Morgunblaðið - 06.06.1985, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLADIÐ, FIMMTUDAGUR 6. JÚNÍ 1985
Fjáröflun vegna húsnæðismála:
1 % húsnæðisgjald
á söluskattsstofn
- 0,25 eignaskattsauki
FRÁ OG MEÐ 1. júni næstkomandi á að leggja 1 % húsnæðisgjald á sölu-
skattsstofn allra þeirra aðila sem lög um söluskatt taka til. Jafnframt á að
leggja 0,25% eignarskattsauka á eignarskattsstofn manna umfram 1600
þúsund og jafnhátt gjald á lögaðila. Tekjur af þessum álögum eiga að renna
til húsnæðismála. Þetta er megininntak í frumvarpi til laga um sérstaka
fjáröflun vegna húsnæðismála á árunum 1985 og 1986 er fjórir þingmenn
stjórnarflokkanna lögðu fram í gær. Áætlaðar tekjur eru 340 milljónir króna
á yfirstandandi ári og 600 til 700 milijónir á því næsta.
Samfara húsnæðisgjaldinu og
eignarskattsaukanum, er lagt til
að af tekjuafgangi ÁTVR renni 30
milljónir króna til húsnæðismála.
í greinargerð með frumvarpinu,
segja flutningsmenn, þeir Páll
Péturson, Friðrik Sophusson,
Halldór Blöndal og Þorsteinn
Pálsson, að til að unnt sé að taka á
brýnasta vanda húsbyggjenda og
húskaupenda þá sé með frumvarp-
inu gerð tillaga um sérstaka fjár-
öflun til þeirra viðbótaráðstafana
sem stjórnarflokkarnir hafa gert.
{ því sambandi er einkum um
þrennt að ræða:
„1. Ráðgjafarþjónusta hjá Hús-
næðisstofnun ríkisins sem hef-
ur það hlutverk að leiðbeina,
aðstoða og lána þeim sem
komnir eru í greiðsluerfið-
leika. Útlán í tengslum við
ráðgjafarþjónustuna eru áætl-
uð um 200 millj.kr.
2. Greiðslujöfnun vegna fast-
eignaveðlána einstaklinga sem
talin er fela í sér um 100
millj.kr. minni endurgreiðslur
lána til byggingarsjóða ríkis-
ins í ár.
3. Aukin áhersla á lán til þeirra
sem eru að byggja eða kaupa í
fyrsta sinn. Tekin hefur verið
ákvörðun um að hækka há-
fliÞinci
mark svonefndra G-lána
þannig að það verði komið í
50% af nýbyggingarláni
(F-láni) á 1. ársfjórðungi 1986.
I þessu skyni er gert ráð
fyrir 70 millj.kr.
Þessi þrjú atriði hafa í för með
sér 370 millj.kr. fjárvöntun. Til
þess að mæta þessari fjárvöntun
er lagt til að tekna verði aflað með
eftirfarandi hætti: ,
millj.kr.
1. Húsnæðisgjald _________________ 250
2. Eignarskattsauki á einstaklinga . 20
3. Eignarskattsauki á félög ........ 70
4. Sérstök hækkun á
áfengis- og tóbaksverði ............ 30
Samtals: 370
Áhersla er á það lögð að með
þessari auknu fjáröflun verði í ár
fyrst og fremst sinnt fjárþörf
þeirra sem byggja sína fyrstu íbúð
og gera fokhelt fyrir 1. október.
Jafnframt verður flýtt af-
greiðslu lána til þeirra sem keyptu
sína fyrstu íbúð á fyrstu fjórum
mánuðum ársins.
í sambandi við þessa tekjuáætl-
un er minnt á að ávallt er erfitt að
gera slíkar áætlanir af nákvæmni.
Ef eitthvað kann á að skorta að
tekjurnar nægi í ár verður sá
greiðsluvandi, sem af því hlýst,
leystur með tilfærslu milli ára.
í frumvarpinu er gert ráð fyrir
að þessi gjaídtaka eigi sér einnig
stað á næsta ári enda mörg verk-
efni framundan í húsnæðismálum.
