Morgunblaðið - 13.08.1985, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. ÁGÚST1985
Drottningin fékk afmælisóskina uppfyllta
Elísabet drottningarmóðir óskaði sér þess á 85 ára afmæli sínu að fá að fljúga á hljóðhraða í Concorde-þotu.
Brian Walpoie, flugstjóri, uppfyllti ósk drottningarinnar er hann flaug með hana eftir strandlengju Bretlands.
Myndin sýnir Elísabetu og Brian í flugstjórnarklefanum.
Uganda:
Fjöldamorð í tíð
E1 Salvador:
Erkibiskup vill
friðarviðræður
San Salvador, 12. áifúst. AP.
ARTURO Rivera Y Damas erkibiskup í í El Salvador skýrði frá því í dag að
dauðasveitir hægri manna hefðu myrt tvo menn í síöustu viku. Einnig hefðu
7 stjórnarhermenn og 22 vinstrisinnaðir skæruliðar fallið í bardögum um
helgina. Kvað erkibiskupinn þetta næga ástæðu til að stjórnvöld og skærulið-
ar settust að samningaborðinu á ný til að koma á friði í landinu, en
borgarastyrjöld hefur staðið þar tvö og hálft ár.
Talsmenn ýmissa mannrétt- asveitir hægri öfgamanna hafi
indasamtaka hafa haldið því fram
að að flestir hinna 60 þúsund
manna, sem látið hafa lífið í borg-
arastríðinu, séu óbreyttir borgar-
ar. Segja þeir ennfremur að dauð-
myrt meiri hluta þeirra.
Engar friðarviðræður hafa farið
fram milli stjórnvalda og skæru-
liða síðan í fyrra.
Sovétmenn gagnrýna utan-
ríkisstefnu V-Þjódverja
Moskvu, ll.ágúst. AP. “
MIKHAIL S. Gorbachev, leiðtogi Sovétríkjanna, sendi Willy Brandt, fyrrverandi
kanslara Vestur-Þýskalands og formanni flokks sósíaldemókrata (SPD), viður-
kenningarskeyti vegna sáttmála milli ríkjanna sem Brandt undirritaði 1970, er
stjórn Vestur-Þýskaíands viðurkenndi Sovétríkin. Gorbachev sendi Helmut Kohl,
kanslara Vestur-Þýskalands, aftur á móti ekki persónuleg skilaboð.
Tass-fréttastofan birti skeytið til sáttmálinn væri undirstaða farsæll-
Nmiróbí, Keojm, 12. ágúot. AP.
FRÉTTAMENN, sem nýkomnir eru
til Kenýa úr ferð til Úganda, sögðu
um helgina að þeir hefðu fundið 12
lík í þorpi þar. Að sögn þorpsbúa tók
sveit öryggislögreglunnar 50 stjórn-
arandstæðinga Obotes fyrrum for-
seta Uganda, sem steypt var af stóli
fyrir rúmlega tveimur vikum, af lífi í
Júgóslavía:
30 tonn af sýru lak úr geymi
sem sýran var í, en verksmiðjan er
í Ivangrad, um 200 km suðvestur
af Belgrað.
Ekki var greint frá neinu mann-
tjóni, en blaðið kvað sýruna mjög
eitraða.
Belgrad. Júgóslavíu, 12. ágúsL AP.
Á LAUGARDAG lak um 30 tonn af
sterkri bleikingarsýru úr geymi
pappírsverksmiðju við Lim-ána og
hefur fólk verið varað við vatninu,
að því er dagblaðið Novosti sagði í
dag, mánudag.
Sprungur fundust í geyminum,
Obotes
þorpinu.
Fréttamenn fundu aðeins tólf
lík vegna þess að ættingjar stjórn-
arandstæðinganna höfðu fjarlægt
hin líkin.
Fréttamennirnir sögðu að sam-
kvæmt frásögn þorpsbúa hefðu af-
tökurnar orðið með nokkru milli-
bili, og þeir síðustu hefðu verið
teknir af lífi aðeins nokkrum dög-
um fyrir valdarán hersins 27. júlí.
Stjórn Obotes var sökuð um al-
varleg mannréttindabrot. Hafa
mannréttindasamtökin Amnesti
International og bandarísk stjórn-
völd staðhæft að öryggislögregla
Obotes hafi framið fjöldamorð á
stjórnarandstæðingum.
