Morgunblaðið - 20.06.1986, Blaðsíða 26

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 20. JÚNÍ1986
^6
Hjálparstofnun kirkjunnar:
Byggir heimili fyrir
munaðarlausa í Eþíópíu
Tæpar 10 milljónir hafa safnast
Á vegum Hjálparstofnunar
Kirkjunnar er staddur hér á
landi dr. Solomon Gidada, for-
stöðumaður lúthersku kirkjunn-
ar í Eþíópíu. Ástæðan fyrir komu
hans hingað til lands er sú að
Hjálparstofnun Kirkjunnar hef-
ur ákveðið að ráðast í byggingu
heimilis fyrir munaðarlaus börn
í Eþíóópíu.
Eins og kunnugt er stóð Hjálpar-
stofnun kirkjunnar að útgáfu hljóm-
plötunnar „Hjálpum þeim“ með
stuðningi og í samvinnu við íslenskt
hljómlistarfólk fyrir síðustu jól og
í maí sl. var höfð samvinna við
íþróttafólk í Afríkuhiaupinu. Agóð-
anum af hlaupinu og hljómplötunni,
tæpum tíu milljónum króna hefur
nú verið ákveðið að veija til bygg-
ingar heimilis fyrir munaðarloaus
böm í Eþíópíu. Til að ræða og skipu-
leggja þessa framkvæmd er kominn
hingað til lands forstöðumaður lút-
hersku kirkjunnar í Eþíópíu, dr.
Solomon Gidada.
Heimilinu hefur verið valinn stað-
ur í Hajk.sem er 500 km norðan
við Addis Ababa, skammt frá borg-
inni Dessaye. Hundrað og fimmtíu
böm bíða nú eftir að fá inni á heim-
ilinu en þau hafa bráðabirgða aðset-
ur í tjaldbúðum og búa að sögn dr.
Solomons við ömurlegar aðstæður.
Eftir þurrkana miklu '84 og ’85
vom yfir 100.000 böm munaðar-
laus í Eþíópíu og hefur tekist að
finna heimili handa mörgum þeirra
en mörg eiga engan að og enn era
150 böm heimilislaus af þeim böm-
um sem Hjálparstofnun Kirkjunnar
á íslandi hefur haft afskipti af. Það
era einmitt þessi böm sem munu
fá inni á heimilinu í Hajk. Ætlunin
er að senda út tvo smiði til að hafa
umsjón með byggingu hússins en
síðan verður send hjúkranarkona
til að fylgjast með uppbyggingu
starfsins á heimilinu.
Reynt verður að hafa heimilið
sem líkast venjulegu heimili.fengnir
verða karlar og konur sem eiga að
ganga bömunum sem næst í föður
og móður stað og hjálpa þeim að
verða sjálfbjarga og við annað sem
böm læra venjulega á heimilum sín-
um. Bömunum verður þama séð
fyrir fæði, klæðum og skólabókum
en þau munu ganga í grunnskóla
þama í nágrenninu. A heimilinu
verða þau einnig látin vinna við
garðyrkju og ræktunarstörf til að
kenna þeim til verka og gera þau
þannig færari um að sjá sér og
öðram farborða. Takmarkið er að
þau læri öll einhveija iðn og geti
orðið sjálfstæðir og sjálfbjarga
þjóðfélagsþegnar.
Dr. Solomon Gidada, forstöðumaður lúthersku kirkjunnar í Eþíópíu,
og Gunnlaugur Stefánsson, forstöðumaður Hjálparstofnunar kirkj-
unnar.
Sem fyrr segir hefur Hjálpar-
stofnunin nú til ráðstöfunar tæpar
10 milljónir króna en alls mun þetta
verkefni koma til með að kosta um
15 milljónir. Er þar innifalinn bygg-
ingarkostnaður og rekstrarkostnað-
ur í þijú ár. Til að fjármagna það
sem á vantar treystir Hjálparstofn-
unin aðallega á fijáls framlög, en
auk þess hafa 20 íslenskir söfnuðir
heitið að leggja fram kr. 500 þús.
