Morgunblaðið - 01.06.1986, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR1. JÚNÍ1986
Útgefandi Árvakur, Reykjavík
Framkværrdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Aöstoöarritstjóri Björn Bjarnason.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guömundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen.
Fróttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson.
Augtýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 450 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 40 kr. eintakiö.
Hátíðí
sovéskum skugga
Listahátíð í Reykjavík hófst í
gær. í fyrradag, þegar for-
svarsmenn hennar voru að búa
sig undir að kynna blaðamönnum
hina merkilegu sýningu á lista-
verkum Pieasso á Kjarvalsstöðum,
bárust þeim boð um það frá þýsk-
um umboðsmanni rússneska
bassasöngvarans Paata Burc-
huladze, að þessi sovéski ríkis-
borgari fengi ekki leyfí til að taka
þátt í hátíðinni. Hún var því sett
í gær í skugga sovésks ofríkis;
enn einu sinni hafa Kremlveijar
lagt stein í götu listamanns án
þess að gefa nokkrar viðhlítandi
skýringar á háttemi sínu.
Hrafn Gunnlaugsson, formaður
framkvæmdanefndar Listahátíð-
ar, sagðí í Morgunblaðssamtali í
gær, að Sovétríkin hefðu alla tíð
látið eins og Listahátíð í Reykja-
vík væri ekki til og engin skýring
hefði verið gefín á því, hvers
vegna söngvaranum var bannað
að koma hingað. Síðan sagði
Hrafn orðrétt: „En manni dettur
ósjálfrátt í hug að hennar [skýr-
ingarinnar] kunni að vera leita í
þeirri staðreynd að Vladimir
Ashkenazy er heiðursforseti há-
tíðarinnar og að Tarkovski-kvik-
myndahátíðin var haldin á vegum
Listahátíðar."
Þetta eru athyglisverð ummæli.
Vladimir Ashkenazy, píanóleikari,
er íslenskur ríkisborgari. Á sínum
tíma var hann frumkvöðull þess,
að ráðist var í hið mikla stórvirki
að efna til Listahátíðar hér á
landi. Hann hefur lagt hátíðunum
ómetanlegt lið með því að aðstoða
stjómendur þeirra við að útvega
heimskunna listamenn. Þetta geta
sovésk stjómvöld ekki þolað að
mati Hrafns Gunnlaugssonar og
þau geta ekki heldur þolað, að
hinn heimskunni kvikmyndaleik-
stjóri Andrei Tarkovski var gestur
Listahátíðar og kvikmyndir hans
voru kynntar hérlendis. Til að
hefna sín grípa Kremlveijar til
þess á síðustu stundu að rifta
samningi, sem gerður var fyrir
mörgum mánuðum og koma í veg
fyrir tónleika, sem hundruð
manna hafa sýnt áhuga á með
því að kaupa miða. Kristinn Halls-
son, varaformaður framkvæmda-
stjómar Listahátíðar, sagði í
Morgunblaðinu, að kannski mætti
rekja ferðabann Krelmveija á
bassasöngvarann til þess að annar
sovéskur stórsöngvari leitaði hæl-
is í Japan á miðvikudagskvöld.
Hver sem skýringin á þessu
háttemi sovéskra stjómvalda er,
geta íslensk stjómvöld ekki látið
það afskiptalaust, að sovésk yfír-
völd spilli með þessum hætti hátíð,
sem efnt er til af opinberri hálfu
hér á landi. Bæði ríki og Reykja-
víkurborg eiga aðild að Listahátíð.
Utannkisráðuneytið verður að
láta þetta mál til sín taka og leita
viðhlítandi skýringa í Moskvu.
Þessi atburður varpar skugga
á Listahátíð, um leið og hann
minnir okkur á gildi þess, að fá
að lifa við frelsi til orðs og æðis.
Óvild Sovétstjómarinnar í garð
manna og málefna lýsir sér með
margvíslegu móti. En hvemig
listamenn, er búa við frelsi, geta
lagt þeim stjómmálaöflum á Vest-
urlöndum lið, er leynt og ljóst
veija sovéska hagsmuni, hefur
lengi verið óskiljanlegt. Á sínum
tíma risu íslenskir listamenn upp
til vamar Tarkovski. Nú er nauð-
synlegt að rísa upp til vamar
Listahátíð í Reykjavík og mót-
mæla því harðlega, að Kremlveij-
ar blandi saman list og pólitík
með þeim hætti, sem við blasir.
