Morgunblaðið - 13.08.1985, Blaðsíða 39

39
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. ÁGtlST 1985
Þórður Eiríksson, fyrrum sjó-
maður og netagerðarmeistari frá
Útey í Laugardal, andaðist þann 4.
ágúst sðastliðinn 88 ára að aidri.
Langvinn veikindi og elli höfðu þá
yfirbugað þrek hans, en fyrr á ár-
um var hann ímynd hreysti og
dugnaðar. Þórður var af þeirri
kynslóð fslendinga, sem ólst upp
um aldamótin og tók þátt í að
skapa þau miklu umskipti í ís-
lensku þjóðlífi, sem áttu sér stað á
fyrri hluta aldarinnar. Á þessum
árum reis þjóðin til sjálfstæðis og
má þakka það atorku og bjartsýni
þess fólks sem þá lifði. Þórður
lagði sinn skerf af mörkum bæði
til sjós og lands og hefur nú hlotið
hinstu hvíld sáttur við jarðvistina.
Einhverjar skýrustu endur-
minningar frá uppvaxtarárunum
mínum eru tengdar því að búa í
sma húsi og afi og amma. Við
barnabörn þeirra Jónu og Þórðar
sóttum mikið inná heimili þeirra
og mættum þar alltaf hlýju og
góðvild. Þórður hafði gaman af að
segja sögur, eins og tíðkast hafði,
þegar hann var ungur. Hann hafði
sérstakt dálæti á fornsögunum og
vakti snemma forvitni mína á að
lesa þær. Margt hafði og drifið á
daga hans og gat hann oft fært þá
atburði í næsta ævintýralegan
búning. Þannig kynntist ég við-
burðaríkri ævi hans frá fyrstu
hendi.
Hann fæddist að Útey í Laug-
ardal, sonur hjónanna Eiríks Ey-
vindssonar og Kristínar Guð-
mundsdóttur, og ólst þar upp
yngstur fjögurra systkina. Hann
naut sveitlífs á unglingsárum, átti
sauðfé og hesta og hafði gaman af
silungsveiði á sumrin. Á þessum
árum lærði hann ótal vísur, sem
hann mundi flestar ævilangt og
fór með við ýmis tækifæri. Víst
má telja að hann hafi viljað verða
bóndi og þá helst taka við búi eftir
föður sinn. Það varð þó hlutskipti
eldri bróður hans. Þórður fluttist
þá til Grindavikur og fór til sjós
17 ára að aldri. Stóð hann eftir
það ávallt á eigin fótum. Um 1920
kynntist hann Jónínu Guðrúnu
Steinsdóttur frá Skúfslæk í Flóa.
Gengu þau í hjónaband 1923,
stofnuðu heimili í Reykjavík og
eignuðust tvær dætur, Unni og
Eiríku Kristínu. Þórður stundaði
áfram sjósókn og var lengst af
bátsmaður á togurum. Þetta voru
harðindatímar hér á landi sem
erlendis. Kreppan þrengdi lífkjör
fólks, en af dugnaði sá Þórður
fyrir fjölskyldu sinni og hafði allt-
af nóg fyrir stafni. Sjómennskan
var bæði hættuleg og erfið, en
Þórður var hreystimenni, sterk-
byggður og áræðinn. Á stríðsárun-
um var siglt með aflann til Bret-
lands og missti hann aldrei úr
ferð. Hann tók og þátt í baráttu
fyrir ýmsum réttindamálum sjó-
manna.
