Morgunblaðið - 12.10.1986, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. OKTÓBER 1986

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aöstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033.
Askriftargjald 500 kr. á mánuöi innaniands. i lausasölu 50 kr. eintakiö.
Orlög
einstaklinga
Vegna leiðtogafundarins
höfum við íslendingar
kynnst því betur en nokkru sinni
fyrr, hve áköf barátta er háð á
alþjóðavettvangi til að tryggja
þeim gyðingum ferðafrelsi, sem
æskja þess að flytja á brott frá
Sovétríkjunum. Þeir, sem þessa
baráttu heyja, eru sannfærðir
um, að aðeins með því að halda
nöfnum einstaklinga nægilega
rækilega á loft, geti þeir rofið
skarð í þann múr, sem sovésk
stjórnvöld hafa reist umhverfís
þá. Átakanlegasta dæmið um
það, hvað hér er í húfí, er bar-
átta Mikhails Shirman fyrir því,
að systir hans, Inessa Fleurov,
fái leyfí til að flytjast til ísra-
els. Shirman, sem þjáist af
hvítblæði, á skammt eftir ólifað
nema hann fái beinmerg úr
systur sinni.
Sovétmönnum þykir miður,
hve barátta gyðinga dregur að
sér mikla athygli, þegar leiðtogi
þeirra ferðast til Vesturlanda.
Þeir hafa brugðist við aðgerðum
þeirra með mismunandi hætti.
Þegar þeir Mikhail Gorbachev
og Ronald Reagan hittust í
Genf á síðasta ári, gengu tals-
menn Sovétstjómarinnar af
fundum með blaðamönnum,
þegar gyðingar stóðu þar upp
til að vekja athygli á málstað
sínum. Annað hefur verið uppi
á teningnum hér í Reykjavík.
Sovéskir stjómarerindrekar
hafa bent gyðingunum á, að hér
sé um einkamál að ræða og
boðist til að ræða þau við ein-
staklinga að blaðamannafund-
um loknum. Þessi stefnubreyt-
ing er í samræmi við nýjar
aðferðir sovéskra talsmanna í
samskiptum við vestræna fjöl-
miðla. Raunar var það eitt af
þeim nýmælum, sem Gorbachev
boðaði skömmu eftir að hann
komst til valda í Kreml, að létta
ætti hömlum af miðlun upplýs-
inga um það, sem gerist í
Sovétríkjunum.
Bandaríkjastjóm hefur heitið
gyðingum, að mannréttindi
verði ofarlega á dagskrá við-
ræðnanna hér í Reykjavík. í
tilefni af fundinum nú leyfðu
Sovétmenn Yuri Orlov að flytj-
ast úr landi. Reagan bauð
honum að hitta sig í Hvíta hús-
inu við komu hans til Banda-
ríkjanna og sagði þá meðal
annars: „Raunverulegur friður
verður aðeins tryggður með því
að virða mannréttindi og frelsi
ásamt með takmörkun vígbún-
aðar. Á dagskrá fundarins [í
Reykjavík] verður ekki aðeins
afvopnun, heldur einnig brot
Sovétmanna á mannréttindum,
hemaðarleg íhlutun þeirra og
leppa þeirra víðsvegar í heimin-
um fyrir utan aukin tvíhliða
samskipti þjóða okkar."
í stórum dráttum má skipta
umræðunum um þessi mál í tvo
flokka. Annars vegar er um það
að ræða, að fjölskyldum er
sundrað. Hins vegar sæta ein-
stakir hópar fólks eins og
gyðingar ofsóknum. Islensk
stjómvöld hafa látið að sér
kveða í baráttunni fyrir því, að
einstaklingar fái ferðafrelsi. Má
þar nefna baráttuna fyrir því,
að faðir Vladimirs Ashkenasy
gæti heimsótt son sinn hér á
landi, áskorun um að sonur
kvikmyndaleikstjórans Andreis
Tarkovsky fengi að hverfa til
foreldra sinna í Frakklandi og
að Boris Gulko, skákmeistari,
gæti flust til Vesturlanda. f öll-
um tilvikum urðu sovésk yfír-
völd við kröfunni um að þessir
einstaklingar fengju að fara á
brott frá Sovétríkjunum.
