Morgunblaðið - 07.08.1986, Síða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 7. ÁGÚST 1986
4'
Konimgar
B-myndanna
Kvlkmyndir
Sæbjörn Valdimarsson
Los Angeles, 1983. Menahem
Golan er soltinn. ísraelski framleið-
andinn teygir sig yfir samninga-
borðið á skrifstofu sinni sem býður
upp á útsýni yfir sjúskaðan hluta
af Sunset Bouleward og gómar
snittu með ijómaosti og reyktum
laxi. Hann býr sig undir að bíta í
sneiðina en snýr sér um leið að
matargesti sínum, hinum sögu-
fræga soldáni „schlock“-myndanna,
Sam Arkoff.
„Manstu þegar við hittumst
fyrst?“ spyr Golan og sekkur tönn-
unum í tommu þykkan ijómaostinn.
Arkoff, sem bseði er orðinn vamb-
mikill og hálfsjötugur, lítur yfir
lífstíð stráða B-myndum, hinum
óteljandi margsóluðu ICdgar Allan
Poe-myndum og strandlífsmyndum
sem hann ruddi út undir merki
American International Pictures.
„Var þetta ekki Trunk to Cairo?“
segir hann og þreifar eftir vindli í
bijóstvasanum.
„Jú,“ samþykkir Golan. „Ég kom
til Hollywood til að sjá 75 þús.
dali. Fyrir tuttugu árum, ef ég man
rétt. Og manstu hveiju þú svaraðir
mér, Sam? Ég settist niður í þess-
ari borg í tvær vikur á skítahóteli.
Ég sendi öllum stórfyrirtækjunum
handritið. Og í tvær vikur gerist
ekki neitt. Þeir svara mér ekki í
síma. Síðan fer ég til fundar við
hr. Arkoff. Stór maður. Stór vind-
ill. Stór skrifstofa. Ég segi: „Hr.
Arkoff. Ég reikna ekki með að neitt
komi útúr þessu en ég er með hand-
rit meðferðis og held til baka til
Israels innan þriggja daga og þarfn-
ast 75 þús. dala.“ Sam segir mér
að opna hurðina við hliðina. Við
blasa tvær undurfagrar hlandskálar
flúraðar með gullslegnu blóm-
skrúði. Við hliðina á hlandskálunum
eru aðrar dyr, ég opna þær, inni
situr maður við skrifborð. „Þetta
er félagi minn,“ segir Sam, „á hvetj-
um morgni á slaginu tíu, þá pissum
við héma. Þegar því er lokið þá
gerum við kvikmyndir. Komdu þeg-
ar ég er búinn að pissa á morgun,
þá færðu svar.“
„Og þú fékkst 75 þúsundin dag-
inn eftir?" spyr Arkoff.
„Jú,“ svarar Golan og ístran
skelfur af hlátri. „Og síðan hef ég
ekki getað gleymt þessari sögu. Ég
sagði við sjálfan mig: „Þessi Sam
Arkoff er öðruvísi. Hann er ekki
Hollywood. Hann tekur ákvarðanir
af eðlisávísun. Hvort sem honum
kemur það betur eða verr, þá er
hann sinnar gæfu smiður."
Hvort sem honum kemur það
betur eða verr, þá er Menahem
Golan í dag sinnar eigin gæfu smið-
ur sem og málefna affarasælasta,
sjálfstæða kvikmyndafyrirtækisins
í Hollywood. Á þeim tuttugu árum
sem liðin eru síðan hann fékk vitr-
unina á saleminu hjá Arkoff og
einkum og sérílagi eftir að hann
yfirtók Cannon Films 1979, er Gol-
an orðinn heimsins stærsti dreif-
ingaraðili á B-myndum. Með 23
myndir framleiddar á síðasta ári —
fleiri en nokkurt annað kvikmynda-
ver — og 36 áætiaðar til dreifíngar
i ár, hafa þeir Golan og félagi hans
og frændi, Yoram Globus, loks kom-
ist á toppinn.
í dag hafa þeir Goian og Globus
yfimmsjón með alþjóðlegu fram-
ieiðslu- og dreifingarstórveldi sem
á síðasta ári skilaði 15,2 milljóna
dollara hagnaði af 150,8 millj. dala
tekjum (tuttugu og fimm prósent
hagnaðaraukning frá árinu áður).
í vor keypti Cannon Thom EMI
Screen Éntertainment, stærsta
kvikmyndaframleiðslu- og dreifing-
arfyrirtæki á Bretlandseyjum og
sjötta stærsta kvikmyndahúsahring
í Bandaríkjunum. Þá gerðu þeir
stórsamning við kapal- og sjón-
varpsfyrirtækið Viacom. Hlutabréf-
in í Cannon, sem fyrir fímm árum
gengu á tvo dali, hafa tuttugufald-
ast síðan.