Áætlaðar tekjur af gjaldtökunni á
næsta ári eru 600—700 millj.kr. á
verðlagi ársins 1985.
Ekki hefur verið tekin ákvörðun
um ráðstöfun fjárins á því ári. Það
verður ekki gert fyrr en að höfðu
samráði við þá milliþinganefnd í
húsnæðismálum sem stjórnar-
flokkarnir hafa ákveðið að koma á
fót eftir viðræður við stjórnarand-
stöðuflokkana."
ÚTLÁN BYGGINGARSJÓÐA RÍKISINS 1980—1985.
Byggingarsjóöur ríkisins Byggíngarsjóöur verkamanna Samtais
I hlutfalli f hlutfalli í hlutfalli
af þjóðar- af þjóöar- af þjóðar-
Millj kr. framleiðslu Millj. kr. framieiðslu Millj. kr framleiðslu
1980 ........ 216 1,6 17 0.1 233 1,7
1981 ........ 287 1,4 111 0,5 398 1,9
1982 ........ 393 1,3 240 0.8 633 2,0
1983 ........ 692 1,3 409 0,8 1 101 2,1
1984 ..... 1 552 2.3 409 0,6 1 961 2,9
1985" .... 2 465 2,8 683 0,8 3 148 3,6
1) Áartlun
Heimild Húsiuedisstofnun ríkisins
Réttur til uppsagnarfreste:
Vísað til ríkisstjórnar
Fnnnvarp Guðmundar J. Guð-
mundssonar (Abl.) um rétt verka-
fólks til uppsagnarfrests frá störfum
og til launa vegna sjúkdóms- og
slysaforfalla kom til lokaafgreiðslu í
neðri deild Alþingis í gær. Fyrir lá
tillaga frá meiri hluta félagsmála-
nefndar þingdeildarinnar um að vísa
því til ríkisstjórnarinnar. Sú tillaga
var samþykkt, að viðhöfðu nafna
kalli, með 18 atkvæðum gegn 16, 6
vóru fjarverandi.
Með frávísuninni greiddu at-
kvæði allir þingmenn stjórnar-
flokkanna, utan tveir, sem greiddu
mótatkvæði, með stjórnarand-
stæðingum: Ellert B. Schram (S)
og Ólafur Þ. Þórðarson (F).
24 neitað um fóstureyðingu
ÚRSKURÐAR- og eftirlitsnefnd hefur
fengið til meðferðar 138 erindi vegna
ágreinings eða undanþágur um fóstur-
eyðingar frá 1975. Á tímabilinu 1975 til
1985 var 24 umsóknum um fóstureyð-
ingar neitað, þar af einni vegna þess að
viðkomandi kona hafði áður gengist
undir slíka aðgerð. Þessar upplýsingar
komu fram í svari heilbrigðisráðherra
við fyrirspurn frá Kristínu S. Kvaran,
(BJ) síðastliðinn þriðjudag.
Ágreiningsmál vegna fram-
kvæmdar fóstureyðingar fyrir lok
12. viku, sem nefndin hefur fengið til
meðferðar eru átta, frá árinu 1980. I
flestum tilfellum eru félagslegar
ástæður nefndar sem ástæða fyrir
beiðni um fóstureyðingu.
Forsætisráðherra:
Þingmenn stjórnar-
flokka tefja fyrir málum
Forseti efri deildar gagnrýnir forsætis-
ráðherra fyrir blaðaummæli um þingdeildina
Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra sté í ræðustól efri deildar
AlþingLs í gær og fann að því að 43 mál væru enn til meðferðar í nefndum
þingdeildarinnar, sum að vísu ný af nálinni en önnur eldri. Hann kvað „í
mörgum tilfellum þingmenn stjórnarflokkanna hafa taflð fyrir málum hcldur
en stjórnarandstæðinga". —
Áður hafði Stefán Benediktsson
(BJ), sem gegndi störfum þing-
deildarforseta, gagnrýnt forsæt-
isráðherra fyrir ummæli í Morg-
unblaðinu í gær (fréttaviðtal bls.