Þetta er unnt að gera með marg-
vislegum hætti. Ein leiðin er sú
að sýna því áhuga, sem hátíðin
býður og við fáum að njóta, af
því að listamenn eru ekki alls
staðar undir ofríki kommúnism-
ans seldir.
Afstaðan
til SALT-2
*
Avorfundi utanríkisráðherra
Atlantshafsbandalagsins í
Halifax var helst rætt um afstöð-
una til SALT-2 samkomulagsins
svonefnda, sem þeir Jimmy Cart-
er, Bandaríkjaforseti, og Leonid
Brezhnev, leiðtogi Sovétríkjanna,
rituðu undir 1979. Á sínum tíma
var andstaða í þingi Bandaríkj-
anna við að staðfesta þennan
samning. Eftir að Sovétmenn réð-
ust inn í Afganistan um jólin 1979,
féll það um sjálft sig að reyna að
fá þingið til að samþykkja hann
og Carter lagði öll áform um það
á hilluna. Síðan hefur ákvæðum
samkomulagsins verið framfylgt
í raun. Samkomulagið mælir ekki
fyrir um fækkun kjamorkuvopna
heldur hefur það að geyma ákvæði
um að þak skuli sett á fjölda
þeirra.
Bandarílgastjóm vill að famar
verði aðrar leiðir til að takmarka
vígbúnað en markaðar em í
SALT-samkomulagi. Hún vill að
stefnt verði markvisst að fækkun
kjamorkuvopna. Önnur aðildar-
ríki Atlantshafsbandalagsins og
þá helst Kanadamenn og Bretar
hafa gagnrýnt fráhvarf frá
SALT-2 samkomulaginu. Hver
sem niðurstaðan verður að þessu
leyti innan Atlantshafsbandalags-
ins, er ljóst, að það hlýtur að vera
kappsmál allra, að fremur sé
stefrit að gagnkvæmri fækkun
kjamorkuvopna með raunhæfum
aðgerðum en „frystingu" á
óbreyttu ástandi. Þetta er mark-
mið þjóða Atlantshafsbandalags-
ins eða eins og Matthías Á. Math-
iesen, utanríkisráðherra, sagði í
Morgunblaðssamtali eftir ráð-
herrafundinn: „Þær vilja víðtæka
samninga um afvopnun og munu
ekki láta af öflugum vömum fyrr
en þeim samningum er náð og
tryggt að við þá verði staðið."
Hinn l.júní 1976 var
samið við Breta um
viðurkenningu þeirra
á 200 mílna fískveiði-
lögsögunni. Þar með
lauk síðustu land-
helgisdeilu íslend-
inga, sem var einnig hin snarpasta. Geir
Hailgrímsson var forsætisráðherra, þegar
fært var út í 200 mílur og samið var við
Breta. 16. febrúar síðastliðinn flutti hann
erindi um landhelgismálið á hátíðisdegi
Orator, félags laganema við Háskóla ís-
lands. í Reykjavíkurbréfí í dag birtist
meginhluti þessa erindis. Geir Hallgríms-
son sagði:
Árið 1961 var deilan við Breta og
Vestur-Þjóðveija um 12 mílna útfærsluna
leyst með samningum, sem vissulega
áskildu okkur rétt til frekari útfærslu, en
skuldbundu okkur að leggja lögmæti slíkr-
ar útfærslu undir úrskurð Alþjóðadóm-
stólsins í Haag.
Hér er hvorki tími né tækifæri til að
rekja þann ágreining, sem reis út af þess-
um samningi, þótt minnst sé á þá forsjálni
íslendinga að hafa ekki greitt atkvæði
með 12 mílna fiskveiðilögsögu á hafréttar-
ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna 1960. Þá
skorti aðeins 1 atkvæði til þess að sú regla
væri staðfest til frambúðar með Vz hluta
atkvæða. Sú afstaða sýnir, að þrátt fyrir
harða deilu og refsiaðgerðir gagnvart Is-
lendingum vegna 12 mílna útfærslunnar
féllu íslendingar ekki í þá freistni að leysa
deiluna og losa sig við refsiaðgerðir með
því að sætta sig við 12 mílumar sem
endanlegt mark. íslendingar vissu að 12
mílna fiskveiðilögsaga var þeim ekki full-
nægjandi til frambúðar og þeir gerðu sér
rökstudda grein fyrir, að þróun þjóðarrétt-
ar mundi stefna að víðfeðmari efnahags-
lögsögu.