árlega. Einnig er fyrirhugað áfram-
haldandi samstarf við tónlistar-
menn og íþróttahreyfinguna.
Feningamarkaðurinn
GENGIS-
SKRANING
Nr. 112- 19.júníl986
Kr. Kr. Toll-
Ein.Kl.09.15 Kaup Sala gengi
DolUri 41,300 41,420 41,380
SLpund 62,227 62,408 62,134
Kan.dollari 29,648 29,734 29,991
Dönskkr. 4,9887 5,0032 4,9196
Norskkr. 5,4339 5,4496 5,3863
Sænskkr. 5,7293 5,7460 5,7111
Fi.mark 7,9737 5,8038 7,9969 53207 7,9022
Fr.franki 5,7133
Belg. franki Sr.franki 0,9069 0,9095 0,8912
22,4823 22,5476 22,0083
HolL gyllini 16,4650 163128 16,1735
ftr* 18,5410 18,5948 18,1930
0,02702 0,02710 0,02655
Austurr.se h. 2,6396 2,6472 23887
PorL escudo 0,2740 03748 03731
Sp. peseti 0,2897 03905 03861
Jap.yen Irskt pund 0,24738 034810 034522
56,213 56377 55321
SDR(SérsL 48,1801 483201 47,7133
INNLÁNSVEXTIR:
Sparísjóðsbækur
Landsbankinn....... ........ 9,00%
Útvegsbankinn............... 8,00%
Búnaöarbankinn...... ....... 8,50%
Iðnaðarbankinn..... ........ 8,00%
Verzlunarbankinn..... ..... 8,50%
Samvinnubankinn............. 8,00%
Alþýðubankinn............... 8,50%
Sparisjóðir................. 8,00%
Sparisjóðsreikningar
með 3ja mánaða uppsögn
Alþýðubankinn.............. 10,00%
Búnaðarbankinn...... ...... 9,00%
Iðnaðarbankinn..... ........ 8,50%
Landsbankinn............... 10,00%
Samvinnubankinn.............. 8,50%
Sparisjóðir..................9,00%
Útvegsbankinn............... 9,00%
Verzlunarbankinn............ 10,00%
með 6 mánaða uppsögn
Alþýðubankinn.............. 12,50%
Búnaðarbankinn.............. 9,50%
lönaðarbankinn............. 11,00%
Samvinnubankinn............ 10,00%
Sparisjóðir................. 10,00%
Útvegsbankinn.............. 10,00%
Verzlunarbankinn............ 12,50%
með 12 mánaða uppsögn
Alþýðubankinn............... 14,00%
Landsbankinn............... 11,00%
Útvegsbankinn.............. 12,60%
með 18 mánaða uppsögn
Búnaöarbanki............... 14,50%
Iðnaðarbankinn............. 14,50%
Verðtryggðir reikningar
miðað við lánskjaravísitölu
með 3ja mánaða uppsögn
Alþýöubankinn................ 1,00%
Búnaðarbankinn............... 1,00%
Iðnaðarbankinn.............. 1,00%
Landsbankinn....... ...... 1,00%
Samvinnubankinn.............. 1,00%
Sparisjóðir.................. 1,00%
Útvegsbankinn................ 1,00%
Verzlunarbankinn............. 1,00%
með 6 mánaða uppsögn
Alþýðubankinn................ 3,00%
Búnaðarbankinn...... ........ 2,50%
Iðnaðarbankinn............... 2,50%
Landsbankinn....... ......... 3,50%
Samvinnubankinn...... ....... 2,50%
Sparisjóðir.................. 3,00%
Útvegsbankinn................ 3,00%
Verzlunarbankinn............. 3,00%
með 18 mánaða uppsögn:
Samvinnubankinn.............. 7,50%
með 24 mánaða uppsögn:
Samvinnubankinn.............. 8,00%
Að loknum binditíma 18 mánaða og
24 mánaða verðtryggðra reikninga
Samvinnubankans er innstæða laus
tvisvar á ári eins og á 6 mánaða reikn-
ingum.
