Morgunblaðið - 09.03.1985, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. MARZ 1985
Nicaragua, vagga lýðræð-
is í Rómönsku-Ameríku
- eftir Ragnar
Stefánsson
í hinu nýja Nicaragua, sem
skapaðist eftir fall einræðisherr-
ans Somoza, sjá bandarísk stjórn-
völd mikla hættu, hættu sem
ógnar efnahagslegum og pólitísk-
um áhrifum Bandaríkjanna á öllu
þessu svæði, að þeirra mati.
Fólk í nálægum löndum sér það,
í Nicaragua, að baráttan fyrir lýð-
ræði, frelsi, jafnrétti og mann-
sæmandi kjörum getur borið
árangur.
Það er í þessu sem Bandaríkin
sjá mestu hættuna, ekki sist í
skoðana- og ritfrelsinu og því lýð-
ræði sem þarna er að þróast og
kom fram i kosningunum á síðasta
ári. Þetta hefur geysilegt aðdrátt-
arafl í öllum þessum löndum.
Þetta ríki verður að brjóta á bak
aftur, segir Bandaríkjastjórn, alla
vega Reagan. Þessa óværu verður
að fjarlægja. En andstæða fjöida
fólks í Bandarikjunum, fjölda
fólks um allan heim, trufla og
tefja aðgerðir forsetans.
Því þarf að byggja upp óhróð-
ursherferð til að ófrægja stjórn-
völd i Nicaragua. Það verður að
sannfæra almenning um að hið
núverandi Nicaragua sé svo slæmt
að beita megi gegn þvi öllum ráð-
um.
Um þetta er tekist í Bandarikj-
unum, um allan heim. Áróðurs-
stríðið er það mikilvægasta núna.
í því áróðursstriði sýnist mér að
Morgunblaðið taki skýra afstöðu í
vali „frétta“ sinna: Það stendur
við hlið Regans i stríði hans.
Ég ætla ekki að elta ólar við
þetta allt, en læt nægja að gera
athugasemdir við grein eftir Svein
Sigurðsson, blaðamann Morgun-
blaðsins, sem birtist þar 14. febrú-
ar sl.
Hin alþjóðlega
viðurkenning
Sveinn spáir hinu nýja Nicar-
agua illum endi og tekur sem
fyrstu ástæðu að kosningarnar
hafi ekki orðið til að veita stjórn-
völdum þarna þá alþjóðlegu viður-
kenningu, sem þau höfðu vænst.
Þetta hafi komið í ljós þegar
Ortega sór embættiseiðinn, að
þeir séu algerlega einangraðir.
Síðan er sagt að viðstaddir at-
höfnina hafi verið þrír menn og
þrír sendinefndir, sem talin eru
upp og látið í það skína að þetta
hafi verið einu opinberu full-
trúarnir erlendis frá.
Sannleikurinn er sá að 350 hátt-
settir fulltrúar erlendra ríkja voru
þarna við embættistökuna. Meðal
annars voru þarna fulltrúar
flestra Evrópuríkja. Að vísu voru
ekki margir kóngar og forsætis-
ráðherrar mættir, en það var nú
kannski ekki svo auðvelt fyrir þá
að fara þetta undir stingandi
augnaráði stóra bróður í vestri.
Kosningarnar voru
frjálsar og opnar
Sveinn gefur í skyn að fyrsta
raunverulegu kosningarnar í sögu
Nicaragua hafi farið óeðlilega
fram. Helsta dæmi Sveins um
þetta er að íhaldsflokkurinn
(PCD) hafi ekki fengið að koma
sjónarmiðum sínum á framfæri í
sjónvarpi þrjár helgar í röð vegna
„tæknimistaka".
Ég er búinn að gera mikið til að
spyrjast fyrir um hvort fyrir
þessu gæti verðið flugufótur. Ég
hef spurt fólk sem var þarna. Eng-
inn varð var við misvægi hvað
varðar aðgang hinna ýmsu flokka
að sjónvarpi og útvarpi.
En takið eftir einu. Þessi saga
sem Sveinn segist taka upp úr
Observer, er upphaflega komin frá
fréttaritara breska íhaldsblaðsins
Economist 2. febrúar 1985. Kosn-
ingarnar, hins vegar, fóru fram 4.
nóvember 1984, í viðurvist 800
blaðamanna og kosningaeftirlits-
manna, úr öllum heiminum. Eng-
inn þeirra talaði um þetta þá.