2) um stórf í þingdeildinni. Þar
sagði ráðherrann: nÉg vek athygli
á því að efri deild Alþingis er ekki
með neinn fund í dag, og lauk
störfum mjög snemma í gær. Þó er
fjöldinn allur af málum í nefndum
hjá efri deild.“ Þessi ummæli taldi
þingdeildarforseti ómakleg. Það er
mjög óvenjulegt, ef ekki einsdæmi,
að þingdeildarforseti gagnrýni
forsætisráðherra með þessum
hætti.
Stefán Benediktsson, forseti
þingdeildarinnar, sagði: „Þessu
(þ.e. ummælum forsætisráðherra í
Morgunblaðinu) vil ég andmæla.
Ég tel að það hafi ekki staðið á
afgreiðslu mála í þessari deild."
Mál væru að vísu í nefndum hjá
þingdeildinni, en mörg þeirra
væru bæði seint fram komin og
stór í sniðum og eðlilegt, ef störf
eigi að vanda, að þau fái góða
skoðun.
Kióur Guðnason (A) tók sterk-
lega undir gagnrýni forseta. Hann
kvað stjórnarandstöðuþingmenn
„ekki tefja eða þvælast fyrir af-
greiðslu mála“. Úmmæli forsætis-
ráherra í Morgunblaðinu („Eg hef
sagt það og stend við það, að ég
hef ekki viljað vera í neinum
samningum um það við stjórn-
arandstöðuna, hvaða mál verða
afgreidd á þinginu") taldi Eiður
ganga þvert á samstarfshætti og
hefðir á síðustu vikum þings.
Ragnar Arnalds (Abl.) kvað efri
deild hafa starfað vel, nú sem áð-
ur. Stjórnarandstæðingar hafi
heldur ekki valdið því að mál
dragist á langinn. Hinsvegar eru
fjölmörg stjórnarmál síðbúin. Þau
eru og einstök hrákasmíð. Og eng-
in samstaða um þau í stjórnarlið-
inu þegar þau eru loks fram kom-
in. Þannig hefur ríkisstjórnin
„ruslað hér ínn í þingið yfir 30
frumvörpum frá lokum páskaleyf-
is“. Það sem að er „er forystuleysi
og ráðleysi" forsætisráðherra og
ríkisstjórnar.
Steingrímur Hermannsson, for-
sætisráðherra, sagði 43 mál enn til
meðferðar hjá nefndum efri deild-
ar Alþingis, samkvæmt skrá frá
skrifstofu þingsins, dagsettri 4.
júlí, þar af 18 hjá fjárhags- og
viðskiptanefnd.
Ráðherra nefndi sérstaklega
frumvarp um atvinnuvegasjóði.
Hann kvaðst hafa rætt um það
mál við fulltrúa bænda og sagði
orðrétt: „ég vil líka taka það fram
að ég tek bara ekkert gott og gilt
frá bændum að það megi ekkert
breyta, ef allt stefnir í óefni. Kem-
ur ekki til mála. Það er hvergi
meiri þörf á breytingum heldur en
þar...“
Ráðherra rakti síðan óafgreidd
mál hjá öðrum nefndum þing-
deildarinnar. Ég áfellist ekki
stjórnarandstæðinga, alls ekki,
sagði hann efnislega. Ég „ætti
raunar að þakka þeim fyrir góða
samvinnu í þinginu. En ég verð að
segja það eins og er, þáð á við bæði
um minn flokk og samstarfsflokk,
að það kemur mér dálítið undar-
lega fyrir sjónir, þegar búið er að
ræða mál ... þar fram og aftur á
þingflokksfundum í allan vetur og
maður heldur að það sé orðið sam-
komulag um það og svo þegar
kemur til nefndar þá stendur oft
ekki sízt á okkar mönnum."
„Ég endurtek," sagði forsætis-
ráðherra, „að mér þykja það ekki
rétt vinnubrögð þegar mál sitja
vikum og mánuðum saman i
nefndum — það á að taka þau
strax þar til meðferðar."