Ávísana- og hlaupareiknlngan
Alþýðubankinn
- ávísanareikningar........... 6,00%
- hlaupareikningar............ 3,00%
Búnaðarbankinn....... ..... 2,50%
lönaöarbankinn................ 3,00%
Landsbankinn.................. 4,00%
Samvinnubankinn...... ........ 4,00%
Sparisjóöir................... 3,00%
Útvegsbankinn................ 3,00%
Verzlunarbankinn1)............ 3,00%
Eigendur ávísanareikninga í Verzlun-
arbankanum geta samið um ákveðna
lágmarksinnstæðu á reikningi sínum og
af henni eru reiknaðir almennir spari-
sjóðsvextir auk uppbótar.
Stjömureikningar:
Alþýðubankinn')............ 8-9,00%
Alþýöubankinn býöur þrjár tegundir
Stjörnureikninga og eru allir verö-
tryggðir. í fyrsta lagi eru reikningar fyrir
ungmenni yngri en 16 ára, með 8%
vöxtum. Reikningurinn er bundinn þar
til eigandinn hefur náð 16 ára aldri. í
öðru lagi eru reikningar fyrir aldraða —
lífeyrisþega — með 8% vöxtum. Upp-
sagnarfrestur er mismunandi eftir aldri
eiganda, 3 til 9 mánuðir. Vextir og
verðbætur eru lausar til útborgunar í
eitt ár. Þá eru þriggja Stjömureikningar
með 9% vöxtum. Hver innborgun er
bundin í tvö ár. Vextir og veröbætur
eru lausar til útborgunar í eitt ár.
Afmælisreikningur
Landsbankinn............... 7,25%
Afmælisreikningur Landsbankans er
bundinn í 15 mánuði og ber 7,25%
vexti og er verðtryggður. Innstæða er
laus í tvo mánuði eftir að binditíma lýk-
ur. Heimilt er aöleggja inn á reikninginn
til31.desember 1986.
Safnlán - heimilislán - IB4án - plúslán
með 3ja til 5 mánaða bindingu
Alþýðubankinn................ 10-13%
Iðnaðarbankinn............... 8,50%
Landsbankinn................. 10,00%
Sparisjóðir................... 9,00%
Samvinnubankinn................9,00%
Útvegsbankinn..................9,00%
Verzlunarbankinn............. 10,00%
6 mánaða bindingu eða lengur
Alþýðubankinn................ 13,00%
Iðnaðarbankinn................ 9,00%
Landsbankinn................. 11,00%
Sparisjóðir.................. 10,00%
Útvegsbankinn................ 10,00%
Innlendir gjaldeyrísreikningar:
Bandarfkjadollar
Alþýðubankinn................. 7,50%
Búnaðarbankinn................ 6,00%
Iðnaðarbankinn................ 6,00%
Landsbankinn....... .......... 6,00%
Samvinnubankinn....... ....... 6,50%
Sparisjóöir................... 6,25%
Útvegsbankinn................. 6,00%
Verzlunarbankinn.............. 6,50%
Steriingspund
Alþýðubankinn................ 11,50%
Búnaðarbankinn................ 9,50%
Iðnaðarbankinn................ 9,00%
Landsbankinn........ ........ 9,00%
Samvinnubankinn ............. 10,00%
Sparisjóðir.................. 9,50%
Útvegsbankinn.................9,00%
Verzlunarbankinn............ 10,50%
Vestur-þýsk mörk
Alþýðubankinn................ 4,00%
Búnaðarbankinn............... 3,50%
Iðnaðarbankinn...... ...... 3,50%
Landsbankinn....... ....... 3,50%
Samvinnubankinn...... ....... 3,50%
Sparisjóðir.................. 3,50%
Útvegsbankinn................ 3,50%
Verzlunarbankinn............. 3,50%
Danskar krónur
Alþýðubankinn................ 8,00%
Búnaðarbankinn....... ....... 7,00%
Iðnaðarbankinn............... 7,00%
Landsbankinn....... ....... 6,00%
