Morgunblaðið - 20.03.1986, Blaðsíða 36

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 20. MARZ1986
36
Lögvemdun starfsheitis kennara:
Allir með —
enginn á móti
— sem þátt tóku í fyrstu umræðu um málið
Sverrir Hermannsson,
menntamálaráðherra, mælti í
gær fyrir sljórnarfrumvarpi um
lögverndun á starfsheiti og
starfsréttindum grunnskóla-
kennara, framhaldsskólakenn-
ara og skólastjóra. Frumvarpið
er þrískipt, fjallar í fyrsta lagi
um rétt til að nota viðkomandi
starfsheiti, í annan stað um
starfsréttindin og loks um ráðn-
ingarreglur. Ráðherrann taldi
frumvarpið nánast hluta af
kjarasamningum við kennara-
séttina. Hann mæltist til þess að
menntamálanefndir beggja þing-
deildar störfuðu saman að mál-
inu til að flýta för þess í gegn
um þingið.
Sverrir Hermannsson,
menntamálaráðherra, sagði
Ragnhildi Helgadóttur, þá mennta-
málaráðherra, hafa haustið 1984
skipað nefnd til að vinna að laga-
frumvarpi um þetta efni. Upphaf-
lega hafi verið að því stefnt að
frumvarpið hefði hliðstæð ákvæði
um lögvemdun starfsheitis kennara
og felast í hliðstæðum lögum um
bókasafnsfræðinga. Það töldu
kennarar hinsvegar ekki nóg, þar
eð þau lög fela ekki í sér lögvemdun
starfsréttinda. Nefndin hafi síðan
sætzt á efnisatriði frumvarpsins,
eins og þau nú liggja fyrir. Frum-
varpið væri samkomulagsmál.
Ráðherra drap á helztu atriði
frumvarpsins: 1) Lögvemdun
starfsheitis, sem væri nýmæli, 2)
kröfur til starfsréttinda væm nær
óbreyttar, 3) frumvarpið gerir ráð
fyrir sömu menntunarkröfum til
setningar í kennarastarf og skipun-
ar, sem er nýmæli, en matsnefnd
fjalli um það hvort umsækjandi um
starf uppfyllir sett skilyrði, 4) gert
er ráð fyrir bráðabirgðaákvæði, sem
kveður á um að „þeir sem hafa
unnið við kennslu undanfarin ár án
réttinda fái tækifæri til þess að
afla þeirra á næstu árum“.
Allir þingmenn, sem þátt tóku í
umræðunni, lýstu stuðningi við
frumvarpið, en þeir vóm: Páll Pét-
ursson (F.-Nv), Hjörleifur Gutt-
ormsson (Abl.-Al), Guðrún Agnars-
dóttir (Kl.-Rvk) og Bjami Guðnason
(A.-Rvk.). Menntamálaráðherra
þakkaði eindreginn stuðning við
frumvarpið, sem að lokinni fyrstu
umræðu gekk til menntamála-
nefndar þingdeildarinnar og ann-
arrar umræðu.
Island og alþjóðastofnanir:
Gæta þarf
ýtrustu hagsýni
og sparnaðar
— segir í þingsályktunartillögu
í FJÁRLÖGUM yfirstandandi árs eru 70 m.kr. útgjöld vegna
aðildar íslands að alþjóðastofnunum. Auk þess eru víða í fjárlög-
um liðir með fjárframlög til slíkra stofnana. Enn er ótaiið og
ómælt það fé sem varið er til utanferða á vegum ýmissa stofn-
ana ríkisins og ráðuneyta í nafni alþjóðasamvinnu. Þannig segir
efnislega í greinargerð með tilögu til þingsályktunar um endur-
skoðun á aðild íslands að alþjóðastofnunum. Flutningsmenn eru
Halldór Blöndal (S.-Ne) og Björn Dagbjartsson (S.-Ne.).
Tillagan er svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjóminni að beita sér fyrir at-
hugun á nauðsyn aðildar íslands
að alþjóðastofnunum og samtök-
um, sem ísland er nú aðili að,
með það fyrir augum að aðild
verði sagt upp þar sem unnt þykir
og ýtrustu hagsýni og spamaðar
gætt um þátttöku í starfsemi
þeirra stofnana sem þjóðinni er
tvímælalaus hagur að áframhald-
Félag Sameinuðu þjóðanna skipu-
leggur dagskrá friðarárs 1986
RÍKISSTJÓRNIN hefur beðið
Félag Sameinuðu þjóðanna á ís-
landi að skipuleggja dagskrá í
tilefni friðarárs Sameinuðu þjóð-
anna 1986. Er óskað eftir að
samstarf verði haft við utanríkis-
ráðuneytið, svo og hina ýmsu
aðila og samtök hér á landi, sem
áhuga hafa á málinu.