Þvert á móti ber nánast allt, sem
þessir 800 hafa látið frá sér fara,
vott um að kosningarnar og undir-
búningur þeirra fór vel fram, og
einstaklega vel miðað við það
ástand að 15 þúsund manna mála-
liðaher er í landinu búinn þeim
bestu vopnum sem Bandaríkin
hafa upp á að bjóða. Þessir 800
fóru um allt gátu talað við hvern
sem var. Meðal þeirra var Sigurð-
Sjálfstæöisflokkurinn
Skóla- og fræöslunefnd
HEIMILI OG SKÓLI
Skóla- og fræöslunefnd Sjálfstæöisflokksins boöar til ráöstefnu
um málefni grunnskólans, Heimili og skóli, í Valhöll, laugardag-
inn 9. mars kl. 13—17.
DAGSKRÁ:
Setning: Bessí Jóhannsdóttir, formaður skóla- og fræðslunefndar.
Stefnumótun: Ragnhildur Helgadóttir, menntamálaráöherra, Sal-
óme Þorkelsdóttir, forseti efri deildar Alþingis.
Samnýting skólahúsnæöis — tómstundastarf í skólum: Arnfinnur
Jónsson, skólastjóri, Jón Gauti Jónsson, bæjarstjóri.
Skipulagsmál og skólinn: Gestur Ólafsson, forstöðumaöur.
Starfsmenn skóla, vinnutími kennara: Inga Jóna Þórðardóttir,
aðstoðarmaður menntamálaráöherra. Hjördís Guðbjörns-
dóttir, skólastjóri.
Stjórn skóla: Helgi Jónasson, fræðslustjóri.
Samfelldur skóladagur: Sólrún Jensdóttir, skrifstofustjóri, Hall-
dóra Rafnar, blaöamaður, Sigrún Gísladóttir, skólastjóri.
Tengsl heimila og skóla: Ásdís Guðmundsdóttir, kennari, Eiríkur
Ingólfsson, nemi.
Skólastarfið: Bjarni E. Sigurðsson, skólastjóri.
Námsgögn: Ásgeir Guðmundsson, námsgagnastjóri, Guðmundur
Magnússon, blaðamaður.
Umræður — ráöstefnuslit.
Ráðstefnustjóri: Ólöf Benediktsdóttir, menntaskólakennari.
Ritari: Sigríöur Arnbjarnardóttir, kennari.
Ráöstefnan er opin öllu sjálfstæöisfólki og stuön-
ingsmönnum Sjálfstæöisflokksins. Þátttaka til-
kynnist í Valhöli í síma 82900.
Skóla- og fræöslunefnd
ur Hjartarson, kennari frá ís-
landi.
Ég hef rökstuddan grun um að
Sjálfstæðisflokkurinn eða þing-
flokkur hans hafi fengið formlegt
boð um það frá sjórnvöldum í Nic-
aragua að senda mann til að fylgj-
ast með kosningunum. Hefði það
nú ekki verið tillitssemi af Sjálf-
stæðisflokknum að afhenda t.d.
Sveini Sigurðssyni það boð, svo
hann þyrfti ekki að byggja skrif
sin um þetta mál á 3ja mánaða
gömlum gróu- og munnmælasög-
um. Reyndar þurfti ekkert boð.
Hver sem er gat farið. íslenska
ríkisstjórnin fékk reyndar líka boð
um að senda ótiltekinn fjölda full-
trúa til að fylgjast með kosning-
unum. Hún fékk boðið í júlí og
svaraði að hún hefði ekki aðstæð-
ur til þess.
Til upplýsingar vil ég sérstak-
lega benda á skýrslu frá Samtök-
um bandariskra lögfræðinga (Nat-
ional Lawyers Guild). Þessi sam-
tök sendu 10 lögfræðinga til Nic-
aragua, þegar i september, sem
svo fylgdust með kosningaundir-
búningnum og kosningunum sjálf-
um allan timann. Sérstaka
áherslu lögðu þeir á að fylgjast
með pólitiskri umræðu í sjónvarpi
og útvarpi og auglýsingum í að-
draganda kosninganna. Þeir höfðu
fjölmörg viðtöl, m.a. við flokka
sem neituðu að taka þátt í kosn-
ingunum. Niðu.'staða þessarar
lögfræðinganefndar var i stuttu
máli að „kosningarnar hefðu
spannað vitt skoðanasvið og að
þær hefðu verið opnar og frjálsar“
eins og þeir orðuðu það. En þeir
segja líka að málaliðahernum hafi
með morðum sínum og aftökum
tekist að trufla kosningaundir-
búninginn.