Samvinnubankinn.............. 7,50%
Sparisjóðir.................. 7,00%
Útvegsbankinn................ 7,00%
Verzlunarbankinn..... ....... 7,00%
ÚTLÁN S VEXTIR:
Almennir víxlar (forvextir). 15,25%
Skuldabréf, almenn................ 15,50%
Afurða- og rekstrarián
í íslenskum krónum.......... 15,00%
í bandaríkjadollurum......... 8,25%
ísterlingspundum............ 111,5%
í vestur-þýskum mörkum..... 6,00%
iSDR......................... 8,00%
Verðtryggð lán miðað við
lánskjaravísitölu
í allt að 2V2 ár................ 4%
Ienguren2'/2ár.................. 5%
Vanskilavextir................. 27%
Óverðtryggð skuldabréf
útgefin fyrir 11.08. '84.. 15,50%
Skýringar við sérboð
innlánsstof nana
Landsbankinn: Ársvextir af Kjörbók eru
13,0% — ávöxtun hækkar eftir því sem inn-
stæða er lengur óhreyfð. Á þriggja mánaða
fresti er ávöxtun Kjörbókar borin saman við
ávöxtun á sex mánaða verðtryggðum reikning-
um og sú ávöxtun valin sem reynist hærri.
Vextir eru reiknaðir tvisvar á ári á höfuðstól.
Kjörbók er óbundinn reikningur, en frá út-
borgaðri fjárhæð dregst 0,7% gjald en þó
ekki af vöxtum liðinsárs.
Útvegsbankinn: Ábót er óbundinn reikning-
ur. Borin er saman ávöxtun á óverðtryggðum
reikningum og þriggja mánaða verðtryggðum
reikningum og hærri ávöxtunin valin. Ef inn-
stæða hefur verið hreyfð, reiknast almennir
sparisjóðsvextir á reikninginn. Vextir eru færð-
ir einu sinni á ári á höfuöstól, en verðbætur
bætast við höfuðstól ef ávöxtun þriggja mán-
aða reikninga er valin.
Búnaðarfoankinn: Gullbók ber 13,0% vexti
á ári - ávöxtun fer hækkandi eftir því sem
innstæða er lengur óhreyfð. Geröur er saman-
burður við ávöxtun þriggja mánaða verð-
tryggðra reikninga og ef hún er betri er hún
valin. Vextir eru færðir tvisvar á ári á höfuð-
stól. Ef tekið er út af reikningnum er reiknað
0,75% úttektargjald og er það dregiö frá áunn-
umvöxtum.
Metbók Búnaðarbankans er bundinn reikning-
ur til 18 mánaða. Hverju innleggi er hægt að
segja upp með 18 mánaða fyrirvara. Vextir
eru lausir til útborgunar í 6 mánuði. Nafn-
vextir eru 14.50% og höfuöstólsfærslur vaxta
tvisvar á ári. Gerður er samanburður á ávöxtun
6 mánaða verðtryggðra reikninga og Met-
bókar. Ávöxtun Metbókar er aldrei lakari en
ávöxtun 6 mánaða reikninga.
Verzlunarbankinn: Kaskóreikningur. Þá
ársfjórðunga (jan—mars o.s.frv.) sem inn-
stæða er óhreyfð eða einungis ein úttekt (eftir
að lausir vextir hafa verið teknir út) fylgja
vextir þeim sparifjárreikningum bankans sem
hæsta ávöxtun gefa. Af úttekinni fjárhæð
reiknast almennir sparisjóðsvextir. Innstæða
á Kaskóreikningi, sem stofnaður er í síðasta
lagi á öðrum degi ársfjórðungs og stendur
óhreyfð út ársfjórðunginn nýtur Kaskókjara
með sama hætti og innstæða á Kaskóreikningi
sem til hefur verið heilan ársfjórðung og fær
hlutfallslegar verðbætur m.v. dagafjölda í
innleggsmánuði. Stofninnlegg síðará ársfjórð-
ungi fær hæstu ávöxtun í lok þess næsta á
eftir sé reikningurinn í samræmi við reglur um
Kaskókjör. Ef fleiri en ein úttekt er á ársfjórð-
ungi, eftir að lausir vextir hafa verið teknir út,
fær reikningurinn almenna sparisjóðsvexti.
