Morgunblaðið - 13.08.1985, Blaðsíða 49

MORGUNBLADIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. ÁGÚST 1985
49
Niðurrekstrarmenn leggja á ráðin þegar hrossin voru komin niður að Gríms-
tungu: Jónas i Sunnuhlíð og Jón á Hofi ásamt tveimur lögreglumönnum frá
Blönduósi.
Jón var þungorður í garð upp-
rekstrarmanna, sagði að þeir hög-
uðu sér eins og kjánar, enda vafa-
laust verið spanaðir upp í þetta af
einhverjum öðrum. Hann sagðist
halda uppi lögum i héraðinu,
hverjir sem ættu í hlut og yrðu
menn að haga sér eftir því. Síðan
hefðu menn dómsvaldið til að leita
til ef þeir teldu á sér brotið, það
væri hin rétta leið fyrir menn, en
ekki aðgerðir eins og þeir félagar
hefðu gripið til. Hann taldi að
upprekstrarmennirnir þyrftu í
það minnsta að greiða kostnaðinn
við smölunina en sagði að skýrslur
um málið yrðu sendar til ríkis-
saksóknara sem ákvarðaði um
frekara framhald þess.
Blaðamaður var í Vatnsdalnum
á föstudaginn, fylgdist með þegar
seinni hluti stóðsins var rekinn af
heiðinni og ræddi við nokkra sem
hlut eiga að máli.
„Höfum lagt okkar fram
til sátta og ríflega það“
— segir foringi niðurrekstrarmanna, Jón oddviti í Ási
„ÞETTA er óþolandi framkoma hjá þeim og nær engri átt aó þessir menn skuli
viröa aö vettugi lög og reglur. Meö þessu háttarlagi þeirra er grínió alveg farió
af, hafi þaö þá nokkurn tímann veriö í spilinu," sagói Jón B. Bjarnason í Ási,
oddviti Ashrepps, vió blaóamann þegar hann kom niður af Grímstunguheiöi á
fostudag viö þriðja mann með það sem eftir var af stóöi Sveinstæóinga.
Hann rakti aðdraganda smölun-
arinnar þannig: „Á þriðjudaginn
frétti ég að tveir bændur úr
Sveinsstaðahreppi hefðu rekið á
mánudag. Ég hafði strax samband
við hreppsnefndarmenn mína og
kærði uppreksturinn síðan til
sýslumanns á grundvelli úrskurðar
sýslunefndar sem bannar hrossa-
upprekstur fram fyrir heiðar-
girðingu. Rétt er að taka fram að
síðar var þó samþykkt að leysa mál
Þverhreppinga með því að heimila
upprekstur þeirra á 50 hrossum,
sem er þeirra ítala á heiðinni.
Sýslumaður ákvað að láta ná í
hross Sveinstæðinganna og fékk
bændur i Vatnsdal til þess að fara
ásamt lögreglumönnum. Fyrst náð-
um við í hluta hrossanna á Hauka-
gilsheiði en það sem eftir var tók-
um við í Gedduhólum á Gríms-
tunguheiði. Með þessu er verið að
framkvæma úrskurð sýslunefndar
og er rétt að fram komi að sam-
þykkt sýslunefndar var gerð með
atkvæðum allra sýslunefndar-
manna, þar með töldu atkvæði
sýslunefndarmanns Sveinsstaða-
hrepps.“
— Burt séð frá þessum síðustu
atburðum, um hvað snúast deilur
hreppanna?
„Þær snúast um það að þeir telja
að ekki sé nein ofbeit á afréttinum,
en við teljum að svo sé. Það er
stóra ágreiningsmálið. Það er stað-
reynd að komin er ítala á afréttinn,
en til þess hefði ekki þurft að
koma, held ég, ef við hefðum borið
gæfu til að koma okkur betur sam-
an um hlutina. Ég tel að við í Ás-
hreppi höfum lagt okkar fram til
sátta og ríflega það, en aldrei er
hægt að ná samkomulagi ef menn
neita að mæta á fundi eins og þeir
gerðu í vor,“ sagði Jón í Ási.
„Mér finnst að hreppsnefndin
hafi ekki annað getað gert en að
sækja hrossin. Það er mikill ein-
hugur hér í sveitinni í þessum mál-
um og ég er líka viss um að al-
menningur í landinu stendur með
okkur í því, enda held ég að ekki sé
lengur litið á svona menn sem hetj-
ur, menn sem gera sér að leik að
brjóta gegn settum reglum,“ sagði
Vigdís Agústsdóttir á Hofi í
Vatnsdal, en hún á sæti í gróður-
verndarnefd Austur Húnavatns-
sýslu.
Vigdís er fædd og uppalin í
Vatnsdalnum og hefur fylgst vel
með heiðunum. Hún segir að
Grímstunguheiðinni hafi hrakað
stöðugt og sé gróður þar nú í verra
ásigkomulagi en nokkru sinni fyrr.
Hún sagði að heiðin hefði aldrei
náð sér eftir kalárin 1965—67, og
kuldaárið 1979 hefði einnig haft sín
áhrif. Þá hefði fénu fjölgað og beit-
artími þess verið lengdur. Þetta
þyldi heiðin ekki, enda væri hún
ákaflega þurrlend, og væri nú svo
komið að stöðugt gengi á gróðurinn
og jarðvegseyðing væri í fullum
gangi. Hún sagði það eitt til ráða
að fækka fénaði á afréttinum og
framfylgja ítölunni sem sett hefði
verið á hana.