SS segir i grein sinni að Sandin-
istar hafi tekið það skýrt fram að
kosningarnar ættu ekki að breyta
neinu. Völdin yrðu áfram í þeirra
höndum, hvernig sem þær færu.
Þegar hið víðlesna dagblað La
Prensa, eitt blaða stjórnarand-
stöðunnar í Nicaragua, spurði
Daniel Ortega um þetta 1984,
svaraði Daniel blaðinu: Ef pólitísk
hreyfing vinnur meiri hluta í
kosningum, tekur hún völdin i
landinu og stjórnar. Síðan rök-
styður hann það fyrir blaðinu að
þingræði og fjölflokkakerfi sé
óhjákvæmilegt í framþróun Nic-
aragua í nútið og framtið. Flugu-
fóturinn sem Sveinn hefur fyrir
þessari staðhæfingu hlýtur að
Ragnar Stefánsson
„Áróðursstríðið er það
mikilvægasta núna. í
því áróðursstríði sýnist
mér, að Morgunblaðið
taki skýra afstöðu í vali
„frétta“ sinna: Það
stendur við hlið Reag-
ans í stríði hans.“
vera sú skoðun ýmissa Sandinista
að stjórn landsins yrði áfram jafn
breið og áður, þótt Sandinistar
mundu fá hreinan meirihluta og
gætu, þess vegna, stjórnað einir.
Þróun efnahagsins
SS segir að efnahagsmálin verði
Sandinistum þyngst í skauti. Má
skilja það svo að það stafi af
óstjórn þeirra. Áður fyrr var fólk
vannært, segir SS, en nú ríkir þar
víða hungursneyð, þetta geti leitt
til óeirða og uppþota. Ansi er
þetta nú einfölduð og röng mynd
sem hér er dregin.
Framleiðsluaukning á neyslu-
vörum er ótvíræð frá því fyrir
byltingu. í ítarlegri skýrslu sem
ég hef séð, og erlendir blaðamenn
hafa vitnað mikið í, er m.a. sagt
frá þróun framleiðslu á nauð-
synjavörum. Ef framleiðslan 1977
var sett á 100 var kjúklingafram-
leiðslan komin í 155 árið 1983,
mjólkurframleiðslan í 189, léttir
drykkir í 120, kaffi í 984, sápa í
197. Þetta er nefnt hér sem dæmi,
en öll taflan er í þessum dúr. Som-
oza var steypt sumarið 1979.
Hinir 15 þúsund máliðar, sem
Bandaríkin halda út í Nicaragua
hafa á hinn bóginn valdið gífur-
legu tjóni, enda er það meiningin
með þessum hernaði. Þeir hafa
engan möguleika til að öðlast
stuðning meðal þjóðarinnar en
íslenzk fyrirtæki
1985 komin út
FRJÁLST framtak hf. hefur sent frá
sér bókina „íslensk fyrirtæki 1985“
en bókin er uppsláttarrit fyrir fyrir-
tæki, félög og stofnanir. Er þetta í
fimmtánda sinn sem Frjálst framtak
gefur slfka fyrirtækjabók út, en allt
frá upphafí hefur verið lögð á það
áhersla að auka upplýsingar sem
fram koma í bókinni, að hafa þær
nýjar og réttar. Á síðustu árum hefur
fullkomin tölvutækni verið notuð við
það starf.
Bókin skiptist í fjóra megin-
kafla: Fyrirtækjaskrá; Vöru- og
þjónustuskrá; Umboðaskrá og
Skipaskrá. í fyrirtækjaskránni er
að finna nafn, heimilisfang og
simanúmer allra starfræktra
fyrirtækja á íslandi og auk þess
eru fyllri upplýsingar um
starfssvið fyrirtækjanna, stjórn-
endur þeirra og fl.
Ritstjóri „Islenskra fyrirtækja
1985“ er Erla Einarsdóttir og er
þetta annað árið sem hún gegnir
því starfi.
„íslensk fyrirtæki 1985“ er 1.175
bls. Bókin er prentunnin f Prent-
Erla Einarsdóttir ritstjóri „íslenskra
fyrirtækja 1985“.
stofu G. Benediktssonar og bundin
hjá Bókfelli hf.
(FrétUtilkymiiiig)