Morgunblaðið - 24.04.1985, Page 58

58
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. APRÍL 1985
ttea/HArm
<\'7\
... að láta sér líða
vel.
Með
morgunkaffinu
TM R*g. U.S. P«t. Ott. —all nghts resorved
• 1979 Lo> Anples Times Syndicato
Seldur drengnum með klútinn í ÞetU er ekki á teikningunni, enda
munninum, sem mamma hans ekkert með hana að gera. Þarna er
sUkk upp í ’ann! bjórflaska!
HÖGNI HREKKVISI
d 1905
McNaught Synd . Inc

npAf? ete ENPoesýNINö í KOÖLP '
Erum við konur að ganga of langt, spyr bréfriUri.
Erum við konur
að ganga of langt?
Jafnréttissinni skrifar:
Um nokkurt skeið hafa útivinn-
andi konur notið þeirra réttinda að
fá 3 mánaða barnsburðarleyfi á full-
um launum. Þetta kostaði baráttu á
sínum tíma og þótti mikil réttarbót
til handa konum (og allri fjölskyld-
unni). Nú eru uppi hugmyndir um
að lengja barnsburðarleyfið í 6
mánuði á fullum launum og þykir
mörgum sjálfsagt framhald. Öðrum
þykir nóg um og enn öðrum að ekki
sé nógu langt gengið.
Þeir, sem telja að ef til vill sé nú
of langt seilst, óttast að með þessu
glatist tiltrú vinnuveitenda á konum
sem traustu vinnuafli og þeir muni
ekki hugsa sig tvisvar um, ef þeir
eigi kost á karlmanni í starfið, og
velji hann frekar.
Til að koma í veg fyrir misskiln-
ing strax í upphafi skal tekið fram
að ekki er með þessum orðum verið
að draga úr mikilvægi þess að mæð-
ur (og feður) hafi tækifæri til að
umgangast börn sín. En lítum að-
eins á hvernig dæmið getur litið út
frá sjónarhóli vinnuveitandans. Það
getur einfaldlega leitt til þess að
hann þurfi skv. lögum að hafa helm-
ingi fleiri á launaskrá en hann hefur
í vinnu hverju sinni.
Allir þekkja það vandræðaástand
sem kemur upp á sumrin þegar
sumarleyfistíminn stendur yfir.
íhlaupafólk þekkir ekki starfið, það
gefur oft rangar upplýsingar, gerir
mistök í starfi og veldur aukaálagi á
samstarfsfólkið með sífelldum spurn-
ingum. Sumarleyfi standa þó ekki
nema nokkrar vikur en barnsburð-
arleyfi í 3 mánuði og í sumum
starfsgreinum geta konur fengið 6
mánaða barnsburðarleyfi á hálfum
launum. En þó að launin séu aðeins
hálf, er tíminn, sem konan er fjarver-
andi frá vinnu sinni, hálft ár. Kona
í barnsburðarleyfi getur því hugsan-
lega og mjög sennilega verið frá
vinnu í 4—4‘/i mánuð af árinu að
meðtöldu sumarleyfi (jafnvel 7—714
mánuð). Auk þess kemur fyrir að
barnshafandi kona getur, vegna
meðgöngunnar, þurft að vera frá
vinnu á meðgöngutímanum, áður en
hið raunverulega barnsburðarleyfi
hefst. Hér er átt við veikindafrí,
sem bæði konur og karlar eiga rétt á,
sem getur verið 3 mánuðir á fullum
launum og 3 mánuðir á hálfum laun-
um. Dæmi eru til um það að konur
hafi ekki sést á vinnustað til vinnu,
vegna meðgöngu, barnsburðar og
sumarleyfis, nokkuð á annað ár, en
ýmist á fullum eða hálfum launum.
Þau rök hafa heyrst frá konum að
fjarvistir kvenna frá vinnu vegna
barnsburðar séu ekki meiri en
margra karla t.d. vegna vínneyslu
þeirra (þegar föstudagar og mánu-
dagar falla út) eða vegna ýmissa
óskýrðra orsaka. Þeir þurfi yfirleitt
ekki að útskýra fjarvistir sínar og
ekki um þær rætt eins og ef um
konur er að ræða.
En hvort sem um er að ræða karl
eða konu, hljóta fjarvistir að bitna á
fyrirtækjunum, afköstum og þjón-
ustu. Er hægt að ætlast til þess af
eigendum fyrirtækja að þeir þurfi ef
til vill að hafa tvöfalt gengi af
starfsfólki til að geta haldið fyrir-
tækinu gangandi? Eitthvað hlýtur
það að hafa áhrif á verð þjónust-
unnar eða vörunnar. Einnig verður
að taka tillit til þess að það kostar
ekki fyrirtækið bara laun annars
starfsmann í þann tíma sem annar
er fjarverandi, því að ákveðinn tími
fer í þjálfun nýja starfsmannsins
áður en hann nær fullum afköstum.