Þegar ljóst var í byijun 8. áratugarins
að þol fískistofna var að bresta og útlend-
ingar höfðu um árabil tekið nálægt eða
meira en helming aflans á íslandsmiðum
var sett á stofn iandhelgisnefnd allra
flokka til samráðs um næsta skref í land-
helgismálinu.
Samkomulag náðist ekki og deilt var
um málið í kosningum 1971. Þegar ríkis-
stjóm vinstri flokkanna ákvað að færa út
efnahagslögsöguna í 50 mílur 1. sept.
1972 og hafna lögsögu Alþjóðadómstólsins
var um það ágreiningur, en stjómarand-
staðan ákvað þó, að felldum sínum tillög-
um, að skapa þjóðareiningu út á við um
útfærsluna og víkja þ.á m. til hiiðar
ágreiningnum um lögsögu Alþjóðadóm-
stólsins.
Ég fór þá ekki dult með það, að ég
hefði talið réttara að sækja og veija mál
okkar fyrir Alþjóðadómstólnum, en skal
ekki í einstaka atriðum rifja upp þær
deilur nú. Rök má flytja fyrir hvorri afstöð-
unni fyrir sig.
En því nefni ég afstöðuna til lögsögu
Alþjóðadómstólsins, að vel getur komið til
þess, að við íslendingar þurfum við aðrar
aðstæður að taka afstöðu til lögsögu hans.
Það var að vísu þá sagt, að engin þjóð
legði fullveldisrétt sinn undir ákvörðun
dómstóls og síðar bent á að úrskurður
Alþjóðadómstólsins hafí orðið Bretum og
V-Þjóðveijum í vil. Það síðara er þó aðeins
hálfíir sannleikur, þar sem útfærsla íslend-
inga var ekki talin ólögmæt þótt dómurinn
teldi, að stefnendur ættu rétt til ákveðinna
fískveiðiréttinda eins og þá stóð á. Úr-
skurður dómsins gat hafa orðið annar ef
sjónarmið okkar hefðu notið sín í sókn og
vöm með tilvísun til hinnar öru þróunar
þjóðarréttar eftir að hafsbotnsnefnd og
síðar hafréttarráðsteftia tók til starfa
1974.
Stórveldin hafa að vísu hafnað lögsögu
Alþjóðadómstólsins þegar þeim hefur
hentað, enda hafa þau mátt til að sjá
hagsmunum sínum borgið með valdi. Það
er hins vegar í hag smáþjóðanna, sem ná
ekki rétti sínum með valdi, að geta skotið
málunum tilóháðs úrskurðarvalds í deilum
milli þjóða. í þeim efnum er að vísu helzta
hætta smáþjóða, að reglur þjóðarréttar eru
gjaman ekki nægilega þróaðar eða skýrar,
og menn verða auðvitað að gera sér grein
fyrir, að aldrei er unnt með fullri vissu
að segja fyrir um úrskurð dómstóla.
Pólitískt deilumál
Án þess að ég vilji hér og nú leiða getum
að því að afstaða manna til lögsögu Al-
þjóðadómstólsins hafi frekar ráðist af
flokkspólitískri afstöðu en lögfræðilegu
mati, þá er enginn vafí að flokkspólitísk
afstaða hefur haft mikil áhrif á gang
landhelgismálsins hér á íslandi.
Það _ætti engum að vera neitt undruna-
refni. Útfærsla efnahagslögsögunnar hef-
ur verið slíkt lífshagsmunamál, að skiljan-
legt er, að menn hafa litið á það bæði sem
efnalegan ávinning fyrir hvem og einn og
tilfinningamál, þátt umráðaréttar yfír
auðlindum landsins. Þótt samstaða og
samhugur hafí ríkt um markmið, þá hafa
ieiðir skilizt varðandi aðferðir og tímasetn-
ingar.
Útfærslan í 12 mílur 1958 var gerð
þegar brestur var kominn í stjómarsam-
starf vinstri flokkanna, sem hófst 1956.
Öðmm þræði kann sú útfærsla á þeim tíma
að hafa verið hugsuð til þess að efla
samstarf þessara flokka eða þá til þess
að bæta vígstöðuna í fyrirsjáanlegum
væntanlegum kosningum.
Fyrirætlanir um 50 mílna útfærslu eftir
kosningar 1971 áttu óneitanlega mikinn
þátt í sigri vinstri flokka þá og eftirfarandi
stjómarmyndun.
