Morgunblaðið - 11.02.1987, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. FEBRÚAR 1987
ÚTSALA
Karlmannaföt kr. 4.495,-
Stakir jakkar kr. 3.995,-
Terelynebuxur kr. 850,- 995,- 1.095,- og 1.395,-
Gallabuxur kr. 750,- og 795,-
Riffl. flauelsbuxur kr. 695,-
o.m.fi. ódýrt Andrés
SKÓLAVÖRÐUSTIG 22, SÍMI 18250.
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir CASPAR WEINBERGER
Seydfirðingar
- Seyðfirðingar
Sólarkaffi Seyðfirðingafélagsins í Reykjavík
verður í Domus Medica föstudaginn 13. feb.
kl. 20.30. Aðgöngumiðar verða seldir á sama
stað fimmtudag um 12. feb. nk. frá kl. 17.00—
20.00. Borð tekin frá um leið.
Skemmtlnefndln.
n
IÐNTÆKNISTOFNUN
Eftirtalin námskeið verða haldin á
næstunni hjá Iðntæknistofnun:
RAFTÆKNIDEILD:
23.-26. feb. Örtölvutækni II. Forritun, framhaldsnámskeið. Smalamál.
Skipanamengi iAPX 8088. Minnisskipting (segments). 40
kennslustundir.
9.—12. mars Örtölvutækni III. Vélbúnaður. Inn/út tengingar. Stjórn-
vistunar-og gagnalínur. Minnisrásir, RAM, ROM og
EPROM. Tengslarásir 8255, 8251 og 8253.40 kennslu-
stundir.
VINNUVÉLANÁMSKEIÐIN:
Námskeið fyrir stjórnendur vinnuvéla. Haldlð á
Hólmavfk. Hefst mánudaginn 23. feb.
VERKSTJÓRNARFRÆÐSLAN:
Stjórnun 2. — Undirstööuatriöi í verktilsögn. Líkamsbeiting
við vinnu. Stjórnun breytinga og hegöun einstaklinga við
vinnu.
Vinnuhagræðing. Haldið á Egilsstöðum. — Farið yfir
undirstöðuatriði vinnurannsókna og hagræðingar í fyrir-
tækjum ásamt launakerfum.
Vinnuhagræðing. Haldið i Reykjavík.
Vinnuumhverflsmál. Haldið á Akureyri. — Helstu atriði
i vinnulöggjöf og bótarétti. Skyldur verkstjóra og ábyrgð.
Öryggismál, brunavarnir og slysavarnir.
9 —12. mars Verkskipulagning. — Undirstöðuatriði í skipulagningu
verka og áætlanagerð.
16.—19. mars Stjórnun I. Haldið á Akureyri. — Undirstöðuatriði i stjórn-
un og marmlegum samskiptum. Ætlað konum, með
sérstökum þáttum, sniönum að þörfum kvenna.
MÁLMTÆKNIDEILD:
2.-6. mars Rafsuða/stúfsuða á rörum. — Útfærsla og frágangur
suðu. Gallar og orsakir þeirra. Flokkun og meðferð raf-
suðuvíra.
REKSTRARTÆKNIDEILD:
23. feb.
16.-f9.feb.
18.-21. feb.
4.-7. mars
23.-26. feb.
13.—14. feb. Stofnun og rekstur fyrirtækja. Haldið á Akranesi. —
Stofnáætlun og frumkvöðull fyrirtækis. Viðskiptahugmynd
og markaðsmál. Fjármál, félagsmál og reglugerðir. Öflun-
upplýsingar og reynsla annarra.
27.-28. feb. Stofnun og rekstur fyrirtækja. Haldið á Blönduósi.
3. mars Gæðahringir I. Grunnnámskeiö. Kynning á gæðahringum
fyrir stjórnendur og starfsmenn.
5.-7. mars Gæðahringir II. — Framhaldsnámskeið. Vinnuaðferðir og
stjórnun gæðahringa. Samskipti og hópstjórn. Þjálfun
hópstjóra og umsjónarmanna. — Fyrir þá sem stjórna og
starfa ígæðahring.
11 .—12. mars Markaðssókn fminni fyrirtækjum. — Markaösgreining
og markaðssetning. — Ætlaö stjórnendum.
FRÆÐSLUMIÐSTÖÐIÐNAÐARINS:
16. feb. Niðurlögn steinsteypu. Haldið hjá Rannsóknastofnun
byggingariönaðarin8. — Eiginleikarsteinsteypu. Niður-
lögn og aðhlynning. Iblöndunarefni. — Ætlað þeim, sem
fást við niðurlögnsteinsteypu á þyggingarstað.
16.—18. feb. Hljóðeinangrun. Unnið af starfsmönnum Ránnsóknarst.
byggingariðnaðarins, haldið í Iðntæknistofnun. —
Undirstööuatriöi. Hljóðisog og einangrun. Hljóðeinangrun
steinsteyptra húsa, timburhúsa, einingahúsa. Endurbætur
á eldri húsum. — Einkum ætlað iðnaðarmönnum, einnig
gagnlegt hönnuöum og húseigendum.