Davíð Aðalsteinsson (F) sagði
forsætisráðherra fyrst og fremst
beina spjótum að stjórnarliðum.
Hann kvaðst hafa forsjá í tveimur
nefndum. í fyrsta lagi heilbrigðis-
nefnd. Þar væru fjögur mál óaf-
greidd, þó ekkert stjórnarfrum-
varp. í annan stað félagsmála-
nefnd. Þar væri heldur ekkert
stjórnarfrumvarp óafgreitt, að-
eins þingmannafrumvörp.
Eiður Guðnason (A) sagði lista
ráðherra yfir óafgreidd mál gaml-
an eða ekki rétt lesið úr honum.
Athyglisvert væri að forsætis-
ráðherra hefði ekki um neitt við
stjórnarandstöðu að sakast. Það
væru stjórnarliðar sem sætu á
sakabekk hans.
Kolbrún Jónsdóttir (BJ) fagnaði
komu forsætisráðherra í þann hóp
sem gagnrýndi vinnubrögð stjórn-
arliða.
Egill Jónsson (S) sagði
samgöngunefnd hafa haldið 28
fundi. Þar hafa öll mál, sem
nefndinni hafa borizt, verið af-
greidd. í landbúnaðarnefnd væru
aðeins fjögur mál óafgreidd, þar
af tvö fullunnin, sem verði af-
greidd næsta morgun. Eitt mál sé
samkomulag um að afgreiða ekki.
Síðasta málið bíði meðferðar i
samráði við flutningsmann.
Eyjólfur Konráð Jót sson (S) kvað
óafgreidd 8 af 39 málum í fjár-
hags- og viðskiptanefnd. Forsæt-
isráðherra kunni manna bezt skil
á því, hversvegna flest þeirra hafi
dregizt.
Helgi Seljan (Abl.) sagði for-
menn þingnefnda hafa haft góða
samvinnu við stjórnarand-
stöðuþingmenn.
Steingrímur Hermannsson for-
sætisráðherra lagði enn áherzlu á
nauðsyn þess að þingnefndir skil-
uðu málum af sér til afgreiðslu i
þingdeildum.
Heildaryfirlit um innlendar og erlendar lántökur 1985
(millj. kr.)
span-
skírteina
Verdbréfa-
kaup
bankanna
Lífeyris-
sjódir
Önnur
innlend
fjároflun
Erlend
lán
Heildar-
lámökur
I Opinberir aðilar
Ríkissjóður, A-hluti...............
Ríkissjóður, B-hluti ..............
Fyrirtæki með eignaraðild rfkissjóðs
Sveitarfélög ......................
II Húsbyggúigarsjóðir
Byggingarsjódur rfkisins ..........
By8g*n8arsjöður verkamanna ........
III Lánastofhanir
Framkvarmdasjóður.............
Iðnþróunarsjóður.............
Stofnlánadeild landbúnaðarins
Útflutningslánasjóður ...
IV Atvinnuryrirt*ki.........
ösundurliðað ................
HeildarfJArþArf (1—IV) ......
380
200
180
200
200
1 045
700
345
180
150
3 781
926
1 114
1 415
326
553
553
1 262
1 092
50
I 600
1 600
4 561
1 526
1 294
1 415
326
1 786
1 441
345
1 642
1 442
50
30
120
1 600
1 600
Heimild: Fjárlaga- og hagsýslustofnun.
Lán hins opinbera hækka um 127 m.kr.
Eins og greint hefur verið frá í Morgunblaðinu, þá hefur meirihluti
fjárhags- og viðskiptanefndar neðri deildar skilað breytingartillögum
við frumvarp til lánsfjárlaga. Þar er lagt til að heildarlántökur hækki
um 127 milljónir króna og verði 9.589 milljónir króna. f efri deild var
gert ráð fyrir að lántökur yrðu 9.462 milljónir króna. Taflan hér að ofan
sýnir hvernig lánin skiptast í erlend og innlend lán.