Með því að halda kostnaðinum
niðri — meðalmynd frá Cannon
kostar 5 millj. dala, helmingi minna
en hjá öðmm kvikmyndaverum —
imeð því að semja við stóm nöfnin
í leikarastéttinni uppá hálfvirði
gegn hlutdeild í hagnaði, og með
því að forselja dreifingarrétt erlend-
is svo og viðbótarrétt, (einsog
myndbanda- og sjónvarpsrétt),
virðast þessir tveir ísraelsmenn
hafa fundið upp pottþétta uppskrift
fyrir velgengni.
En þeir Golan og Globus em
ennþá soltnir. Líkt og fyrri kynslóð-
ir athafnamanna af gyðingaættum
sem komu til Suður-Kalifomíu í
leit að auði og virðingu, þá tala
þeir tveir löngunarfullir um 100
milljóna dala stóraðsóknarmyndir,
um að vinna Óskarsverðlaunin, um
að verða jafn stórfrægir og Wamer
Bros. eða 20th Century Fox.
Þetta em ekki ástæðuiausir dag-
draumar. Allt frá That Champ-
ionship Season, fyrstu tilraun
Cannon til að hækka álit fram-
leiðslu sinnar, árið 1982, hafa þeir
Golan og Globus verið önnum kafn-
ir við að bæta álit og útlit fyrirtæk-
isins. Þó að myndin gengi illa þá
sýndi hún fram á alvöru þeirra fé-
laga í að framleiða vandaðri myndir.
í dag, þegar Cannon er enn að
framleiða gróðavonarmyndir einsog
The Delta Force og The Americ-
an Ninja II er það jafnframt að
gera myndir undir stjóm John Hus-
ton, Jean-Luc Godard, Roman
Polanski, Linu Wertmúuller, Franco
Zeffirelli o.fl. Og í ár hlutu tvær
af myndum þeirra, Runaway Train
og When Father Was Away on
Business alls fjórar Óskarsverð-
launatilnefningar.
í sumum tilfellum hafa þeir
frændur nálgast stór nöfn með stór-
■m'fV \Í,.w
'CáL
um fjárfúlgum. Talið er t.d. að
Sylvester Stallone fái 12 milljónir
dala fyrir að leika í sumar í mynd-
inni Over the Top. Chuck Norris
er með sjö ára samning sem sagt
er að gefi honum 21 milljón dala í
aðra hönd. Og Dustin Hoffman
samþykkti að leika í Cannon-mynd
byggðri á La Brava e. Elmore
Leonard, fyrir 6,5 milljónir (en dró
sig seinna til baka).
En þrátt fyrir alla velgengnina
hefur þeim Golan og Globus ekki
tekist að komast yfir slæman smekk
og prúttkenndar samningaleiðir. Og
þó þeir hafi mikið reynt þá hefur
þeim ekki enn tekist að greina á
milli glundurs og glæsileika. Eigin
leikstjómartilraunir Golans einsog
Lepke og Over the Brooklyn
Bridge hafa verið ráðleysisleg mis-
tök. Tilraunir hans að framleiða
stjömumyndir einsog Sahara, 15
milljóna dala uppátæki með
BrookeShields, og Bolero með Bo
Derek berstrípaða í nautaati voru
báðar mislukkaðar, bæði hvað að-
sókn snerti og í augum gagnrýn-
enda. Og menningarmyndir
fyrirtækisins til þessa, að júgóslav-
nesku myndinni When Father Was
Away on Business, undanskilinni,
hafa flestar valdið vonbrigðum.
Með slíka afrekaskrá að baki
velta margir í Hollywood vöngum
yfir því hvort Cannon sé ekki að
dreifa kröftum sínum um of og, ef
svo er, í baráttu sinni fyrir því að
teljast eitt af hinum stóru, hvort
fyrirtækið hafí ekki gleymt leyndar-
dómi velgengni sinnar. Jonathan
Taplin, einn af eigendum fjárfest-
ingarfyrirtækis í Kalifomíu, segir:
„Þó að þessir náungar séu leiknir
þá er sú tilhneiging rík að sölsa
undir sig stórverkin með því að
yfirborga leikara. Það merkilega
við Cannon fram til þessa er að
þeir standa ekki í slíku. Gleymsku
á því sem gerði þeim gott þyrftu
þeir að gjalda dýru verði.“
Golan þurfti á allri sinni bardaga-
kunnáttu að halda til að hasla sér
völl í hinu lokaða samfélagi í
Hollywood. Fá umboðsmenn til að
svara símtölum og leikara að lesa
handrit. Þegar frændumir yfirtóku
Cannon árið 1979 var orðstír þess
í göturæsinu. Árlegar tekjur dottn-
ar niður í 1,9 milljónir dala og
síðustu myndir þess í dreifingu
D-myndir á borð við The Happy
Hooker Goes to Washington, Gas
Pump Girls og Slumber Party
nr. 57.