9.— 10. mars Steyputækni. Haldið hjá Rannsóknastofnun byggingar-
iðnaðarins. Grundvallaratriði í hönnun og gerð stein-
steypu. Nýjungar. — Ætlað þeim sem vinna við framleiöslu
á steinsteypu.
I mars. Þök og þakfrágangur. Haldiö hjá Rannsóknastofnun
ódagsett byggíngariðnaðarins. — M.a.: Alm. yfirlit. Byggingareðlis-
fræði. Reglugeröarákvæði. Frágangur, efnisval. Þakhalli.
Tjón í óveörum. Viöhald — Ætlað byggingamönnum,
meisturum og sveinum.
Námskeið í Reykjavík eru hatdin í húsakynnum
Iðntæknistofnunar, nema annað sé tekið fram.
Nánari upplýsingar og innritun hjá stofnuninni
í síma (91)68-000, Fræðslumiðstöð iðnaðarins í
síma (91)68-7440 og Verkstjórnarfræðslunni !
síma (91)68-7009.
Geymid auglýsinguna!
Bandaríkjunum í hag
að hafa her í Evrópu
UMRÆÐUR um framtíð bandariskra hermanna í Evrópu hafa
verið óvenjulega miklar undanfarin misseri. Margir þykjast sjá
þau teikn á lofti meðal bandariskra þingmanna, að það verði æ
erfiðara fyrir Bandarikjastjórn og varnarmálaráðuneytið að fá
nægilegar fjárveitingar til að halda þessum liðsafla úti. Caspar
Weinberger, varnarmálaráðherra Bandarikjanna, skýrði nýlega
afstöðu Reagan-stjórnarinnar til
hans hér á eftir.
Frá því Atlantshafsbandalag-
ið, NATO, var stofnað árið
1949 hefur mikilvægi Evrópu fyr-
ir öryggi og farsæld Banda-
ríkjanna aukizt — ekki minnkað.
Efnahagskerfí Evrópu og Norð-
ur-Ameríku eru nátengd, hvorugt
getur vaxið án hins. í bandalags-
ríkjunum er helzti útflutnings-
markaður okkar. Fjárfestingar
Bandaríkjamanna í Evrópu hafa
mikilvæg og hagstæð áhrif til að
minnka langvarandi halla á
greiðslujöfnuði okkar, og þær
stuðla að arðbærum rekstri
bandarískra fyrirtækja.
Hitt er miklu mikilvægara og
má alls ekki gleymast, að öryggis-
hagsmunir Evrópu og Banda-
ríkjanna falla saman. Vestur-
Evrópa er framvarðarlína
frelsisins og það landsvæði sem
Sovétmenn gimast langmest. Við
höldum úti herafla í Evrópu af
því það er okkar hagur að hafa
hann þar. Bandaríkin mættu sín
einskis, ef sovézkar hersveitir
hefðu lagt Vestur-Evrópu undir
sig.
Við verðum að hafa það hug-
fast að bandamenn okkar, hver
fyrir sig og allir sameiginlega,
leggja meira af mörkum til sam-
eiginlegra vama en margur gerir
sér grein fyrir. Reyndar eru fram-
lög þeirra meiri en okkar á
mörgum mikilvægum sviðum.
Sem dæmi má nefna að aðild-
arríki NATO önnur en Bandaríkin
halda úti herafla sem skipaður er
þremur og hálfri milljón manna,
en í bandaríska hemum eru rétt
rúmlega tvær milljónir. Ef til
styrjaldar kæmi yrðu um 60%
þeirra hermanna sem berðust í
návígi á landi og í lofti frá öðrum
aðildarríkjum NATO en Banda-
ríkjunum. A áttunda áratugnum
jukust framlög bandamanna okk-
ar í NATO um 2% að raunvirði á
ári. Hinsvegar minnkuðu framlög
Bandaríkjanna til vamarmála um
20% að raunvirði á áratugnum.
Ekki er líklegt, að vemleg
fækkun í varnarliði Banda-
ríkjanna í Evrópu yrði banda-
mönnum okkar hvatning til að
axla meiri byrðar, heldur þvert á
móti. Heimkvaðningin yrði skilin
á þann veg að Bandaríkjamenn
hefðu ekki lengur áhyggjur af
ógnuninni frá Sovétríkjunum, eða
vildu ekki bregðast við henni með
viðeigandi hætti. Hvemig sem
þetta yrði túlkað leiddi það aðeins
til þess að styrkja málstað þeirra
í Evrópu sem hvatt hafa til þess,
að framlög til vamarmála verði
skorin niður eða gengið sé til póli-
tískra samninga við Sovétmenn.
Ef við leggjum minna af mörkum
er líklegt að Evrópuríkin leggi
minna af mörkum og öryggi okk-
ar allra minnki. Þegar fram líða
stundir gæti þetta leitt til þess,
að NATO leystist upp og sumir
málsins. Fara kaflar úr ræðu
Caspar Weinberger, varnar-
málaráðherra Bandaríkjanna.
beztu bandamenn okkar yrðu
hlutlausir. Við getum reynt að
gera okkur í hugarlund, hvaða
áhrif það hefði á bandaríska
lífshagsmuni.
