jafnt í starfi og
leik. Meðal þeirra fyrstu eru frá
jólum og öðrum stórhátíðum, þeg-
ar heimilisfólkið af báðum bæjum
kom saman og skemmti sér. Þar
naut Einar sín vel, kátur og reifur
og fylgdi honum hressilegur blær.
Þetta einkenndi líka verk hans.
Hann var hugmaður og var ekki
rótt nema verkin gengju fljótt og
vel. Var þá oft betra að taka rösk-
lega til hendinni og var ekki ör-
grannt um að honum þætti stund-
um nóg um áhugaleysi ungdóms-
ins þegar hann gleymdi sér í leikj-
um æskunnar. Einari lá á að sjá
framtíðardraumana rætast, rækt-
un landsins, rafvæðingu sveitanna
og samgöngubætur. Þessum mál-
um lagði hann gott lið og hafði
forystu þar um, enda stórhuga í
þessum efnum og fljótur að til-
einka sér nýjungar. Þótti sumum
nóg um, en oftast sá Einar þeim
lengra og lét ekki úrtölur draga úr
framkvæmdum. Hann var glöggur
bóndi og vann mikið ræktunar-
starf, einkum við fjárrækt, og sér
þess víða stað á Suðurlandi.
Einn var sá þáttur í fari Einars,
sem Iýsir honum hvað bezt, hjálp-
fýsi. Ef einhvers staðar bjátaði á
var hann fljótur til hjálpar, vildi
allan vanda leysa og skipti þá
engu hvernig á stóð heima fyrir.
finna það þegar maður var orðinn
mát og rökvísin hafði yfirgefið
mann, að taflið væri tapað. Þá
klappaði hann manni á kollinn og
sagði sísvona að við hefðum báðir
nokkuð til okkar máls. Hann virti
mann og umgekkst sem jafningja
þó aldursmunurinn væri svona
mikill.
Mér eru minnisstæðar þær
kvöldstundir þegar við krakkarnir
hópuðumst inn í herbergið hjá
Guðbjörgu og Sigga las upp úr
sögubók fyrir okkur, þá var gaman
og mikill tilhlökkun að heyra
framhaldið frá kveldinu áður úr
Tarzan-bókunum eða úr ævintýra-
bókum Enid Blyton. Sjónvarpið
var þá ekki komið til sögunnar.
Ása féll aldrei verk úr hendi. Þó
mikið væri að gera og óþrjótandi
verkefni biðu skildi Ási þá þörf
okkar barnanna að hverfa inn í
ævintýraheim okkar við leiki.
Vinsælast var kindabúið. Þar voru
Hann lét brýn verk sín bíða betri
tima.
Einar var lánsmaður. Hann
stundaði af alúð það starf sem
hugur hans stóð alltaf til, i nánu
samstarfi við fjölskyldu sina.
Halla hefur verið einstök hús-
freyja og móðir og reyndist hún
styrkasta stoð þegar mest á reið.
Þau ólu upp fimm börn sin mjög
jafnaldra okkar, elstur Gestur
tæknifræðingur, kvæntur Val-
gerði Hjaltested, Bjarni bóndi á
Hæli, kvæntur Borghildi Jó-
hannsdóttur, Eiríkur atvinnurek-
andi i Bandaríkjunum, kvæntur
Magneu Viggósdóttur, Ari bóndi á
Hæli, ókvæntur, og Þórdís fóstra
að mennt, ógift.
Þeir Bjarni og Ari tóku við búi á
Hæli, alfarið frá 1978, en næstu
árin á undan bjó Einar í félagi við
Ara, en Bjarni hafði stofnað ný-
býli á hluta jarðarinnar áður. Þótt
Einar stæði ekki lengur fyrir
búskapnum fylgdist hann með öllu
sem að honum laut, og aldrei dvin-
aði áhugi hans þótt þrotinn væri
að kröftum hin síðustu ár.
Við stöndum í þakkarskuld við
Einar á Hæli. Þessi fáu kveðjuorð
fá ekki goldið hana. Höllu, börn-
unum og fjölskyldum þeirra send-
um við dýpstu samúðarkveðjur.
Útför Einars fór fram á Stóra-
Núpi 20. október og það var dimmt
yfir þegar hann fór í siðasta sinn
að heiman. En þótt kaldan land-
nyrðinginn legði af fjöllum yfir
sveitir Suðurlands, andar hlýju að
hinstu hvílu Einars á Hæli.
ATHYGU skal vakin á því, að
afmælis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með góð-
um fyrirvara. Þannig verður
grein, sem birtast á i miðviku-
dagsblaði, að berast í síðasta lagi
fyrir hádegi á mánudag og hlið-
stætt með greinar aðra daga. í
minningargreinum skal hinn
látni ekki ávarpaður. Þess skal
einnig getið, af marggefnu til-
efni, að frumort Ijóð um hinn
látna eru ekki birt á minningar-
orðasíðum Morgunblaðsins.
Handrit þurfa að vera vélrituð og
með góðu línubili.
leggir og horn og lifðum við okkur
inn í bústörf bóndans, þar sem Ási
var fyrirmyndin.
Ég á góðar minningar frá barn-
æsku minni þar sem ég dvaldist á
sumrin að Ásgarði, ég þakka góð-
um Guði fyrir að hafa leyft mér að
upplifa þann tima.
Sigga mín og kæra fjölskylda,
ég samhryggist ykkur og bið góð-
an Guð að blessa ykkur og styrkja
á tímum sorgar.
{ bókinni Spámaðurinn eftir
Kahlil Gibran er kona ein að tala
við spámanninn um sorgina.
Spámaðurinn sagði: „Þegar þú ert
sorgmæddur, skoðaðu þá aftur
huga þinn og þú munt sjá, að þú
grætur vegna þess, sem var gleði
þín.“
Sigga min, megi allar þær góðu
minningar sem þú átt um yndis-
legan mann veita þér gleði um
ókomin ár.
Sveinn Guðmundsson
Ólína Sigtryggs-
dóttir Hjarðarholti
^ ________
Asmundur Eiríks-
son Ásgarði