Fyrsta árið sem Golan og Globus
eyddu í fyrirheitna landinu lofaði
ekki góðu. Þeir frændur höfðu allt-
af átt þann draum stærstan að
dvelja í Hollywood. „Fyrir mig var
það svipað og koma að Grátmúm-
um,“ segir Globus, en loks er þeir
náðu þessu marki draup ekki smjör
af hveiju strái. Meðal fyrstu mynd-
anna sem þeir framleiddu í Banda-
ríkjunum voru Schizoid, Seed of
Golan og Globus. Um fátt hefur verið meira rætt og ritað í kvik-
myndaheiminum en ótrúlegan uppgang þessara ísraelsku frænda á
síðustu árum. Enda spyrja nú margir: munu þeir kollsteypast eða
komast af?
Innoncence og The Apple,
vísindaskáldsögu-rokkópera. Allar
bmgðust myndirnar við miðasölu-
lúguna, þó svo færi, sökum orsaka
sem jafnvel Golan botnar ekki í,
að rokkóperan setti ný aðsóknarmet
í Ungveijalandi og Zimbabwe.
Hagnaðurinn af Cannon, fyrsta árið
sem þeir stjómuðu því, 1980 nam
8,154 milljónum dollara!
Næstu tvö árin gekk þeim Golan
og Globus mun betur með skyndi-
gróðamyndum einsog Death Wish
II sem .tók inn yfir 40 milljónir
dala, Enter The Ninja, sem var
sú fyrsta í röð vinsælla kung-fu-
mynda og Lady Chatterley’s Lo-
vermeð hálf-klámdrottningunni
Sylviu Kristel í aðalhlutverki. Næst-
um hver einasta mynd sem sýnd
var ’82 skilaði hagnaði og fyrirtæk-
ið átti sitt besta ár til þessa.
Þegar þeir vom búnir að tryggja
undirstöður sínar á B-mynda-
markaðnum fóm hinir ísraelsku
framleiðendur að færa út kvíamar.
Þeir sköpuðu sér framleiðsluað-
stöðu í London og Róm, eignuðust
kvikmyndahús á Bretlandseyjum,
Ítalíu ogHollandi, juku lánaheimild-
ir hjá viðskiptabönkum sínum og
gerðu samning um dreifingu við
MGM/UA. Jafn ófágaðar og marg-
ar viðskiptaaðferðir þeirra þóttu og
myndir þeirra smekklausar — einn
gagnrýnandi vitnaði í framleiðslu
þeirra sem „Golan-lægðimar" — þá
höfðu þessir tveir menn að minnsta
kosti áunnið sér athygli og jafnvel
þá virðingu sem þeir sóttust eftir.
Umboðsmenn byijuðu að svara
símtölum. Leikstjórar og framleið-
endur fóm að segja frá fyrirætlun-
um sínum. Og einstaka kvikmynda-
stjama, einsog Charles Bronson,
samþykkti að gera þriðju og fjórðu
kvikmyndina fyrir fyrirtækið. Órfá-
ir áttu jafnvel falleg orð að segja
um Golan. „Hann er eini maðurinn
í Hollywood sem hafði þor til að
framleiða myndina mína,“ segir
John Cassavetes, sem leikstýrði
Love Streams fyrir Cannon. „Hann
lét mig hafa allt sem ég þurfti.
Hvað mig varðar ættu þeir að
stjóma þessum bransa."
Það taka ekki allir í Hollywood
undir þessi orð. Þeir frændur hafa
farið í skapið á nokkmm umboðs-
mönnum fyrir að tilkynna framtíð-
aráætlanir sem ekki hefur verið
búið að semja um. Eitt sinn sögðu
þeir fréttamönnum að Jack Nichol-
son væri búinn að samþykkja að
leika í mynd byggðri á skáldsögu
Sauls Bellow, Henderson, the
Rain King, án þess að eiga kvik-
myndaréttinn. Þá hafa þeir kynnt
önnur verkefni á hæpinn hátt. T.d.
dró Dustin Hoffman sig út úr kvik-
myndagerð La Brava í vor eftir
að Cannon hafði notað mynd af
honum til að auglýsa gerð myndar-
ÞAÐ
EKKERT

ÍPk
sm H H tm
II ayg m bi
t - fv'
r ; >F!i i ri'l
t?I J m
SmR
n