Það var Steingrímur Her-
mannsson, forsætisráðherra, sem
greindi frá þessu í fyrirspumatíma
í sameinuðu þingi á þriðjudag. Hann
sagði, að gert væri ráð fyrir því að
stjómvöld létu af hendi rakna fé til
styrktar þessari starfsemi og þau
hefðu einnig komið á framfæri
hugmyndum um dagskrá friðarárs-
ins hér á landi. Meðal þess, sem
'nefnt hefði verið, væri hátíðarsam-
koma í Þjóðleikhúsinu á tímabilinu
24. okt. til 19. nóv. nk., en 24.
okt. er dagur Sameinuðu þjóðanna
og 19. nóv. em liðin 40 ár frá því
ísland gerðíst aðili að samtökunum.
Einnig hefði verið rætt um ráð-
stefnu í Reykjavík um þátttöku Is-
lendinga í alþjóðlegu friðarstarfi
eða um ófriðarsvæði í heiminum,
útgáfu kynningarbæklings með efni
frá SÞ, frímerkja- og/eða myntút-
gáfu og kynningu í ijölmiðlum.
Fyrirspyijandi, Guðrún Agnars-
dóttir (Kl.-Rvk.), taldi það sýna
áhugaleysi stjómvalda á friðarárinu
að fara svo seint af stað með starf-
’ semi í tengslum við það, sem raun
bæri vitni. Hjörleifur Guttorms-
son (Abl.-Al.) tók í sama streng
og gagnrýndi, að ekki væri haft
samráð við þingfiokkana um skipu-
lag friðarársins.
Forsætisráðherra sagði, að tillag-
an um að Félag Sameinuðu þjóð-
anna sæi um dagskrá friðarársins
væri komin frá fyrrverandi utanrík-
isráðherra og hún hefði verið sam-
þykkt í ríkisstjóminni 23. janúar
sl. í greinargerð utanríkisráðherra
með tillögunni hefði komið fram að
í þessu máli væri tveggja kosta
völ. Annars vegar að fela Félagi
SÞ á íslandi að hafa veg og vanda
af skipulaginu með stuðningi stjóm-
valda og hins vegar að skipa sér-
staka nefnd til að samræma aðgerð-
ir friðarhópa og annast sameigin-
lega dagskrá þeirra. Orðrétt sagði
forsætisráðherra síðan: „Stofnun
íslenskrar nefndar til að hafa um-
sjón með friðarárinu var talin hafa
þann kost í för með sér að stjóm-
völd gætu frá byrjun til enda haft
hönd í bagga með hvemig staðið
yrði að því og notað tækifærið til
að kynna almenningi ýmsar hliðar
islenskra utanríkismála. Ókostimir
voru einkum taldir tveir. 1) í ljósi
ótölulegs fjölda hópa, sem áhuga
hafa á friðarárinu, væri vandi að
sjá hveijir skipa ættu slíka nefnd.
Auk hópa, sem beint tengjast frið-
ar- og öryggismálum, svo sem
Samtök um vestræna samvinnu,
Friðarhreyfing kvenna og Samtök
lækna gegn kjamorkuvá, svo dæmi
séu tekin, hafa trúfélög, æskulýðs-
samtök, verkalýðsfélög og góðgerð-
arstofnanir lýst áhuga á friðarár-
inu. Gæti reynst býsna erfitt að
sameina alla þessa hópa og gera
öllum til hæfis. 2) Friðarmálin em
í eðli sínu pólitísk og því talin hætta
á, að ákveðnir hópar reyni að beita
friðarárinu fyrir sig í ýmiss konar
áróðurstilgangi. Ottast var að
stofnun opinberrar nefndar kynni
að leiða til þess að stjómvöld yrðu
miðdepill pólitískra sviptivinda.
Niðurstaðan varð því sú, að leita
til Félags Sameinuðu þjóðanna enda
er það aðili, sem hvað helst hefur
kynnt starfsemi SÞ á íslandi. Var
það ekki síst gert með hliðsjón af
þeirri áherslu, sem lögð er á starf-
semi Sameinuðu þjóðanna sjálfra í
yfirlýsingu friðarársins."
Þess má geta, að Félag Samein-
uðu þjóðanna á íslandi er ftjáls
félagsskapur og hefur starfað hér
á landi um langt árabil. Núverandi
formaður stjómar félagsins er
Knútur Hallsson, ráðuneytisstjóri,
en Ásgeir Pétursson, bæjarfógeti,
er varaformaður. Framkvæmda-
stjóri er Ragnar Ólafsson. Félagið
er öllum opið og starfar óháð stjóm-
málaflokkum. Tilgangur þess er að
kynna starfsemi Sameinuðu þjóð-
anna hér á landi og beita sér fyrir
viðurkenningu íslensku þjóðarinnar
á hinum ýmsu stefnumálum þeirra.
Hefur félagið haft með höndum
útgáfustarfsemi til fjölmiðla og
gerð fræðsluefnis um SÞ. Þá hefur
það beitt sér fyrir ráðstefnuhaldi
og er þess t.d. skemmst að minnast,
að á vegum félagsins og Háskóla
íslands var haldinn fundur, þar sem
Peres d’Cuellar, framkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna, kjmnti starf
þeirra.
andi tengslum við.“
í greinargerð segir að aðild
okkar að ýmsum alþjóðastofnun-
um sé „iila skilgreind og án sýni-
legs tilgangs eða markmiða".
