Morgunblaðið - 16.12.1986, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 16. DESEMBER 1986
REDOXON
Mundu eftir
C-vítamíninu.
Frönsku
skórnir
komnir
Xaviér Danaud
•JOSS
Laugavegi 101— Sími 17419
LÉTT OG LJÚF SKEMMTISAGA
SEM HITTIR í MARK
Sjálfstætt framhald af BARA STÆLAR! sem varð ein af
söluhæstu bókunum í fyrra.
„Það má segja að hér sé Andrés í essinu sínu. Hann lætur
gamminn geisa í sérlega fjörugum stíl og hugmyndaríkri
sögufléttu..."
„Hér er ekki á ferðinni harðsnúið lið Stallona heldur
ofboð venjulegir íslenskir krakkar með mannlegar
tilfmningar og veikleika - ýmist að springa úr monti eða
missa hjartað í buxurnar. Þetta er létt og ljúf skemmti-
saga sem mér sýnist hitta í mark...“
H.H. DV 9. des.
Gámasölur
eftir ÓlafHelga
Marteinsson
Að undanfömu hafa birst í blöð-
um greinar þess efnis að vinnsla
sjávarafla innanlands standist ekki
samanburð við útflutning á ísuðum
físki í gámum. í þessum útreikning-
um hefur verið miðað við markaðs-
verð í Englandi í nóvember 1986,
sem líklega er það hæsta sem um
getur á þeim markaði til þessa.
Meðalverð á gámasölum frá ára-
mótum til loka september í Grims-
by, miðað við gengi 3/12 1986, er
hins vegar kr. 50,38 (sjá línurit).
Þetta verð segir ekki alla söguna
því rýmun á fiskinum er mjög mik-
il. Sjaldnast er fískurinn veginn inn
í gámana og er undarlegt hvað
menn láta sig þetta litlu varða. I
þeim tilfellum sem ég veit um að
fískurinn hafí verið veginn inn í
gámana hefur komið í ljós að rýrn-
unin er á bilinu 11 til 17%
Í síðasta tölublaði Sjávarfrétta
er fullyrt að ísfískur í gámum skili
18% meiru en freðfiskur til vergrar
þjóðarframleiðslu. Um þetta efast
ég, og skil ekki þennan útreikning.
Veiðar og vinnsla eru líklega að
3/t hlutum í eigum sömu aðila, en
flytja samt sem áður út hráefni sem
gefur þeim að meðaltali ekki meira
en kr. 50,38.
Sem dæmi um hvernig menn sem
bæði eiga veiðiskipið og fískvinnsl-
una verða að bera þessa kosti
saman, tek ég tvo gáma sem seldir
voru 30.9. 1986 fýrir verð sem er
rúmlega 20% hærra en meðalsölu-
verð í Grimsby fyrstu níu mánuði
ársins. Inn í gámana voru vigtuð
32.418 kg af þorski, seld voru
28.875 kg, rýmun 12,3%.
„Útflutningur á ísuðum
f iski er góð viðbót við
aðrar greinar sjávarút-
vegs, en þennan út-
f lutning verður að
stunda af meiri fyrir-
hyggju en gert hefur
veriðtil þessa.“
Kr.
Söluverð Englandi 1.750.617
Erlend umboðsl. 43.765
Löndunarkostn. erl. 105.926
Flutningsgjöld 106.442
Útskipun 14.682
Vörugjald 2.965
Innl. umboðsl. 17.506
Matsvottorð 1.200
Bankakostnaður 7.036
Akstur innanlands 60.000
Annar kostnaður 7.000
Auknir aflahlutir 184.952
Samtalskostnaður 551.474
Framlegð 1.199.143 eða 36,99
kr. pr. kg.
Ef þessi afli hefði farið til vinnslu
í frystihúsi og verið unninn í 5 lbs.
og blokk, sem er algeng vinnsla,
lítur dæmið þannig út:
5 lbs 10.455x154,74 = 1.617.807 kr.
Blokk 3.485x121,20= 422,382 kr.
