Morgunblaðið - 16.12.1986, Side 74

74
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 16. DESEMBER 1986
REFSKA
eftir
(KristiánfJ. Gunnarssoru
Sönn (slendingabók- Ný Bandamannasaga
Refska er saga úr samtíðinni sem dulbúin er í gervi fornsögu og lýsir fornald-
arfólki í íslensku vandamálaþjóðfélagi.
(Refsku er m.a. fjallað um:
• Landshornagoða og smágoða.
• Eflingu byggðar í óbyggðum.
• Þjóðráð, bjargráð og snjallræði sem Óbyggðasjóður kostar.
• Uppreisn mósokkanna gegn karlrembusvínum.
• Kvennafund í Almannagjá.
• Goðorðsvöld Guðríðar Óspaksdóttur.
• Útburðbarna.
• Vistun gamalmenna í Kjarreyjarklaustri.
• Þjóðflokkinn Krýsa sem eru huldumenn í landinu.
• Kusa, foringja verkþræla, og Sólstöðusaminginn.
• Skipti á skíru silfri fyrir flotsilfur.
• Inngöngu allsherjargoðans í félag Bílduberga.
• Gorm konung gerska og guðinn Lenimax.
• Hróald helga í Hvítramannalandi og Nýja sáttmála.
• Drekabæli í Strympunesi.
• Almenna múrgoðafélagið og Höll múrgoða.
Margt fleira ber á góma í þessari sönnu lygisögu sem sögð er af íþrótt stílist-
ans og uppfull af gráglettinni fyndni. Bók sem talað verður um og allir þurfa að
lesa. Refska er sagan um refskuna í íslenskri samtíð.
Góðan daginn!
Óhæfa í
fj ölmiðli
eftirdr. Gunnlaug
Þórðarson
Það er margvísleg ábyrgð, sem
lögmenn verða að taka á sínar herð-
ar í sambandi við hin ýmsu störf í
þjóðfélaginu og æði misjafnt hve
auðgert er að axla byrðina.
Það mun t.d. ekki vera fátítt, að
þegar fyrirtæki beijast í bökkum
sé bankalögmönnum falið að fylgj-
ast með rekstri þeirra, einkum ef
um stórfyrirtæki sé að ræða. Þann-
ig stóð til dæmis á, þegar miklir
Qárhagsörðugleikar steðjuðu að
Hafskipi hf. að aðallögmanni Ut-
vegsbankans var falið að hafa
sérstakt eftirlit með rekstri félags-
ins.
Megintilgangur með slíkri ráð-
stöfun mun vera sá að veita stjóm
fyrirtækis, sem hlut á að máli, auk-
ið aðhald. Lögfræðingurinn eigi að
vera eins konar grýla frá bankanum
til fyrirtækisins. Samt má vera aug-
ljóst að í slíkum tilvikum getur
lögfræðingur bankans æði lítið gert.
Til þess að svo mætti vera, þyrfti
hann að hafa sérþekkingu á þeim
rekstri, sem um er að ræða og geta
gefið sig að eftirlitinu óskiptur.
í umræddu tilviki kom aðallög-
maður bankans á hálfsmánaðar-
fresti til þess að framfylgja
eftirlitinu.
Því er þetta rifjað upp, að í
skýrslu þeiiji sem nefnd sú er
Hæstiréttur íslands skipaði að fyrir-
lagi Alþingis til þess að kanna
viðskipti Utvegsbankans og Haf-
skips kemur fram óréttmæt gagn-
rýni á störf þessa lögmanns, en þó
enn verr í sjónvarpsþætti í Kast-
ljósi 18. nóvember sl., er formaður
umræddrar nefndar kom fram og
lét þá m.a. eftirfarandi orð falla:
„Ég vil t.d. taka fram að for-
stöðumanni lögfræðingadeildar
bankans var falið árið 1978 að
fylgjast með rekstri Hafskips.
... þó hann færi tvisvar í mán-
uði þarna á fundi, þá virðist hann
ekkert annað hafa gert heldur
en að semja þessi tryggingaryfir-
lit svona tvisvar, þrisvar á ári.