Þótt ég sé jafnréttissinni hefur
það hvarflað að mér hvort hugsan-
legt sé að við konur séum að ganga
of langt í því að krefjast lengri lög-
boðinna leyfa á fullum launum
vegna þeirrar sérstöðu okkar að það
erum við sem göngum meö og ölum
börn. Getur hugsanlega komið upp
sú staða að launagreiðendur fari að
sniðganga konur á barneignaraldri
við mannaráðningar og að á þær
verði litið sem óæskilegt vinnuafl í
framtíðinni?
Það er annars svolítið hlægilegt
að þær konur sem fyrir 1—2 áratug-
um (þá kornungar og ógiftar) áttu
ekki nógu sterk orð til að lítilsvirða
húsmóðurstarfið, eru nú einmitt að
benda á mikilvægi þess að mæður
séu heima hjá börnum sínum. Nú
hafa þær nefnilega sjálfar fengið að
upplifa það að verða mæður og þá
kemur annað hljóð í strokkinn.
Samt eru þær enn haldnar þeirri
blindu að húsmóðurstarfið sé auka-
starf. Hvenær kemur að því að litið
verður á húsmóðurstarfið sem fullt,
gilt og virðingarvert starf?
Þessir hringdu. . .
Vaxtarrækt
Hrafnhildur Valbjörnsdóttir
hringdi:
Svar til Vigdísar Pálsdóttur
vegna greinar sem hún hringdi
inn og birtist í Mbl. 21. apríl sl.
Ég hafði fyrir nokkru sam-
band við allar þær stúlkur sem
kepptu í fyrra á vaxtarræktar-
mótinu og tjáðu þær mér að þær
ætluðu ekki að keppa í ár. Þar af
leiðandi dró ég þá ályktun að ef
einhverjar stúlkur ætluðu að
keppa núna, yrðu ný andlit. Mér
fannst, fyrst allar væru óvanar,
en ég hef keppt þrisvar sinnum,
að keppnin yrði jafnari ef nú
væru allt keppendur sem væru
að keppa í fyrsta sinn. Þetta er
mín skoðun og er ég hvorki að
upphefja mig né niðurlægja
aðra. Hvað gerðist eftir að ég
talaði við þessar stúlkur, er mér
ókunnugt um. Ég hef ekki spurt
þær aftur og listi yfir keppendur
hefur ekki verið birtur og ég sé
ekki um framkvæmd þessa móts
að neinu leyti. Ég var beðin að
koma fram sem gestur mótsins
og auk þess beðin að dæma.
Hvað þér, Vigdís Pálsdóttir,
finnst fáránlegt við að ég dæmi á
mótinu í ar, get ég ómögulega
skilið. Ég væri varla beðin ef ég
hefði engan skilning á vaxtar-
rækt. Hvað þá heldur að ég verði
hlutdræg sem dómari á mótinu
eða hafi eitthvað á móti ein-
hverjum keppanda, þá er það al-
rangt.
Stoðar lítið að
læsa reiðhjólum
Kona í gamla miðbænum
hringdi:
Kæri Velvakandi.
Ég ætla að biðja þig að koma
dálitlu á framfæri fyrir mig. Að-
faranótt þriðjudagsins 16. apríl
gerðu einhverjir óþokkar sér lít-
ið fyrir og tóku ófrjálsri hendi
tvö ný reiðhjól barna minna sem
stóðu við útidyr á heimili okkar,
bæði tryggilega læst. Ekki þarf
að Iýsa sorg barnanna eftir að
við uppgötvuðum ódæðisverkið.
Hjólin voru stolt þeirra og má
með sanni segja að þau hafi ver-
ið þeirra besti vinilr.
Makalaust er það hvað mann-
skepnan getur verið grimmlynd.
Líklegast geta menn sparað sér
það að kaupa rándýra lása á hjól
sín og haft þau ólæst, því að lás-
ar aftra slíkum óþokkum svo
sannarlega ekki frá því að taka
eignir annarra ófrjálsri hendi.
Ég vil taka það fram að á báðum
hjólunum voru svokallaðir áfast-
ir lyklalásar svo að ekki hafa
þeir verið „pikkaðir" upp.
Hjólin sem um ræðir eru bæði
karlhjól, annað silfurlitað af
„Winter“-gerð og hitt fagur-
grænt af DBS-gerð. Það sem ég
reikna frekar með því að böm
eða unglingar hafi verið þarna
að verki vil ég biðja foreldra eða
forráðamenn barna, sem virðast
hafa hjól undir höndum sem
ekki er í þeirra eign og samsvara
lýsingunni hér að ofan, að ganga
í málið. Sé grunur þeirra á rök-
um reistur, vil ég vinsamlegast
biðja viðkomandi fólk að gleðja
tvö sorgmædd börn og koma
boðum til Velvakanda.
Með vinsemd og virðingu.