Nauðsynlegt sé að staldra við og
athuga „hvort allir þessir 47 liðir,
sem taldir eru upp í fjárlagalið
03—401, eru skynsamlegir, nauð-
synlegir eða æskilegir og verðir
fjárveitinga". Minnt er á úrsögn
Bandaríkjamanna og Breta úr
UNESCO. „Viðgengist hefur í
kringum forstjóra stofnunarinnar
(UNESCO) hin versta spilling og
siðleysi fyrir utan ótrúlegt skrif-
stofubákn og starfsmannahald,"
segirþar.
Þá segir að oft hafi verið gerðar
tilraunir til að draga úr kostnaði
ríkisins af ferðum starfsmanna
þess til útlanda, en með of litlum
árangri. „Meginmarkmiðið er
auðvitað að farið sé ofan í saum-
ana á því, hvort ýmsar alþjóða-
stofnanir starfi í samræmi við
stefnu og hugsjónir íslendinga og
hvort öll alþjóðasamvinna, sem
einhvem tíma þjónaði tilgangi, er
jafngagnleg um aldur og ævi.“
í \.
v.

Þinglausnir ekki
síðar en 23. apríl
ÞINGLAUSNIR verða ekki síðar
en miðvikudaginn 23. apríl, sem
er síðasti vetrardagur. Þorvald-
ur Garðar Kristjánsson, forseti
sameinaðs Alþingis, staðfesti
þetta í samtali við þingfréttarit-
ara Morgunblaðsins.
Fundir verða á Alþingi í dag,
fimmtudag, osr síðan ;í mánudacr
og þriðjudag í næstu viku, en þá
taka þingmenn sér páskafrí. Þeir
koma síðan aftur til starfa þriðju-
daginn 1. apríl og sem fyrr segir
hefur verið ákveðið, að Alþingi verði
slitið rúmum þremur vikum síðar.
Þingslit eru óvenju snemma að
þessu sinni og stafar það af sveita-
stjómarkosningunum, sem verða
víðast. hvar 31. maí.
Ný þingmál:
Heimilisstörf — Trjárækt
— Hert verðlagseftirlit
Heimilisstörf - starfs-
reynsla
Tveir þingmenn Sjálfstæðis-
flokks, Guðmundur H. Garðars-
son og Salome Þorkelsdóttir,
flytja þingsályktunartillögu, þess-
efnis, að „íj'ármálaráðherra láti
kanna með hvað hætti unnt væri
að meta starfsreynslu við ólaunuð
heimilisstörf í kjarasamningum
þannig að þau störf veittu sam-
bærileg kjör og aðrir hafa á
almennum vinnumarkaði".
Tillaga þessi er flutt í beinu
framhaldi af breytingartillögu
flutningsmanna við þingmál Sig-
riðar Dúnu Kristmundsdóttur
og fleiri um sama efni.
Trjárækt í þéttbýli
Fjórir þingmenn Sjálfstæðis-
flokks, Gunnar G. Schram, Frið-
jón Þórðarson, Friðrik Soph-
usson og Guðmundur H. Garð-
arsson, flytja þingsályktunar-
tillögu, sem „felur ríkisstjórninni
að eiga frumkvæði að samstarfi
ríkisins, Sambands íslenzkra
sveitarfélaga og Skógræktarfé-
lags fslands um gerð áætlunar til
næstu fímm ára um trjárækt í og
við þéttbýli um land allt. Verði
það m.a. markmið skógræktar-
áætlunar þessarar að gróðursett
verði árlega a.m.k. eitt tré fyrir
hvem íbúa í sveitarfélögum lands-
ins. Skal ríkisstjómin skipa þrjá
menn af sinni hálfu í samstarfs-
nefnd til þess að vinna að þessu
verkefni í samvinnu við sveitarfé-
lög landsins og Skógræktarfélag
Íslands".
í greinargerð er minnt á tilmæli
Samtaka sveitarfélaga á höfuð-
borgarsvæðinu um átak í tijárækt
af hliðstæðu tagi og tillagan gerir
ráð fyrir.
Eftirlit meö verðlagi
Guðrún Tryggvadóttir, þing-
maður Framsóknarflokks, hef-
ur lagt fram þingsályktunartil-
lögu, sem felur ríkisstjóminni,
verði hún samþykkt, að „gera
ráðstafanir til þess að herða eftir-
lit með verðlagi og álagningu.
Sérstaklega verði fylgst með inn-
kaupsverði ytra til þess að tryggja
að tollalækkanir þær, sem
ákveðnar vóm með lögum nr. 3
og 4 1986 í tengslum við nýgerða
kjarasamninga, komi launþegum
tilgóða."
I greinargerð segir að tolla-
lækkanir „hafi í sumum tilvikum
ekki náð tilætluðum árangri í
lækkun vömverðs". Þessvegna
þurfí að herða eftirlit allt með
verðlagi.