Þetta starf hafði hann með hönd-
um alveg til loka. Það er ekki
að sjá að þessi maður hafi eigin-
lega gert nokkurt gagn.“
Það mun almennt álit að formað-
ur slíkrar nefndar sem hér um
ræðir, er nálgast dómstörf, hefði
ekki átt að tjá sig frekar um skýrsl-
una í fjölmiðli og reyna að útskýra
hana og undir engum kringumstæð-
um meðan umrætt mál væri á
rannsóknarstigi.
Auðvitað er spuming, til hvers
formaðurinn hefur ætlast af lög-
manni bankans. Augljóst má vera,
að ekki hafði lögmaðurinn neitt um
lántökur að segja og ekki var það
á hans valdi að koma í veg fyrir
hina miklu rýmun á veðtryggðum
eignum, sem af verðfalli farmskipa
leiddi. Það að hann endumýjaði
Gunnlaugur Þórðarson
„Það mun almennt álit
að formaður slíkrar
nefndar sem hér um
ræðir, er nálgast dóm-
störf, hefði ekki átt að
tjá sig frekar um
skýrsluna í fjölmiðli og
reyna að útskýra hana
og undir engum kring-
umstæðum meðan
umrætt mál væri á
rannsóknarstigi.“
veðtryggingar var nauðsynleg ráð-
stöfun gagnvart öðrum skuldbind-
ingum. Vitað var að það var
höfuðatriði að Hafskip hf. lenti ekki
í gjaldþroti og það hefði verið talin
goðgá að leggja slíkt til, því hags-
munir bankans vom svo mjög í
húfí vegna þessara ijárhagsörðug-
leika fyrirtækisins. Þá er á það að
líta að enda þótt Hafskip hefði ver-
ið tekið til gjaldþrotaskipta ári fyrr
en raun varð á, hefði það breytt
sáralitlu.
Um þijátíu ára skeið var ég í
þjónustu ríkisins og hef þurft að
sinna ýmsum málum, en það veit
mín sanna, að það hefði farið illa
fyrir bijóstið á mér að þurfa að
gegna slíku eftirlitsstarfi sem aðal-
lögmanni Útvegsbankans var falið
í sambandi við Hafskip, en lögmað-
ur getur hins vegar ekki skorast
undan slíku. Það er aftur á móti
algjör óhæfa að atyrða lögmanninn
fyrir það, sem hann fékk ekki við
ráðið.
Enginn lögmaður efast um heið-
arleika og vandvirkni umrædds
lögmanns og því vom aðfínnslur
formanns téðrar rannsóknamefnd-
ar öldungis óhæfílegar og óafsak-
anlegar á þeim stað, þar sem og
sá er var sökum borinn gat engum
vömum við komið.
Höfundur er hæstaréttarlögmað-
ur.
Jólatónleikar í Landakirkju
Vestmannaeyjum.
ÁRLEGIR jólatónleikar kórs
Landakirkju í Vestmannaeyjum
verða haldnir í Landakirkju mið-
vikudagskvöldið 17. desember og
hefjast þeir kl. 21. Á efnisská
verða sígild jólalög en kórfólkið
hefur unnið að undirbúningi tón-
leikanna í allt haust.
Jólatónleikar kirkjukórsins hafa
ávallt verið vel sóttir og bæjarbúum
þótt það góð tilbreyting frá hinu
daglega amstri jólaundirbúningsins
að bregða sér í Landakirkju og
hlýða þar á fallega jólatónlist.
Það hefur verið föst venja hjá
kórnun að fá til liðs við sig á þess-
um árlegu tónleikum þekkta ein-
söngvara. Að þessu sinni em það
söngkonumar Sigrún Hjálmtýs-
dóttir (Diddú) og Jóhanna Möller
sem munu syngja með kórnum.
Stjómandi verður að venju Guð-
mundur H. Guðjónsson, organisti
Landakirkju.
í lok tónleikanna fær hver gestur
í hendur kerti og verður tendrað
jólaljós frá altari Landakirkju sem
tónleikagestir flytja síðan með sér
hver til síns heima.
— hkj.