Morgunblaðið - 01.05.1986, Síða 38

Morgunblaðið - 01.05.1986, Síða 38
38 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR1. MAÍ1986 K J ARNORKUSLY SIÐISOVETRIK JUNUM Norðurlönd: Svíar banna innflutning matvæla frá A—Evrópu Stokkhólmi, Ósló. AP og frá Jan Erik Laure, fréttaritara Morgunblaðsins. MIKIL ÓÁNÆGJA ríkir á Norðurlöndum með framkomu Sovét- manna eftir kjarnorkuslysið í Chernobyl. Svíar og Danir hafa látið þung orð falla um stjórnvöld í Moskvu og er búist við, að þetta mál verði ofarlega á baugi i ræðum manna í dag, 1. maí. I Noregi hefur veríð skipuð nefnd til að fylgjast með framvindu mála og Finnar hafa byrjað á brottflutningi finnskra þegna frá Kiev og svæðunum þar í kring. Boris Pankin, sendiherra Sovét- manna í Svíþjóð, sagði í gær á fundi í sænska utanríkisráðuneytinu, að slysið hefði aðeins orðið í einum kjamakljúf og að rekstri hinna þriggja hefði verið hætt. Sagði hann ennfremur, að „við munum láta Svía og aðra vita ef ástandið versn- ar“. Bertil Jobeus, talsmaður sænska utanríkisráðuneytisins, sagði, að lítil stoð væri í þessari yfírlýsingu Pankins og að enn hefðu Svíar engin svör fengið við spum- ingum sínum um slysið. Svíar banna innf lutning frá A-Evrópu Sænska matvælaeftirlitið bann- aði í gær innflutning ferskra „Ekki harmleikur ávaxta, fisks og kjöts frá þeim Austur-Evrópulöndum, sem orðið hafa fyrir geislun. Er þar um að ræða Sovétríkin, Búlgaríu, Ung- verjaland, Pólland og Tékkóslóvak- íu. Fólki hefur einnig verið ráðlagt að drekka ekki regnvatn. Birgitta Dahl, orkumálaráðherra Svía, sagði í gær, að svo virtist sem kjamorkuslysið í Chemobyl hefði orðið á föstudag í fyrri viku, fjómm dögum áður en Sovétmenn neydd- ust til að segja frá því. „Vonandi draga Sovétmenn réttan lærdóm af þessu slysi þótt þeir eigi greini- lega erfitt með það,“ sagði Dahl og bætti því við, að þetta mál myndi hafa sín áhrif á afstöðu Svía til Sovétmanna. „Það eitt er víst, að sænskur almenningur mun draga sínar ályktanir af þessu máli.“ geta gerst á ofanverðri 20. öld. „Sovéskt samfélag er allt of fmmstætt til að hægt sé að treysta því fyrir jafn háþróaðri tækni og nýtingu kjarnorkunnar,“ sagði í Svenska Dagbladet í gær og í þýska blaðinu Die Welt var spurt: „Hvers konar manneskjur em það, sem ráða í Sovétríkjunum? Það, sem gerðist í Úkraínu er ekki harmleik- ur, heldurglæpur." I gær var farið að draga úr geisl- un yfír Norðurlöndum en þá var hennar hins vegar farið að gæta í Austurríki og Sviss. „Kjamorku- slysið í Sovétríkjunum sýnir ekki aðeins veikleika og galla sovéska kerfisins, heldur þá ótrúlegu hættu, sem felst í einangmn heillar þjóðar, sérstaklega stórþjóðar," sagði blað- ið Tages Anzeigerí Zurich. „Það „svarthol", sem kallast sovésk upplýsingamiðlun, er skelfi- legt mál,“ sagði Andrea Margheri, öldungadeildarmaður fyrir ítalska kommúnista, í umræðum á ítalska þinginu en til fundarins var efnt sérstaklega til að ræða kjamorku- slysið. Fordæmdu allir þingmenn- imir Sovétríkin fyrir óskiljanlega frainkomu þeirra og kváðust undr- ast það þjóðfélagskerfi, sem opin- beraði sig á þennan hátt. „Kommúnistar framleiða raf- magn á sama hátt og þeir heyja stríð — án þess að skeyta hið minnsta um mannleg örlög og með því að banna allt eftirlit," sagði í því vinstrisinnaða blaði Liberation í París. — heldur glæpuru Vestur-Evrópubúar reiðir og hneyksl- aðir á framkomu Sovétmanna Kaupmannahöfn. AP. FRAMFERÐI Sovétmanna eftir kjarnorkuslysið í Chernobyl, að þeir skyldu þegja yfir því á sama tima og geislunin lagðist yfir nálæg lönd, hefur valdið reiði og hneykslun í Vestur-Evrópu. Eiga margir ekki orð til að lýsa furðu sinni á sovésku þjóðfélags- kerfi og á því, að þetta skuli Ug-gnr í Noregi I Noregi hefur verið skipuð sér- stök nefnd til að fylgjast með geisl- uninni, sem raunar er minni þar en annars staðar á Norðurlöndum. Mikill ótti hefur þó gripið fólk og einkum ófrískar konur, sem óttast fósturskaða. Káre Willoch, forsæt- isráðherra, kallaði í gær á sinn fund sovéska sendiherrann í Noregi, Dimitry Poliyansky, og krafðist