Brandt og almenn skilaboð til Rich-
ards von Weizsácker, forseta Vest-
ur-Þýskalands, og Kohls frá flokks-
stjórninni í Kreml, án þess að gefa
skýringu á því að stjórn Þýskalands
sætti annarri meðferð en stjórnar-
andstæðingar.
Weizsácker sendi Gromyko, for-
seta, skeyti þar sem hann sagði að
ar samvinnu milli ríkjanna og tók
Gromyko í sama streng í svarskeyti,
en benti jafnframt á að Þjóðverjar
hefðu skuldbundið sig til þess að
virða öll landamæri tilkomin eftir
seinni heimsstyrjöld í sáttmálanum.
Sovétmenn hafa ásakað Þjóðverja
fyrir útþenslustefnu eftir að stjórn
kristilegra demókrata og frjálsra
demókrata komst til valda 1983.
Filippseyjar:
Stjórnarandstöðu-
maður snýr heim
Bresk sjónvarpsmynd um stríðspyntingar Japana:
Sýklatilraunir á her-
mönnum bandamanna
London. AP.
SAMKVÆMT breskri fréttamynd gerðu Japanir tilraunir varðandi sýkla-
bernað á mörghundruð hermönnum bandamanna í heimsstyrjöldinni síðari.
f myndinni segir að Japanir hafi komist hjá réttarhöldum vegna þessa í
skiptum fyrir upplýsingar og gögn um tilraunirnar.
Tilraunirnar eru sagðar hafa
farið fram á áströlskum, banda-
rískum og breskum hermönnum í
leynilegum stríðsfangabúðum í
Mukden í Kína.
í myndinni, sem gerð er af sjón-
varpsstöð innan óháða breska
sjónvarpsins (ITV), koma fram
breskir og bandarískir hermenn er
segja að þeir hafi lifað tilraunirn-
ar af. Lýsa þeir í sjónvarpsmynd-
inni hvernig banvænum sýklum
var sprautað í fanga og dauðastríð
þeirra skráð í þaula.
Vitnin segja að enn aðrir fangar
hafi verið brytjaðir í spað, frystir
í hel í frystigeymslum og reyrðir
við staura á víðavangi til þess að
rannsaka áhrif sinnepsgass.
Sjónvarpsstöðin tiltekur einnig
nöfn japanskra vísindamanna sem
að sögn voru gefnar upp sakir
fyrir stríðsglæpi sína í leynisamn-
ingum við bandarísk heryfirvöld
eftir að Japanir gáfust upp 2. sept-
ember 1945.
í þættinum er haldið fram að
vísindamennirnir hafi samþykkt
að koma úr felum og fræða Banda-
rikjamenn um árangur tilrauna
sinna fyrir frelsi. Segir ennfremur
að margir þessara vísindamanna
hafi síðar komist til metorða í jap-
anska læknakerfinu.
Þættinum verður sjónvarpað á
Bretlandi í kvöld, þriðjudag.
Hong Kong, 12. ágúst. AP.
FILIPPSEYINGURINN og stjórnar-
andstöðumaðurionn Raul Daza hélt
til Filippseyja í dag, þrátt fyrir við-
varanir um að hann yrði handtekinn
við komuna þangað. Hann hefur ver-
ið fjarverandi frá heimalandi sínu
síðastliðin 12 ár.
Með Daza í förinni var Agapito
Aquino, bróðir Benigno Aquino sem
var myrtur á flugvellinum í Manilla
1983.
í fjarveru Dazas hafa yfirvöld á
Filippseyjum ákært hann fyrir
niðurrifsstarfsemi, íkveikjur og
morð sem hann á að hafa skipu-
lagt að utan 1979.
Engin tilraun var gerð til að
handtaka Daza þegar hann kom
til Filippseyja, en 14 öryggisverðir
og nokkrir skoðanabræður hans
tóku á móti honum á flugvellinum
í Manilla.
Við komuna skoraði Daza á
landsmenn að veita einræðisstjórn
landsins mótspyrnu. Hann sagðist
hafa snúið aftur í boði Marcos,
forseta, til þess að taka þátt í að
undirbúa næstu kosningar og
hann væri reiðubúinn að taka af-
leiðingunum, þótt það gæti þýtt
fangelsisvist.
Salonga, forystumaður frjáls-
lynda flokksins, sagði að Daza yrði
fengið lykilhlutverk í að endur-
lífga flokkinn, en deilur innan
flokksins hafa veikt stöðu hans
undanfarið.
