Morgunblaðið - 06.06.1985, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 6. JÚNl 1985
31
Aftökur í minnst
40 löndum í fyrra
SAMTÖKIN Aranesty International tilkynntu í gær að þau hefðu fengið
staðfestar upplýsingar um 1.513 aftökur í 40 löndum á síðasta ári.
í tilkynningu frá samtökunum
er lögð áherzla á að þessi tala sé
alltof lág, þar sem margar ríkis-
stjórnir haldi slíkri vitneskju
leyndri, eða veiti ekki tæmandi
upplýsingar.
Samtökin fengu sannanir fyrir
661 aftöku i íran í fyrra, en telja
að langtum fleiri aftökur hafi far-
ið þar fram.
I Kína voru staðfestar 292 af-
tökur, en þær upplýsingar eru að-
allega frá borgum, en ekki bæjum
og sveitum.
Samkvæmt upplýsingum Amn-
esty voru hundruð manna teknir
af lífi í írak, en engin staðfesting
fékkst á þessum fréttum.
í tilkynningu samtakanna segir
að þeim hafi borizt fréttir um
2.068 dauðadóma í 55 löndum í
fyrra.
í Bandaríkjunum voru um 1.400
dauðadæmdir fangar í lok ársins
og aftökum fer fjölgandi. Á árinu
var 21 tekinn af lífi í Bandaríkjun-
um.
Hins vegar benda samtökin á að
afnám dauðarefsingar sé þróun,
sem haldi áfram í heiminum.
Á árinu var dauðarefsing lögð
niður í siðasta ástralska fylkinu,
Vestur-Ástralíu. Síðan 175 hefur
dauðarefsing verið lögð niður i
a.m.k. einu landi á ári.
I árslok 1984 höfðu 27 ríkis-
stjórnir afnumið dauðarefsingu
fyrir öll afbrot og 19 fyrir öll brot
nema mjög alvarleg, t.d. vissa
stríðsglæpi.
Dauðarefsing er enn í gildi i 130
löndum, en í mörgum þeirra hafa
engar aftökur farið fram um ára-
bil.
Allsherjarþing SÞ hefur tvisvar
sinnum samþykkt ályktun um að
æskilegt sé að dauðarefsing verði
lögð niður.
I Nígeríu hermdu fréttir að 110
fangar hefðu verið líflátnir 1984.
Þar af höfðu a.m.k. 66 verið leiddir
fyrir sérstaka dómstóla og ekki
fengið að áfrýja.
í Suður-Afríku voru a.m.k. 114
líflátnir. Allir nema þrir voru
blökkumenn eða kynblendingar.
Gæzlustörf
Shítar úr stjórnarhernum í Líbanon við eftirlitsstörf í Sabra-flóttamannabúðunum í Beirút. Búðirnar
féllu í hendur bardagasveita shíta um helgina eftir gífurlega hörð átök þeirra og skæruliða Frelsisfylk-
ingar Palestínumanna (PLO). Nær 500 manns týndu lífi í bardögunum um búðirnar og um 2.000 særðust.
Braut Bofors lög og
seldi yopn til íran?
Stokkhólmi, 5. júní. AP.
5. júní.
S/GNSKA tollgæslan kannar nú
hvort hugsanlegt sé, að sænsk vopn
hafi með ólögmætum hætti verið
seld til írans, sem á í styrjöld við
írak.
Hans Johnsson, yfirmaður
Grænland:
Útlendir peningamenn
í rækjuútgerðinni?
Kaupmannahöfn. 4. júní. Frá frétU-
ritara Morgunblaðsins, NJ. Bruun.
GRÆNLENZKA þingið hefur
ákveðið að fá lögfræðing til að rann-
saka, hvort peningamenn beiti fyrir
sig leppum í útgerð grænlenzkra
rækjutogara. Vitað er, að Grænlend-
ingar verða að snúa sér til Danmerk-
ur og annarra landa til þess að út-
vega fé til hinna nýju stóru togara
sinna. Er nú komin fram krafa um
að fá vitneskju um, hversu um-
fangsmikil þessi fjárútvegun er orð-
in.
Það er vinstri flokkurinn Inuit
Ataqatigiit, sem hefur borið þessa
kröfu fram á þeim forsendum, að
ekki hafi — við veitingu leyfa til
rækjuveiða — verið tekið nægilegt
tillit til grænlenzkra rækjusjó-
manna. Eins og er þá eru skráð 30
útgerðarfyrirtæki í Grænlandi,
sem gera út skip, sem jafnframt
eru skráð þar í landi.
Flest þessara skipa stunda aðal-
lega rækjuveiðar, sem eru arð-
vænlegustu veiðarnar við Græn-
land. Samkvæmt þeim reglum,
sem um þessi fyrirtæki gilda,
verða tveir þriðju af eigendum
þeirra að vera heimilisfastir á
Grænlandi og hafa fiskveiðar að
aðalatvinnu.
rannsóknardeildar tollgæslunnar í
Stokkhólmi, sagði blaðamönnum
að rannsóknin beindist að fyrir-
tækinu Bofors, sem er umsvifa-
mesti vopnaframleiðandi í Sví-
þjóð. Sænsk lög banna vopnasölu
til landa, sem eiga í styrjöld eða
kunna að dragast inn í stríðs-
rekstur.
Johnsson vildi ekki láta hafa
neitt eftir sér um þær staðhæf-
ingar í Dagens Nyheter í morgun,
að Bofors hefði selt mikið af vopn-
um og sprengiefni til írans og
tveggja annarra ríkja við Persa-
flóa. Samkvæmt frétt blaðsins
hefur vopnasalan átt sér stað frá
því stríð trana og íraka hófst árið
1978 og var ekkert lát á henni á
meðan Olof Palme, forsætisráð-
herra Svíþjóðar, reyndi að miðla
málum í deilu ríkjanna.
Dagens Nyheter hafði það eftir
ónafngreindum heimildarmönn-
um sínum innan tollgæslunnar, að
ríkisstjórnin hefði veitt Bofors
leyfi til að selja vopn til landa í
Evrópu. Á sl. hausti hefðu tollyfir-
völd hins vegar haft af því pata,
að bílfarmur af sprengiefni, sem
fara átti til Evrópuríkis, hefði ver-
ið sendur til ríkis- við Persaflóa,
sem er á bannlista sænskra
stjórnvalda.
í síðasta mánuði fullyrti fyrrum
starfsmaður Bofors í Karlskoga,
að fyrirtækið hefði selt sprengju-
vörpur til Persaflóaríkjanna
Bahrain og Dubai. Hann sagði, að
vopnin hefðu fyrst verið flutt til
Singapore til að slá ryki í augu
sænskra stjórnvalda. Rannsókn
þess máls er í gangi.
Ekki hefur reynst unnt að bera
upplýsingar tollgæslunnar i dag
undir forráðamenn Bofors. Þeir
hafa ekki verið viðlátnir þegar
blaðamenn hafa haft samband við
þá. Mats Hellström, utanríkis-
viðskiptaráðherra Svíþjóðar, hef-
ur hins vegar staðfest frétt toll-
gæslunnar um að rannsókn standi
yfir á viðskiptum Bofors við er-
lend ríki.
á fimmtudögum
tíl kl “
HAGKAUP
Reykjavík-Akureyri