I stríðslok hætti Þórður sjó-
mennsku, fimmtugur að aldri, og
tók til við netagerð. Rak hann eig-
ið netagerðarverkstæði í Reykja-
vík um 15 ára skeið. Mestur hluti
starfseminnar átti sér stað á
sumrin, þegar síldarvertíðir stóðu
yfir. Þórður dvaldi þá ýmist á
Siglufirði eða Raufarhöfn og vann
myrkranna á milli við nótavið-
gerðir. Margir yngri menn minn-
ast hans eflaust frá síldarárunum,
enda þótti hann aðsópsmikil! og
stjórnsamur. Hann hlífði sjálfum
sér aldrei og gerði sömu kröfur til
annarra. Þegar í odda skarst sóttu
fáir gull í greipar Þórði, en þrátt
fyrir hrjúft yfirborð leyndi sér
aldrei að hann var drengskapar-
maður og sjálfum sér samkvæm-
ur. Var því flestum hlýtt til hans
og naut hann verðskuldaðrar virð-
ingar samstarfsmanna. Að lokn-
um síldarárunum hætti Þórður
netagerð, þá kominn vel á sjötugs-
aldur. Hann hafði þó áfram
starfsþrek og vann í nokkur ár við
afgreiðslustörf hjá Kristjáni Ó.
Skagfjörð hf. og hætti ekki fyrr en
hann var kominn á áttræðisaldur.
Störfin við sjómennsku og neta-
gerð urðu til þess, að Þórður var
mikið að heiman. Hagur fjölskyld-
unnar var honum þó jafnan efst í
huga og tilefni til nýrra áfanga.
Milli þeirra hjóna ríkti gagnkvæm
ást og virðing. Jóna var mjög glað-
vær og jafnlynd og frá henni staf-
aði mikil rósemi. Eftir að dætur
þeirra giftust og barnabörnin
fæddust varð heimili þeirra mið-
punktur fjölsky ldulífsins. Fjöl-
skylda Eiríku bjó stutt frá á
Holtsgötu en við á efri hæðinni á
Vesturvallagötu 3. Á þessum árum
vorum við eins og ein stór fjöl-
skylda og hittumst nánast daglega
oftast hjá Þórði og Jónu. Við
barnabörnin fengum þannig tæki-
færi til að kynnast fortíðinni og
nema af reynslu eldri kynslóðar
jafnt sem foreldra okkar. Við
minnumst með þakklæti þeirra
ára, sem við nutum nærveru afa
og ömmu.
Árið 1973 veiktist Jóna og lést
næsta vor eftir erfiða sjúkdóms-
legu. Fráfall hennar var bæði
óvænt og þungbært enda hafði
hún verið stoð og stytta afa í yfir
50 ár. Hann bjó áfram á Vestur-
vallagötu næstu árin, en fluttist
með Unni dóttur sinni á Seltjarn-
arnes 1979 og dvaldi þar nánast til
æviloka. Þótt elli og lasleiki sæktu
að hin síðari ár naut hann þess að
sjá enn eina kynslóð afkomenda
fæðast og vaxa úr grasi.
Við kveðjum hann nú í hinsta
sinn með þakklæti og virðingu.
Hann skilaði af hendi löngu ævi-
starfi, sjálfum sér og fjölskyldu
sinni til sóma og landi sínu til
hagsbóta.
Steinn Jónsson
Leiðrétting
f minningargrein hér í blaðinu
á laugardaginn um Björn Ingi-
mar Valdimarsson féll niður
kafli úr einni málsgrein þar sem
sagt er frá dætrum hans og Sig-
ríðar konu hans. Þessi málsgrein
átti að vera svohljóðandi:
„Þau eignuðust tvær dætur,
Steinunni Guðrúnu, fædd 4.
október 1944, og Þorgerði, fædd
23. marz 1948. Steinunn giftist
Sigurgeiri Guðmundssyni, áttu
þau þrjá syni og átti hún einn
dreng áður. Þau slitu samvistir.
Sambýlismaður Steinunnar er
Guðmundur ívarsson. Þorgerður
giftist Gísla Axelssyni og eign-
uðust þau þrjú börn. Þau slitu
samvistir.
Hlutaðeigandi eru beðnir af-
sökunar á mistökunum.
Áskriftarsimim er 8J033
/j/?&4VÖX7WAf
Sparlfé Þltt íLjsamIrtnnU'
HavaxtareHcnin^^e^jngur
árs'
ávöxtun 34,11/o _ ðbó|gu
Betrl vörn gegn
býöst varla- m
vaxtareikningur
SAMVINNUBANKINN
Aðalbankl Bankastrætl 7 i Reykjavik og 18 útlbu viðs vegar um land.