Nöfn hjónanna Andreis Sak-
harov og Yelenu Bonner em
efst á lista þeirra, sem berjast
fyrir auknum mannréttindum í
Sovétríkjunum. Þau hafa verið
dæmd til útlegðar í bænum
Gorki. í tengslum við leiðtoga-
fundinn í Genf var Yelenu
Bonner veitt heimild til að leita
sér lækninga á Vesturlöndum.
Ástæðulaust er að ætla annað
en að lokum sjái Sovétstjómin
sér ekki annað fært en að veita
Sakharov-hjónunum frelsi.
í hinum mikla hraða, sem
óhjákvæmilegur var til að und-
irbúa komu ieiðtoganna hingað
til lands sem best, kom upp
misskilningur um afstöðu
íslenskra stjómvalda til málefna
gyðinga. Það hefði verið í ósam-
ræmi við hefðbundna virðingu
íslendinga fyrir rétti einstakl-
ingsins, ef fulltrúum gyðinga
hefði verið meinað að koma til
landsins í því skyni að kynna
málstað sinn. Lyktir þessara
mála urðu farsælar og í Morg-
unblaðinu í gær er haft eftir
Morris B. Abram, forystumanni
bandarískra gyðingasamtaka,
að samtökin eigi ekki í útistöð-
um við íslensk stjómvöld enda
hafí íslendingar ætíð reynst
gyðingum vel. Því ber að fagna,
að það hefur komist jafn ræki-
lega til skila og þessi orð gefa
til kynna, hver er hugur íslend-
inga til þeirra, sem berjast fyrir
frelsi einstaklinga.
egar fregnin um
Reykjavíkurfund Ron-
alds Reagan, forseta
Bandaríkjanna, og Mik-
hails S. Gorbachev,
leiðtoga Sovétríkjanna,
barst hingað síðdegis á
þriðjudag í vikunni sem
leið voru fyrstu viðbrögð íslendinga líklega
undrun og vantrú. Menn spurðu sig, hvers
vegna ísland hefði orðið fyrir valinu. Og
síðan vöknuðij efasemdir hjá mörgum um
það, hvort við gætum annast þetta gífur-
íega verkefni. Mesti vandinn virtist vera
gistirými í Reykjavík og nágrenni, sem
þegar var að mestu bókað næstu vikurn-
ar. Nokkrum mínútum eftir að fregnin um
fundinn barst um heimsbyggðina á fjarrit-
um og um útvarp og sjónvarp bytjaði
síminn að hringja á íslenskum ferðaskrif-
stofum og hótelum. Ríkisstjómin fól
Ferðaskrifstofu ríkisins að útvega nægi-
legt gistirými og næstu dagana lagði
starfsfólk þar, og á öðrum ferðaskrifstof-
um og hótelum, nótt við dag til að fínna
húsnæði. Leitað var til almennings, sem
brást mjög vel við, og mörg hundruð manns
var útveguð gisting á einkaheimilum.
Nokkur brögð voru að því, að útlendir fjöl-
miðlamenn pöntuðu gistingu og notuðu
hana ekki, stundum vegna þess að þeir
höfðu útvegað sér húsnæði með öðrum
hætti. Að sjálfsögðu hefur þetta skapað
mikil óþægindi og óþarfa umstang, en við
því mátti búast að svona hlutir gerðust
og ekki er annað hægt en að reyna að
taka þeim með stillingu. Aðalatriðið er,
að okkur hefur tekist að fínna sómasam-
lega gististaði fyrir alla þá, sem hingað
eru komnir vegna leiðtogafundarins. Það
verður að teljast vel af sér vikið á þeim
skamma tíma, sem til stefnu hefur verið,
og er rós í hnappagat íslenskrar ferðaþjón-
ustu.
Skorturinn, sem í upphafi virtist vera á
gistirými í Reykjavík, gaf ýmsum tilefni
til að reyna að leigja húsnæði fyrir himin-
háar upphæðir. Sumum virðist hafa tekist
þetta og það varð til þess að ýmsir erlend-
ir fjölmiðlar fengu átyllu til að skrifa í
neikvæðum tón um fégræðgi íslendinga.
