Morgunblaðið - 06.12.1984, Blaðsíða 67

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 6. DESEMBER 1984
67
„í þrumurn og sólskini sungið
«
Mótettukórinn í Kamen-Methler eftir tónleikana f Dortmund.
Af íslandsdögum
í Dortmund
— eftir Eggert
Benedikt
Guðmundsson
Eitt af því, sem kemur mér sem
Íslendintíi á ráfi úti í hinum stóra
heimi æ á óvart, er hin sterka ís-
landsvinátta sem víða mætir
manni. Stór félög eru jafnvel
mynduð um málefnið, íslands-
vinafélög. Ekki ætla ég mér í þess-
um pistli að reyna að finna þær
ástæður sem að baki liggja; þær
eru eflaust margar. Hins vegar
ætla ég að segja ofurlítið frá
reynslu minni af síðasta ávexti
starfsemi íslandsvina hér í Þýska-
landi.
Borg er nefnd Dortmund, er í
Ruhr-héraði og einkum kunn fyrir
háskóla sinn og, vel að merkja,
bjórbrugg. í þessari 600 þúsund
manna borg eru 7 bjórverksmiðjur
sem þýðir að íslendingar þurfa 2,8
til að halda sama „höfðatölu-
meðaltali". Þætti nú engum mikið.
Nú er Dortmund hins vegar að
bætast í hóp hinna „hefðbundnu"
íslandsvinaborga Þýskalands, svo
sem Kölnar og Hamborgar. Til
merkis um það eru „Íslandsdagar"
sem haldnir voru í Dortmund dag-
ana 25. ágúst til 1. september á
vegum „Deutsch-Islándische Ge-
sellschaft" í Dortmund.
Hófst dagskrá þessara íslandsd-
aga með opnunarávarpi sendi-
herra okkar í Bonn, dr. Hannesar
Jónssonar. Að því loknu hélt dr.
Gylfi Þ. Gíslason fyrirlestur um
skáldin Gunnar Gunnarsson og
Halldór Laxness. Síðdegis hélt svo
konsúll íslendinga í Hamborg og
formaður íslandsvinafélagsins hér
i borg, Oswald Dreyer-Eimbcke,
fyrirlestur og rakti í honum sögu
samgangna við ísland frá upphafi.
Voru báðir lestrarnir mjög áhuga-
verðir og gagnlegir.
Dagskráin hélt síðan áfram með
fjölda fyrirlestra, sýninga og alls
kyns gleðskap.
Það sem einkum vakti þó áhuga
minn og varð til þess að ég lagði
land undir fót frá Hamborg voru
tónleikar að kvöldi opnunardags-
ins 25. ágúst í höfuðkirkju Dort-
mund, Reinoldi-kirkjunni. Hér var
á ferð Mótettukór Hallgríms-
kirkju sem um þessar mundir var
á tónleikaferðalagi um Þýskaland.
Mun hann hafa haldið a.m.k. 7
tónleika á 13 dögum í hinum ýmsu
borgum Þýskalands. Af fyrri
reynslu minni af söng þessa kórs
taldi ég víst að tónleikarnir yrðu
ferðarinnar virði. Ég átti ekki eft-
ir að verða fyrir vonbrigðum.
Þrumutónleikar
Tónleikarnir hófust með þeim
lofsöng Sveinbjörns Sveinbjörns-
sonar sem íslendingar hafa löng-
um notað sem þjóðsöng. Finnar ku
gjarna leika Finnlandiu sína við
undirleik fallbyssna, en í þetta
skipti gekk náttúran í lið með
kórnum og dundu þrumur og eld-
ingar á þessari tignarlegu kirkju á
meðan á flutningi verksins, og
raunar næstu verka á eftir, stóð.
Varð úr þessu hinn stórkostlegasti
samhljómur, maður hreint og
beint fann hvernig „eitt eilífðar
smáblóm" titraði fyrir óbeisluðum
krafti náttúrunnar, sem minnti
enn á máttleysi mannsins gagn-
vart valdi því sem skóp og stjórn-
ar okkar heimi. Er skemmst frá
því að segja að ég hef aldrei heyrt
„Ó, Guð vors lands" í glæsilegri
flutningi.
Kórinn hélt ótrauður áfram og
„Voru þýðverskir áheyr-
endur mér sammála um
það að tónleikar þessir
hefðu verið ógleyman-
legir og kröftug olía á
íslandsástareldinn. Ætl-
aði fagnaðarlátum seint
að linna, enda Þjóðverj-
ar líka nýteknir upp á
því að klappa í kirkju.“
lét ekki þrumuveður á sig fá. Und-
ir leiðsögn stjórnandans, Harðar
Áskelssonar, þræddi hann sögu ís-
lenskrar kirkjutónlistar, allt frá
stemmunni „Gefðu að móðurmálið
mitt“ til kvöldbæna Þorkels Sigur-
björnssonar sem hann samdi í
fyrra fyrir kórinn. Einnig söng