Með líkum hætti má segja, að tillögur
Sjálfstæðisflokksins um 200 mílna efna-
hagslögsögu í kosningunum 1974 hafí
ásamt öðm verið skýringin á miklum
kosningasigri flokksins þá.
Sé litið til baka vekur athygli, að sífellt
hafa verið tekin stærri skref í útfærslu
efnahagslögsögunnar og baráttan orðið í
sama mæli harðvítugri og um leið skemmri
en við hveija undangengna útfærslu, þó
þannig að útfærslan í 50 mílur rann saman
við útfærsluna í 200 mílur. 50 mílna út-
færslan varð ekki virk fyrr en fullnaðar-
sigri 200 mílnanna var fagnað. Sé litið á
þijá síðustu áfanga stóð baráttan um 12
mílna útfærsluna frá 1958 til 1961. Barátt-
an um 50 mílna lögsöguna stóð frá 1972
til 1973, að samið var við Breta til 2ja
ára, en allan tímann var þó ósamið við
V-Þjóðveija.
Baráttan um 200 mílur stóð frá 15.
okt. 1975 til 1. júní 1976, þegar samið
var við Breta um takmörkuð veiðiréttindi
til 1. des. 1976, en þegar í nóv. 1975
hafði verið samið við V-Þjóðveija um 2ja
ára veiðiréttindi er var ’lokið 1. des. 1977.
Frá þeim degi lauk þannig veiðum þessara
þjóða á íslandsmiðum er höfðu löngum
tekið þar meira en helming heildarafla í
sinn hlut.
Menn mega gjaman velta vöngum,
hvemig málum væri háttað nú, þegar
hveiju íslenzku fískiskipi er skammtaður
kvóti til fískveiða ef sá kvóti væri skorinn
niður um helming eða hver lífskjörin væm
hér á landi ef útflutningstekjur okkar af
sjávarafurðum væra helmingi minni en nú.
+
Atakatímar
Það er auðvitað margs að minnast þegar
barizt var um útfærsluna á 200 mílur.
Útfærslan gekk í gildi 15. okt. 1975, en
gagnvart Bretum ekki fyrr en 15. nóv.
þegar fyrri samningar þeirra vegna 50
mílnanna rannu út. Það var ekki að sökum
að spyija, að strax 10 dögum eftir út-
færsluna 25. nóv. sendu Bretar herskip
til að vemda togara sína við ólögmætar
veiðar. Við útfærsluna í 50 mílur biðu
þeir þó með herskipavemd í nær 9 mán-
uði, frá 1. sept. 1972 til s.hl. maí 1973.
Állt frá lokum nóv. 1975 til loka maí-
mánaðar 1976 héldu Bretar uppi nær lát-
lausri herskipavemd toguram sínum til
handa. Varla leið sá dagur, að ekki bærast
fréttir af miðunum af ásiglingum breskra
herskipa og dráttarbáta á íslenzku varð-
skipin, sem þrátt fyrir það smugu inn og
út og klipptu á togvíra brezku togaranna
og torvelduðu þeim veiðar með ýmsu móti.
Verður framganga íslenzku varðskips-
mannanna aldrei nógsamlega rómuð og
þökkuð. Oft skall hurð nærri hælum, en
svo er forsjóninni fyrir að þakka að ekki
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR1. JÚNÍ 1986
33
REYKJAVÍKURBRÉF
Laugardagur 31. maí
Reykjavíkurbréf í
dag byggir á er-
indi Geirs Hall-
grímssonar, fyrr-
verandi forsætis-
ráðherra, um
landhelgismálið.
Geir Hallgrímsson og Harold Wilson heilsast í Downingstræti 10 í London. James
Callaghan, utanrikisráðherra, horfir ibygginn á blaðamenn og ljósmyndara.
Frá viðræðunum i Osló 31. maí 1976. Anthony Crossland, utanrikisráðherra, er annar frá vinstri. Andspænis honum sitja
samningamenn íslendinga: Matthías Bjarnason, Einar Ágústsson og Hans G. Andersen.
hlauzt beint manntjón af í þessum átökum.
í mörgu var að snúast og margs þurfti
að gæta þessa daga, vikur og mánuði, en
eftir að sigur var unninn man ég ekkert
sem a.m.k. á mig tók, nema tilhugsunin
um að sérhver símhringing gat boðað frétt-
ir um mannskaða, sem aldrei yrði bættur.