Sannleikurinn er sá, að leiguverðið sem
Ferðaskrifstofa ríkisins setti upp, og flest-
ir hafa líklega tekið mið af, var sanngjamt
miðað við aðstæður. Alhæfíngar og ýkjur
ýmissa erlendra blaða um leiguverðið í
Reykjavík eiga því ekki við rök að styðj-
ast. Skrif Lundúnablaðsins Daily Tele-
graph um „gullæði" í Reykjavík eru t.d.
stórlega ýkt og ósanngjöm og ekki til
þess fallin að auka hróður þess hér á
landi. Sama er að segja um skrif blaða
eins og Bild Zeitung í Vestur-Þýskalandi
og El Pais á Spáni, sem birtu hreinan
uppspuna um þessi efni. Á hitt er þó að
líta, að kveikjan að þessum leiðindaskrifum
er örfá raunveruleg dæmi, sem alhæft er
út frá, og þeir íslendingar, sem þar eiga
hlut að, eru þjóð sinni til lítils sóma.
Á fleiri aðilum en ferðaskrifstofum og
hótelum hefur mikið mætt við undirbúning
ieiðtogafundarins. Þar má t.d. nefna
starfsmenn Pósts og síma, sem þurftu að
koma á fót umfangsmeira fjarskiptaneti
en dæmi eru til um áður hér á landi. Nefna
má, að fjölga hefur þurft símalínum í
Reykjavík og til landsins og koma upp
aðstöðu fyrir erlendar sjónvarpsstöðvar til
beinna sendinga um gervihnetti. Einnig
má minna á hið mikla og ágæta starf, sem
lögreglan hefur leyst af hendi vegna fund-
arins. Allt hefur þetia tekist vonum framar
og sama er óhætt að segja um aðrar fram-
kvæmdir, sem ráðist hefur verið í vegna
fundarins. Upplýsinga- og kynningarþjón-
usta ríkisins og fyrirtækja virðist einnig
ganga mjög vel og hafa erlendir starfs-
menn fjölmiðla látið í ljós ánægju með þá
aðstöðu, sem þeim hefur verið sköpuð í
Reykjavík. Á heildina litið er því ekki ann-
að að segja en að undirbúningur leið-
togafundarsins hafí fram að þessu gengið
fyrir sig með þeim hætti, að íslendingum
er sómi að. Úrtöluraddir í erlendum ijöl-
miðlum um að „öngþveiti" mundi skapast
í Reykjavík hafa reynst hrein fírra.
„Leynivopnið“
Óvissa um ýmis skipulagsatriði í tengsl-
um við leiðtogafundinn hefur sett nokkum
svip á undirbúning hans. Það varð t.d.
ekki ljóst fyrr en í byrjun vikunnar, hvar
fundurinn sjálfur yrði haldinn, og ekki var
upplýst um komutíma og dvalarstað
Gorbachevs fyrr en á föstudaginn, sama
dag og hann kom. Það var óneitanlega
leitt, að komu hans til Keflavíkur skyldi
þurfa að bera upp á sama tíma og setn-
ingu Alþingis, sem leiddi til þess að forseti
íslands og forsætisráðherra gátu ekki tek-
ið á móti honum. Menn héldu, að þessa
atriðis hefði verið sérstaklega gætt, og þá
ályktun mátti m.a. draga af orðum
Steingríms Hermannssonar, forsætisráð-
herra, á blaðamannafundinum 30. sept-
ember, þegar fyrst var skýrt frá leiðtoga-
fundinum í Reykjavík. Þá sagði
ráðherrann, að fundurinn myndi ekki
breyta ákvörðuninni um að setja Alþingi
hinn 10. október. Einhvers staðar hlýtur
því að hafa komið upp misskilningur eða
boðum af einhveijum ástæðum ekki verið
komið til réttra aðila.
Það vekur mikla athygli, að Raisa
Gorbacheva skuli fylgja manni sínum til
íslands. Nancy Reagan gerir það ekki, en
þær fylgdu báðar eiginmönnum sínum til
fundarins í Genf í fyrra. Ef til vill sýnir
þetta mismunandi skilning Sovétmanna
og Bandaríkjamanna á þýðingu Reykjavík-
urfundarins. Líklegra er þó, að hér séu
Sovétmenn fyrst og fremst að notfæra sér
þá athygli sem frú Gorbachev dregur að
sér, enda þykir hún aðlaðandi kona. Eigin-
konur fyrri Sovétleiðtoga forðust Qölmiðla-
ljós, en Raisa virðist njóta þess. Það er
væntanlega mat núverandi ráðamanna í
Kreml, sem eru nútímalegri í vinnubrögð-
um en fyrirrennarar þeirra, að Raisa sýni
Sovétríkin í hagstæðu og mannlegu ljósi.