Verður ónæmistæring bundin við þá
sem hafa veiklað ónæmiskerfi
f Bandaríkjunum er sjúkdómurinn enn sem fyrr næstum eingöngu meðai
kynhverfra, eiturlyfjaneytenda og dreyrasjúklinga
KoHtOD. 1». ágúsL AP.
BRESKIR og bandarískir vísinda-
menn hafa mikið velt vöngum yfir
þvi hvers vegna sumir dreyra-
sjúklingar sýkjast af ónæmistær-
ingu en aðrir ekki þótt víst sé, að
þeir hafi fengið í sig veiruna. Á
þessari gátu virðist nú fundin Ifk-
leg lausn og benda nýjustu rann-
sóknir til, að almennt sé þeim
mönnum hættast við að sýkjast,
sem oft hafa sýkst áður af öðrum
sjúkdómum með þeim afleiðing-
um, að ónæmiskerfi líkamans er
orðið veiklað. Er frá þessum rann-
sóknum skýrt í nýjasta hefti af
breska læknisfræðitímaritinu
„Lancet“.
Það, sem kom mönnum á spor-
ið, var, að þau skelfilegu mistök
urðu á heilsugæslustöð í Skot-
landi, að 30 dreyrasjúklingum
var gefið blóðstorknunarefni,
sem var mengað ónæmistær-
ingarveirunni. Fylgdust læknar
vel með framvindunni og brátt
kom í ljós, að helmingur mann-
anna var sjúkur en hinn helm-
ingurinn kenndi sér einskis
meins. Þegar sjúkraskýrslurnar
voru skoðaðar sást, að þeir 15,
sem veiktust, höfðu haft tiltölu-
lega lítið af hvítum blóðkornum
í blóði sínu áður en þeir fengu
mengaða storknunarefnið en það
er einmitt á þau, sem ónæmis-
tæringarveiran herjar. Segja
læknar, að hvítu blóðkornunum
hafi fækkað svo mjög í blóði
mannanna vegna þeirrar með-
höndlunar, sem þeir fengu við
dreyrasýkinni en hún leggst mis-
jafnlega þungt á sjúklingana.
Telja vísindamennirnir, að
þetta bendi til, að fólki sé lang-
hættast við að sýkjast af ónæm-
istæringu þegar ónæmiskerfi
þess er veiklað af veirum, sníkl-
um og öðrum örverum. „Hér er
líklega komin ástæðan fyrir
hinni gífurlegu útbreiðslu veik-
innar, sem nú á sér stað í sumum
Afríkuríkjum, og einnig hvers
vegna kynvillingar verða henni
auðveld bráð,“ sagði einn vísind-
amannanna, dr. Robin A. Weiss,
sem vinnur við krabbameins-
stofnunina í London.
f Bandaríkjunum eru þrír
fjórðu ónæmistæringarsjúkl-
inganna kynvillingar en vegna
þess háttar, sem þeir hafa á ást-
afari sínu, veikjast þeir oft af
kynsjúkdómum og öðrum. Eit-
urlyfjasjúklingar eiga iíka mikið
á hættu enda líkamlega niður-
brotnir og nota oft óhreinar nál-
ar. f Mið-Afríku, þar sem ónæm-
istæringin fer um sem eldur í
sinu, eru alls kyns sjúkdómar
landlægir auk þess sem lélegt
viðurværi gerir fólk veikara
fyrir en ella. „Það virðist nokkuð
langsótt að hafa í sama orðinu
kynvillu og aðstæður fólks í
Mið-Afríku en hér ber allt að
sama brunni. Þegar ónæmiskerfi
líkamans veiklast af einhverjum
ástæðum á veiran auðveldara
með að ná tökum á honum,"
sagði Weiss.
Það voru tveir bandarískir vís-
indamenn, dr. Jay A. Levy og dr.
John L. Ziegler við háskólann í
Kaliforníu, sem fyrstir vöktu at-
hygli á því, að fyrri sýkingar
kynnu að ráða miklu um það
hverjir sýktust af ónæmistær-
ingu. Birtu þeir um það grein í
„Lancet" fyrir tveimur árum.
„Ekkert hefur síðan komið fram,
sem hnekkir þessari kenningu,“
sagði dr. Ziegler og benti á, að í
Bandaríkjunum væri ónæmis-
tæringin enn sem fyrr næstum
eingöngu bundin við kynvillinga,
eiturlyfjaneytendur og dreyra-
sjúklinga.