Skilaverð
Vinnulaun
Umbúðir
Rafmagn
Samtals kostnaður
2.040.189 kr.
390.402 kr.
78.434 kr.
35.660 kr.
501.840 kr.
Framlegð
Framlegðin fer til þess að greiða
kostnaðinn og afborganir af útgerð
og fiskvinnslu.
Þær tölur sem hér hafa verið til-
færðar eru rauntölur og eftir þeim
skilar fiskurinn sem unninn er inn-
anlands rúmlega 28% meiri fram-
legð og rúmlega 27% meiri gjaldeyri
inn í landið.
Eins og skiptakjörum á gáma-
fiski er nú háttað taka sjómenn svo
til enga áhættu, söluverð erlendis
þarf ekki að vera nema 3—4 kr.
hærri en verðlagsráðsverð svo þeir
hagnist á útflutningi aflans. Til
þess að gera heimalöndun vænlegri
fyrir sjómenn þarf að hækka skipta-
verð á físki sem landað er hérlendis
og auka áhættu sjómanna til jafns
við útgerðina á gámaútflutningi.
Það má furðulegt heita að verka-
lýðsfélög, sveitarfélög og fleiri
aðilar sem málið varðar skuli ekki
hafa lýst skoðun sinni á þeirri tekju-
tilfærslu sem útflutningur á fersk-
um físki í gámum hefur í för með
sér. Svo virðist sem tekjumar sem
Islenskt fiskvinnslufólk hefði haft
af fullvinnslu aflans flytjast annars
vegar yfír til bresks fískvinnslufólks
og hins vegar til íslenskra sjó-
manna.
Útflutningur á ísuðum fiski er
góð viðbót við aðrar greinar sjávar-
útvegs, en þennan útflutning verður
að stunda af meiri fyrirhyggju en
gert hefur verið til þessa. Mikilvægt
er að hver útgerðarmaður og físk-
verkandi vegi og meti sínar aðstæð-
ur en notist ekki við sögusagnir um
afkomu skipa og fyrirtækja sem
þennan útflutning stunda.
Höfundur er skrifstofustjóri hjá
Guðm. Runólfssynihf.
Breytingarnar á bónussamningunum:
Launalækkun hefði orðið
samkvæmt fastnýtingarkerfi
„ÞAÐ er óljóst hvort fólk hér sættir sig við þessa samninga
og það gerir það alla vega ekki nema tryggt sé að það tapi
engu á þeim,“ sagði Hafþór Rósmundsson hjá verkalýðs-
félaginu Vöku á Siglufirði í samtali við Morgunblaðið. Vaka
á nú í viðræðum við vinnuveitendur á Siglufirði um nýja
kjarasamninga, en félagið var ekki í samfloti með öðrum
félögum í Alþýðusambandinu um kjarasamningana sem und-
irritaðir voru á dögunum.
Hafþór sagði að fólki líkaði
ekki alls kostar við það að starfs-
aldurshækkanir væru kaffærðar
með þessum nýju samningum.
Þá hefðu þær breytingar sem
gerðar voru á bónuskerfunum
beinlínis valdið launalækkun hjá
fólki sem afkastaði miklu og
ynni eftir fastnýtingarkerfí í
bónus, en svo nefnist það bónus-
kerfi sem í gildi er á Siglufirði,
Akranesi, Húsavík og Austfjörð-
um. Jafnframt hefði verið óljóst
hvort fólk með meðalafköst
myndi halda sömu launum eða
bera einnig skarðan hlut frá
borði.
Hafþór sagði að hann hefði
komið auga á þetta á laugardag-
inn fýrir viku síðan, strax eftir
að hann hafði fregnir af inni-
haldi samninganna. Það hefði
tekið hann helgina og mánudag
og þriðjudag að fá menn til þess
að viðurkenna að hann hefði
rétt fyrir sér hvað þetta snerti
og í framhaldi af því hefðu verið
gerðar þær breytingar á samn-
ingnum um bónusmál sem frá
er skýrt í Morgunblaðinu á laug-
ardag.