Hún hefur verið nefnd „leynivopn Gorba-
chevs" og er sterkur mótleikur Sovét-
manna gagnvart vestrænum Qölmiðlum,
þegar sovéskir flóttamenn reyna að ná
eftirtekt þeirra til að minna á eymdina og
fjötrana í Sovétríkjunum. Slíkt hefur ein-
mitt verið áberandi hér í Reykjavík síðari
hluta þessarar viku.
Þáttur fjölmiðla
Fundur Reagans og Gorbachevs í Genf
í fyrra leiddi ekki til neinnar áþreifanlegr-
ar niðurstöðu, sem kunnugt er. Leynd
hvíldi yfír viðræðum þeirra og starfsmenn
fíölmiðla áttu annríkt við að fínna upp á
einhveiju fréttnæmu til að drepa tímann
þar til raunverulegar fréttir væri að fá.
Við slíkar aðstæður, þar sem heimspressan
er saman komin og beinar sjónvarps- og
útvarpssendingar um veröldina alla sífellt
í gangi, getur lítil þúfa sannarlega velt
þungu hlassi og lítil fíöður orðið að mörg-
um hænum. Við skulum vona, að hinir
alþjóðlegu fíölmiðlar þurfí ekki að flytja
slíkar fregnir frá íslandi og menn í ábyrgð-
arstöðum þurfa að gæta þess að gefa ekki
tilefni til þess. Misskilningurinn um af-
stöðu forsætisráðherra til friðsamlegra
aðgerða bandarískra gyðinga hér á landi
er lýsandi dæmi um atvik af þessu tagi,
sem til allrar hamingju reyndist unnt að
leiðrétta.
Svo virðist sem álfa- og draugatrú ís-
lendinga sé hinum erlendu blaðamönnum
sérstakt hugðarefni. Hafa margar greinar
verið skrifaðar um það efni í heimsblöðin
upp á síðkastið, sem og fámenni og
reynsluleysi „Víkingasveitar" lögreglunn-
ar. Út af fyrir sig má segja, að þetta séu
saklausir hlutir og á heildina litið verður
að telja, að umfjöllun erlendra fíölmiðla
hafí verið íslandi til framdráttar á alþjóða-
vettvangi. Sumt af því, sem hinir erlendu
blaðamenn skrifa um okkur, virðist svo
hástemmt lof, að kaldriQuðustu áróðurs-
menn Ferðamálaráðs færu líklega hjá sér.
Þetta stafar ekki endilega af því, að blaða-
mennimir séu að færa hlutina til betri
vegar en þeir eru, heldur er sannleikurinn
sá að íslenskt samfélag er enn svo sér-
stætt og „óspillt", ef nota má það orðalag,
að heimsborgarar verða hreinlega hlessa.
Sérstaklega verður þeim starsýnt á það,
hve miklu svo fámenn þjóð fær áorkað og
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. OKTÓBER 1986
33
REYKJAVÍKURBRÉF
Laugardagur 11. október
hve ríku menningarlífí við Iifum. í frétta-
skeyti Associated Press, einnar öflugustu
fréttastofu veraldar, á föstudaginn er t.d.
löng og mjög jákvæð lýsing á Reykjavík
og Davíð Oddssyni, borgarstjóra, sem sýni-
lega hefur náð til hinna erlendu blaða-
manna.
Forvitnilegt hefur verið að fylgjast með
því, hvemig Sovétmenn reyna að ná at-
hygli fjölmiðlanna. Þáttur Raisu í því var
áður nefndur, en einnig er vert að taka
eftir því, að ákvörðun Gorbachevs að flytja
ávarp við komuna til Keflavíkur á föstu-
daginn var miðuð við það að ná sem
mestri athygli. Hefði hann haft sömu orð
um fundinn með Reagan á flugvellinum í
Moskvu, áður en hann lagði af stað til
íslands, hefðu þau fengið miklu minni
uppslátt í fjölmiðlum.