í þessu máli eru það fráleit
rök, að við getum sparað stórfé
með því að kalla hermenn okkar
heim frá Evrópu. í raun hefði
heimkvaðningin mikinn kostnað í
för með sér í upphafi, og aðeins
takmarkaðan spamað ef til lengri
tíma er litið. Það myndi kosta 500
milljónir dollara að flytja 100.000
bandaríska hermenn heim frá
Evrópu. Það kostaði 4,7 milljarða
dollara að koma hermönnunum
fyrir á heimaslóðum. Og þótt síðar
meir spöruðust um 600 milljónir
dollara árlega vegna minni kostn-
aðar við að halda hemum uppi
heima en í Evrópu kæmi hann
ekki fram fyrr en eftir átta eða
níu ár. Þennan þátt í dæminu er
ekki heldur auðvelt að reikna, af
því að Evrópumenn standa nú
straum af kostnaði við hann að
nokkru leyti.
Á móti þessum spamaði kæmi
aukinn kostnaður við að ferja liðs-
afla fram og til baka yfir Atlants-
haf. Við þyrftum að veija miklum
Qármunum til að tryggja að unnt
yrði að flytja hermennina fyrir-
varalítið til baka til Evrópu eða
annarra heimshluta á hættu- eða
styijaldartímum.
Ef við kölluðum heim 100.000
manna lið frá Evrópu yrðum við
að gera ráð fyrir að geta flutt það
aftur þangað á 10 dögum. Ódýr-
ast yrði að fjárfesta í fullkomnum
aukaherbúnaði, sem geymdur yrði
í Evrópu, og flutningaflugvélum
til að flytja allan aukabúnað.
Þetta kostaði sennilega um 20-25
milljarða dollara þegar með em
taldar um 100 stórar flutninga-
flugvélar. Að öðmm kosti, ef
flytja þyrfti allt herliðið og búnað
þess, þyrftum við rúmlega 1.000
nýjar flutningaflugvélar, sem
kostuðu um 100 milljarða dollara.
Að vísu gætum við varla verið
með það margar vélar í ferðum
til flugvalla í Evrópu; umferðin
um þá er þegar of mikil.
Ef við viljum spara hníga þann-
ig öll rök að því að hagstæðara
sé að hafa herinn áfram í Evrópu
en kalla hann heim. Úrlausn þessa
máls á hins vegar ekki að vera í
höndum bókhaldara. Dvöl
bandarísks herafla í Evrópu þjón-
ar pólitískum tilgangi. Herlið
Bandaríkjanna er augljóst tákn
um pólitískan vilja okkar til að
vetja Evrópu og okkur sjálf, og
þar með þann ásetning okkar að
nota kjamorkuvopn ef nauðsyn
krefur. Sovétríkin halda enn í dag
áfram þeirri pólitísku sókn sinni
er miðar að því að reka fleyg
milli Bandaríkjanna og banda-
manna þeirra í NATO. Unnið er
að því á vettvangi NATO að
styrkja hefðbundinn vamarmátt í
því skimi að minnka líkur á, að
nauðsynlegt sé að grípa til kjam-
orkuvopna á fyrstu stigum átaka.
Heimkvaðning verulegs flölda
hermanna okkar frá Evrópu yrði
engan veginn til að efla heildar-
vamarmátt okkar, en gæfi hins-
vegar bandamönnum okkar jafnt
sem andstæðingum merki um að
við værum að víkja okkur undan
skuldbindingum okkar. Einnig
mundi einhliða ákvörðun um
heimkvaðningu veikja stöðu
Bandaríkjastjómar í samningun-
um við ráðamenn í Moskvu um
takmörkun vígbúnaðar.
í stuttu máli þá gæti jafnvel
minnsta vísbending um að Banda-
ríkin væm alvarlega að íhuga
einhliða heimkvaðningu hersveita
sinna frá Evrópu haft skaðleg
áhrif á það forustuhlutverk sem
við höfum tekið að okkur til vam-
ar frelsi og til að fæla frá árás.
Nú er rétti tíminn til að ítreka
þann ásetning okkar að standa
með bandamönnum okkar og
vernda hagsmuni okkar. Ef
Bandaríkin bregðast skyldum
sínum erlendis grafa þau undan
einingu og styrk frjálsra þjóða.
Og eining og styrkur em fremsta
vöm okkar gegn óvinveittum
þjóðum sem stefna fyrst og fremst
að því að sundra og drottna yfir
frjálsum þjóðum.
NATO og sú velmegun sem
bandalagið hefur leitt af sér em
eitt mesta afrek sem lýðræðis-
þjóðimar hafa unnið frá lokum
síðari heimsstyrjaldarinnar. Ekki
má grafa undan þeim hemaðar-
lega styrk sem er undirstaða
NATO, allra sízt á tímum þegar
aðsteðjandi hættur eru meiri en
nokkru sinni fyrr. Ég er sann-
færður um að bandaríska þjóðin
muni áfram skilja þörfína á að
standa við hlið bandamanna okkar
í Evrópu til að tryggja að aldrei
komi framar til styijaldar og frelsi
fái áfram að ríkja.