Vextir og verðbætur leggjast við höfuðstól i
lok hvers ársfjórðungs hafi reikningurinn notið
Kaskókjara. Vextir eru ávallt lausir og úttekt
vaxta skerðir aldrei Kaskókjör.
Samvinnubankinn: Hávaxtareikningur. Eftir
þvi sem innstæða er lengur óhreyfð reiknast
hærri vextir. Fyrstu tvo mánuði 8% vextir,
eftir tvö mánuði 8,25%, eftir þijá mánuði 8,5%
o.s.frv. uns innstæða hefur verið óhreyfð í 6
mánuöi þá reiknast 12% vextir. Frá og með
12 mánuðum eru vextir 12,5% og frá og með
18 mánuðum 13%. Aunnar vaxtahækkanir
reiknast alltaf frá því að lagt var inn. Vaxta-
færsla á höfuðstól er einu sinni á ári.
Alþýðubankinn: Sérbók ber allt að 16%
vexti en vextir hækka eftir því sem innstæða
er lengur. Hver innstæða er meðhöndluð sér-
staklega. Höfuðstólsfærslur vaxta eru fjórum
sinnum á ári. Þá er einnig gerður samanburður
á ávöxtun Sérbókar og þriggja mánaða verð-
tryggðra reikninga og sú hagstæðari valin.
Sparisjóðir: Trompreikningur er verð-
tryggður og ber auk þess grunvexti 6 mánaða
verðtryggs reiknings. Vextir eru færðir á höf-
uðstól tvisvar á ári. Hreyfingar innan mánaðar
bera sérstaka Trompvexti 12,5% ef innistæða
hefur verið án útborgunar í þrjá mánuði eða
lengur, en annars almenna sparisjóðsbókar-
vexti. Ársfjórðungslega er ávöxtun lægstu
innistæðu á liðnum þremur mánuðum borin
saman við sérstaka Tropmvexti og ef þeir
gefa hærri ávöxtun er mismun bætt við vaxta-
stöðu Tropmreiknings.
Sparisjóður Vélstjóra ert með Sparibók,
sem er bundin í 12 mánuði og eru vextir
15,5%, eru þeir færðir á höfuðstól einu sinni
á ári. Þegar útborgun hefur staðið í stað í 12
mánuði er hún laus til útborgunar næstu 30
daga, eftir það binst hún á ný næstu 11 mán-
uði. Eiganda sparibókar er tryggt að bókin
gefi aldrei lægri ávöxtun á ári en sex mánaða
bundinn verötryggður reikningur.
Sparisjóður Reykjavíkur og nágrennis,
Sparisjóður Kópavogs, Sparisjóöur Hafnar-
fjarðar, Sparisjóðurinn í Keflavík, Sparisjóður
Mýrarsýslu og Sparisjóður Akureyrar eru með
Topp-bók, sem er bundin í 18 mánuði og eru
vextir 14,5%, eru þeir færðir á höfuðstól tvi-
svar á ári. Þegar innborgun hefur staðið í 18
mánuði er hún laus til útborgunar næstu 30
daga, eftir það binst hún á ný og er laus til
útborgunar i 30 daga á sex mánaða fresti.
Eiganda Topp-bókar er tryggt að bókin gefi
aldrei lægri ávöxtun á ári en sex mánaða
bundinn verðtryggður reikningur.