Blaðamannafundimir, sem Sovétmenn
hafa haldið á Hótel Sögu undanfama daga,
eru líka athyglisvert dæmi. Áður en
Gorbachev kom og áður en Bandaríkja-
menn höfðu efnt til nokkurs blaðamanna-
fundar, höfðu Sovétmenn haldið fjóra
fundi. Á þessum fundum komu fram helstu
sérfræðingar þeirra á ýmsum sviðum og
kváðust reiðubúnir að svara spumingum
um hvaðeina, sem upp kæmi. Þama kom
ekkert nýtt fram um fyrirhugaðar viðræð-
ur Reagans og Gorbachevs, en tækifærið
var notað til að koma skilningi sovéskra
ráðamanna á alþjóðamálum og sovéskum
málefnum á framfæri. Um var að ræða
hreina áróðursfundi og merkilegt að fylgj-
ast með því, að þegar verulega óþægilegar
spumingar komu fram, t.d. um mannrétt-
indamál, vom svörin stutt eða útúrsnún-
ingur og til þess að koma í veg fyrir að
spumingum væri strax fylgt eftir stóðu
sovéskir „blaðamenn" á fætur og vildu
vita um afstöðu Kremlveija til skuldamála
þriðja heimsins og annarra mála af því
tagi! Augljóslega var hér um skipuleg
vinnubrögð að ræða. Og öll sýna þessi
dæmi, að á sviði áróðurstækni ætla Sovét-
menn ekki að láta hlut sinn eftir.
Ræða Reagans við
íslandsförina
í ræðu, sem Ronald Reagan, forseti
Bandaríkjanna, flutti í Hvíta húsinu á
fímmtudaginn rétt áður en hann hélt til
íslands, fjallaði hann m.a. um samskipti
íslands og Bandaríkjanna. Hann sagði:
„Ég vil geta þess hér, og það á einkar vel
við á degi Leifs Eiríkssonar, hve mikils
bandaríska þjóðin metur gestrisni íslensku
ríkisstjómarinnar og Islendinga allra.
Bandaríkjamenn og íslendingar eru og
hafa verið bandamenn í meira en 40 ár.
Fyrst á dögum síðari heimsstyrjaldar, þeg-
ar brugðist var til vamar frelsi og lýðræði,
og nú í Atlantshafsbandalaginu, þar sem
sömu hugsjónir eru hafðar að leiðarljósi.
Ekkert _er meira til marks um þessa stað-
festu íslendinga, einlæga friðarlöngun
þeirra, en að þeir skuli hafa fúslega sam-
þykkt að annast þennan fund.“
Síðar í ræðunni sagði forsetinn, og það
er vert að veita þeim orðum athygli: „Það
hefur löngum verið sannfæring mín, að
til þess að ná árangri í friðarviðleitni verð-
um við að horfast beint í augu við hin
erfiðu úrlausnarefni og gera það af heiðar-
leika og með vonina að leiðarljósi. Við
getum ekki látið sem ágreiningur sé ekki
fyrir hendi, reynt að ná samkomulagi um
nokkur atriði í fljótheitum og flutt síðan
ræður um andann frá Reykjavík. Stað-
reyndin er sú, að um verulegan ágreining
um mörg atriði er að ræða, og við getum
ekki fullyrt að árangur náist. En komi
Gorbachev til íslands staðráðinn í að vera
samvinnufús er ég þess fullviss að okkur
gæti miðað áfram."
Afleiðingar fundarins
Á þessari stund er ekkert hægt að segja
um niðurstöður viðræðna Reagans og
Gorbachevs í Höfða. Sumir eru bjartsýnir
á, að þær greiði a.m.k. fyrir markverðu
samkomulagi á- næsta fundi, sem hugsan-
lega verður síðar á þessu ári, en aðrir eru
efins um að fundurinn breyti miklu. Það
væri mjög ánægjulegt fyrir alla jarðarbúa,
ef fundurinn leiddi til samdráttar í vígbún-
aði, og það væri sérstaklega ánægjulegt
fyrir Islendinga í þeim skilningi, að nafn
höfuðborgarinnar yrði þá tengt bættu and-
rúmslofti í heiminum.
En við skulum þá ekki heldur gleyma
því að slíkur fundur sem þessi væri aldrei
haldinn í landi sem hefði ekki sýnt um-
heiminum að það á merka og sérstæða
menningu sem þjóðin hefur varðveitt og
ræktað. Mikilvæg arfleifð okkar hefur
reynzt okkur það veganesti sem bezt hefur
dugað í vályndri veröld. Umheimurinn tek-
ur tillit til lítillar þjóðar sem hefur varðveitt
einkenni sín og markað sér utanríkisstefnu
sem er ábyrg og kallar ekki á óvisst ástand
— og þar með hættulegt — á því viðkvæma
landsvæði þar sem við búum. Sovétstjóm-
in virðir afstöðu okkar í öryggismálum og
tilraunir lítillar þjóðar til að treysta sjálf-
stæði sitt og efla frið í heiminum með
markvissri utanríkisstefnu en engri ævin-
týramennsku.