Margrét Bóasdóttir einsöng, m.a. í
Maríubæn Páls ísólfssonar.
Eftir hlé var haldið áfram og nú
sungnar erlendar mótettur eftir
m.a. Bach, Bruckner og Poulenc.
Hljómburður kirkjunnar var
nokkur góður, en jaðraði þó stund-
um við að verða yfirþyrmandi, svo
sterkt var bergmálið af berum
steinveggjunum. Þetta, ásamt
Dortmund-loftinu sem farið var
að hafa truflandi áhrif á sumar
raddir, fannst mér orsaka svolítið
óöryggi á köflum hjá kórfélögum.
Það breytir því þó ekki að í heild-
ina voru verkin flutt með þeim
glæsibrag sem slíkri tónlist hæfir.
Voru þýðverskir áheyrendur mér
sammála um það að tónleikar
þessir hefðu verið ógleymanlegir
og kröftug olía á íslandsástareld-
inn. Ætlaði fagnaðarlátum seint
að linna, enda Þjóðverjar líka ný-
teknir upp á því að klappa í kirkju.
Sungið vid sólina
Daginn eftir hélt kórinn til
þorps í nágrenni Dortmund, sem
Kamen-Methler heitir. Slóst ég
með í þá för, vitandi af gamalli
reynslu að ekki eru auðfundnar
skemmtilegri reisur en kórferða-
lög. í þetta skipti var þó brjóst-
röddin að mestu spöruð, enda tón-
leikar fyrirhugaðir í þorpskirkj-
unni seinna um daginn.
Dagskrá var að mestu önnur en
daginn áður enda kórinn með
stórt „repertoire" í fórum sínum.
Var meðal annars sungin mótett-
an „Jesu, meine freude" (BWV
227) eftir Bach.
Hér var ekkert til truflunar,
kyrrt veður, gott loft og hljóm-
burður eins og best verður á kosið,
enda blómstraði kórinn nú, jafn-
vel enn betur og fegur en kvöldið
áður. Til að spara mér lýsingar-
orðaflauminn ætla ég að láta mér
nægja að vitna í íslenskan karl-
mann sem viðstaddur var tónleik-
ana: „Þið voruð æði, þið voruð
æði,“ voru skilaboð hans til kórs-
ins. Að sama brunni bar vitnis-
burð prests staðarins, sem að eig-
in sögn var „Bachfan". Hann dáð-
ist að flutningi „Jesu, meine
freude", en varði þó margfalt fleiri
orðum í að hrósa tónverki stjórn-
andans, Harðar Áskelssonar, við
Davíðssálm nr. 84.
Öll áðurnefnd verk eru kirkju-
legs eðlis. í lok tónleikanna í
Kamen-Methler var kórinn að
sjálfsögðu klappaður upp og söng
hann þá eitt aukalag. I enda þess
gekk grallarinn Hörður út með
kórinn syngjandi á eftir sér. í
logni, blíðu og sumarsól fyrir utan
var síðan haldið í veraldlegu tón-
listina, fyrst hið gullfallega lag
Emils Thoroddsen „Hver á sér
fegra föðurland“ og klykkt út með
þjóðlaginu „Ég að öllum háska
hlæ“ í útsetningu Hallgríms
Helgasonar.
Þannig endaði þessi skemmti-
lega helgi og sem ég stóð úti meðal
Þjóðverjanna, naut ávaxta ætt-
jarðarástar Emils og Huldu, undir
sömu sól og stundum sést á ís-
landi, varð mér ljóst að kannski er
íslandsvinátta útlendinga, þegar
öllu er á botninn hvolft, ekki
óskýranleg.
Eggert Benedikt Guðmundsson er
hafnarrerkamaður í Hamborg en
hefur nám í Karisruhe á retri kom-
anda.

Evrópufrumsýning
Ghostbusters
Undarlegir atburðir eru að
gerast i New York. Venjulegt
fólk sem stundar venjulega
vinnu og býr i venjulegum
húsum, sér drauga á hinum
ólíklegustu stóðum: í bóka-
satninu, á hótelum, jafnvel í
ísskápuml
\r^%' %
\ \\ m t ) / j 'r? 1
J \ j i * ' ''

Kvikmyndin sem allir hafa beðiö eftir. Vin-
sælasta myndin vestan hafs á þessu ári.
Ghostbusters hefur svo sannarlega slegið í
gegn. Titillag myndarinnar helur veriö ofar-
lega á öllum vinsældarlistum undanfarið.
Mynd. sem allir veröa að sjá. Grínmynd árs-
ins.
Aöalhlutverk: Bill Murray, Dan Aykroyd, Sig-
ourney Weaver, Harold Ramis, Rick Moranis
Leikstjóri: Ivan Reitman. Handrit: Dan Aykro-
yd og Harold Ramis. Titillag: Ray Parker Jr.
Dolby Sterio.
Hækkaö verö.
Bönnuö börnum innan 10 ára.
Sýnd kl. 3, 5, 7, 9 og 11.