Iðnaðarbankinn Bónusreikningur er óverð-
tryggður reikningur og ber 11% vexti. Óverð
tryggð Bónuskjör eru 2,5%. Mánaðarlega eru
borin saman verðtryggð og óverðtryggð bón-
uskjör og ávöxtun miðuö við þau kjör sem eru
hærri á hverjum tíma. Vextir eru færðir á
höfuðstól tvisvar á ári. Heimilt er aö taka út
tvisvar á hverju sex mánaða tímabili.
Sparisjóðsreikningur með 18 mánaöa upp-
sögn. Hægt er að velja um bókariausan reikn-
ing eða reikning tengdan sparisjóðsbók.
Reikningurinn er bundinn til 18 mánaða og
er laus einn mánuð í senn eftir 18 mánuði eða
siðar, eftir vali reikningseigenda. Innstæða
er laus til útborgunar eftir það einn mánuð í
senn á 12 mánaða fresti. Vextir eru reiknaðir
eftir á og eru lagðir við innstæðu 31. desemb-
er ár hvert og eru lausir til útborgunar næstu
12 mánuði eftir það.
Lífeyrissjóðslán:
Lffeyríssjóður starf smanna ríkisins:
Lánsupphæð er nú 500 þúsund krónur og er
lánið vísitölubundið með lánskjaravísitölu, en
ársvextir eru 5%. Lánstími er allt að 25 ár,
en getur verið skemmri, óski lántakandi þess,
og eins ef eign sú, sem veð er í er litilfjörieg,
þá getur sjóðurinn stytt lánstimann.
Greiðandl sjóösfélagar geta sótt um lán úr
lífeyrissjóðnum ef þeir hafa greitt iðgjöld til
sjóðsins í tvö ár og tvo mánuöi, miöað viö
fulft starf. Biðtími eftir láni er fjórir mánuðir
frá þvi umsókn berst sjóönum.
Lífeyrissjóður verzlunarmanna:
Lánsupphæð er nú, eftir a.m.k. 3ja ára aðild
að lífeyrissjóðnum og fimm árum eftir síðustu
lántöku, 150.000 krónur.
Höfuðstóll lánsins er tryggður með láns-
kjaravisitölu, en lánsupphæðin ber nú 5%
ársvexti. Lánstíminn er 3 til 5 ár að vali lántak-
anda.
Lánskjaravísítala fyrir júní 1986 er1448
stig en var 1432 stig fyrir maí 1986. Hækkun
milli mánaðanna er 1,12%. Miðað er við visi-
töluna 100 ijúní 1979.
Bygglngavísitala fyrir apríl til júni 1986 er
265 stig og er þá miðað við 100 i janúar 1983.
Handhafaskuldabréf í fasteignaviðskipt-
um. Algengustu ársvextir eru nú 18-20%.
Sérboð Nafnvextir m.v. Höfuöstóls
óverðtr. verðtr. Verðtrygg. fnral.
Óbundið fé kjör kjör tímabil vaxta á ári
Landsbanki, Kjörbók: 1) ?—13,0 3.5 3mán. 2
Útvegsbanki, Ábót: 8-13,0 1,0 1 mán. 1
Búnaðarb.,Gullbók1) ?-13,0 1,0 3mán. 2
Verzlunarb., Kaskóreikn: 8,5-12,5 3,0 3mán. 4
Samvinnub., Hávaxtareikn: 8-13,0 1-2,5 3mán. 1
Alþýðub., Sérvaxtabók: 10-16,0 1,0 4
Iðnaðarbanki, Bónus: 11,0 2,5 1 mán. 2
Sparisjóðir, Trompreikn: Bundiðfé: 12,5 3,0 1 mán. 2
Búnaðarb., Metbók: 14,50 3,5 6mán. 2
Sparisj. vélstj: 15,5 3,0 6mán. 1
1) Vaxtaleiörótting (úttektargjald) er 0,75% hjá Búnaöaörbanka og 0,7% í Landsbanka.