þess, að Sovétmenn gæfu nauðsyn- legar upplýsingar um slysið. Sendi- herrann sagði, að bruninn í kjarn- orkuverinu væri „undir mjög góðri stjóm". Finnar fluttir frá Kiev Hafínn er brottflutningur allra Finna frá Kiev og nágrenni en þeir munu vera um 100 talsins. Einnig hefur verið komið á fót vinnuhópi til að kanna allar hliðar þessa máls og Sovétmenn hafa verið krafðir upplýsinga um það. Genscher, utanríkisráðherra V-Þýskalands: Sovétmenn verða að loka kjarnorkuverum AP/Símamynd Kjamorkuslysið í Sovétríkjunum hefur valdið miklum ótta um að slíkt slys geti orðið í öðram kjamorkuverum. Þessi finnska móðir mótmælti því í gær fyrir utan þinghúsið í Helsinki í Finnlandi, að fimmta kjarnorkuverið yrði reist þar í landi. Á spjaldinu hennar stendur: „Hve margir dóu í Kiev? Við viljum ekki deyja. Ekki fimmta kjaraorkuverið hér.“ fundarins, sem haldinn var í Fen- eyjum á Ítalíu, að Sovétmenn yrðu að gefa upplýsingar um önnur kjarnorkuver af sömu gerð og í Chernobyl og loka þeim tafarlaust. Giulio Andreotti, utanríkisráðherra Ítalíu, sagði, að Sovétmenn hefðu ekki siðferðilegan rétt til að þegja yfir þessum atburði. „Þetta mál á ekkert skylt við fullveldi ríkja," sagði hann. „Geislunin stöðvast ekki við landamæri.“ Aðilar að yestur-evrópska sam- bandinu eru ítalir, Frakkar, Vest- ur-Þjóðveijar, Belgar, Hollending- ar og Lúxemborgarar. Var það stofnað árið 1954 til að auka samvinnu þjóðanna í efnahags-, menningar- og varnarmálum en löngum var heldur lítið að því starfað. Ifyrir tveimur árum var nýju lífí hleypt í sambandið og síð- an hafa fundir verið haldnir reglu- lega. Á fundinum í Feneyjum var umræðuefnið samskipti austurs og vesturs, vígbúnaðareftirlit og hryðjuverkastarfsemi. — af sömu gerð og í Chernobyl Feneyjum. AP. Hans-Dietrich Genscher, ut- anríkisráðherra Vestur- AP/Símamynd Þessi mynd er úr sovéska tímarítinu „Líf“ og birtist í febrúar sl. Sýnir hún starfsmenn við vinnu sína í stjórastöð kjaraorkuversins í Chernobyl og í meðfylgjandi grein sagði, að frá stjórnstöðinni værí hægt að slökkva á kjarnakljúfnum á nokkrum sekúndum. Þýskalands, krafðist þess í gær, að Sovétmenn liættu rekstri allra kjarnorkuvera soinu gerðar og verið i rhemobyl. Bar hann fram þessa kröfu við lok tveggja daga fundar utanríkis- og varnarmálaráðherra Vestur- evrópska sambandsins. Ráðherramir létu í ljós mikla gremju og áhyggjur yfir því, að Sovétmenn skyldu ekki vara aðrar Evrópuþjóðir við því, sem var að gerast í kjamorkuverinu í Chemo- byl. „Það er áhyggjuefni, að Sovét- menn skyldu reyna að þegja yfír þessum alvarlega atburði og vekur upp spumingar um tal þeirra um slökun og bætt samskipti," sagði Sir Geoffrey Howe, utanríkisráð- herra Breta, á fréttamannafundi í gær. Genscher, utanríkisráðherra Vestur-Þýskalands, sagði við lok . . Breskir námsmenn í Kiev: Eru innan- dyra af ótta við geislun London. AP. BRESKUR námsmaður í Kiev sagði í gær, að daglegt líf værí með eðlilegum hætti í borginni en fólk væri hins vegar mjög áhyggjufullt þrátt fyrir fullyrðingar stjórnvalda um að engin hætta væri á ferðum. „Við höfum spurt hvort við séum í hættu en því er alltaf svarað til, að Kiev sé öruggur staður," sagði Christine Falder, 22 ára gömul bresk stúlka, sem er við nám í Kiev, í samtali við breska ríkisútvarpið, BBC. Var hún spurð að því, hvort stjómvöld hefðu gefíð almenningi upplýs- ingar um varúðarráðstafanir ef hættan ykist en hún kvað svo ekki vera. Sagði Falder, að bresku námsmennimir héldu sig innandyra af ótta við ástandið. „Frá Sovétmönnum sjálfum höfum við sama sem engar frétt- ir,“ sagði Falder. „f sjónvarpinu í gærkvöld sagði, að slys hefði orðið fyrir norðan Kiev, nokkrir hefðu beðið bana en nú væri búið að ná tökum á málinu. Við höfum hins vegar heyrt orðróm um að allt að 4.000 manns hafí látist." Falder sagði, að bresku náms- mennimir vildu komast heim. „Okkur fínnst við vera í hættu stödd og viljum komast heim til Englands. Við emm ekki nema í rúmlega 100 km fjarlægð frá slysstaðnum," sagði hún.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.