Tilfínningaöldumar risu hátt þessa
dagana. Menn vildu láta beija á Bretum
og stundum fannst mér sumir ekki gera
sér grein fyrir, að það skipti þá ekki máli
í hváða hættu varðskipsmenn okkar vora.
Þeir vildu eins og fá útrás fyrir eigin til-
fínningar. Andrúmsloftið var vissulega
rafmagnað og tilfínningar okkar vora eins
og ég gæti ímyndað mér, að væra hjá
þjóð í styijöld. Eg held að við íslendingar
séum ekkert betri eða síður herskáir en
aðrir, þótt við höfum ekki her og teljum
okkur öðram friðsamari.
Sú krafa kom fljótt fram, að bandaríska
vamarliðið kæmi okkur til hjálpar og ræki
Breta af höndum okkar. í framhaldi af
því var þess og krafíst, að við kölluðum
sendiherra okkar hjá Atlantshafsbanda-
laginu heim og segðum okkur úr bandalag-
inu.
Vamarsamningurinn við Bandaríkin er
gerður á grandvelli þáttöku beggja ríkja
í Atlantshafsbandalaginu til vamar utan-
aðkomandi árás. Ekkert ákvæði er í stofn-
skrá Atlantshafsbandalagsins um hvemig
með skuli fara ef ágreiningur eða átök
verða milli bandalagsríkja, en auðvitað er
gert ráð fyrir að þau leitist sjálf við að
setja deilur sínar niður. Raunar hafa aðild-
arríki bandalagsins staðfest vinnureglur
um úrlausnir innbyrðis deilumáia. Á þeim
grandvelli hefur framkvæmdastjóri banda-
lagsins látið til sín taka í milliríkjadeilum
svo sem milli Grikkja og Tyrkja vegna
Kýpur. Dr. Joseph Luns, þáv. fram-
kvæmdastjóri bandalagsins, lét og deilur
okkar við Breta út af 200 mílunum mjög
til sín taka.
Þótt við íslendingar teldum engan vafa
leika á lögmæti útfærslunnar, þá vora
Bretar ekki á sama máli. Vamarsamning-
urinn leggur ekki þá skyldu á Bandaríkin
að skerast í leikinn, þegar vina- og banda-
lagsþjóðirdeila.
Sótt fram
Ég tók strax afstöðu gegn þeim, sem
vildu hætta og jafnvel fóma öryggishags-
munum okkar í landhelgismálinu, enda
væri slík fóm ekki sigurvænleg. Það þurfti
veralega að taka á til þess að leiða menn
af villu síns vegar, þegar krafízt var að
við sæktum ekki fundi Atlantshafsbanda-
lagsins og kölluðum heim sendiherra okkar
þar. Með þeim hætti hefðum við neitað
okkur um þann vettvang, sem reyndist
okkur áhrifaríkastur til að vinna málstað
okkar fylgis og tryggja okkur sigur eins
og ég mun nú víkja stuttlega að.
Við kærðum framferði Breta fyrir ör-
yggisráði Sameinuðu þjóðanna og var
kæran flutt þann 16. des. 1975. Síðan var
forseta öryggisráðsins tvisvar eða þrisvar
send skýrsla um ásiglingar og ofbeldi
Breta, þegar út úr flóði. Kæran sjálf er
enn óafgreidd talin á málaskrá Sameinuðu
þjóðanna. Hugleitt hafði verið að kæra
Breta fyrir öryggisráðinu þegar þeir hófu
herskipavemd við 50 mílna útfærsluna
1973, en aldrei varð úr því, þar sem
könnun meðal fulltrúa í öryggisráðinu
leiddi í ljós að líkleg niðurstaða slíkrar
, ■ ■■ ■• . ■;'.’■■ i’Wár ii) t
kæra yrði afgreiðsla tillögu er fæli aðeins
í sér áskoran til deiluaðila um að ljúka
deilu sinni með samningum eða hlíta úr-
skurði Alþjóðadómstólsins. Þótt kæran til
öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna og mál-
flutningur þar í desember 1975 hafí vafa-
laust gert gagn til kynningar var ekki
frekari árangurs að vænta þar.