Fyrirvarinn um einhliða yfírlýsingu um
kjamorkuvopnalaust svæði á Norðurlönd-
um hefur komið frá Reykjavík, samt hika
Rússar ekki við að velja hana sem fundar-
stað og öðrum NATO-ríkjum er þóknan-
legt, að sjálfsögðu, að fundurinn fari fram
í einni af höfuðborgum Atlantshafsbanda-
lagsins eins og kanzlari Vestur-Þýzkalands
benti á í svari sínu við fyrirspum Morgun-
blaðsins um fundinn nú nýlega. íslendingar
hafa líka ávalit litið á Átlantshafsbanda-
lagið sem friðarsamtök og því hefur aukizt
fylgi með þjóðinni með hveiju ári sem lið-
ið hefur frá stofnun þess og aðild okkar
að því. Talsmenn Rússa sögðu í vikunni
að vamarstöðin á Keflavíkurflugvelli væri
þeim ekki meiri þymir í augum en svo,
að þeir hefðu hana ekki í huga þegar
rætt væri um fyrstu skrefín til að fækka
herstöðvum í heiminum. Þannig gera þeir
sér ljóst að Keflavíkurstöðin er til vamar
og ógnar engum. Auk þess mættu menn
muna að tillaga íslendinga um að kjam-
orkuvopnalaust svæði nái frá Grænlandi
til Úralfjalla er í einhveijum tengslum við
veruleikann í kringum okkur og ekki blekk-
ingin einber, því að á norðurslóðum eru
engar kjamorkusprengjur nema á vegum
stórveldanna, Norðurlönd eiga ekki slíkar
sprengjur. Eina kjamorka Norðurlanda er
kjamorkuverin og eru þau nógu hættuleg
í sjálfu sér, eins og dæmin sýna, en við
þau er ekki átt með fyrmefndri tillögu.
Sumir telja að vísu að Rússar hafí áhuga
á að veikja tengslin milli íslendinga og
Bandaríkjamanna sem hafa verið mjög
náin sl. fjörutíu ár eins og Reagan minnt-
ist á og jafnvel spilla vináttu þeirra.
Ýfingar hafa verið með okkur og Banda-
ríkjastjóm, báðum til bölvunar, en úr því
hefur verið bætt sem betur fer. Vinátta
Atlantshafsríkjanna er reist á sterkum
gmnni. Þessi vinátta og samstarf lýðræðis-
ríkjanna hafa tryggt frið f heiminum
undanfama áratugi og þótt svæðisbundin
vandamál hafí verið um allan heim hafa
þau ekki náð til yfírráðasvæðis Atlants-
hafsríkjanna. Þau em því ekki ógnvaldur,
heldur lykillinn að öllum viðræðum um
frið í heiminum, ekki sízt þeim viðræðum
sem nú fara fram í Höfða.
Hver sem niðurstaða þeirra viðræðna
verður er það ljóst, að Island hefur með
óvæntum hætti orðið miðdepill athygli allr-
ar veraldarinnar. Um afleiðingar þess fyrir
land okkar og þjóð í náinni framtíð er
erfítt að spá, en enginn vafí leikur á því
að undanfama daga höfum við orðið vitni
að mestu landkynningu í sögu okkar. Von-
andi verður hún íslenzku sjálfstæði,
íslenzkum einkennum og íslenzkum vem-
leika til eflingar í framtíðinni. Vonandi
skerpir hún það markmið að vemda tungu
og arfleifð sem er undirstaða allra hluta
í þeirri veröld sem við leitum nú að með
þeim Reagan og Gorbachev.
Morgunblaðið/RAX .
Umheimurinn
tekur tillit tii
lítillar þjóðar sem
hefur varðveitt
einkenni sín og
markað sér ut-
anríkisstefnu sem
er ábyrg og kallar
ekki á óvisst
ástand —ogþar
með hættulegt —
á því viðkvæma
landsvæði þar
sem við búum.
Sovétstjórnin
virðir afstöðu
okkar í öryggis-
málum og tilraun-
ir lítillar þjóðar til
að treysta sjálf-
stæði sitt og efla
frið í heiminum
með markvissri
utanrí kisstefnu
en engri ævin-
týramennsku.