Landhelgisdeila okkar við Breta var
einnig tekin upp í Norðurlandaráði með
þeim árangri, að forsætisnefnd ráðsins
gerði ályktun okkur íslendingum til styrkt-
ar. Þótt málið kæmi til umræðu í Norður-
landaráði sjálfu, m.a. til að gagnrýna
ályktun forsætisnefndar, þá var ekki að
vænta frekari atbeina Norðurlandaráðs.
Samkvæmt samþykktum sínum fjallar
Norðurlandaráð ekki um utanríkismál og
þar af leiðandi ekki um samskipti þáttöku-
ríkis við önnur ríki utan ráðsins. Hins vegar
notfærðu fulltrúar íslands í Norðurlanda-
ráði og ráðherrar ráðsfundi og blaða-
mannafundi í tengslum við þá til að kynna
málstað okkar.
Enn ber þess að geta að málstaður okkar
var kjmntur og leitast við að afla fyigis
við hann í viðskiptasamtökum eins og
EFTA og OECD, sem við eram aðilar að.
En ég held ekki að rangt sé frá skýrt,
þegar sagt er að það mesta sem út úr
því fékkst hafí verið athygli og samúð, sem
auðvitað ber ekki að vanþakka, en færði
okkur lítt áleiðis að leiðarenda.
Rætt við Wilson
Enn og aftur kom að því, að tvíhliða
viðræður deiluaðila þyrftu til að koma, og
til þeirra var efnt fyrir útfærsluna í 200
mílur sem og eftir hana einkum fyrir
Dr. Joseph Luns, framkvæmdstjóri Atl-
antshafsbandalagsins, ásamt aðstoðar-
mönnum á fundi með Geir Hallgrímssyni
í fundarherbergi ríkissljómarinnar.
milligöngu dr. Joseph Luns, framkvæmda-
stjóra Atlantshafsbandalagsins, sem kom
hingað til lands til viðræðna við ríkisstjórn-
ina og ræddi með sama hætti við brezku
ríkisstjórnina. Þegar átökin á miðunum
hörðnuðu og ásiglingar Breta gerðust
alvarlegri lá í loftinu, að við íslendingar
slitum stjómmálasambandi við Breta. Áður
en til þess kom drógu Bretar herskip sín
út fyrir 200 mílur og Harold Wilson, for-
sætisráðherra Breta, bauð mér til viðræðna
til að reyna að ná samkomulagi.
Við þessar aðstæður fór ég í lok janúar-
mánaðar 1976 til Bretlands ásamt fulltrú-
um úr hópi stjómmálamanna, embættis-
manna og fískifræðinga.
Strax eftir komuna til Bretlands hófust
ströng fundarhöld á sveitasetri forsætis-
ráðherra, Chequers, síðan í Downingstræti
10 og loks í House of Commons, breska
þinghúsinu.
Roy Hattersley, aðstoðaratanríkisráð-
herra Breta, tók á móti okkur á flugvellin-
um, en hann hafði áður komið til viðræðna
í Reykjavík. Ók hann með mér beint til
sveitasetursins. Á leiðinni töluðum við um
heima og geima, nokkuð um fískveiðilög-
sögudeilu okkar, en dreifðum athyglinni
frá því með viðræðum um Norður-Irland
og vandamál Breta þar. Skildist mér, að
til mála hefði komið, að Wilson gerði
Hattersley að írlandsmálaráðherra, sem
Hattersley var síður en svo áfjáður í, svo
að álykta mátti að íslandsdeilan væri þó
írlandsmálum skárri.
Fundarhöldin í Bretlandi vora löng og
ströng og var til þess tekið í brezkum
blöðum, hve marga klukkutíma við sátum
á samningafundum. Viðræður fóra rólega
af stað. Brátt var liði skipt. Fiskifræðingar
landanna báru saman bækur sínar, Wilson
bauð mér í gönguferð í garði sveitaseturs-
ins en sá háttur þykir gefast vel, eins og
kunnugt er, til að ráðamenn deiluríkja nái
að kynnast og skapa trúnaðartraust sín á
milli. Eftir fundina í Chequers og göngu-
ferðina hafði ég nokkra von um að viðun-
andi samkomulag gæti náðst. Persónulega
kunni ég alls ekki illa við Wilson og hefði
hugurinn ekki verið jafnbundinn við deilu
okkar hefði ég notið betur þess, sem hann
sagði frá sveitasetrinu og sögu þess og
þá ekki síður þegar komið var í Dow-
ningstræti 10. Sem innskot get ég þess
að Wilson sýndi mér með nokkra stolti
Sjá næstu síðu.